حسن مصطفوی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14

در روز چهارم شعبان سال ١٣٣٤هجری قمری مطابق با سال ١٢٩٧هجری شمسی ، خداوند جلوه ای از رحمتش را با تولد یكی از اولیاء خاصش در شهر تبریز منطقه آذربايجان ايران نشان داد . حضرت علّامه حسن مصطفوی دورانِ كودكی را در شهر تبریز در محضرِ پدر بزرگوارش آقا شیخ عبدالرّحیم زندگی كرد . پدرش آقا شیخ عبدالرّحیم فرزند شیخ مصطفی از دانشمندانِ شهر و مشهور به زهد و تقوی بوده است . نقل میكنند كه او دارای روحیه ای بسیار لطیف و صاف ، و با اینكه از نظر علمی صاحبِ رأی ولی همیشه در سكوت و تواضع كامل به مردم خدمت میكرده است . چندین حاشیه نویسی و توضیحات و تحقیق و بررسی در خصوص كتب اساسیِ فقه و اصول اسلامی از ایشان ، بیانگر قدرت و تسلّطِ علمی او در آن حیطه میباشد . او انسانی كاملاً معنوی و قابلِ احترام در میان مردم بوده و در سن پنجاه و هفت سالگی مرحوم شده است . مادرش فاطمه نام داشت و مادر بزرگش از سلسله ساداتِ صحیح النّسب و جلیل القدرِ تبریز بوده است . دوران دبستان و دبیرستان را بصورت فوق العاده و استثنائی در شهر تبریز ايران گذرانده و در ضمن ، شروع به تعلیم و تعلّم در دروس ادبیّات عربی و علوم پايه اسلامی نمود . بعد از مدت كوتاهی از بدو ورود به مدرسه ، اولیای مدرسه متوجّه شدند كه وی دارای هوش و استعداد استثنائی و عالی میباشد بطوریكه دروس مدرسه را براحتی و آسانی چند كلاس و مرتبه را در یكسال میگذراند . در ضمن دروس مدرسه ، شروع به تعلیم و تعلّم در دروس ادبیات عربی و علوم اسلامی نمود كه در سنّ پانزده سالگی تا پایان كتاب رسائل و مكاسب كه قسمت مهمّی از علوم دینی میباشد را به پایان رسانیده و جهت ادامه تحصیلات علوم الهی و دینی به شهر قم عزیمت فرمود . از سنّ شانزده سالگی تا بیست و سه سالگی را در قم و از بیست و سه سالگی تا بیست و پنج سالگی را در نجف اشرف به تحصیلات علوم دینی و اسلامی مشغول گشت . سپس مجدداً به قم مراجعت و به مدت یكسال به تدریس تفسیر قرآن و علوم مرسومه مبادرت فرمود و در بیست و شش سالگی به تهران عزیمت و در همان سال ازدواج نمود . ایشان در ضمن این سالها موفق به گرفتن دکترای الهیات از دانشکده الهیات تبریز ( معقول و منقول) گردید که حتی در همان سن و سال جوانی دانشکده مذکور از نوشته ها و مقالات وی به عنوان استاد اصلی در مقطع دکترا استفاده می نمود . در تبریز از اساتیدِ مُبرّز و توانمندی چون آقا شیخ علی اكبر اهری و جناب عمو زین الدّینی و در قم از آیت الله حجّت كوه كمره ای در فقه و اصول و در نجف از آیت الله آقا سیّد ابوالحسن اصفهانی در فقه و از آیت الله آقا میرزا حسین نائینی در اصول و از آیت الله آقا شیخ محمّد حسین اصفهانی هم در فقه و اصول ، استفاده نمود . ایشان فرموده بودند كه سیّد (آقا سیّد ابوالحسن اصفهانی) شخصِ بزرگ و انسانِ بی نظیری بود . ایشان در سنّ بیست و شش سالگی در ضمن اینكه دارای دكترای الهیّات بوده به عالیترین مرتبه و درجه اجتهاد نائل گردیده كه توسط مراجع و دانشمندان و بزرگانِ آن زمان نظیر آیت الله آقا سیّد ابوالحسن اصفهانی گواهی گردیده بود . او به چهار زبان تسلط كامل پیدا كرد : تركی ، عربی ، فرانسوی ، عبری . وقتی در تهران اقامت نمود بعضی از بزرگان آن زمان ، مخصوصاً آیت الله بروجردی مُصرّانه از ایشان تقاضا نمودند كه جهت تدریس به قم مراجعت فرماید ولی ایشان نپذیرفته است . ایشان زندگی اش را از درآمد تألیف و نشر كتاب ها و نوشته هایی كه تألیف میفرموده میگذرانده است . اكثر علما و دانشمندان و اساتید دانشگاه وقتی متوجّه میشوند كه چنین شخصیّتی در شهر تهران سكونت دارد و روزانه دو ساعت یعنی ده تا دوازده