ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : گلزار مشاهیر
موسیقیدان، مدرس. تولد: 1294، تهران. درگذشت: 17 دى 1362. لطف‏الله مفخم‏پایان (یزدان مهر) از همان اوان كودكى به موسیقى ایرانى علاقه‏مند شد و به فراگیرى ویولن پرداخت. وى پس از پایان تحصیلات ابتدایى و دبیرستان در مدارس علمیه و دارالفنون در سال 1318 دوره‏ى متوسطه را به پایان رسانید. سپس وارد دانشسراى عالى شده و در سال‏هاى 1314 تا 1321 موفق به اخذ لیسانس در رشته‏هاى باستان‏شناسى، تاریخ و جغرافیا مى‏گردد. وى همچنین در رشته‏ى جغرافیا از دانشگاه سربن پاریس به اخذ دكترى نایل مى‏گردد. از سال 1329 ابتدا در دانشگاه تبریز 1329 و سپس در دانشگاه مشهد به تدریس جغرافیاى ریاضى، نقشه‏كشى و تصاویر جغرافیایى، اقلیم‏شناسى، اقیانوس‏شناسى، فیزیوگرافى، جغرافیاى زیستى، كلیات جغرافیاى ایران و جغرافیاى ناحیه‏اى مشغول بود. لطف‏الله مخفم‏پایان اوایل نوجوانى نزد ابوالحسن صبا به مدت چهار سال نواختن ویولن را آموخت و در این مدت ردیف‏ها و نت‏هاى صبا را علاوه بر فراگیرى آن چاپ نمود و در همین زمان نزد همین استاد نواختن سنتور را آموخت. یكى دیگر از كارهاى لطف‏الله مفخم‏پایان، تنظیم و تدوین و نوشتن سرودهاى مدارس ایران بود. مفخم‏پایان سال‏ها با وزارت فرهنگ و هنر همكارى داشت و كنسرت‏هایى را در انجمن دانش‏آموزان دارالفنون و دانشسراى عالى به نفع دانش‏آموزان و دانشجویان ترتیب داد و چند برنامه سلونوازى در پاریس هنگامى كه در آن دیار تحصیل مى‏كرد، براى شناساندن ردیف‏ها و گوشه‏هاى موسیقى اصیل ایرانى اجرا نمود. وى یكى از موسیقیدانان كشورمان بود كه چهل و پنج جلد تنها درباره‏ى آب و رودهاى ایران نوشت و تا آخر عمر در سازمان جغرافیایى ارتش به خدمت مشغول بود. از جمله آثار وى مى‏توان به این چند عنوان كتاب اشاره نمود: دریاى مازندران (متن فرانسه، 1347)؛ مرداب انزلى (متن فرانسه، 1347)؛ رودهاى عمده‏ى گیلان (متن فرانسه، 1347)؛ فرهنگ آبادى‏هاى ایران (1339)؛ فرهنگ كوه‏هاى ایران (1352)؛ فرهنگ رودهاى ایران (1353). مقالات ایشان در چهار شماره‏ى مجله‏ى «جهان‏شناسى» دانشگاه مشهد در سال 1340 چاپ شده است. وى به سبب كسالت ناشى از سكته‏ى مغزى كه هنگام مسافرت مشهد بر او عارض شد، درگذشت. مرحوم دكتر لطف‏اللَّه مفخم پایان (یزدان مهر)، به سال 1294 در تهران متولد شد، وى كه از همان اوان كودكى به موسیقى ایرانى علاقمند ئو در هر فرصت كه به دست مى‏آورد به صفحات نوازندگان و خوانندگان آن زمان گوش مى‏داد و ساعتها كنار گرامافون مى‏نشست و چنان محو آن نغمات دلنشین مى‏شد كه گوئى در عالم دیگرى سیر مى‏كند. در همان دوران طفولیت بود كه وى در خود احساس كرد كه میانسازها بیشتر از همه به ویولن علاقمند است و براى همین منظور به پدرش پیشنهاد كرد تا برایش سازى خریده و وى نزد استادى براى فراگیرى برود ولى پدر وى بیشتر علاقمند بود كه پسرش به تحصیل بپردازد. لطف‏اللَّه مفخم‏پایان، پس از پایان تحصیلات ابتدایى و دبیرستان در مدارس علمیه و دارالفنون در سال 1318 دوره‏ى متوسطه را به پایان رسانید. سپس وارد دانشسراى عالى شده و در سالهاى 1314 تا 1321 كه در آنجا به تحصیل اشتغال