مرتضی فرهادی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14

دكتر مرتضي فرهادي در سال 1323 در ملاير ديده به جهان گشود. ايشان داراي دكتري رشتۀ جامعه شناسي مي باشد. فرهادي عضو هيئت علمي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبئي مي باشد. نامبرده از سال 1346 همكاري با مطبوعات را شروع كرده و تا كنون به شكل‌هاي گوناگون آن را ادامه داده است و در حال حاضر، سردبيري فصلنامة «علوم اجتماعي» دانشكدۀ علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي را به عهده دارد. كتابهاي " فرهنگ ياريگري در ايران" و "واره: نوعي تعاوني سنتي كهن و زنانه در ايران" تاليف،وي، به ترتيب در دوره هاي سيزدهم و بيستم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان كتاب سال برگزيده شدند.گروه : علوم انساني رشته : علوم اجتماعي تحصيلات رسمي و حرفه اي : مرتضي فرهادي پس از طي تحصيلات ابتدايي و متوسطه، تحصيلات دانشگاهي را در مقطع ليسانس در رشتۀ روان شناسي، فوق ليسانس در رشتۀ ارتباطات اجتماعي و دكترا در رشتۀ جامعه شناسي به پايان رساند.مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : مرتضي فرهادي از سال 1346 همكاري با مطبوعات را شروع كرده و تا كنون به شكل‌هاي گوناگون آن را ادامه داده است و در حال حاضر، سردبيري فصلنامة «علوم اجتماعي» دانشكدۀ علوم اجتماعي مي باشدفعاليتهاي آموزشي : مرتضي فرهادي از كمي قبل از انقلاب اسلامي تا كنون، در دانشكده‌هاي مختلف به تدريس دروسي نظير مباني مردم شناسي، مردم شناسي روستايي، مردم شناسي ايران، مردم شناسي هنر، مردم شناسي فرهنگي، جامعه شناسي ايلات وعشاير، جامعه شناسي روستايي، تعاوني‌هاي سنتي، نظريه‌ها و سازمان‌هاي مشاركتي، روان‌شناسي اجتماعي و ... پرداخته است. نخستين پژوهش ميداني و مردم شناسي وي در سال 1347 انجام و در سال 1348، در نخستين ويژه‌نامة روستايي ايران به نام كتاب روستا به چاپ رسيده است.وي هم اكنون عضو هيئت علمي دانشكدۀ علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي است.جوائز و نشانها : كتاب موزه‌هاي درباد ايشان كتاب برجستة هشتمين دورة معرفي كتاب‌هاي برگزيدة دانشگاه تهران و پژوهش برگزيدۀ فرهنگي سال 1375 در زمينة مردم شناسي و تاريخ هنر بوده است. كتاب "فرهنگ ياريگري در ايران " وي نيز برندة جايزة نخست نهمين جشنوارة روستايي وزارت جهاد سازندگي، كتاب برجستۀ هفتمين دورة معرفي كتاب‌هاي دانشگاهي دانشگاه تهران و كتاب برگزيدة سيزدهيمن دورة كتاب سال جمهوري اسلامي در زمينة علوم اجتماعي شده است. همچنين كتاب"واره: نوعي تعاوني سنتي كهن و زنانه در ايران" تاليف وي ، در دوره بيستم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال برگزيده شد.چگونگي عرضه آثار : مرتضي فرهادي در حوزة مردم شناسي و توابع آن، ركور‌ددار چاپ مقاله در مجلات علمي ـ پژوهشي وعلمي ـ ترويجي بوده و تا كنون بيش از 105 مقالة چاپ اول در سالنامه‌ها، فصلنامه ها، گاهنامه‌ها و ماهنامه‌هاي علمي ـ تخصصي به چاپ رسانده است. از سال 1357 تا كنون از ايشان هفت جلد كتاب و پژوهشنامه و يك جلد كتاب شعر به چاپ رسيده است. همچنين افزون بر چهل مقاله در موضوعات مختلف جامعه‌شناسي و مردم شناسي درمجلات و نشريات گوناگون از ايشان به چاپ رسيده است كه برخي از آن‌ها عبارت‌اند از: 1. «گونه شناسي ياوري‌ها و يريگري‌هاي سنتي در ايران»، نامة علوم اجتماعي، دورة جديد، ش1 (پاييز 1367)، دانشكدة علوم اجتماعي دانشگاه تهران؛ و كيهان فرهنگي، سال 2، شمارة 10 (دي‌ماه 1364) 2. «آيا كشاورزان ايراني تكرو هستند؟»، فصلنامۀ تعاون روستايي و كشاورزي، ش 3 و 4 (زمستان 67 و بهار 1368). سازمان مركزي تعاون روستايي ايران. 3. «سابقة تاريخي و معناشناسي نام خمين»، مجله باستان‌شناسي و تاريخ، ش6 (نيمسال اول 1368)، مركز نشر دانشگاهي. 