مقایسه سفر روحانی و ترامپ به عراق؛
۳ روز در مقابل ۳ ساعت!
از یک طرف سفری سه‌ساعته و مخفیانه بدون هیچ دیدار رسمی با مقامات عراقی و از طرفی سفری سه‌روزه با پوشش رسانه‌ای گسترده و دیدار با تمامی بزرگان و سیاستمداران عراقی. سفر ترامپ و روحانی به عراق نشان داد که سیاست کدام کشور در منطقه شکست خورده و کدام کشور هر روز نفوذ بیشتری در خاورمیانه پیدا می‌کند.
از یک طرف سفری سه‌ساعته و مخفیانه بدون هیچ دیدار رسمی با مقامات عراقی و از طرفی سفری سه‌روزه با پوشش رسانه‌ای گسترده و دیدار با تمامی بزرگان و سیاستمداران عراقی. سفر ترامپ و روحانی به عراق نشان داد که سیاست کدام کشور در منطقه شکست خورده و کدام کشور هر روز نفوذ بیشتری در خاورمیانه پیدا می‌کند.
به گزارش راسخون به نقل از ایسنا، چهارشنبه پنجم دی بود که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در سفری از پیش اعلام نشده وارد عراق شد. در همان زمان کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به همراه همسرش ملانیا در شب عید میلاد مسیح در سفری از پیش اعلام نشده وارد عراق شدند. هواپیمای دونالد ترامپ، چهارشنبه‌شب در یک پایگاه هوایی آمریکایی در غرب عراق بر زمین نشست. سفر شبانه ترامپ به استان الانبار اگر چه به گفته دفتر نخست‌وزیری عراق به این دفتر اعلام شد اما نشان داد، ورود ترامپ به پایگاه هوایی عین‌الاسد در استان الانبار خارج از عرف بین‌المللی است و انجام این کار و تکرار آن از کسی مانند ترامپ دور از ذهن نیست.
در این سفر رئیس‌جمهوری آمریکا و همسرش ملانیا تصاویری را به همراه نظامیان آمریکایی در پایگاه هوایی عین‌الاسد در عراق گرفتند و اطلاعات این سفر تا پایان سخنرانی ترامپ برای حدود ۱۰۰ تن از نیروهای عملیاتی ویژه آمریکا که در عملیات‌های رزمی در عراق و سوریه حضور داشتند، به بیرون درز نکرد. ترامپ در جریان این سفر گفت: آمریکا دیگر نمی‌تواند ژاندارم جهان باشد. وقت آن رسیده که با قوه فکرمان تصمیم بگیریم.
سفر سه‌ساعته و مخفیانه ترامپ به عراق واکنش‌ها و بازخوردهای جالبی به دنبال داشت. ترامپ به قول خودش چراغ خاموش و تحت تدابیر شدید امنیتی وارد کشوری شد که در دهه گذشته بیش از هفت تریلیون دلار خرج روی دست مالیات‌دهندگان آمریکایی گذاشته است. نتیجه اما فاجعه‌آمیز بوده. آمریکایی‌ها که سال ۲۰۰۳ به بهانه وجود سلاح‌های شیمیایی و کشتار جمعی به عراق حمله کردند از همان زمان در باتلاق بین‌النهرین فرو رفتند.
میلیاردها دلار خرج حضور نیروهای آمریکایی در عراق شده اما نه تنها آمریکا نتوانست امنیت مورد نظرش را در این کشور برقرار کند، بلکه امنیت عراق منوط به تصمیماتی شد که در تهران گرفته می‌شد. حتی خود رئیس‌جمهوری آمریکا در جریان این سفر غیرمنتظره اذعان کرد که برای سفر به عراق نگران بوده است. ترامپ پس از این سفر گفت که پنجره‌های بسته داخل هواپیما و نگرانی‌های نامشخصی برای ملانیا ترامپ، موجب هشیاری او شده بود.
ترامپ همچنین عنوان کرد: شخصاً برای خودم نه. نگرانی‌هایی بابت بانوی اول داشتم. این را به شما می‌گویم. ما در هواپیمای تاریک بودیم و از هیچ جا نوری نمی‌آمد. من خیلی هواپیما سوار شدم؛ هر نوع و هر مدلی… ولی خوب آیا من نگران بودم؟ خب بله نگران بودم!
