رضا افهمی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14

دكتر رضا افهمي در سال 1353 در كرمان بدنيا آمد. وي در سال 1382 وارد مقطع دكتري رشته پژوهش هنر دانشكده هنر و معماري دانشگاه تربيت مدرس شده و در سال 1385 به دريافت اين درجه با نمره عالي نايل شده است.ايشان در سال 1386بعنوان برگزيده جوان جشنواره فارابي در زمينه تاريخ، جغرافيا و باستانشناسي انتخاب شده است. نامبرده در حال حاضر نيز ضمن ادامه كار علمي خود، به عنوان هيأت علمي گروه پژوهش هنر دانشكده هنر و معماري دانشگاه تربيت مدرس به تدريس مشغول مي باشد.گروه : هنررشته : پژوهش هنرگرايش : تئوري هنروالدين و انساب : پدر : مهدي افهمي ، فرزند امير، معلم بازنشسته ، ميزان تحصيلات : فوق ديپلم مادر: نرجس‌خاتوان بني اسدي نژاد، فرزندابوطالب، مدير بازنشسته، ميزان تحصيلات ليسانس خاطرات کودکي : "دوران كودكي اينجانب اشغال شده از گفتمان خانوادگي است. عقيده دارم كه در هر خانواده‌اي گفتماني غالب وجود دارد كه مي‌تواند اقصاد، پزشكي و يا همچون محيط رشد من هنر باشد. خوشبختانه در ميان خانواده‌اي زيستم كه از كودكي باوجوه گوناگون هنر آشنا شدم. پدر بزرگ و دايي بزرگوارم از كارمندان سازمان ميراث فرهنگي بودند و اين به معناي نزديك بودن من به فضاي هنرهاي سنتي ايران و بويژه معماري بود. در فضاي خانه از سال‌هاي دور همواره بوي رنگ و روغن و تابلوهاي امپرسيونيست پدر به مشام مي‌رسيد و شايد جالب باشد، كه عشق من به نقاشي شايد از لذت استشمام بوي رنگ باشد . باري ياد آن سال‌ها پشت بوم‌هاي پدر نقش بسته‌است. من با مداد رنگي نقاشي كودكانه نمي‌كشيدم و اولين نقاشي‌ كه به ياد دارم نيز خانه نبود، درخت انار بود. در كنار پدري سخت دلبسته ساخت آثار حجمي و يا قطعات كاربردي ابتكاري و يا ابزار بازي دست‌ساز بود؛ آموختم كه كار با مواد يعني چه و چگونه مي‌توان ايده‌ها را شكل داد، آنها را سُفت و به عمل در آورد. در كنار دايي بزرگوارم با سينما و عكاسي آشنا شدم و تجارب من در اين زمينه عرصه ديدن دنيا از پس چشمي هدايت شده و هدفمند بود. تمامي اين بستر ارزشمند و در كنار آن گفتمان غالب آن سال ها از من آدمي ساخت كه بيش ازر تجارب هنري سخت دلبسته انديشيدن به هنر شود. تجربيات اشباع آن سال‌ها مرا آزموده نگاه به هنرهاي مختلف و آماده باريك‌بيني و دقت در آنها ساخت و از دل تمامي آنها نه يك هنرمند، كه يك تحليلگر برخاست ، زيرا در سويه ديگر خانواده، مادرم آدمي اهل ساحت انديشه و تدقيق در امور بود و اين امر پيوندي بود ميان سويه‌هاي احساسي دريافت هنر و تعاليم انديشمندانه پدر و واشكافي و تعمق مادرم كه مرا سفت و به شكل امروزين در آورد." اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : رضا افهمي از شرايط و اوضاع احتماعي و خانوادگي خود چنين مي گويد : "شايد اين گفته بسيار آشنا باشد كه بسياري خود را محصول خانواده خود و تربيت آنها مي‌دانند، اما من خود را بيشتر مرهون چيزي مي‌دانم كه خود آن را دگرديسي مي‌نامم. در دگرديسي، اين شرايط نيست كه شخص را مي‌سازد و آموزه‌ها نيز دخيل نيستند، دگرديسي جاييست كه در آن خود فرد دگرگون و متكامل مي‌شود و هر تغييري ريشه در سرشت شخصي او و نه محرك‌هاي بيروني دارد. من در خانواده‌اي زيستم كه دو مؤلفه مشخص داشت، اينكه هيچگاه از روح نقادي فروگذار نكرد ، اين روحيه را از مادر به ارث برده‌ام كه در هر مورد شك و دگرانديشي و دوري از تراز عمومي حتي اگر در تراز درون پنهان باشد، بي‌بديل‌ترين سرشت ساخت ايده‌هاست و در سايه اين روح نقادانه كه رگه‌هاي ظريفي از روشنفكري را نيز در درون خود داشت، آموختم كه تعلق به مكان امري بي معناست و از اينرو همواره در سويه‌هاي فكري خود فروگذار فيزيك تعلق بوده‌ام و همواره اين غريبگي ناشي از تمامي تعلقات مكان به من فرصت داده تا بهتر با موضوع روبرو شوم و از سوي ديگر همواره آموخته‌ام كه با زمان زيستن ارزشمند ترين عنصر است و تلاش براي فراروي از زمان چيزيست كه در درون خود انگاره درست انديشيدن را پنهان ساخته است. " دكتر رضا افهمي در تاريخ 20/6/ 1353 بعنوان فرزند اول خانواده‌اي كه اهتمام خود را بر ترويج فرهنگ و آموزش دانايي به ديگران قرار داده‌بودند؛ بدنيا آمد.