صبح در محل دفتر انتشارات تشریف می آورد ، در آنجا حاضر گردیده و از ایشان استفاده های علمی و معنوی مینمودند . ایشان از آن زمان تا پايان عمر مبارك و شريفش را اكثرا در تهران زندگی فرموده است . از دوستانِ معنویِ ایشان در آن زمان ، یعنی از سنّ بیست تا حدود سی سالگی بدین شرح مختصر میتوان نام بُرد : o انسان كامل و عارف بزرگ حاج ملّا آقاجان زنجانی . كه ایشان در شهر زنجان ايران زندگی میكرده و از نظر معنوی بسیار شخصیّت قوی و بزرگی بوده است . o استاد و عارف فرزانه حاج میرزا جواد آقا انصاری همدانی . كه خود از علاقه مندان حاج ملّا آقاجان زنجانی هم بوده و در شهرهمدان ايران زندگی مینموده و شخصیّت والامقامی بوده است . o جناب حاجی محبوب . كه ایشان اصلیّتش از آفریقا ولی ساكن شهر تهران بوده و كاملاً ناشناخته و مُرتاض بوده است . o جناب آقا شیخ نورالدّین خراسانی . كه ایشان هم ناشناخته و مُرتاض بوده و ضمناً در علوم غریبه هم استاد و در شهر مشهد ايران ساكن بوده است . هر یك از این بزرگان دارای فضائل و كراماتِ خاص و انسان های والا مقام و معنوی و خارق العاده ای بوده اند . و این عالی مقامان اگرچه از نظر سِنّى به مراتب بزرگتر از حضرت علّامه بوده اند ولی با احترام و ادب خاصی با ایشان ملاقات و یا تماس داشته اند ، بعنوان مثال در نامه ای از جناب حاج ملا آقاجان به حضرت علّامه كه در آن زمان علّامه حدود سی سال داشته اند خطاب كرده و با این جمله شروع كرده است كه "فدایت شوم" . مطمئنا" و بر اساس شواهد و قرائن اساتید معنوی علّامه مصطفوی فقط و بطور مستقیم امامان معصوم (ع) بوده اند و لاغیر . بـدون تـرديد او ارتباط مستقيم معنـوی با پيامبــر اسلام (ص) و اولادش ائمّه اطهار (ع) داشته و همچنين کاملاً مرتبط با عالم غیب و شهود بوده است كه اين معنى كاملا" از نوشته های او قابل درك ميباشد . افكار و ادراك نورانی و عميق و حقيقي او ، بدون اين نوع ارتباط امكان ندارد . علامه مصطفوی دارای تألیفات و نوشته هایی بيش از هفتاد جلد كتاب میباشند . نوشته های ایشان در زمینه های مختلف علوم الهی است - تحقیق در واژه ها و لغات قرآن . - تفسیر قرآن و كلمات خداوند بطوریكه تمامی كلمات خداوند ، منظور و معنای واقعی و حقیقییش مشخص و روشن شده است و تمامی احتمالات و معانی و تفاسیر سست مردود شناخته شده است . - تاریخ اسلام . - تحقیق راجع به زندگانی و فرمایشات و سیره و روش امامان معصوم (ع) . - تحقیق راجع به دیگر ادیان الهی . - علم كلام . - علم رجال . - علم اخلاق . - عرفان و سیر و سلوك . - حقایق و معارف الهی . او انسانی كامل و محقّقی بزرگ و دانشمندی متواضع میباشد كه هیچگاه نخواست كه شناخته شود و دانشمندان و محقّقین او را فقط بعنوان دانشمند و محقّقی معنوی میشناسند . اولین كتابی كه تألیف فرموده اند بنام رهنمای گمشدگان در سن بیست و چهار سالگی بوده است ، كه یكی از بهترین كتاب های عرفانی در سیر و سلوك میباشد . هیچیك از مطالب و موضوعاتی را كه در نوشته هایشان بیان فرموده اند در طول زمان های قبل و بعد تغییری نداشته و نكرده است یعنی آنچه را كه در نوشته های تحقیقی و عرفانی مرقوم فرموده اند در پنجاه سال قبل در نوشتن اولین كتاب یعنی رهنمای گمشدگان همچنان بوده است و همان حقائق و معانی و مبانی بیشتر و به نوعی دیگر توضیح داده شده است و این نشانگر كرامتی است بس بزرگ از ایشان ، چون حقایق و معارف واقعی تغییر ناپذیر است و مهم اینست كه چشم معنوی یافت شود كه ببیند و بدرستی مشاهده فرماید . مطالبی كه در نوشته های ایشان مشهود است ، موضوعاتیست كه مورد نیاز تمامی نسل بشریت میباشد خصوصاً آنانی كه در پی كشف حقایق و بهتر زیستن معنوی و شناخت