کاظم سیاح سپانلو
ملیت : ایرانی
-
قرن : 14
منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد دوم)
در 1274 متولد شد. پس از انجام تحصیلات مقدماتى براى تحصیل فنون نظامى به عثمانى رفت و دانشكدهى افسرى اسلامبول را در رشتهى توپخانه به اتمام رسانید و در قشون عثمانى با درجهى افسرى استخدام گردید. در جنگهاى كالیسى، قفقاز و داردانل شركت نمود و مدتى نیز جزو دستهى توپخانهى سپاهیان عثمانى در بغداد با انگلیسها جنگید و سرانجام اسیر شد و او را در هندوستان به زندان انداختند. پس از اتمام جنگ بینالمللى اول از زندان آزاد شد و به ایران بازگشت و در ژاندارمرى با درجهى سلطانى استخدام گردید. اولین ماموریتى كه كه به وى ارجاع گردید، عضویت هیئتى بود كه به ریاست سیدضیاءالدین طباطبائى براى انعقاد قرارداد عازم قفقاز گردید. وى در این هیئت آجودان و وابستهى نظامى بود. وى در همین مسافرت با كلنل اسمایس انگلیسى كه در ایران ماموریت داشت آشنا شد و همین آشنائى موجب شد كه وى در اردوى نظامى قزوین مشغول خدمت شود. در آن تاریخ فرمانده نیروى انگلیس در ایران و عراق، ژنرال ادموند آیرنساید بود و كلنل اسمایس و كلنل فریزر معاونین وى بودند. چند افسر جزء انگلیسى هم جزو هیئت بود. كاظمخان به اتفاق ماژور مسعودخان مشغول خدمت شدند. كاظمخان در عین حال مترجم و آجودان ژنرال آیرنساید شد و از نقشهى او براى یك كودتاى نظامى در ایران اطلاع پیدا كرد و گام به گام در اجراى نقشه با او بود. پس از انتخاب میرپنج رضاخان براى عامل نظامى كودتا، كاظمخان و مسعودخان با او نزدیك شدند و در تمام موارد او را یارى مىدادند. در شب سوم حوت 1299 در شاهآباد نزدیك تهران بین پنج نفر كه عبارت بودند از سید ضیاءالدین، میرپنج رضاخان، سرتیپ احمدآقاخان، ماژور مسعود كیهان و كاظمخان قسمنامهاى امضا شد. پس از ورود قواى قزاق به تهران، كاظمخان با یكصد نفر مامور تصرف شهربانى شد. پس از مختصر زدوخوردى، شهربانى به تصرف درآمد و ژنرال و ستداهل را در منزلش توقیف و به قزاقخانه بردند. به دستور سید ضیاءالدین، كاظمخان به اتفاق ژنرال وستداهل كه بسیار ترسیده و مرعوب بود، در فرحآباد به ملاقات احمدشاه رفتند و توسط امیرتومان طهماسبى وارد اتاق شده شدند. احمدشاه از وستداهل سئوال كرد چه خبر است؟
وستداهل گفت من تحتنظر هستم، از كاظم خان بپرسید. احمدشاه از او سؤال كرد شما كى هستید و این چه كارى است كه كردهاید؟ كاظمخان در پاسخ احمدشاه اظهار داشت «ما عدهاى وطنخواه و وطنپرست هستیم. بدون اینكه هیچ قصد سوئى داشته باشیم وارد تهران شدهایم و نسبت به اعلىحضرت وفاداریم فقط از كار حكومت ناراضى هستیم. اعلىحضرت امشب را به راحتى استراحت فرمایند فردا صبح مسئولین ستون قزاق گزارش را به عرض خواهند رسانید و تقاضاى خود را معروض خواهند داشت».
پس از بازگشت به قزاقخانه، میرپنج رضاخان او را به درجهى كلنلى (سرهنگ دومى) ارتقاء مقام داد و در سمت حاكم نظامى تهران گذاشت. اولین وظیفهى كلنل كاظمخان، توقیف عدهاى از رجال و اشراف و معاریف بود. كلنل كاظمخان تا اواسط اردیبهشتماه 1300 حاكم نظامى تهران بود و سپس به ریاست اركان حرب (ستاد ارتش) برگزیده شد. روز چهارم خردادماه 1300 كه سید ضیاءالدین از نخستوزیرى عزل و از ایران خارج شد، كلنل كاظمخان نیز همراه او به اروپا رفت و پس از چندى به ایران بازگشت و به دستور رضاشاه، به وزارت فوائد عامه انتقال یافت.
كاظم سیاح در 1315 از طرف شهربانى توقیف و به زندان افتاد. اتهام وى این بود كه در محافل و مجالس مختلف از دیكتاتورى رضاشاه انتقاد مىكرد. تنها او نبود كه به این اتهام در سیاهچال زندان افتاده بود بلكه سرهنگ سیفالله شهاب نیز در سلول او جاى داشت. پس از چندى مورد عفو قرار گرفته آزاد شد ولى مقرر گردید به اصفهان انتقال پیدا كند. كاظمخان دو برادر بزرگتر از خود داشت، بكى به نام سهراب كه در اروپا تحصیل پزشكى نموده بود و پس از ورود به ایران با یپرمخان نزدیك شد و در حقیقت پزشك مخصوص او بود. در جنگ با سالارالدوله در شورجه كرمانشاه ابتدا دكتر سهراب و سپس یپرمخان به شهادت رسیدند. برادر دیگر وى على نام داشت كه مدرسهى نظامى توپخانهى استانبول را طى كرده بود و در ارتش عثمانى به استخدام درآمد و در جنگ بین عثمانى و انگلیس در بغداد كشته شد.
در تمام دوران رضاشاه در وزارت فوائد عامه و وزارت صناعت و وزارت پیشه و هنر مشاغلى به او ارجاع مىشد. مدتى ریاست كارخانه قند شاهى با او بود. چندى ریاست پیشه و هنر اصفهان و فارس و یزد را اداره مىكرد. زمانى رئیس هنرستان صنعتى مشهد بود. بعد از تاسیس سازمان برنامه به آنجا انتقال یافت و سرانجام در 1328 از طرف دكتر مشرف نفیسى، به معاونت سازمان برنامه منصوب شد. چندى در آن سمت و مشاغل دیگر در سازمان برنامه بود كه بازنشسته شد و در 1329 درگذشت.
فعالیت ها : : مشاهیر / سیاست
تازه های مشاهیر
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}