ملیت :  ایرانی   -  قرن : 1 منبع : مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی
ز 11 ق، از نخستین زنان مسلمان ایرانى. وى همسر شهر بن باذان و دختر عموى فیروز دیلمى بود. این دو از فرماندهان ارتش ساسانى بودند كه سرزمین یمن را طى جنگى از حبشى‏ها بازپس گرفتند و سپس باذان از طرف خسرو پرویز فرمانرواى یمن شد. یمنى‏ها، آنان را ابناء مى‏نامیدند. پیامبر اسلام (ص) در سال هفتم هجرى نامه‏اى براى خسرو پرویز ارسال داشتند و او را به اسلام دعوت كردند. وى ضمن پاره كردن نامه پیامبر (ص) به باذن نوشت كه ایشان را دستگیر كرده و نزد وى بفرستد. باذان نیز به پیامبر (ص) نامه‏اى نوشت و تاكید كرد كه هرچه زودتر ایشان به نزد خسرو پرویز حركت كنند. دو پیك باذان، نامه را در مدینه تقدیم كردند. حضرت پس از اطلاع از نامه‏ى باذان فرمود: خداوند شیرویه پسر پرویز را بر پدرش مسلط نمود و او را نابود ساخت و به زودى اسلام مملكت خسرو پرویز را تسخیر خواهد كرد. شما به باذان بگویید به اسلام ایمان آورد. پیك‏ها به یمن بازگشتند و آنچه شنیده بودند گفتند. چند روز بعد از ورود آنها به یمن، فرمانى از شیرویه به باذان رسید و در آن هلاكت خسرو پرویز را اعلام و اظهار داشته بود كه متعرض پیامبر (ص) نشود. باذان كه پیش‏بینى پیامبر (ص) را درست دانست مسلمان شد و از طرف حضرت فرمانرواى یمن گردید و ایرانیان همراه او نیز مسلمان شدند. فرزند وى شهر نیز حاكم صنعا بود. پس از حجةالوداع در سال یازدهم هجرت اسود عنسى ادعاى نبوت كرد و گروهى به او گرویدند و سپس به صنعا حمله كرد و شهر بن باذان را به همراه پدرزن او به قتل رساند و به زور با آزاد همسر شهر ازدواج كرد اما الفتى میان آن دو پدید نیامد. پیامبر (ص) پس از آگاهى از فتنه اسود، دستور قتل او را صادر كرد. فیروز دیلمى با مباشرت و راهنمایى آزاد، اسود را به قتل رساند و فتنه او را خاموش نمود. در تاریخ واقعه اسود اختلاف است. برخى آن را در سال یازدهم هجرت و برخى در سال دهم ذكر كرده‏اند. اما قتل اسود یك ماه پیش از رحلت پیامبر (ص) بود. برخى منابع، نام آزاد را نیز مرزبان نوشته‏اند.
فعالیت ها : : مشاهیر / سیاست