نگاهی به سپتامبر پر حادثه تاریخ فلسطین
چرا هزینه سازش بیشتر از مقاومت است؟

اکنون رهبران مقاومت با صدایی رساتر می‌توانند ادعا کنند که هزینه سازش بیش از مقاومت است؛ اسماعیل هنیه رهبر جنبش حماس اظهارنظری تأکید کرد: «اکنون سازش و اسلو (طرح دو دولت) دفن شده است...زمان آن فرا رسیده است که سازشگران درک کنند که مسیر تنها مقاومت برای آزادی کل فلسطین است.»

 تاریخ فلسطین همواره محل نزاع دو جریان موافقان مسیر مقاومت و سازش بوده است. جریان نخست راه مبارزه با رژیم صهیونیستی و بازستاندن حق خویش را در عدم به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی و تکیه بر قدرت داخلی و نظامی علیه اشغالگران می‌داند؛ اما در سویی دیگر محور سازش عبور از حق حداکثری، پذیرش موجودیت اسرائیل و گفتگو با تل‌آویو با میانجی‌گری سازمان‌ها و قدرت‌های بین‌المللی را راهی برای ستاندن حق خویش تصور می‌کند.

تاریخ چند دهه فلسطین کمک بسیاری به این مسئله می‌کند که هزینه سازش بیشتر است یا مقاومت؟ مسئله‌ای که شاید گاهی در موقعیت‌های خاص و ویژه سیاسی، اقتصادی در کشور مورد سؤال و بحث و گفتگو قرار می‌گیرد. در این نوشته به بهانه سپتامبر ماه و تصمیم اخیر آمریکا در تعطیلی دفتر تشکیلات خودگردان در واشنگتن به هزینه‌های مقاومت و سازش فلسطینیان در مقابل تل‌آویو و آمریکا خواهیم پرداخت:
 

بیست و پنجمین سال روز اسلو (13 سپتامبر 1993)


13 سپتامبر 2000 روز توافق اسلو است. در این توافق طرف سازشگر فلسطینی «اسرائیل» را به رسمیت شناخت و در مقابل آن تشکیلات خودگردان از سوی صهیونیست‌ها به‌عنوان طرف فلسطینی برای مذاکره و تحقق دولت فلسطینی به رسمیت شناخته شد. بر اساس توافق مشهور به اسلو که میان یاسر عرفات به نمایندگی ساف و اسحاق رابین به نمایندگی رژیم صهیونیستی در سال 1993 امضا شد، قرار بر این شد که ساف به ازای به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی به‌عنوان نماینده فلسطینیان از سوی صهیونیست‌ها به‌عنوان دولت فلسطینی شناخته شود و صهیونیست‌ها هم از کرانه باختری و نوار غزه (مرزهای 1967) عقب‌نشینی نمایند.

همچنین بر اساس اسلو موضوعات اصلی ظرف 5 سال از طریق مذاکره باید موردتوافق نهایی قرار می‌گرفتند و دو طرف بر پایه یک معاهده، پایان منازعه را اعلام می‌نمودند. موضوعات اصلی عبارت بودند از تعیین تکلیف شهر قدس، بازگشت آوارگان فلسطینی، شهرک‌های صهیونیست نشین که در سرزمین‌های اشغالی سال 1967 ساخته‌شده‌اند و تعیین مرزهای مشترک.

حال با گذشت بیش از 25 سال از توافق اسلو نه تنها رژیم صهیونیستی از مناطق اشغالی 1967 عقب نشینی نکرد، حتی تشکیلات خودگردان هرگز به عنوان دولت فلسطینی به رسمیت شناخته نشد. اسلو در حقیقت کلیدواژه ماهیت و مشروعیت وجودی تشکیلات خودگردان، محمود عباس و مذاکرات انجام شده طی 25 گذشته است. خفت و شکست تشکیلات خودگردان پس از دو دهه تلاش برای مذاکره اکنون در نقطه‌ای است که دفتر تشکیلات خودگردان از سوی آمریکا در واشنگتن رسماً تعطیل شد. 11 سپتامبر 2018 دولت آمریکا در اقدامی که دور از انتظار بود، دفتر تشکیلات خودگردان فلسطین را در واشنگتن تعطیل کرد و چند روز بعد در 16 سپتامبر دولت ترامپ حسام زملط سفیر فلسطین در واشنگتن را اخراج و مجوز اقامت او و خانواده‌اش را لغو و حساب‌های بانکی وی را مسدود کرد.
هجدهمین سال روز آغاز انتفاضه دوم (28 سپتامبر)

 28 سپتامبر 2000 ورود آرین شارون به مسجدالاقصی و هتک حرمت این مکان با بیش از 2000 سرباز و نیروی امنیتی جرقه انتفاضه‌ای را زد که مسیر مقاومت را پایه‌ریزی کرد.

