جلیل تجلیل

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : شرح حال تخصصی استادان و دانشیاران کشور (جلد سوم)

جلیل تجلیل استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، مدیر گروه زبان فارسی دانشگاه تهران و عضو شورای پژوهشی دانشگاه تهران است.
 

شناسنامه
1313 ه.ش	تولد
-	درگذشت
-	علت درگذشت
-	آرامگاه
ایرانی	ملیت
اسلام	دین
شیعه	مذهب
-	دیگر نام ها
دکترای ادبیات فارسی	تحصیلات
دانشگاه تهران	دانشگاه
فرهنگی، آموزشی	زمینه فعالیت
-	سبک
از دهه 50	سال های فعالیت
چندین تألیف، ترجمه و تصحیح	آثار مهم
انتخاب بعنوان چهره ماندگار	جایزه ها
-	وبگاه رسمی
-	همسر
-	فرزندان
-	والدین

زندگی نامه

تولد

دکتر جلیل تجلیل در سال ۱۳۱۳ ه.ش در تبریز به دنیا آمد. جلیل تجلیل درسال 1340 ه.ش ازدواج کرد و دارای دو فرزند دختر و پسر می باشد.

سمت و فعالیت ها

فعالیت های علمی

تحصیلات و استادان

تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود گذراند و به خاطر علاقه‌مندی به تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه شهر تبریز وارد شد و به کسب فیض از علمای آن سامان پرداخت. بعد از آن به علت اشتیاق به تحصیل وارد دانشکده ادبیات شد و در سال ۱۳۳۴ ه.ش لیسانس ادبیات فارسی را از آن دانشگاه اخذ کرد و ار محضر اساتیدی چون دکتر عبدالرسول خیامپور، دکتر قاضی طباطبایی، استاد ادیب طوسی و استاد احمد ترجانی زاده بهره برد و در سال ۱۳۴۹ ه.ش وارد دانشکده ادبیات و علوم انسانی شد و درجهٔ کارشناسی ارشد و دکتری را از آن دانشگاه اخذ کرد. وی همچنین همزمان با تحصیل در دانشگاه در حوزهٔ علمیه و تهران به فراگیری فلسفه، منطق، صرف و نحو پرداخت. از استادان جلیل تجلیل می توان به حاج سلطانی، ‌جودی، ‌علی اکبر صبا، ‌میرزا علی سلطان القرآنی، دکتر خیامپور، ‌دکتر مشکور، ترجامی ران و حسن تاجی طباطبایی اشاره کرد.

استاد جلیل تجلیل از اعضای هیأت ممیزه و کمیته تخصصی دانشگاه تهران، شورای گسترش دانشگاه‌های کشور، کمیته تخصصی هنر و معماری دانشگاه تهران، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور است.

اسرارالبلاغه (تألیف)، معانی و بیان، جناس در پهنه ادب فارسی، نقشبند سخن، فنون و صنایع ادبی، الغدیر (ترجمه)، معیارالاشعار خواجه نصیرالدین طوسی (تصحیح) و کتاب‌داری نوین در اسلام از کتب ارزشمند این استاد ارجمند می‌باشند. ایشان مقالات فراوانی در نشریات داخلی و بین‌المللی معتبر منتشر کرده‌اند و در همایش‌هایی چون صورت‌گری شعر صائب تبریزی، صورت‌گری در شعر مولوی، فرهنگ همگانی مثنوی مولوی و عصر تخیل و تصویر در شعر فارسی حضور داشته‌اند.
 