تحصيلات رسمي و حرفه اي : رضا افهمي ساليان دبستان را از 1359 تا 1364 و در دبستان‌هاي هفده شهريور و صادقيه شهر كرمان و در حدفاصل سال 1364 تا 1367 در مدارس راهنمايي آيت‌الله سعيدي و شهيد نواب صفوي و دوران دبيرستان را تا سال 1371 در دبيرستان‌هاي آيت‌الله مطهري، ارشاد و وحدت شهر كرمان گذراند، در همان سال با قبولي در كنكور وارد رشته كارشناسي ارشد پيوسته معماري در دانشگاه يزد شده و در سال 1378 با ارايه پايان‌نامه " مدارس پيش‌ساخته" فارغ‌التحصيل گرديد.در سال 1382 وارد مقطع دكتري پژوهش هنر دانشگاه تربيت مدرس شده و در در سال 1385 با ارايه رساله نهايي با عنوان " فرهنگ بصري حاكم بر بازنمايي در هنر هخامنشي" فارغ‌التحصيل شد.خاطرات و وقايع تحصيل : شايد براي هر كسي خاطرات دوران تحصيل در كلاس روي داده باشد و يا در رويدادي كه از آن بهره‌اي علمي برده باشد، اما براي من اين اتفاق در خارج از آن و در مناسبت ميان تحصيل و زندگي روي داد. در دوران دانشجويي در شهر يزد و در مجتمع هنر آن ، بواسطه آموزه‌هاي آن سال‌ها براي من زيست تؤام با تحصيل و امتزاج ميان آن دو به تجربه‌اي بديع بدل گشت كه در آن تحصيل امري مانند معماري به نوعي در تجربه زيستي آن سال‌ها نيز دخيل بود و ساخت بخشيدن به زندگي ، طراحي دوباره تمامي امور و كنش واقعي بسياري تجارب، به پيوند خوردن تحليل هنر و تجربه دنياي واقعي منجر گشت و آن را نهايي‌ترين بخش ساخت فكري خود قلمداد مي‌كنم.فعاليتهاي ضمن تحصيل : دكتر افهمي در ضمن تحصيل در دانشگاه سال‌ها بعنوان استاديار تحقيقات و ارايه دهنده سمينار به تدريس اشتغال داشته و در سال‌هاي نهايي تحصيل در مقطع كارشناسي ارشد به تدريس در دانشگاه‌هاي آزاد اسلامي كرمان و دانشگاه شهيد باهنر كرمان و ... و همزمان با‌ آن نيز به ترجمه كتاب و در دوره دكتري نيز در كنار تجارب پيشين به كار حرفه‌اي درزمينه معماري اشتغال داشته‌است.استادان و مربيان : دكتر رضا افهمي از اساتيد و مربيان خود چنين ياد مي كند: "ضمن قدرداني از تمامي اساتيد بزرگوار خود ، از مهمترين اساتيد دوره تحصيل در رشته معماري مي‌توانم از استاد گرانقدر، دكتر سيد حسين معيني نام ببرم كه بسياري از آموزه‌هاي اخلاقي و دانش خود پيرامون تئوري هنر را مرهون او هستم. در دوره دكتري نيز فرصت همراهي با دو تن از بزرگواران ومفاخر عرصه ادب و هنر اين سرزمين را داشته‌ام. دكتر محمود طاووسي و دكتر حبيب‌الله آيت‌اللهي كه همواره شاگردي ايشان و توجه و عنايتشان به فعاليت‌هاي بنده مايه افتخار من بوده‌است. "همسر و فرزندان : دكتر رضا افهمي متاهل و داراي همسر بنام سركار خانم ، دكتر فريناز فربود است. او با همسر خود در سال 1386 ازدواج كرده است. "ايشان علاوه بر دارا بودن برترين خصوصيات والاي انساني پژوهشگري انديشمند و صاحبنظر در زمينه طراحي منسوجات در هنر ايران هستند. "وقايع ميانسالي : وقايع در هر عرصه بيشمارند، اما پيشامد هر واقعه‌اي در عالم فيزيكي مي‌آموزد كه بايد تجارب زندگي واقعي را ارزشمند‌تر از چيزهايي دانست كه در ساحت انديشه روي مي‌دهد. شايد مهمترين واقعه‌اي كه در زندگي براي انسان رخ مي‌دهد پي بودن به پيچيدگي‌هايي است كه زيست انسان بر زمين دارد و اين امر با پيچيده‌تر شدن كنش‌هاي انساني در زندگي و بسط آنها اهميت بيشتري مي‌يابد.