سید محمد حسینی شاهرودی

سید محمد حسینى شاهرودى در جمادى‏ الثانى 1344 هجرى در نجف اشرف متولد شده و در بیت علم و ورع پرورش یافته و پس از فراگرفتن اولیات مقدمات را خدمت علامه شیخ على شهر بابکى و شیخ شمس زنجانى خوانده و سطوح وسطى و عالى را از مرحوم آیت‏‌اللَّه آقا شیخ عبدالحسین رشتى و والد ماجدش فراگرفته و پس از آن در درس خارج مرحوم والدش آیت‏‌اللَّه العظمى شاهرودى فقهاً و اصولا در سنین 16 سالگى حاضر شده و تقریر درس آن مرحوم را نموده و ضمناً به تدریس سطوح و بعد به درس خارج فقه و اصول پرداخته و عده‌‏اى از افاضل از محضرش استفاده نمودند. تألیفات علمى او عبارت است از «تقریرات الاصول» والدش و کتاب صلوة الجمعه و کتاب‌هاى دیگر و مخفى نیست که جناب مستطاب آیت‏‌اللَّه زاده شاهرودى گذشته از مقامات علمى و اجازه اجتهادى که از مرحوم والد مبرورش دارد موصوف به اخلاق حسنه و ملکات فاضله و محامد آداب و محاسن اخلاق و در واقع ثانى پدر بزرگوار خود بود. این عالم بزرگوار در سن ۳۹ سالگی خارج فقه و اصول تدریس را در نجف تدریس می‌کردند.
 

سید محمد حسینی شاهرودی در سال ۱۳۰۴ش برابر با ۱۳۴۴ق در نجف به دنیا آمد. پدر ایشان سید محمود حسینی شاهرودی از مراجع تقلید بود که پس از سید ابوالحسن اصفهانی مرجعیت را برعهده داشت مادرش دختر محمدرضا فاضل نیشابوری استاد اخلاق در حوزه علمیه نجف به شمار می‌رفت.

سید محمد شاهرودی در شمار معاودین بود، مُعاوِدین، ایرانیان ساکن عراق بودند که عمدتا در دهه ۱۳۵۰ش، دولت عراق، اجازه اقامت‌شان را در پی اختلافات و درگیری‌هایی با حکومت محمدرضا پهلوی در ایران تمدید نکرد و مجبور به بازگشت به ایران شدند. از ایشان از سال ۱۳۵۹ش برابر با ۱۴۰۰ق در قم اقامت گزید و در روز ۱۶ تیر ۱۳۹۸ش درگذشت.
 
سید محمد حسینی شاهرودی درس‌های مقدمات حوزه را نزد پدرش، شیخ علی شهربابکی و شیخ شمس نجفی فراگرفت. وی رسائل و مکاسب را نزد پدرش و کفایة الاصول را نزد میرزا هاشم آملی و شیخ عبدالحسین رشتی شاگردی کرد. از سال ۱۳۶۰ق در درس خارج پدرش حاضر شد و تقریرات درس او را یادداشت می‌کرد. همچنین از اعضای مجلس استفتاء پدرش به شمار می‌رفت.
 
ایشان در سال ۱۳۷۵ق از پدرش و سید جمال الدین گلپایگانی اجازه اجتهاد دریافت کرد و از سال ۱۳۸۳ق تدریس درس خارج را در مسجد هندی نجف آغاز کرد. پدر ایشان از سال ۱۳۸۸ق مقلدان خود را در احتیاطات مسائل شرعی به وی ارجاع می‌داد، و در سال ۱۳۹۸ق رساله عملیه‌اش به زبان عربی و فارسی در نجف چاپ شد. همچنین از سال ۱۳۵۹ش برابر با ۱۴۰۰ق به تدریس فقه و اصول در قم مشغول شد.

برخی از آثار آیت الله سید محمد حسینی شاهرودی عبارتند از:
- حاشیه بر عروه الوثقی
- ذخیرة المؤمنین لیوم الدین، رساله عملیه به زبان عربی
- رساله توضیح المسائل، به زبان فارسی
- همچنین درباره احکام زنان، حدود، روزه و احکام حج نیز کتاب‌هایی نوشته است.

آیت الله سید محمد حسینی شاهرودی، بعد از ظهر یکشنبه 16 تیر 1398ش در بیمارستان پیامبران تهران در سن ۹۴ سالگی دار فانی را وداع گفت.

پیام تسلیت آیت الله العظمی خامنه‌ای
 رهبر معظم انقلاب اسلامی، در پیامی درگذشت آیت‌الله سیدمحمد حسینی شاهرودی را تسلیت گفتند. متن پیام معظم له به این شرح است:
 

بسم الله الرحمن الرحیم
رحلت فقیه ربانی آیت‌الله آقای حاج سیدمحمد شاهرودی را که از فقهای برجسته‌ی حوزه‌ی علمیه نجف و در سالهای پس از انقلاب ساکن قم بودند، به حوزه‌های قم و نجف و به عموم ارادتمندان و شاگردان آن مرحوم و بخصوص به آقازادگان و بازماندگان ایشان و وابستگان به بیت شریفِ والد ایشان مرحوم آیت‌الله العظمی شاهرودی از مراجع دوره‌ی قبل در نجف، تسلیت عرض میکنم و علو درجات و رحمت و مغفرت الهی را برای آن مرحوم مسألت مینمایم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۱۸ تیر ۹۸     