فعالیت های اجرایی

عضویت هیئت ممیزه مرکزی (وزارتخانه) و عضویت در کمیته تخصصی آن
عضویت درهیات ممیزه وکمیته تخصصی دانشگاه تهران
عضویت در شورای گسترش دانشگاه‌های کشور (وزارتخانه)
عضو و مدیرگروه ادبیات (مرکزنشردانشگاهی)
مدیریت گروه ادبیات فارسی در سه نوبه مشخصات ابلاغ مدیریت گروه در سه نوبت:۴۸۱۸۶/۶/۴۴۰ – ۴۰۵۳۶/۳/۴۴۰
ریاست کتابخانه مرکزی ومرکزاسناددانشگاه تهران مشخصات ابلاغ ریاست کتابخانه مرکزی:شماره:۲۴۵۶۲/۴۵۰۴ به تاریخ: ۱۸/۱۱/۷۲
عضویت در کمیته برنامه‌ریزی زبان وادبیات فارسی ستاد انقلاب فرهنگی شماره ابلاغ: ۷۶۲۶/۲۲ به تاریخ ۲۸/۸/۸۲
عضو شورای پژوهشی دانشگاه تهران۶۳–۶۲
عضوکمیته ادبیات وعلوم انسانی دفترمرکزی جهاددانشگاهی تاریخ ابلاغ:۱۱/۳/۶۲
عضوشورای نامگذاری شهرتهران ازسال ۵۸تا۶۹
عضوشورای انتشارات وچاپ دانشگاه تهران ۶۲–۶۳
عضوکمیته گزینش استادستادانقلاب فرهنگی سال۶۲
عضو شورای برنامه‌ریزی زبان وادبیات فارسی (وزارتخانه) به تاریخ ۲۷/۷/ ۶۴تاکنون
عضو کمیسیون سیاست گذاری مجلات علمی وزارت فرهنگ و آموزش عالی۳/۶/۶۵
عضوکمیته تخصصی هنرومعماری هیئت ممیزه دانشگاه تهران ۱۷/۶/۶۵
عضو کمیته تخصصی دفترگسترش دانشگاه‌ها۲۷/۱/۶۵
مدیر گروه تخصصی ادبیات فارسی المپیاد دانشجویی وزرات علوم تحقیقات و فناوری
عضویت درکمیته علمی اسلام ومحیط زیست دراولین کنگره بین‌المللی بررسی علمی اثرات نشت نفت درخلیج فارس، ۷۳۶۹۲/۴–۲۰/۱۱/۶۲
عضویت در شورای گسترش زبان وادبیات فارسی درخارج کشور ۱۶۹۹۲۴–۳۱/۷/۷۰
عضویت در مجله دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه تهران
عضویت در مجله بین‌المللی علوم انسانی وزارت علوم تحقیقات وفناوری (مجلةالعلوم الانسانیة للجمهوریة الاسلامیةالایرانیه)
عضویت در هیئت تحریریه نشریه دانشکده ادبیات وعلوم انسانی باهنرکرمان
عضویت درهیات تحریریه فصلنامه نهج البلاغه بنیادنهج البلاغه
عضویت درهیات تحریریه فصلنامه پژوهش‌های دینی و ادبی دانشگاه آزاداسلامی واحدتهران مرکزی
عضویت درهیات تحریریه سفینه فصلنامه تخصصی مطالعات قرآن و حدیث
عضویت درهیات تحریریه مجله پژوهش دینی بادرجه علمی و ترویجی وزارت علوم تحقیقات و فناوری
عضویت هیئت تحریریه مجله فصلنامه علمی وپژوهشی «پژوهشهای ادبی»

جوایز و افتخارات

مدال درجه اول رتبه اولی دانشنامه لیسانس از وزارت فرهنگ ۱۰/۸/۳۴
لوح تقدیر وزیرفرهنگ و آموزش عالی از نقش فعال درجلسات هیئت ممیزه مرکزی توسط دکتر سیدمحمد هاشمی گلپایگانی
لوح تقدیرنامه وزارتی به مناسبت عضویت در مجله بین‌المللی علوم انسانی از دکترمصطفی معین وزیر علوم و آموزش عالی وقت
تقدیر و معرفی در اولین دوره چهره‌های ماندگار مهرماه 1380 ه.ش
برگزیده چهره ماندگار در سال 1385 ه.ش
استاد برتر دانشگاه آزاد اسلامی سال 1386 ه.ش

آثار

تألیف
برگزیده متون ادب فارسی (کتاب دانشگاهی)
معانی و بیان
جناس در پهنه ادب فارسی
نقشبند سخن
فنون و صنایع ادبی
کتابداری نوین در اسلام

