امام علی (ع) در حکمت 137 نهج البلاغه به راه افزایش رزق و روزى می پردازد.

به گزارش راسخون به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، امام علی (ع) در حکمت 137 نهج البلاغه به راه افزایش رزق و روزى می پردازد.

حکمت137نهج البلاغه :

امام علی (عليه السلام) فرمودند: سْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَةِ

روزى را به وسيله صدقه فرود آوريد.

شرح و تفسير

امام علی (عليه السلام) در اين كلام كوتاه حكمت آميز اشاره به اسباب فزونى نعمت كرده مى فرمايد: «روزى را به وسيله صدقه فرود آوريد» (اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَةِ).

منظور از رزق و روزى تمام مواهب الهى است كه انسان در زندگى به آن نياز دارد و معمولاً بر مواهب مادى از قبيل مال و املاك گوناگون اطلاق مى شود، هرچند درباره امور معنوى نيز به كار مى رود مثلاً مى گوييم: «اللّهُمّ ارْزُقْنَا الاْيمانَ وَالْيَقينَ، خداوندا ايمان و يقين به ما روزى بفرما» ولى در كلام مورد بحث اشاره به مواهب مادى است.

 منظور از «صدقه» هرگونه موهبت مادى است كه بدون عوض و با انگيزه الهى در اختيار ديگرى قرار داده شود.

امام علی (عليه السلام) در اين كلام نورانى رابطه نزديكى ميان صدقات و فزونى رزق و روزى بيان فرموده است. اين معنا در روايات ديگر نيز با عبارات متفاوتى آمده است از جمله در حكمت 258 خواهد آمد كه امام(عليه السلام) مى فرمايد: «إذا أمْلَقْتُمْ فَتاجِرُوا اللهَ بِالصَّدَقَةِ، هر زمان فقير و نيازمند شديد با دادن صدقه با خداوند معامله كنيد».

 در حديث ديگرى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم كه به يكى از فرزندانش فرمود: از آن مالى كه نزد تو بود چقدر باقى مانده؟ عرض كرد: فقط چهل دينار.

 امام(عليه السلام)فرمود: برو و آن را به نيازمندان صدقه بده.

عرض كرد: چيزى غير از آن در بساط نيست. فرمود: مى گويم آن را صدقه بده خدا به جاى آن به ما مى دهد. سپس فرمود: «أَما عَلِمْتَ أنَّ لِكُلِّ شَيْء مِفْتاحاً وَمِفْتاحُ الرِّزْقِ الصَّدَقَةُ، آيا نمى دانى هرچيز كليدى دارد و كليد رزق صدقه است؟» پس برو و آن را در راه خدا به نيازمندان بده. فرزند امام اين كار را كرد.

ده روز نگذشته بود كه از محلى چهار هزار دينار خدمت حضرت آوردند. امام(عليه السلام)فرمود: فرزندم! چهل دينار براى خدا دادى و خداوند چهار هزار دينار به ما داد.

نكته: اسباب و موانع رزق و روزى رزق و روزى اسباب و موانع مختلفى دارد. اين اسباب و موانع بر دو گونه است: بخشى جنبه مادى و ظاهرى دارد و بخشى جنبه معنوى. اسباب مادى رزق و روزى تلاش و كوشش و دقت در انتخاب كسب و كار و برخورد خوب با مردم و داشتن حساب و كتاب دقيق و امثال آن است.

موانع مادى آن نيز تنبلى، بدرفتارى با مردم و اقدام هاى بدون مشورت و بى مطالعه و امثال آن است. اما اسباب معنوى آن امور زيادى از جمله دادن صدقه و بخشش در راه خداست. قرآن كريم مى فرمايد: «(يَمْحَقُ اللهُ الرِّبَا وَيُرْبِى الصَّدَقَاتِ)، خداوند ربا را نابود مى كند، و صدقات را افزايش مى دهد» اين آيه نيز اشاره به اين معنا دارد كه صدقه باعث ازدياد روزى مى شود. همچنين در احاديث اسلامى آمده است كه نماز شب، بيدار ماندن ميان طلوع فجر و طلوع آفتاب و پرداختن به ذكر و دعا تأثير زيادى در فزونى روزى دارد. از جمله موانع معنوى روزى گناهان مختلف است، از اين رو در بعضى از احاديث امير مؤمنان آمده است: «إذا أبْطَئَتِ الاْرْزاقُ عَلَيْكَ فَاسْتَغْفِرِ اللهَ يُوَسِّعْ عَلَيْكَ فيها، هنگامى كه روزى براى تو سخت شد از گناهانت استغفار كن خداوند روزى تو را وسيع مى گرداند».

 روايت معروفى نيز در ذيل آيات 10 به بعد سوره «نوح»: (فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّاراً * يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِّدْرَاراً * وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَال وَبَنِينَ وَيَجْعَلْ لَّكُمْ جَنَّات وَيَجْعَلْ لَّكُمْ أَنْهَاراً …) از امير مؤمنان على(عليه السلام)نقل شده كه گروهى نزد آن حضرت آمدند و از خشكسالى و كمبود فراورده هاى كشاورزى و مانند آن شكايت داشتند. حضرت به همه آنها دستور داد كه از گناهان خود توبه كنند و به اين آيات استناد فرمود. در مورد صله رحم از امام باقر(عليه السلام) نقل شده است كه مى فرمايد: «صُلَةُ الاْرْحامِ تُزَكِّى الاْعْمالَ وَتُنْمِى الاْمْوالَ، صله رحم اعمال انسان را پاكيزه و اموال را فزونى مى دهد». در مقابل آن قطع رحم باعث تاريكى فضاى زندگى و كمبود روزى است.
/2759/