4. «نقش ميش در هنرهاي كلامي و ادبيات عاميانة عشاير سيرجان و چند شهر پيرامون آن»، فصلنامة هنر، ش11 (تابستان 1365)، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي. 5. «دگرياري و خودياري در جشن ميان بهار در اسك لاريجان آمل»، فصلنامة رشد علوم اجتماعي، ش3 (بهار 1369) دفتر تحقيقات و برنامه‌ريزي و تأليف كتب درسي. ايشان، همچنين، ده كتاب آمادة چاپ دارند كه در آيندة نزديك، منتشر خواهد شد. آثار :  1 در فصل‌هاي خنده‌ دشوار ويژگي اثر : (مجموعة شعر)2 فرهنگ ياريگري در ايران ويژگي اثر : تاليف،اين كتاب در دوره سيزدهم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران ،از طرف وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامي معرفي و برگزيده شده است.آشنايي با كتاب: «فرهنگ ياريگري در ايران»: فرهنگ ياريگري در ايران؛ مرتضي فرهادي؛ تهران: مركز نشر دانشگاهي، 1373. موضوع كتاب فرهنگ ياريگري در ايران، شناخت ياريگريهاي سنتي و گونه شناسي آنها و معرفي بهترين مصاديق ياريگري در دو زمين? آبياري و كشاورزي (كشتكاري و باغداري) است. مؤلف لزوم بهره گيري از تجربيات تعاونيها و ياريگريهاي سنتي در تعاونيهاي جديد و همچنين بسيج گسترد? مردم به منظور مشاركت در امر توسعه را از مهمترين انگيزه هاي خود براي تأليف كتاب بيان كرده است. اطلاعات ارائه شده در كتاب، بخشي از طريق مسافرتهاي مؤلف به نقاط مختلف ايران و تحقيقات ميداني و مصاحبه و بخشي ديگر نيز با استفاده از منابعي كه در كتاب هم ذكر شده به دست آمده است. «فرهنگ ياريگري در ايران» مي تواند به عنوان يك الگوي پژوهشي، علمي و آموزشي در زمين? مردم شناسي كاربردي، جامعه شناسي، جغرافياي انساني، تعاون و... به شمار رود. همچنين توضيح شيوه هاي مديريت سنتي و دسته جمعي بر منابع طبيعي و فعاليتهاي توليدي سنتي در ايران بيان تعاريف مشخص و دقيق براي هر يك از موضوعات مطروحه را مي توان از ديگر ويژگيهاي كتاب برشمرد. كتاب فرهنگ ياريگري در ايران و سه بخش و هشت فصل تدوين شده است 3 موزه‌هاي بازيافته  4 نام? كمره ويژگي اثر : دو جلد5 نگاهي به اهميت و پيشينة كبوترخانه‌هاي ايران  6 واره: نوعي تعاوني سنتي كهن و زنانه در ايران ويژگي اثر : تاليف،اين كتاب ، در دوره بيستم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال معرفي و برگزيده شد. آشنايي با كتاب: واره واره: نوعي تعاون سنتي كهن و زنانه در ايران؛ درآمدي به مردم شناسي و جامعه‌شناسي تعاون و مشاركت مردمي نوشتة مرتضي فرهادي؛ ويراستة غلامحسين صالح‌نسب. ـ تهران: وزارت جهاد كشاورزي، معاونت ترويج و مشاركت مردمي، دفتر مطالعات و برنامه‌ريزي، 1380.630 ص.: مصور، نوشته، جدول، نمودار. واژه‌نامه. «واره» نوعي سازمان غير رسمي تعاوني سنتي غالباً زنانه و بسيار كهن، با محور اصلي هم‌ياري از نوع تجميعي(همگرا) است. در «واره» اعضا بيشتر به يك كاسه كردن توليدات شيري خود توجه دارند؛ اما در كنار آن، هم به انواع ديگر ياريگري و هم به انواع ديگر مبادله، روي مي‌آورند. سازمان واره داراي كاركردهاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، رواني، آموزشي و تفريحي است و به جهت كاركردهاي مهم آن، هزاران سال است كه در جامعة سنتي ما و برخي كشورهاي همسايه وجود دارد. اثر پژوهشي حاضر كه به همت و پشتوانة سه دهه تلاش محقق ارجند سامان پذيرفته است، يكي از بهترين نمونه‌هاي پژوهش در زمينة دانش بومي در ايران است. نويسنده با به تصوير كشيدن كلية خطوط و زواياي پنهان يك سازمان اجتماعي پيچيده در بين زنان روستايي ايران، به خوبي نشان داده است كه دانش بومي ما، در عين پيچيدگي، خود، يك ثروت عظيم فرهنگي و اجتماعي است. اين كتاب، حاصل كندوكاوي عميق براي شناساندن ابعاد نا شناخته و ارزشمند دانش بومي و برخي شيوه‌هاي مشاركتي زنان روستايي اين مرز و بوم است. اهتمام مؤلف محترم درتدوين اين كتاب كه حاصل پژوهش‌هاي گسترده و مستمر خود اوست، جاي تقدير و ستايش دارد. غالب منابع و ارجاعات، دست اول است. كتاب از آن روي كه¬مبتني بر يك سلسله تحقيقات روشمند و مستند و دقيق و بديع است، يكي از آثار ارزشمند در حوزه‌هاي پژوهش‌هاي مردم‌شناسي و جامعه‌شناسي روستايي به شمار مي‌رود. كتاب شناسي مفصل (شامل كتاب‌ها، پژوهش‌ها، پايان‌نامه‌ها، گزارش‌هاي تحقيقي و ...) و فهارس نُه گانه (نام ‌اشخاص، نام طوايف و عشاير و اقوام، نام جاي‌ها، فهرست اصطلاحات و واژگان محلي و...) بر مزيـّت آن افزوده است.