ترجمه
ترجمه اسرارالبلاغه عبدالقاهرجرجانی-۱۳۶۶انتشارات دانشگاه تهران
مهدی کیست (ترجمه من هوالمهدی) انتشارات سروش
ترجمه فارسی الغدیر علامه امینی جلد ۲۱، بنیاد بعثت
ترجمه فارسی الغدیر علامه امینی جلد، ۲۲ بعثت
معالم المدرستین (پژوهش و بررسی تحلیل مبانی اندیشه‌های اسلامی دردیدگاه دومکتب:ترجمه کتاب معالم المدرستین علامه عسکری دردوجلد)

تصحیح
شرح معلقات سبع مؤلف:احمدترجانی زاده ناشر:انتشارات سروش
معیار الاشعار خواجه نصیرالدین طوسی (تصحیح)
 
سایر آثار
 آزادی دراسلام ویژگی اثر : در مجله جامعه اسلامی دانشگاهیان ایران در شماره 3 به سال 1359
آشنایی با تصویر فنی و نمایش هنری درقرآن ویژگی اثر : این مقاله در مجله مشکوه درشمار ه های 12-13 درسال 1365 به چاپ رسیده است
 ادبیات انقلاب اسلامی ویژگی اثر : در کیهان فرهنگی در خرداد 71 در ص127 به چاپ رسیده است
از هایر گلشن ویژگی اثر : مولانا ابراهیم من شهاب الدین گلشنی که درتحقیق دکتر جلیل تجلیل دارالثقلین درقم 1378 به چاپ رسیده است
ازهار گلشن ویژگی اثر : مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران درسال 1362 به شماره 1-4 
اسلام و محیط زیست ویژگی اثر : درنشریه اولین کنفرانس بین المللی بررسی علمی اثرات نشت نفت دردانشگاه تهران به سال 1363
افسانه تقلید و افسون ابتکار ویژگی اثر : این در مجموعه سخنرانیهای هفتمین کنگره تحقیقات ایرانی دانشگاه شهید بهشتی 1355 
اقتباسات سعد الدین تفتازانی از عبد القاهر جرجانی ویژگی اثر : درمجلد دانشکده ادبیات دانشگاه تربیت معلم شماره1 ، سال56 
اوصاف الفرس فی الشعر العربی ویژگی اثر : این مقاله درمجلد الاخاء در 23بهمن سال 1355 به چاپ رسیده است 
بلاغت پیغمبر اکرم (ص) ویژگی اثر : درابعاد زندگانی اسوه بشریت رسول اکرم (ص) در انتشارات دانشگاه رسول اکرم (ص) به سال 1366 به چاپ رسیده است
بلاغت رسول اکرم ویژگی اثر : این مقاله در مجموعه مقالات سمینار ابعادزندگی رسول اکرم در سال 1366 به چاپ رسیده است 
بلاغت قرآنی و پرتوآن در ادب فارسی وعربی ویژگی اثر : این مقاله در مجله دانشکده ادبیات علوم انسانی درسال 1373 به شماره 1تا 4 به چاپ رسیده است
پژوهشی درمجاز ویژگی اثر : درمجموعه هشتمین کنگره تحقیقات ایرانی درکرمان به چاپ رسیده است ود ر کتابفروشی انجمن فلسفه درسی و پنج خطابه در سال 1358 می باشد 
پیوند دانش و تهذیب در اسلام ویژگی اثر : این درمجله جامعه اسلامی دانشگاهیان ایران در شماره 4 به سال 1359
تاثیر شاعران ایرانی درشعر فضولی ویژگی اثر : درپائیز 73به شماره 4-73 می باشد 
تحلیل ابیاتی از جام جم اوحدی ویژگی اثر : درنشریه اختصاصی گروه زبان و ادبیات فارسی در مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران 1364 شماره 2 صص 111-114
تحلیل اشعار اسرار البلاغه ویژگی اثر : این کتاب درمرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی بهار 1377 به چاپ رسیده است 
تحلیل های بلاغی عبد القاهر جرجانی از آیات قرآنی ویژگی اثر : این دردانشگاه تربیت مدرس در مجله مدرس به سال 1368 به چاپ رسید ه است 
ترجمه اسرار البلاعه عبد القاهر جرجانی ویژگی اثر : این کتاب درسال1361 درانتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است 