ترامپ در جریان سفر خود به عراق تنها با نیروهای آمریکایی در این کشور دیدار کرد و حتی موفق نشد با نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور و سایر مقامات عراقی دیدار کند. سفری که جز بی‌آبرویی برای آمریکایی‌ها آورده دیگری نداشت. سفری که نیروهای امنیتی آمریکا از ترس سوءقصد به جان رئیس‌جمهور ایالات متحده چراغ خاموش برگزار شد و ترامپ نتوانست از حلقه نظامیان و پادگان آمریکایی‌ها خارج شود. به همین دلیل هم ترامپ تاکید داشت که دیدار او با نخست‌وزیر عراق در پادگان نظامیان آمریکایی انجام شود اما عادل عبدالمهدی این درخواست را نپذیرفت و سرانجام دیداری صورت نگرفت.
دفتر عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق در بیانیه‌ای با اعلام اینکه دولت عراق در جریان سفر ترامپ به عراق بوده، نوشت: نشست میان رهبران عراقی و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به علت وجود اختلاف در مورد چگونگی برگزاری دیدار لغو شد.
در همین زمینه سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید بیان کرد که دیدار دونالد ترامپ با عادل عبدالمهدی به دلایل امنیتی و لجستیکی لغو شد اما طرفین تلفنی صحبت کرده‌اند. سندرز گفت که رئیس‌جمهوری آمریکا از نخست‌وزیر عراق خواسته است که به واشنگتن سفر کند و عبدالمهدی این دعوت را پذیرفته است.
همچنین نعیم العبودی یکی دیگر از نمایندگان پارلمان عراق فاش کرد که ترامپ از مقام‌های عراقی و مشخصاً رؤسای سه‌گانه یعنی نخست‌وزیر، رئیس‌جمهوری و رئیس پارلمان این کشور خواسته با وی در همین پایگاه نظامی دیدار کنند اما آنها از این امر امتناع کردند.
واکنش گروه‌های سیاسی عراقی هم به سفر ترامپ برای آمریکایی‌ها فاجعه بود. رهبران سیاسی و رهبران گروه‌های مسلح عراق سفر غیر منتظره ترامپ به عراق و دیدار با نیروهای آمریکایی در این کشور را محکوم کردند و آن را نقض حاکمیت عراق دانستند.
فراکسیون اصلاح و سازندگی مجلس عراق با صدور بیانیه‌ای به این سفر واکنش نشان داد. در متن بیانیه صباح الساعدی رئیس فراکسیون پارلمانی اصلاح و سازندگی آمده است: با توجه به نقض آشکار حاکمیت عراق از سوی رئیس‌جمهور آمریکا و ورود او به پایگاه نظامی عین الاسد در استان الانبار که بدون هیچ گونه احترامی به حاکمیت ملی عراق صورت گرفته که گویا این کشور یکی از ایالت‌های آمریکاست، پارلمان باید هر چه سریع‌تر جلسه‌ای فوق العاده برای بررسی این اقدام آمریکا در نقض حاکمیت عراق و متوقف ساختن رفتارهای سبکسرانه ترامپ تشکیل دهد، رئیس‌جمهور آمریکا باید حد و حدود خود را بداند و این نکته را به خاطر داشته باشد که اشغالگری آمریکا در عراق به پایان رسیده است.
در ادامه این بیانیه آمده است: عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر کشور در مقام فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق، محمد علی الحکیم وزیر امور خارجه و عثمان الغانمی رئیس ستاد مشترک ارتش باید برای بحث و بررسی درباره حضور نظامیان آمریکایی و وجود پایگاه‌های نظامی این کشور در عراق در جلسه فوق العاده پارلمان حضور داشته باشند. مساله خروج نظامیان آمریکایی از سوریه هیچ مجوز و یا توجیهی برای باقی ماندن نظامیان آمریکایی در عراق و تبدیل این کشور به پایگاه نظامی واشنگتن در منطقه و خاورمیانه محسوب نمی‌شود.
