باقر عاقلی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14

باقر عاقلي متولد ۱۳۰۸ قزوين و داراي مدرك دكتراي علوم سياسي از دانشگاه تهران و دكتراي تاريخ از دانشگاه ميشيگان امريكا است. وي داراي تأليف ده ها مقاله و تأليف ۲۵ جلد كتاب در حوزه هاي تاريخي و سياسي است.گروه : علوم انسانيرشته : علوم سياسيوالدين و انساب : پدر باقر عاقلي حاج شيخ محمد فقيه - روحاني مجتهد بوده است كه اداره مدرسه علميه التفاتيه را به عهده داشته .تحصيلات رسمي و حرفه اي : باقر عاقلي تحصيلات ابتدايي را در زادگاهش شروع كرده و به پايان مي رساند و بعد از اخذ مدرك ابتدايي به منظور ادامه تحصيل به تهران مي آيد و در مدرسه دارالفنون مشغول به تحصيل مي شود. وي در سال ۱۳۲۷ ديپلم ادبي مي گيرد و در رشته هاي «حقوق و علوم سياسي» و «ادبيات» دانشگاه تهران پذيرفته مي شود. - اخذ مدرك ديپلم ادبي در سال ۱۳۲۷ از مدرسه دارالفنون. - اخذ مدرك ليسانس علوم سياسي از دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۰. - اخذ مدرك ليسانس حقوق قضايي از دانشگاه تهران، ۱۳۳۱. - اخذ مدرك فوق ليسانس علوم اداري از مدرسه علوم اداري، ۱۳۳۷. - اخذ مدرك دكتراي علوم سياسي از دانشگاه تهران، ۱۳۳۸. چند سال پيش هم مي كوشد مدرك دكترايي ديگر و از دانشگاه ميشيگان دريافت كند. او با ترجمه ۵ كتاب خودش به انگليسي و ارائه آنها به دانشگاه مذكور، در واقع به عنوان رساله دكترا پذيرفته شده و مسؤولان دانشگاه ميشيگان، وي را به عنوان مورخ ارزيابي كرده اند. - اخذ مدرك دكتراي تاريخ از دانشگاه ميشيگان در سال ۱۳۸۰.خاطرات و وقايع تحصيل : باقر عاقلي پدرش - حاج شيخ محمد فقيه - روحاني مجتهد بوده كه كتابخانه اي داشته و فرزند كتابخوان خانواده هم عمدتاً كتاب هاي مذهبي و تاريخي متعددي همچون «دره نادري» و آثار ابن سينا را مطالعه كرده است. قبل از خريد روزنامه توسط برادرانش، او هم به مطالعه روزنامه هاي آن روزگار مي پردازد. نوشته هاي ابراهيم خواجه نوري با عنوان بازيگران عصر طلايي كه در اوايل دهه ۱۳۲۰ به چاپ مي رسيده از نظر او دلچسب و جذاب بوده است. خواجه نوري در آثار و نوشته هايش زندگينامه و بيوگرافي ۱۱ تن از نخبگان آن دوران همچون داور، تيمورتاش و دشتي را به چاپ مي رساند و باقر عاقلي هم بعد از مدتي مي كوشد كه از نزديك با خواجه نوري آشنا شود و اين آشنايي باعث مي شود كه به زعم عاقلي «دست راست» خواجه نوري شده و گاه طرف مشورت او باشد. مطالبي هم در زمينه هاي سياسي و اجتماعي مي نويسد و آنها را براي روزنامه هايي چون «جوانمردان»، «شعله ور» و «مهر ايران» فرستاده و به چاپ مي رسد. علاقه به مطالعه كتاب او را به وادي اي مي كشاند كه به شدت به خريد كتاب روي مي آورد. به ياد مي آورد كه نطق هاي دكتر محمد مصدق ليدر اقليت مجلس شوراي ملي را هم مطالعه كرده و از مضمون آنها باخبر گشته است. از جمله خاطرات تلخ و ناگوار عاقلي در دوران دانشگاه ، ترور دكتر زنگنه توسط يكي از دانشجويان بوده است. زماني كه عاقلي مشغول مطالعه كتاب بوده است، آن دانشجو، رئيس دانشكده را جلوي ساختمان دانشكده به قتل مي رساند.استادان و مربيان : از جمله معلمان سرشناس باقر عاقلي در دارالفنون آقاي تربتي بوده كه مدير روزنامه «پر» بوده و امير پرويز هم كه تحصيلكرده فرانسه بوده تاريخ تدريس مي كرده. وي نزد پدرش كه اداره مدرسه علميه التفاتيه را به عهده داشته درس شرايع و صرف و نحو را گذرانده است. از جمله استادانش در دوره ليسانس دكتر عميد، آيت الله سنگلجي، آيت الله شهابي، دكتر نصيري بوده اند و همچنين دكتر متين دفتري كه عاقلي بعدها كتابي در مورد او هم مي نويسد.