ترجمه فارسی الغدیر علامه امینی جلد 21 
ترجمه فارسی الغدیر علامه امینی جلد 22
تعهد درشعر اقبال ویژگی اثر : این مقاله در مجله مدرس دانشگاه تربیت مدرس درسال 1369 به چاپ رسیده است 
توصیف اسب درشعر فارسی ویژگی اثر : این مقاله درمجلد دانشکده ادبیات دانشگاه تربیت معلم به شماره 4، سال1357 به چاپ رسیده است 
توصیف کعبه و مدینه و خراسان ویژگی اثر : مجله مشکوه آستان قدس رضوی درسال 1363/5 
جاذبه های شعری خاقانی ویژگی اثر : درمجله مشکوه در نشریه آستان قدس رضوی 1363/6 
جاذبه های شعری خاقانی ویژگی اثر : در مجله مشکوه درنشریه آستان قدس رضوی درسال 1364/8 
جاذبه های شعری خاقانی و هنر های ادبی او ویژگی اثر : در مجله مشکوه درآستان قدس رضوی به شماره 7در سال 1364
جرعه ها از جام جم ویژگی اثر : این مقاله درمجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دردانشگاه تهران درپائیز 1355به چاپ رسیده است 
جمال شعر نظامی ویژگی اثر : در مجله آشنا در شماره هفتم درسال 4 آذرودی 1373 به چاپ رسیده است 
جمال کمندی درشعر کمال خجندی ویژگی اثر : درمجموعه مقالات کنگره بزرگداشت کمال خجندی انتشارات سروش در وزارت ارشاد اسلامی درآذر1375
جناس درپهنه ادب فارسی موسسه تحقیقات مطالعات فرهنگی 1368 
جهات مفاخره درشعر حافظ ویژگی اثر : این مقاله درمجله تحقیقات فارسی انجمن فارسی دهلی در سال 1985 به چاپ رسیده است 
خاطرات من به شهریار و تحلیل دو مرغ بهشتی او ویژگی اثر : این مقاله درمجله کلمه به شماره 1371/2 به چاپ رسیده است 
خصایص سخن امام ویژگی اثر : مجموعه مقالات سومین سمینار بررسی سیره نظری وعملی حضرت امام 1372 
دومرغ بهشتی ویژگی اثر : این مقاله درمجله کلمه به شماره 2 به چاپ رسیده است 
رساله ای در استعارد ویژگی اثر : آرام نامه ، ‌تهرا ن1361 
سیری در بلاغت نهج البلاغه ویژگی اثر : این مقاله درمجله دانشنامه دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1369/1 به چاپ رسیده است 
شناخت روش در تحقیقات ادب فارسی 
طبع روان و فسونگری فردوسی ویژگی اثر : در مجله مدرس دانشگاه تربیت مدرس درسال 1369 به چاپ رسیده است 
طیف بیانی در منشور غزل حافظ ویژگی اثر : مجموعه مقالات کنگره بین المللی بزرگداشت حافظ در پائیز 1371 ص159 به چاپ رسیده است 
عروض نشر همراه 1368 
عروض و قافیه ویژگی اثر : درسال 1378 درانتشارات سپهر به چاپ رسیده است
علاقه های مجاز و رساله ای از عضام الدین ویژگی اثر : این مقاله در مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به شماره 107-108 در پائیز 1367 سال 25 صص 51-61 به چاپ رسیده است 
علت سازی و علت سوزی درشعر ویژگی اثر : این درمجله یغما در شماره 3 درسال 1356 به چاپ رسیده است
غوری دردیوان حزین ویژگی اثر : مجله آشنا -شماره 32 به سال 6 آذر 75 به چاپ رسیده است 
غوری دردیوان حزین ویژگی اثر : آشنا به شماره 32 درسال 1375 ششم آذر 
فردوسی و تاگور دوحکیم جهانی ویژگی اثر : این مقاله در مجله کلمه در انجمن تحقیقات فارسی در هند در دهلی نو به چاپ رسیده است