ائتلاف دولت قانون عراق به رهبری نوری المالکی هم با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که توضیح دفتر عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق درباره سفر ترامپ در سطح مورد نظر نبود و بر ابهامات افزود. در بیانیه ائتلاف دولت قانون تأکید شده است: سفر ترامپ نقض آشکار حاکمیت عراق بود و ائتلاف دولت قانون بر مخالفت خود با حضور هر گونه نیروی خارجی در خاک عراق و احترام به توافقنامه خروج آمریکا از عراق تأکید می‌کند. حاکمیت عراق که با خون و جانفشانی ملت عراق به‌دست آمد، خط قرمزی است که نمی‌توان آن را زیر پا گذاشت. سفر ترامپ به پایگاه عین‌الاسد که در جریان آن با هیچیک از مسئولان عراقی ملاقات نکرد، نقض آشکار حاکمیت عراق است.
رئیس ائتلاف النصر عراق نیز بر مخالفت خود با سفر ترامپ به عراق تأکید کرد و گفت که این روش ترامپ به روابط دوجانبه زیان وارد خواهد کرد. حیدر العبادی در بیانیه‌ای اعلام کرد: ما مخالفت خود را با شیوه سفر ترامپ به عراق اعلام می‌کنیم، زیرا این شیوه متناسب با عرف دیپلماتیک نبود. تعامل با عراق و حاکمیت آن به چنین شیوه‌ای به روابط عراق و آمریکا آسیب خواهد رساند.
همچنین فالح الخزعلی، سیاستمدار هم‌پیمان فراکسیون سازندگی، آمریکا را به تمایل به گسترش حضور خود در عراق متهم کرد و گفت: رهبران آمریکایی که در عراق شکست خوردند به دنبال این هستند که تحت هر بهانه‌ای به این کشور باز گردند و ما هرگز اجازه این کار را نخواهیم داد.
قیس الخزعلی، رهبر گروه عصائب اهل الحق در صفحه توئیتر خود نوشت، پاسخ عراقی‌ها پیرو تصمیم پارلمان مبنی بر خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق خواهد بود و اگر خارج نشوید ما تجربه و توانایی بیرون راندن شما را داریم.
در همین زمینه، هاشم موسوی سخنگوی رسمی جنبش النجباء عراق در واکنش به سفر ترامپ به استان الانبار، با بیان اینکه خاک عراق جای پایگاه‌های نظامی آمریکا نیست، تاکید کرد: دولت عراق وظیفه دارد نیروهای آمریکایی را به این اعتبار که حضورشان در عراق به حاکمیت کشور آسیب می‌رساند، بیرون کند. اراده و خواست عراقی‌ها برای خروج نظامیان آمریکایی از عراق و بی‌نیازی به آنان بر اساس تجربه‌ای است این کشور با تکیه بر نیروی مردمی توانست داعش را شکست دهد. هنگامی که خطر داعش در عراق به اوج خود رسیده بود، نیروهای خارجی ازجمله آمریکایی‌ها با دولت عراق همراهی نکردند.
ائتلاف البناء (سازندگی) عراق به رهبری هادی العامری در بیانیه‌ای سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به این کشور را نقض آشکار و واضح قوانین و موازین دیپلماتیک دانست و تأکید کرد که این سفر بیانگر برخورد برتری‌جویانه ترامپ در قبال دولت عراق است.
همچنین ائتلاف سائرون به‌ریاست مقتدی صدر رهبر جریان صدر در اولین موضعگیری خود، خواهان برخورد محتاطانه با سفر دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به عراق شد. بدر الزیادی نماینده فراکسیون سائرون در پارلمان عراق در این زمینه گفت: باید در قبال سفر ترامپ محتاط باشیم، زیرا آنها به‌دنبال منافع خودشان هستند و نتایج این سفرها برای عراق؛ چیزی نبود به‌جز اشغالگری یک‌سوم مساحت کشور توسط داعش.
جریان اصلاح ملی عراق به رهبری ابراهیم الجعفری هم با صدور بیانیه‌ای سفر رئیس‌جمهور آمریکا و همسرش به عراق را محکوم و از بیانیه " توجیه‌آمیز دفتر نخست‌وزیر عراق در این باره انتقاد کرد. در بیانیه جریان اصلاح ملی عراق آمده است: اعضای جریان اصلاح ملی در سراسر عراق سفر عجیب رئیس‌جمهور آمریکا به استان آزادشده الانبار و دیدار با نظامیانش و فرماندهان آمریکایی مستقر در پایگاه عین‌الاسد عراق در این استان را محکوم می‌کند. این، سفری عجیب است که با سایر سفرهای رسمی به کشور ما مشابه نیست و به‌ویژه همزمان با اعلام اخیر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه انجام شد. همه عراقی‌ها از امنیت، حاکمیت و طرح دموکراتیک خود دفاع می‌کنند.
