ملیت : عراق   -  قرن : 2 منبع : کتاب زنان نامدار شیعه به اهتمام احمد عیسی فر

 (173-201ق)

وی دختر موسی بن جعفر علیه السلام است که از تاریخ تولد و وفاتش اطلاع دقیقی در دست نیست. و نیز کسی از جزئیات زندگانی وی خبری ندارد. به هر تقدیر، در نزهه الابرار فی نسب اولاد ائمه الاطهار سید موسی برزنجی آمده است که حضرت فاطمه معصومه علیها السلام در اول ذیقعده سال 173 ق در مدینه زاده شد. و در دهم ربیع الثانی سال 201 در قم درگذشته است. مادر گرامیش نجمه خاتون و از مهاجران مغرب بود.

حضرت معصومه علیه السلام در دامان پدری چون امام موسی کاظم علیه السلام و مادری چون نجمه خاتون که در عبادت و زهد شهره بود پرورش یافت و در فضل و کمال و زهد و عبادت به مدارج عالی نایل شد.

گویند چون مأمون عباسی در سال 200 هجری حضرت رضا علیه السلام را به خراسان طلبید خواهرش در سال 201 هجری در طلب برادرش بیرون آمد، تا به ساوه رسید و در آنجا بیمار شد، پرسید از این جا تا به قم چقدر مسافت است. گفتند: ده فرسنگ. وی دستور داد که او را از ساوه به قم ببرند. گویند آن صدیقه مکرمه 16 یا 17روز بعد دارفانی را وداع گفت. چون بدن شریفش را غسل دادند و کفن کردند جنازه شریفش را به مقربه بابلان که محل قبر فعلی اوست حمل کردند. همه متحیر بودند که چه کسی آن خانم را در خاک سپارد که به ناگاه دو سوار نقابدار پیدا شدند و بعد از مرکب خود پیاده شدند و بر آن جنازه نماز بگذاشتند و پس از آن داخل سرداب شدند و جنازه را بگرفتند و در آنجا دفن کردند و سپس بیرون آمدند و سوار شدند و رفتند و کس ندانست که ایشان چه کسی بودند. گویند موسی بن خزرج سقفی سایبانی از بوریا بر سر قبر آن حضرت برافراشت تا هنگامیکه جناب زینب دختر امام محمد تقی علیه السلام به قم آمد قبه ای بر آن مرقد مطهر بنیان گذاشت و روز به روز به آن عمارت افزوده می شد، تا امروز که گنبد طلایی او سر به فلک کشیده و آستان ملک پاسبان او در عظمت و بها و زینت به مرتبه اعلا رسیده و حرم محترمش ملجاء زایران و تمام مسلمانان و مؤمنان و محل اجابت دعوات و بروز کرامات و خوارق عادات و درگاه عرش بنیانش مسکن عباد و موطن زهاد است.

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: «برای خدا حرمی است که آن مکّه مشرفه است، بدان که برای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم حرمی است که آن مدینه است، و بدان که برای امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام حرمی است که آن کوفه است، و بدان که قم کوفه کوچک است. بهشت دارای هشت باب است که سه باب از آنها به سوی قم باز می شود، و در قم زنی از فرزندانم از دنیا می رود به نام فاطمه دختر موسی علیه السلام که همه شیعیانم با شفاعت او وارد بهشت می شوند.