پیدا كردن به عالم خلقت و هستی میباشند . حقایقی كه در تمامی ادیان الهی به نوعی وجود دارد و هر انسان موجودی میباید بدانها معرفت و شناخت پیدا كند . مفاهیم و حقایقی كه بجز مرتبطان با عالم غیب و شهود ، برای هیچكس قابل فهم و رویت نیست . روح ، عالم برزخ ، عالم ملكوت ، عالم جبروت و نحوه ارتباط انسان با این عوالم و اصولاً چگونه زیستن و سیرِ انسان در عوالم معنوی و یا آسمان ها و برجهایی كه در آنست كه خداوند به آنها قسم یاد میكند و صدها حقایق و معارف مهم و اساسی دیگر كه توضیح دادن راجع به آنها فقط از اولیای خداست در کتابهای او بیان و روشن گردیده است ، چرا كه اگر كسی بخواهد توضیح دهد اساساً باید به شهود و معرفت ببیند تا توانِ بازگویی داشته باشد . تمامی نوشته های ایشان اینگونه با معرفت و حقیقت میباشد . ایشان در مقدمه كتاب رساله لقاء الله در منازل سیر و سلوك فرموده اند: آنچه را كه خود درك كرده و به یقین حق دیده ام در این كتاب اظهار نموده ام و یا در مقدمه تفسیر روشن فرموده اند: چطور انسان میتواند بدون ارتباط با عالم غیب و معنی ، كلام خداوند را تفسیر نماید . (نقل مفهومی) تمامی واژه ها و مفاهیم و حقایق كلام خداوند بصورت قطعی و محكم و مستدل بیان شده است كه متفاوت از تمامی تفاسیری كه تا به حال نوشته شده است میباشد . كلام و نوشته های او مستقیما به قلب انسان مینشیند و حالت درونی هر انسان علاقمند به واقعیات را دگرگون مینماید . او كه وجود مباركش تا دهه هشتاد در اين دنيا زندگی فرمود ، هیچگاه اقدامی جهت معرفی خود ننمود و حتی هیچ تصویر و عكسی در زمان حیاتش از ایشان منتشر نشد و همیشه می خواست که بی نام زندگی كند . البته بسیار اندیشمندان و محققان و اساتید بزرگ تا مردم عادی در ایران و كشورهای عربی و دیگر ممالک كه با نوشته های ایشان تكامل پیدا كرده و از آنها استفاده نموده اند و ما در این فرصت از تمامی كسانی كه با عشق و محبت خالصانه ، ما را در نشر آثار ایشان تشویق نموده اند صمیمانه تقدیر و تشكر می نماییم . اكنون ما یعنی گروه مركز نشر آثار علامه مصطفوی ، یعنی كوچكترینی كه همه علاقمندان به معارف الهی را از هر نظر از خویش برتر میدانیم تشخیص داده ایم كه نوشته ها و تالیفات این بزرگوار مرد الهی را نشر و تبلیغ كنیم تا در حد توان بتوانیم سهم كوچكی در نشر حقایق و معارف الهی داشته و خدمت به مردم نماییم ، البته ما كوچكتر از آنیم و یا با صراحت بگوییم كه لیاقت آنرا نداریم تا حتی اسم مبارك این وجود الهی را ذكر كنیم ولی بهرحال این اقدام را نموده ایم و بسیار خرسند خواهیم بود كه تمامی محققان و دانشمندان و صاحبنظران و حتی اشخاص عادی ما را در این مسیر راهنمایی فرمایند تا بهتر بتوانیم در اشاعه فرهنگ الهی گامی برداریم . روایت در كرامات این مرد الهی بسیار منقول است یعنی هر كسی كه به هر میزان با ایشان در ارتباط بوده ، ناقل و شاهد كراماتیست و ما مجموعه این مركز كه سعادت نشر آثار ایشان نصیبمان گردیده است امیدوار به دعای او هستیم . او نیازی به این تعریف ها ندارد بلكه اینگونه اشخاص در طول تاریخ همیشه از تعریف گریزانند و بدیهیست كه ایشان كه عمری را بدون نام و نشان زندگی فرموده ، طبيعتا اين تعريف ها برايشان خوشايند نبوده و هيچگاه نخواسته است و ما بر اساس تشخیص و عمل به وظيفه الهی اقدام به نشر آثار و توسعه افكار نورانی اين مرد الهی نموده ایم . علّامه مصطفوی در تاريخ نوزدهم جمادی الاول ١٤٢٦ هجری قمری مطابـق با پنجم تیر ماه ١٣٨٤ هجری شمسی مطابق با بيست و ششم جون ٢٠٠٥ میلادی حدود ساعت ١٤:٣٠ بعد از ظهر يكشنبه در منزلشان در تهران وفات فرمود و در مهمانی بزرگی كه از طرف خداوند دعوت شده بود شركت نمود .