همچنین فراکسیون صادقون در پارلمان عراق سفر غیرمنتظره رئیس جمهور آمریکا به عراق را بی‌توجهی به حاکمیت عراق دانست و بر لزوم تسریع در وضع قانون اخراج نظامیان آمریکایی از عراق تأکید کرد. حسن سالم رئیس فراکسیون صادقون درباره این موضوع اظهار کرد: سفر سرّی و غیرمنتظره ترامپ بیانگر میزان بی‌احترامی و تکبر آمریکا و رئیس‌جمهور آن و بی‌توجهی واشنگتن به حاکمیت عراق و کشورهای منطقه است. دولت عراق و وزارت خارجه نباید سکوت کنند و باید بیانیه‌ای برای تقبیح این سفر غیرقانونی صادر شود.
جنبش انصارالله یمن هم به دیدار سری و سرزده رئیس جمهوری آمریکا با نظامیان کشورش در عراق واکنش نشان داد. محمد علی الحوثی رئیس کمیته عالی انقلاب یمن در توئیتی نوشت: عراق باید آزاد بماند، موضع جنبش النجباء عراق را تأیید می‌کنم، از دولت و ارتش عراق می‌خواهم موضع قاطعانه‌ای در قبال آنچه ترامپ گفت، اتخاذ کنند.
از طرفی سام وینوگراد مشاور سابق امنیت ملی باراک اوباما به شدت از دیدار رئیس‌جمهور آمریکا با نظامیان این کشور در عراق انتقاد کرد. وینوگراد با انتقاد از دونالد ترامپ به خاطر سفر به عراق و دیدار با نظامیان آمریکایی، تاکید کرد: ترامپ دیدار با سربازان را با کمپ انتخاباتی اشتباه گرفته است.
در ایران هم بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه روز هفتم دی با بیان اینکه سفر دزدانه دونالد ترامپ به عراق خلاف عرف دیپلماتیک و بی‌احترامی به حاکمیت ملی عراق است، تاکید کرد: نیروهای بیگانه دیر یا زود مجبور به ترک تمام منطقه خواهند شد.
قاسمی با انتقاد از سفر خارج از عرف دیپلماتیک رئیس جمهور آمریکا به عراق، آن را بی‌احترامی به حاکمیت ملی عراق خواند و گفت: همان گونه که آقای ترامپ در سخنان خود در جمع نظامیان آمریکا در عین الاسد بدان تصریح کرد به رغم دخالت‌های بی شمار، هزینه‌های هزاران میلیارد دلاری و پرداخت‌های سنگین حیثیتی غیر قابل جبران برای مردم ایالات متحده آمریکا که منجر به حضور نظامی غیرقانونی و نامشروع آمریکا در منطقه به ویژه عراق شد، وی امروز مجبور است کاملاً مخفیانه و به عبارتی دزدانه و تحت شدیدترین تدابیر حفاظتی-امنیتی قدم به سرزمین یکی از کشورهای منطقه بگذارد و اینچنین مورد انتقاد صاحب نظران و بی‌توجهی مقامات عراقی و مخالفت مردم این کشور قرار گیرد.
همچنین اصغر زارعی کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه نحوه سفر ترامپ به عراق غیردیپلماتیک و به نوعی نقض‌کننده حق حاکمیت ملی عراق بود، اظهار کرد: او به عراق رفت تا به نوعی بین نیروهای نظامی آمریکایی در عراق و جمهوری‌خواهانی که از وی به خاطر تصمیم اخیرش جهت خروج نیروهای نظامی‌اش از سوریه و افغانستان گله‌مند بودند نوعی اطمینان‌بخشی ایجاد کند.
وی در ادامه یادآور شد: خیلی دردآور است که هفت تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه کنی، اما برای رفتن به یکی از کشورهای آن منطقه که پنج هزار و ۲۰۰ سرباز آمریکایی نیز در آن حضور دارند، سفرت را در حد فوق‌العاده‌ای مخفیانه نگه داری، هواپیماهای اسکورت و بزرگترین تجهیزات جهان دور و برت باشند و هر کاری کنی تا سالم به مقصد برسی و در آخر در توجیه این شرایط بگویی که نگران خودم نبودم، نگران نهاد ریاست جمهوری و همسرم ملانیا ترامپ بودم.