شارون پس از تعرض به مسجدالاقصی اظهار داشت که این مکان برای همیشه متعلق به «اسرائیل» خواهد بود. این اظهارات تحریک‌آمیز خشم فلسطینیان را در پی داشت. پس از این اتفاق، شهر قدس به صحنه درگیری‌های شدید فلسطینیان با اشغالگران صهیونیست تبدیل شد و ده‌ها نفر طی آن زخمی شدند و در نهایت دامنه این درگیری‌ها گسترده‌تر شد و به کرانه باختری و نوار غزه نیز کشیده شد و انتفاضه الاقصی نام نهاده شد. دو روز پس از تعرض شارون به مسجدالاقصی، در درگیری‌های نوار غزه نظامیان اسرائیلی محمد دره کودک 11 ساله را در حالی که در خیابان صلاح‌الدین واقع در جنوب غزه پشت پدرش پناه گرفته بود، به طرز وحشیانه‌ای به شهادت رساندند. خبرنگار یک شبکه تلویزیونی فرانسوی این صحنه را به طور مستقیم ضبط کرد و جهانیان شاهد این جنایت بودند. محمد دره به نماد انتفاضه و مقاومت تبدیل شد و جوششی شد بر تداوم انتفاضه تا پنج سال! طبق آمار اعلام شده از سوی منابع فلسطینی و صهیونیستی، در انتفاضه الاقصی 4412 فلسطینی به شهادت رسیده و 48322 نفر دیگر زخمی شدند. همچنین 1100 صهیونیست از جمله 300 نظامی کشته شدند و حدود 4500 نفر دیگر زخمی شدند.
 

نتیجه‌گیری


نتیجه پس از مقاومت فلسطینیان در انتفاضه دوم بالاخص در نوار غزه موجب شد اسرائیل مجبور شود به یکی از تعهدات خود در اسلو که هیچ‌گاه قصد اجرا را نداشت را عملیاتی کند و برای نجات جان شهرک‌نشینان و سربازان خود از نوار غزه در سال 2005 عقب نشینی کند. حال با گذشت بیش از 13 سال از عقب نشینی اسرائیل از غزه مقاومت نوار غزه، این باریکه از سه جنگ 22، 51 و 8 روزه و تحریم‌های بیش از 12 ساله در مقابل صهیونیست‌ها پیروز خارج‌شده و هنوز بر حق خود ایستاده است. این در حالی است که طرفداران سازش پس از 25 سال از توافق ننگین اسلو هیچ‌چیزی به دست نیاورده‌اند و روز به روز صهیونیست‌ها در مسیر خود گستاخ‌تر کرده‌اند. تداوم شهرک‌سازی و اشغالگری، اعلام پاتختی قدس، تعطیلی دفتر تشکیلات و کمک‌های آمریکا به آنروا و ... همگی بخشی از هزینه‌های سازش بدون تحقق وعده شکل‌گیری دولت فلسطینی و عقب نشینی اسرائیل از مرزهای 1967 است.

اکنون رهبران مقاومت با صدایی رساتر می‌توانند ادعا کنند که هزینه سازش بیش از مقاومت است؛ اسماعیل هنیه رهبر جنبش حماس اظهارنظری تأکید کرد: «اکنون سازش و اسلو (طرح دو دولت) دفن شده است...زمان آن فرا رسیده است که سازشگران درک کنند که مسیر تنها مقاومت برای آزادی کل فلسطین است.»

به قلم: محمدمحسن فایضی/ نسیم آنلاین


 

مطالب مرتبط:
نقش اروپا و آمریکا در حیات سیاسى اسراییل‏
راه حل مسأله فلسطین و آزادسازی قدس
نهضت مقاومت اسلامی فلسطین