فعاليتهاي آموزشي : دانشگاه يزد، مجتمع هنر و معماري، 76-1375 دانشگاه آزاد اسلامي كرمان، دانشكده معماري، 1387-1376 دانشگاه شهيد باهنر كرمان، دانشكده هنر و معماري، 1382-1380 دانشگاه آزاد اسلامي بندر عباس، گروه معماري، 1387-1386 دانشگاه تربيت مدرس، دانشكده هنر و معماري، گروه پژوهش هنر، 1387 تا كنون مراکزي که فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : - مهندسين مشاور معمار و شهرساز فرا ديزَين معاصر - انتشارات نسل باران ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : همكار با مراكز پژوهشي گوناگون فعاليت در زمينه تخصصي معماري و شهرسازي شاگردان : رضا افهمي درباره شاگردان و دانش آموخته گان خود چنين اظهار نظر مي كند: شاگردان اينجانب در عرصه معماري بي‌شمارندو مايه مباهات من مجموعه‌اي از دانشجويان قديمي من است كه امروزه همكار اينجانب هستند و اين مايه مباهات براي من به شمار مي‌‌آيد. در مورد آرا و عقايد ، در عرصه معماري همواره سعي نموده‌ام تا نوعي زيبايي‌شناسي عينيت‌گرا در عرصه كاربرد مصالح و ابتناي آن به تحليل بصري و معناشناختي مصالح را پي‌ريزي نمايم. در عرصه پژوهش هنر نيز صاحب تئوري تراز آگاهي و ساحت بصري در تحليل موارد فرهنگي هستم كه به پژوهش‌هاي ميان‌‌رشته‌اي در عرصه هنر و تحليل آن اختصاص دارد. در اين زمينه‌ها نيز بسياري از دانشجويان پيشين من درحال تجارب پژوهشي يا طراحي هستندآرا و گرايشهاي خاص : دكتر رضا افهمي صاحب اولين پژوهش در زمينه فرهنگ بصري در ايران و وارد كننده اين شيوه پژوهش ميان‌رشته‌اي به ساخت پژوهش كشور و صاحب تئوري تراز آگاهي و بنيان‌هاي معرفتي و ارتباط آن با مقوله قدرت و بازنمايي بودند كه در قالب پژوهش پيچيده و جامع پيرامون بنيان‌هاي قدرت و مشروعيت در ايران و سازمان بازنمايي آن از طريق تصاوير در ايران باستان و نحوه دگرگون سازي تراز آگاهي در اين دوره به رشته تحرير در آمده است.جوائز و نشانها : برگزيده جوان اولين دوره جشنواره بين‌المللي فارابي در گروه جغرافيا، تاريخ و باستان‌شناسي ( لوح تقدير رييس جمهور، لوح يونسكو و آيسسكو ) برگزيده جشنواره پايان‌نامه برتر، فرهنگستان هنر چگونگي عرضه آثار : رضا افهمي مقالات علمي در كنفرانس‌هاي گوناگون در عرصه معماري و پژوهش هنر ، ارايه مقالات پژوهش در مجلات داخلي و خارجي ، ارايه كرده است. از ديگر فعاليت هاي پژوهشي و تحقيق دكتر افهمي مي توان به نشر مقالات تخصصي در مجلات و ايراد سخنراني در مجامع تخصصي، سردبير ويژه برخي مجلات تخصصي، ترجمه كتب تخصصي در عرصه معماري و طراحي صنعتي و انجام قراردادهاي پژوهشي با سازمان‌هاي مرتبط با مسايل فرهنگي يا پروژه‌هاي زيربنايي در زمينه معماري اشاره كرد. ________________________________________ آثار: فرهنگ بصري حاكم بر بازنمايي در هنر هخامنشي ويژگي اثر : اين اثر به بررسي بنيان‌هاي قدرت و مشروعيت در ايران باستان و تأثيرات آن بر تراز آگاهي و معرفت در اين دوره و تغيير دادن بينش حاكم بر محيط در تراز گفتاري و انعكاس آن در ارتباطات بصري به مثابه بخشي از فرآيند ارتباطي و كنش دانش موجود براي همراهي با بينش مي‌پردازد.2 مقاله تناسبات انساني در هنر هخامنشي ويژگي اثر : اين مقاله به بررسي طراحي نسبت‌هاي انساني در هنر هخامنشي در تخت جمشيد و سيستم طراحي پيكره انسان دراين هنر و سرچشمه‌هاي اين شيوه طراحي مي پردازد.3 مقاله تناسبات در خط فارسي باستان ويژگي اثر : اين مقاله كه در مجله Iranica Antiqua منتشر شده، به بررسي سيستم طراحي خط فارسي باستان و واكاوي هنر طراحي فونت‌ها در اين دوره و سازمان هندسي حاكم بر آن مي‌پردازد.