این اتفاقات و واکنش‌ها به سفر سه‌ساعته و دزدانه رئیس‌جمهور آمریکا به عراق نشان داد که تمام میلیاردها دلار هزینه ایالات متحده نه تنها هیچ نفعی برای این کشور نداشته بلکه باعث تنفر بیشتر نسبت به زیاده‌خواهی‌های این کشور شده است. اما در این سوی ماجرا رئیس جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه ۲۰ اسفند در سفری سه روزه راهی عراق شد. سفری که نه تنها محبوبیت ایران را نزد عراقی‌ها نشان داد بلکه ثابت کرد سیاست آمریکا در منطقه و تلاش برای دشمن جلوه دادن جمهوری اسلامی در چشم مردم و مسئولان عراقی شکست خورده است.
سفر روحانی به عراق برخلاف ترامپ نه تنها مخفیانه و محرمانه نبود بلکه چند روز قبل از آن محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با سفر به عراق مقدمات این سفر را فراهم کرد و این سفر با پوشش کامل رسانه‌ای صورت گرفت.
رئیس‌جمهور قبل از عزیمت به سمت بغداد در فرودگاه مهرآباد با بیان اینکه سفر عراق به دعوت رسمی رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر این کشور انجام می‌شود، گسترش روابط دو جانبه را مهمترین هدف این سفر عنوان کرد.
روحانی بر خلاف ترامپ به دعوت رسمی رئیس‌جمهور و نخست وزیر عراق، روز دوشنبه در صدر یک هیأت عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی وارد بغداد شد و بلافاصله حرمین شریفین کاظمین (ع) را زیارت کرد. رئیس جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه در کاخ قصرالسلام بغداد مورد استقبال رسمی برهم صالح رئیس جمهوری عراق قرار گرفت. در این مراسم پس از نواخته شدن سرود ملی دو کشور، روحانی و صالح از یگان تشریفات سان دیده و سپس هیأت‌های عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.
بعد از ظهر دوشنبه هم رئیس‌جمهور در کاخ نخست‌وزیری عراق مورد استقبال رسمی عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر این کشور قرار گرفت و تمام تشریفات چنین دیدارهایی انجام شد. باز هم برخلاف سفر ترامپ که نخست‌وزیر عراق حتی حاضر به دیدار با او نشد.
همچنین در جریان سفر روحانی به عراق با حضور رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست‌وزیر عراق، پنج سند و یادداشت تفاهم همکاری مشترک میان مقام‌های عالی‌رتبه دو کشور به امضا رسید و پس از آن روحانی عصر دوشنبه در یک نشست خبری با نخست‌وزیر عراق در بغداد شرکت کرد.
دیدار با محمد الحلبوسی رئیس و جمعی از نمایندگان مجلس عراق دیگر برنامه رئیس‌جمهور در روز اول سفر خود به عراق بود که شامگاه ۲۰ اسفند صورت گرفت. همچنین رئیس جمهوری اسلامی ایران شامگاه دوشنبه با نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. روحانی شامگاه دوشنبه هم در همایش مشترک تجاری ایران و عراق که در کاخ نخست‌وزیری عراق برگزار شد حضور یافت.
روز دوم سفر رئیس‌جمهور به عراق هم روز شلوغ و پرکاری بود. روحانی روز ۲۱ اسفند ابتدا در جمع نخبگان عراق در بغداد حاضر شد. در این دیدار چند تن از رهبران ادیان، مذاهب، قومیت‌ها و سران عشایر عراق نظرات خود را در خصوص روابط دو جانبه و مسائل منطقه مطرح کردند که قدردانی از کمک‌های بی‌دریغ جمهوری اسلامی به عراق در جنگ با داعش و تاکید بر ضرورت گسترش روابط همه‌جانبه از مهمترین محورهای سخنان این شخصیت‌ها بود.
پس از آن روحانی با نوری المالکی» نخست‌وزیر اسبق عراق و رئیس ائتلاف دولت قانون و دبیر کل حزب اسلامی دعوت عراق دیدار و گفت‌وگو کرد و پس از آن به دیدار حیدر العبادی نخست‌وزیر سابق عراق رفت. دیدار با فالح الفیاض رئیس حشدالشعبی و مشاور امنیت ملی عراق و همچنین سید عمار حکیم رئیس جریان حکمت وطنی عراق دیگر برنامه رئیس‌جمهور در این روز بود.
