تورج زاهدی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد چهارم)

در سال 1332 در هتفكل خوزستان متولد شد. از كودكى به مسائل هنرى علاقه داشت و علیرغم فقر فرهنگى محیط، همواره در پى ارضاى روح تشنه خود بود. از راه مطبوعات موجود در آنجا و استفاده از برنامه‏هاى فرهنگى- هنرى رادیو تهران با مبانى كلى هنر و بخصوص موسیقى آشنا شد و پس از آمدن به تهران همزمان با پى‏گیرى مداوم آموزش خود، به نوشتن مقالاتى در مطبوعات مهم و مطرح پیش از انقلاب پرداخت. وى نخستین كسى است كه مبحث موسیقى فیلم و نقد آن را به طور جدى در مطبوعات ایران مطرح كرد و با نگاشتن نقدهاى بسیار و انتشار كتاب «موسیقى فیلم» اولین قدم‏هاى جدى را در این زمینه برداشت. او خود نیز فنون آهنگسازى را تحصیل كرده و موسیقى فیلم «صعود» (به كارگردانى فریدون جیرانى) از اوست. زاهدى، نوازندگى تار و فنون موسیقى ایرانى را در كانون فرهنگى چاووش (به سرپرستى محمدرضا لطفى) آموخت و غیر از تعلیم تار و سه‏تار به نوآموزان، آهنگهاى چندى از قبیل پیش درآمد، چهار مضراب، قطعه‏سازى و تصنیف ساخته كه اجراى عمومى آن توسط گروه معراج (به سرپرستى خود او) در اسفند 1368 در تالار وحدت به اجرا درآمد و حاصل این اجرا نواز «سوز و گداز» است كه با صداى او پر شده است. زاهدى به موسیقى بختیارى نیز به خوبى آشنا است. او در فیلمهاى «شیر سنگى» و «میرزا كوچك خان» وظیفه خوانندگى تصانیف فیلمها را عهده‏دار بوده و خود نیز در فیلم «مدرسه جایى» (به كارگردانى محسن مخملباف) و «در مسیر تندباد» (به كارگردانى مسعود جعفرى جوزانى) بازى داشته است. زاهدى از نخستین كسانى است كه به طور دقیق و عملى، به شخصیت و آثار مرحوم مرتضى حنانه پرداخت و مهم‏ترین نوشته‏ها درباره حنانه از اوست كه سالیان سال را با استاد دوست و معاشر بود. حاصل این دوستى (كه بعدها حتى هنگامى كه مواضع هنرى زاهدى در موسیقى ایرانى تغییر یافت)، كتابى است كه كار مشترك او و سید علیرضا میرعلینقى مى‏باشد و شامل تحلیل‏هایى درباره‏ى زندگى و آثار مرحوم حنانه است. كتاب دیگر زاهدى «بررسى نظام معنوى ردیف» است كه شامل نوعى تحلیل و بررسى‏هاى شخصى درباره موسیقى ایران مى‏باشد. تورج زاهدى در سایر هنرها مانند شعر و نقاشى نیز دست دارد و خود نیز اشعار مؤثرى سروده است. گذشته از همه‏ى اینها، او نخستین كسى است كه درباره كارلوس كاستاندا و عرفان غربى تحلیل‏ها و موشكافى‏هاى دقیق بدست داده و با نگاشتن مقالات مفصلى در نشریات معتبر (مانند كیهان فرهنگى) سعى در شناساندن مسائل مربوط به مقوله عرفان نموده است. زاهدى، از كسانى است كه در بسیارى از هنرها دست دارد و با تمسك به دید عرفان دوستانه‏ى خویش، همه‏ى آنها را تجلیاتى از یك ذات واحد مى‏بیند و در راه اعتلاى آنها تلاش مى‏كند.