داشته، موفق به اخذ لیسانس در رشته‏هاى باستان‏شناسى، تاریخ و جغرافیا مى‏گردد. شادروان دكتر لطف‏اللَّه مفخم پایان اوائل نوجوانى نزد استاد ابوالحسن خان صبا به مدت چهار سال نواختن ویولن را مى‏آموزد و در این مدت ردیفها و نتهاى استاد صبا را علاوه بر فراگیرى آن چاپ مى‏نماید و در همین زمان نزد استاد نواختن سنتور را به خوبى مى‏آموزد. یكى دیگر از كارهاى بزرگ و برجسته‏ى زنده‏یاد دكتر لطف‏اللَّه مفخم‏پایان، تنظیم و تدوین و نوشتن سرودهاى مدارس ایران بود كه از این راه خدمات شایان توجهى به فرهنگ و ادبیات و فرهنگ صوتى كشور نمود. دكتر مفخم‏پایان، در كلاس خصوصى كه دایر نموده بود شاگردان خوب و با ارزشى تربیت كرد كه هر كدام از بزرگان هنر موسیقى كشور شدند، نظیر آقایان: حبیب‏اللَّه بدیعى، محمود تاجبخش، اصغر ساسان و عده‏اى دیگر مى‏باشند كه این شاگردان به نوبه‏ى خود هر یك استادانى شدند كه جایى والا و مرتبه‏اى بزرگ در موسیقى سنتى و اصیل ایرانى دارند. مفخم‏پایان سالها با فرهنگ و هنر همكارى داشت و كنسرتهاى متعددى در انجمن دانش‏آموزان دارالفنون و دانشسراى عالى به نفع دانش‏آموزان و دانشجویان ترتیب داد و چند برنامه سلو نوازى در پاریس هنگامى كه در آن دیار تحصیل مى‏كرد براى شناساندن ردیفها و گوشه‏هاى موسیقى اصیل ایران اجرا نمود. وى یكى از موسیقیدانان بزرگ و دانشمند كشورمان بود كه چهل و پنج جلد كتاب تنها درباره‏ى آب و رودهاى ایران نوشت و تا آخر در سازمان جغرافیایى ارتش به خدمت مشغول بود. او در سال 1328 ازدواج كرد و ثمره‏ى ازدواجش پسرى است به نام اردشیر مفخم‏پایان كه ایشان نیز مانند پدر خود، به موسیقى سنتى ایران عشق مى‏ورزد. دكتر لطف‏اللَّه مفخم‏پایان متأسفانه خیلى زود بهار عمر پربار هنرى و فرهنگى‏اش به پاییز گرایید و در هفدهم دى‏ماه یكهزار و سیصد و شصت و دو، جهان فانى را وداع پاییز گرایید و در هفدهم دى‏ماه یكهزار و سیصد و شصت و دو، جهانى فانى را وداع گفت و در بهشت زیرا به خاك سپرده شد. روانش شاد باد. (1362 -1294 ش)، استاد دانشگاه و موسیقیدان. در تهران به دنیا آمد. وى از همان اوان كودكى به موسیقى علاقه‏مند بود. مفخم پس از پایان تحصیلات ابتدایى و دبیرستان در مدارس علمیه و دارالفنون، در 1318 ش دوره‏ى متوسطه را به پایان رسانید. سپس وارد دانشسراى عالى شد و موفق به اخذ لیسانس در رشته‏هاى باستان شناسى، تاریخ و جغرافیا گردید و در دانشگاه مشهد به تدریس پرداخت. او مدت چهار سال هم نزد استاد ابوالحسن صبا به فراگیرى ویولون پرداخت و ردیفها و نتهاى استاد را علاوه بر فراگیرى، چاپ هم كرد و نواختن سنتور را نیز آموخت. یكى دیگر از كارهاى بزرگ این هنرمند تنظیم و تدوین و نوشتن سرودهاى مدارس ایران بود. از جمله شاگردان وى، حبیب‏اللَّه بدیعى، محمود تاجبخش و اصغر ساسان هستند. مفخم كنسرتهاى متعددى در انجمن دانش‏آموزان دارالفنون و دانشسراى عالى به نفع دانشجویان و دانش آموزان ترتیب داده است. او در تهران درگذشت. از آثار وى: «فرهنگ آبادیهاى ایران» و چهل و پنج جلد كتاب درباره‏ى آب و رودهاى ایران.[1]
فعالیت ها : : مشاهیر / نویسندگی مشاهیر / هنر / موسيقي مشاهیر / عالمان و دانشمندان / تدریس