پس از این دیدارها رئیس جمهوری اسلامی ایران به منظور زیارت عتبات مقدسه و حرمین شریفین امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) با استقبال استاندار کربلا و سرکنسول ایران در کربلا، وارد این شهر شد. روحانی بعدازظهر سه‌شنبه در ادامه برنامه‌های سفر به کشور عراق وارد این شهر شد. رئیس‌جمهور عصر ۲۱ اسفند هم در جمع نخبگان، عشایر و رهبران مذهبی عراق در کربلای معلی حاضر شد.
در جریان این سفر جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق در یک بیانیه مشترک بر توسعه و گسترش روابط دو کشور در همه حوزه‌های مورد علاقه تاکید کردند.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در سومین روز از سفر خود به کشور عراق به منظور زیارت حرم امیرالمومنین علی (ع) و دیدار با آیت‌الله‌العظمی سید علی سیستانی و دیگر مراجع عظام تقلید وارد شهر نجف اشرف شد. دیدار با این مرجع بزرگ شیعیان یکی از مهمترین دیدارهای روحانی در جریان این سفر بود. رئیس‌جمهور بعد از این دیدار با چند تن دیگر ازعلمای حاضر در نجف دیدار کرد ضمن اینکه با اعضای بیت امام خمینی (ره) در عراق هم دیدار داشت.
از طرفی سفر رئیس جمهور کشورمان به عراق بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی و منطقه داشت و اغلب آنها این سفر را حامل پیامی قوی برای آمریکا درباره نقش ایران در منطقه در کنار انگیزه‌های اقتصادی دانستند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد: حسن روحانی رئیس جمهور ایران روز دوشنبه (۲۰ اسفند) در اولین سفر رسمی‌اش به عراق از سال ۲۰۱۳ وارد بغداد شد تا با مقامات بلند پایه این کشور دیدار کند. این سفر در حالی انجام گرفته است که بغداد برای محدود کردن روابطش با تهران تحت فشارهای واشنگتن به‌ویژه از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای قرار دارد. عراق توانست از تحریم‌های آمریکا علیه ایران که در اوت ۲۰۱۸ اجرایی شد، معاف شود تا همچنان بتواند به خرید برق و گاز طبیعی از تهران ادامه دهد. پس از ترکیه، ایران اصلی‌ترین تأمین کننده نیازهای عراق در بخش خودرو، محصولات کشاورزی و لوازم خانگی به شمار می‌آید. خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش داد که ایران و عراق روابطی پیچیده اما نزدیک با یکدیگر دارند.
روزنامه نیویورک تایمز هم با انتشار گزارشی درباره سفر سه‌روزه رئیس‌جمهور روحانی به عراق نوشت که نقش ایران در عراق رو به گسترش است، درحالیکه به گفته یک عضو شیعه پارلمان عراق، آمریکا تنها حضور نظامی در کشورش دارد. توسعه روابط اقتصادی با عراق از محورهای اصلی سفر روحانی به این کشور است و این امر سبب شده تا بغداد به دلیل فشارهای واشنگتن در تنگنا قرار گیرد، چراکه ایران در دورانی که عراق به شدت نیازمند کمک بود، حمایت‌های نظامی شایانی از این کشور کرد.
همچنین شبکه الجزیره انگلیسی در گزارشی سفر روحانی به عراق را با هدف توسعه روابط اقتصادی دانست و تاکید کرد که این سفر پیامی قوی برای آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش دارد. الجزیره نوشت: سفر روحانی به عراق یک پیام قوی و مهم برای آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش است، به این معنی که ایران کماکان در عراق نفوذ دارد، کشوری که در دوران حمله داعش به بخش‌هایی از آن به میزان زیادی به کمک‌های ایران وابسته بود تا با این گروه تروریستی مبارزه کند.