فک وفعل دراضافه ویژگی اثر : این مقاله درمجله گوهر دردوشماره پیاپی 11و12 درسال 1354و شماره 1درسال 1355به چاپ رسیده است
فنون و صنایع ادبی (عروض ) ویژگی اثر : وزارت آموزش و پرورش سال چهارم 1362 
کتاب تعلیمات دینی ویژگی اثر : این کتاب برای مقطع دبیرستان است که در تبریز در کتابفروشی صفوی بازار شیشه گران درسال 1335به چاپ رسیده است 
کتابداری نوین در اسلام ویژگی اثر : دانشگاه بهشهر 1360 
گزیده متون ادب فارسی ویژگی اثر : این کتاب را با همکاری چند تن ازاستادان و همکاران درسال1362 به چاپ رسیده است 
معالم المدرستین ویژگی اثر : این کتاب پژوهش و بررسی تحلیلی مبانی اندیشه های اسلامی دردیدگاه دو مکتب ، ترجمه کتاب معالم المدرستین علامه عسکری دردو جلد دررایزن 1375به چاپ رسیده است  معانی امرو نهی درغزل حافظ ویژگی اثر : این مقاله درمجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران درسال1368 در سفینه حافظ به چاپ رسیده است
معانی و بیان مرکز نشر دانشگاهی ویژگی اثر : این کتاب درسال 1362 به چاپ رسیده است
معرفت کردگار ویژگی اثر : این مقاله در جلد 1 دروزارت ارشاد اسلامی درسال 1363 دربیان ذکر جمیل سعدی به چاپ رسیده است 
مفاخره درشعر حافظ ویژگی اثر : این در مجله دانشگاه انقلاب در اردیبهشت 1363 به چاپ رسیده است 
مفاخره درشهر فارس ویژگی اثر : ضمیمه مجلد انتشارات دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران 1360 
مقاله شعر از دیدگاه پیغمبر اسلام (ص) ویژگی اثر : در جشن نمه مدرس اخوی درسال1364 درانتشارات انجمن استاد به چاپ رسیده است
مقایسه لیلی و مجنون نظامی و لیلی و مجنون ففضولی ویژگی اثر : درانتشارات کنگره بزرگداشت فضولی -تالاروحدت 1374 
مقدمه بر کتاب عشق درعرفان اسلامی ویژگی اثر : تالیفات نصرت الله کامیاب تالشی ، دارالثقلین چاپ اول 1375
ملاحظاتی در مضمون پردازی و هماهنگی تصویر و آهنگ در شعر خاقانی ویژگی اثر : در دانشنامه مجله دوره عالی در تحقیقات دکتری شماره 12و13 به چاپ رسیده است 
ملاحظاتی درمضمون پردازی خاقانی ویژگی اثر : این مقاله در مجله مقالات انجمن واره بررسی مسایل ایران درسال 1369 به چاپ رسیده است 
مهدی کیست ویژگی اثر : ترجمه من هو المهدی درسال 1360 درقم چاپ ارم به چاپ رسیده است 
موج تعالی وتهذیب درکلام حافظ ویژگی اثر : بطور سریال دردو شماره مجله کلمه -1360و1361 
نتاسی تشبیه ویژگی اثر : درمجلد انتشارات ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه تهران شماره 2و3 سال 1353 
نظرات ادبیه حول التاریخ الطبری ویژگی اثر : این مقاله در مجله جمهوری اسلامی ایران به زبان عربی درسال 1371 به چاپ رسیده است 
نگارش روز معیار الاشعار خواجه نصیر طوسی 1369 
نوعی تشبیه در خسرو شیرین نظامی گنجوی ویژگی اثر : این مجموعه مقالات کنگره بین المللی بزرگداشت نهمین شده تولد حکیم نظامی در مجله تسف صص 286 به چاپ رسیده است
هدایت اسلامی در شعر فارسی ویژگی اثر : این مقاله درمجله گلچرخ دراطلاعات به چاپ رسیده است
هشیار سران در ابله دیدار ویژگی اثر : این مقاله درمجله ویسمن درسال اول به شماره 1354-1 به چاپ رسیده است

منابع:
1. ویکی پدیا
2. دانشگاه تهران
3. شرح حال تخصصی استادان و دانشیاران کشور (جلد سوم)