در زمان تحصيل در رشته قضايي، در محضر آيت الله باريك بين هم حضور پيدا مي كند و مسائل حقوقي را از ايشان مي پرسيده. تاريخ از ديد باقر عاقلي امري دوست داشتني است و يكي از كساني كه حس تاريخ نگاري را در او تشويق كرده، خواجه نوري بوده است.هم دوره اي ها و همکاران : از جمله همشاگردي هاي باقر عاقلي در مدرسه دارالفنون آقاي كاتوزيان بوده كه هم اينك از حقوقدانان برجسته ايران است.مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : از سال ۱۳۳۳ تا سال ۱۳۳۷ به عنوان كارمند اداره حقوقي بانك ملي در دوره آموزشي مدرسه علوم اداري شركت مي كند. در سال ۱۳۴۰ مأمور به خدمت در بانك جديد التأسيس رفاه كارگران مي شود و متصدي امور اداري مي شود و بانك رفاه را در اصفهان هم تشكيل مي دهد و همزمان مدتي هم مديريت كارخانه ريسندگي و بافندگي ريسباف را به عهده مي گيرد. در اواسط دهه ۱۳۴۰ به بعد عضو هيأت مديره شركت واحد مي شود و در سال ۱۳۴۹ هم مديرعامل آن مي شود. از جمله اقدامات رفاهي كه در دوره مديريت او در اين شركت راه اندازي شده تأسيس ده ها گرمابه در تعميرگاه هاي شركت واحد بوده است و دست اندركاران حمل و نقل اين شركت از جمله راننده ها مي توانسته اند در مواقع ضروري استحمام كنند. فعاليتهاي آموزشي : تدريس در مدرسه عالي بازرگاني (۵۸-۱۳۴۰) و دانشگاه تربيت معلم از فعاليتهاي آموزشي باقر عاقلي بوده و از جمله دروسي كه در دانشگاه تربيت معلم و مدرسه عالي بازرگاني ارائه نموده «حقوق اداري» و «تبليغات بازرگاني» بوده است.ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : باقر عاقلي مدتي هم سردبيري برخي نشريات همچون «صداي مردم» را عهده دار مي شود و مؤسسه خبرگزاري هم راه اندازي كرده و تهيه خبر يكي از فعاليت هاي اين مؤسسه بوده است. وي در چهار سال قبل هم در زمان تأسيس كتابخانه وزارت خارجه از تجربه و تخصص او در زمينه شناسايي كتاب هاي معتبر و مهم بهره مي گيرند و وقتي بدانيم كه حدود ۵۰۰ هزار جلد كتاب معتبر شناسايي شده مي توان قدر مشاوره عاقلي و ديگر استادان دست اندركار را دانست. باقر عاقلي را به جرأت مي توان گفت كه در زمينه شناسايي عكس رجال، نخبگان و افراد سرشناس و مشهور معاصر ايران نسبت به اقران خود از تخصص بسيار بيشتري برخوردار است و بي دليل نيست كه او به مدت ۲۰ سال به عنوان مشاوره امور عكس شناسي به مؤسسه مطالعات معاصر ايران ياري رسانده است. به بيان ديگر مي توان گفت كه باقر عاقلي اين توانمندي را به دست آورده كه اسم هزاران نخبه، فرد سرشناس و معروف معاصر را با ديدن عكس آنها به سرعت نام ببرد و كمتر كسي از افراد معروف و شناخته شده از دوره قاجاريه به بعد است كه باقر عاقلي نتواند نامش را تشخيص بدهد.چگونگي عرضه آثار : تأليف ده ها مقاله و تأليف ۲۵ جلد كتاب در حوزه هاي تاريخي و سياسي از آثار باقر عاقلي است.آثار : از رؤياي پادشاهي تا زندان رضاشاهي ، تبليغات بازرگاني ، تيمورتاش در صحنه سياست ايران ، حقوق اداري ، خاطرات حاج عزالممالك اردلان ، خاطرات دكتر متين دفتري ، خاطرات مسعود انصاري ، خاندان هاي حكومتگر ايران (جلد) ، داور و عدليه ، ذكاءالملك فروغي ، رضاشاه و قشون متحدالشكل ، روزشمار تاريخ معاصر ايران ويژگي اثر : شاخص ترين فعاليت هاي تحقيقي و تأليفي او، تأليف و انتشار روزشمار تاريخ معاصر در دو جلد است كه از نظر دقت، گستردگي، مستند بودن و مشتمل بودن بر ده ها عكس تاريخي از رجال و مشاهير ايران معاصر، بسيار باارزش و كم نظير است. گردآوري عكس هاي اين اثر بسيار دشوار بوده و در كنار هم قرار گرفتن عكس هاي تاريخي و مطالب تاريخي، يادگيري و تداعي موضوعات تاريخي را در ذهن محققان و كتابخوانان تسهيل مي كند.13 زندگينامه ساعد ، شرح حال قوام السلطنه ، مشاهير و رجال ، نخست وزيران ايران