شبکه بی‌بی‌سی فارسی هم در گزارشی سفر روحانی را بیشتر از جنبه‌های اقتصادی و سیاسی مورد توجه قرار داد و نوشت: آقای روحانی در حالی آخرین سفر خارجی خویش را در سال ۹۷ به عراق شروع کرد که سیاست خارجی و منطقه‌ای ایران شاهد تنش‌ها و چالش‌های متعددی بوده که می‌توان مهمترین آن‌را خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با قدرت‌های خارجی موسوم به برجام و اعمال تحریم‌های جدید علیه صنعت انرژی ایران نام برد. در بعد منطقه‌ای تنش با عربستان بر سر بحران‌های منطقه‌ای مانند سوریه و یمن تداوم یافت.
رادیو بین‌المللی فرانسه نیز در گزارشی با عنوان "برای مقابله با تحریم‌های آمریکا، روحانی در پی گسترش مناسبات تجاری ایران و عراق است"، انگیزه این سفر را بیشتر اقتصادی ارزیابی کرده است. این رسانه در سایت خود نوشت: حسن روحانی در سفرش به بغداد دربارۀ امکان تسهیل مبادلات تجاری دو کشور با مسئولان عراقی صحبت خواهد کرد. پیشنهاد او برای این منظور استفاده از دینار عراق و یا پول‌های اروپایی از طریق آلمان و بریتانیا است. از دیگر موضوع‌های مورد بحث میان رهبران دو کشور صادرات برق و آب به عراق است.
یورونیوز با تیتر "روابط تجاری، محور اولین سفر رئیس‌جمهور روحانی به عراق" به بازنشر خبر سفر سه‌روزه رئیس‌جمهور کشورمان به بغداد پرداخت و بیشتر بر مسائل اقتصادی در این سفر متمرکز شده است.
خبرگزاری تایمز او ایندیا با تیتر "حسن روحانی اولین سفر رسمی‌اش به عراق را انجام می‌دهد" به بازتاب این خبر پرداخت و روابط ایران و عراق را به ویژه در زمینه مسائل اقتصادی، مورد بررسی قرار داد.
خبرگزاری ترند نیز با بازتاب این سفر، با نقل بخشی از سخنان حسن روحانی که گفته بود "روابط با همسایگان مهمترین بخش در روابط خارجه ایران محسوب می‌شود" به پوشش خبری سفر رئیس‌جمهور کشورمان به عراق پرداخت.
برخی دیگر رسانه‌های مطرح جهان نیز با پوشش سفر رئیس‌جمهور به عراق آن را تحولی در روابط ایران و عراق ارزیابی کرده‌اند.
رسانه‌های عربی هم سفر روحانی به عراق را به صورت گسترده بازتاب دادند. روزنامه الیوم السابع در این باره نوشت: حسن روحانی صبح امروز دوشنبه در سفری سه روزه تهران را به مقصد بغداد ترک کرد. انگیزه‌های سفر روحانی مسائل اقتصادی و تبادلات تجاری است.
سی ان ان عربی نیز نوشت که حسن روحانی دوشنبه وارد بغداد شد و این سفر اولین سفر وی به عراق پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور ایران در سال ۲۰۱۳ است و برهم صالح رئیس جمهور عراق در این راستا تاکید کرده است که تحقق ثبات در منطقه بدون ایران امکان پذیر نیست.
همچنین شبکه الجزیره با اشاره به اهداف سفر رئیس‌جمهور کشورمان به عراق نوشت: روحانی در بغداد برای مقابله با تحریم‌های آمریکا حضور یافته است. این شبکه در ادامه به نشست خبری مشترک حسن روحانی و برهم صالح پرداخت.
اسکای نیوز عربی نیز نوشت: در سایه فشارهای واشنگتن بر بغداد برای کاهش روابط عراق با ایران، حسن روحانی امروز دوشنبه به پایتخت عراق رفت.
این شبکه در ادامه با اشاره به اینکه این سفر اولین سفر روحانی به عراق بعد از رسیدن به ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۳ است، به سخنان رئیس‌جمهور کشورمان پیش از سفر به بغداد پرداخت.
روزنامه القدس العربی چاپ لندن هم نوشت که حسن روحانی از طریق سفر به بغداد به دنبال تقویت نفوذ ایران در این کشور است و افزود: این سفر پیام مهمی برای آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ای واشنگتن به همراه دارد و نشان می‌دهد که تهران همچنان در بغداد نفوذ دارد. این سفر همچنین می‌خواهد این پیام را به دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برساند که علیرغم تحریم‌ها ایران همچنان در بیشتر منطقه نفوذ دارد.