پیام تسلیت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
بسم الله الرحمن الرحیم
با کمال تأسف باخبر شدیم عالم فرزانه حضرت آیت الله سیدمحمد شاهرودی(قدس سره) داعی حق را لبیک گفته اند. این عالم فرزانه از فقهای مشهور حوزه های علمیه و صاحب تألیفات و آثار گرانقدری بود و در طول عمر با برکت خود با تمام وجودش از اسلام و مکتب اهل بیت(علیهم السلام) دفاع کرد.
اینجانب این ضایعۀ اسفناک را به حوزه های علمیه و علاقمندان به ایشان و بیت محترمشان صمیمانه تسلیت عرض می کنم. شادی روح آن بزرگوار و صبر و اجر بازماندگان را از درگاه خداوند مسألت دارم.
ناصر مکارم شیرازی
16 تیرماه 1398

پیام تسلیت آیت الله العظمی نوری همدانی
بسم الله الرحمن الرحیم
در جوار آستان ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا علیهم السلام خبر ارتحال فقیه عالیقدر حضرت آیت الله آقای حاج سید محمد حسینی شاهرودی رحمت الله علیه را دریافت کردم و موجب تأسف و تأثر گردید.
خاندان شاهرودی خاندان علم و فقاهت می‌باشند و از برجستگان حوزه علمیه نجف و قم محسوب می‌گردند؛ این فقیه عالیقدر نیز سال‌ها با تدریس و تالیف و تربیت شاگردان، خدمات فراوانی نموده و در ترویج فرهنگ اهلبیتعلیهم السلام آثار فراوانی از خود بجای نهاده‌است.
اینجانب این مصیبت را به پیشگاه حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی، حوزهای علمیه، بیت معظم شاهرودی خصوصا آقازادگان محترم آن مرحوم و برادران گرامی‌شان تسلیت عرض نموده و علو مقام برای آن فقید سعید مسئلت می‌کنم.
مشهد مقدس

پیام تسلیت آیت الله العظمی علوی گرگانی
بسمه تعالی
قال رسول الله صلی الله علیه و آله:« موت العالم مصیبة لا تجبر و ثلمة لا تسد»
جناب مستطاب حضرت آیت الله آقای حاج سید عبد الهادی شاهرودی زید عزه
خبر رحلت والد معظم شما، عالم بزرگوار مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی حاج سید محمد شاهرودی موجب تألم اینجانب گردید.
این عالم بزرگوار که از بیت رفیع علم و مرجعیت بودند و در طول دوران پر برکت خود از خرمن عالمان بزرگی همچون والد معظم خود و آیت الله سید جمال الدین گلپایگانی کسب فیض نمودند، در راه تربیت شاگردان خوب و فاضل کوشا بوده و با تألیف کتب متعدد و پاسخگویی به مشکلات دینی و اعتقادی مردم خدمت به عالم تشیع نمودند.
اینجانب درگذشت این مرجع عالیمقام را در درجه اول به ساحت مقدس امام زمان علیه السلام و سپس به مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید و حوزه های علمیه همچنین به بازماندگان و آقازدگان گرامی مخصوصا به جناب عالی تسلیت گفته و علو درجات آن عالم بزرگوار را از پروردگار مسئلت مینمایم. 

پیام تسلیت آیت الله العظمی جوادی آملی
انا لله و انا الیه راجعون
ارتحال عالم ربانی، فقیه اهلبیت حضرت آیت الله آقای حاج سید محمد شاهرودی (قدس سره) ضایعه جبران ناپذیر است.
این سانحه سنگین را به پیشگاه ولی عصر ارواحنا فداه و حوزه های علمیه و بیت مکرّم و آقازاده های محترم و شاگردان و علاقمندان ایشان تسلیت عرض نموده، علوّ درجات آن فقیه راحل از خدای سبحان مسئلت می شود.
جوادی آملی

پیام تسلیت دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی
بسم الله الرحمن الرحیم
"اذا مات المؤمن الفقیه ثلمت فی الاسلام ثلمة لایسدّها شئ"
 ارتحال حضرت آیت الله العظمی حاج سید محمد حسینی شاهرودی (رضوان الله علیه) خسارتی عظیم برای حوزه های علمیه شیعه و مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) است.
 آن فقیه عالیقدر قریب به یک قرن عمر پر برکت خود را وقف ترویج و تدریس معارف اهل بیت (علیهم السلام) کرد و یادگار و بقیة السلف صالح فقیه نامدار شیعه، مرحوم آیت الله العظمی حاج سید محمود شاهرودی (رضوان الله تعالی علیه) بود. 
دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی این مصیبت را به بیت فقاهت و سیادت آن عالم ربانی تسلیت عرض می کند و غفران و سکینه ابدی را در جوار حضرات معصومین (علیهم السلام) برای ایشان مسألت دارد.

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با صدور پیام تسلیتی ارتحال حضرت آیت الله سید محمد حسینی شاهرودی (ره) را تسلیت گفتند و تصریح کردند: خبر ارتحاق فقیه عالیقدر حضرت آیت الله سیدمحمد حسینی شاهرودی (رحمه الله علیه) از فقها و علمای وارسته حوزه علمیه قم و فرزند مرحوم حضرت آیت الله العظمی سیدمحمود حسینی شاهرودی (ره) موجب تأثر و تالم شد. وی از علمای برجسته ای بود که سال‌ها در حوزه‌های علمیه نجف و قم به ترویج معارف اهل بیت (علیهم السلام) اهتمام داشت و شاگردان بسیاری را تربیت کرد.

رحلت این عالم ربانی را به محضر حضرت بقیة الله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه‌ الشریف)، مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، مراجع عظام تقلید (دامت برکاتهم)، حوزه‌های علمیه و بیت شریف وی تسلیت می‌گوییم و برای آن فقید سعید رحمت و مغفرت الهی و برای باز ماندگان صبر و اجر از درگاه خداوند متعال مسألت می‌نماییم.