همچنین روزنامه الدستور نوشت: حسن روحانی در سفری سه روزه تهران را به مقصد بغداد ترک کرده و قرار است با مقامات عالی رتبه عراقی دیدار کند. این روزنامه در ادامه به سفر محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران به بغداد برای انجام مقدمات سفر روحانی نیز اشاره کرد.
روزنامه الشروق نیز نوشت: حسن روحانی در سفری تاریخی کشورش را به مقصد عراق ترک کرد. این روزنامه در ادامه به سخنان رئیس جمهور کشورمان قبل از سفر به بغداد پرداخت.
پایگاه خبری عربی ۲۱ هم عنوان کرد که حسن روحانی امروز وارد بغداد شد و این سفر به عنوان اولین سفر در سطح ریاست جمهوری ایران پس از سال ۲۰۱۳ به شمار می‌رود. این پایگاه خبری در ادامه به نشست مشترک خبری میان حسن روحانی، رئیس جمهور ایران و برهم صالح همتای عراقی خود پرداخت.
فرانسه ۲۴ نیز در این راستا نوشت که حسن روحانی در میان فشار تحریم‌های آمریکا به عراق سفر کرد. در خاورمیانه‌ای که برخی کشورها هم پیمان ایران و برخی دیگر هم پیمان آمریکا هستند، بغداد نقشی متعادل و سخت و به عنوان هم پیمان دو طرف ایفا می‌کند.
همچنین السومریه نیوز با اشاره به اهداف سفر روحانی به عراق نوشت: حسن روحانی در رأس یک هیأت بلند پایه سیاسی و اقتصادی در سفری سه روزه تهران را به مقصد بغداد ترک کرد. این اولین سفر روحانی به عراق با دعوت رسمی برهم صالح، رئیس جمهور این کشور به شمار می‌رود.
موضوع دیدار روحانی با آیت‌الله سیستانی در روز آخر سفرش به عراق یکی دیگر از موضوعاتی بود که به شکل گسترده مورد توجه رسانه‌های عراقی و غیر عراقی قرار داشت. شبکه العربیه، شبکه اسکای نیوز، شبکه الجزیره و ده‌ها شبکه عراقی و عربی زبان منطقه در کنار شبکه‌های بی‌بی‌سی عربی، سی‌ان‌ان عربی، شبکه روسیا الیوم و برخی دیگر از شبکه‌های فرامنطقه‌ای در یک یا چند نوبت به بازتاب سفر روحانی به عراق به ویژه در زمینه توافقات اقتصادی، همکاری‌های مرزی و نیز تقابل با آمریکا پرداختند.
بی بی سی عربی، علاوه بر پوشش تلویزیونی این سفر، در گزارشی در سایت خود هم به موضوع سفر روحانی پرداخت و تلاش کرد تا رقابت میان ایران و آمریکا را بیشتر مورد توجه قرار دهد.
روزنامه القدس العربی هم در گزارشی مفصل با تشریح برنامه‌های سه‌روزه سفر روحانی به عراق، به بحث دیدار مقامات مختلف این کشور با رئیس‌جمهور کشورمان پرداخت.
همچنین شبکه العربیه عربستان علاوه بر پوشش سفر روحانی به عراق و دیدار او با آیت‌الله سیستانی در چند نوبت از برنامه‌های خبری و تحلیلی خود، در سایت اینترنتی شبکه هم به این موضوع پرداخت و البته تلاش کرد با پررنگ کردن مسائل حاشیه‌ای، دست‌آوردهای این سفر را تحت‌الشعاع قرار دهد.
شبکه الجزیره هم با اشاره به انگیزه‌های اقتصادی سفر، در این باره نوشت: مقابله با تحریم‌های آمریکا اولویت روحانی در این سفر بوده است. این شبکه قطری به امضای توافق نامه‌های مختلف میان ایران و عراق در این سفر و همچنین واکنش برایان هوک، رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا به سفر روحانی پرداخت. در سایه تنش‌های تهران و واشنگتن، رئیس جمهور ایران به بغداد رفت. وی برخلاف عرف دیپلماسی قبل از دیدار با عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق و برهم صالح، رئیس جمهور این کشور به زیارت مرقد امام موسی کاظم علیه السلام در منطقه کاظمیه رفت.
روزنامه الرای نیز نوشت که آیا ایران در عراق بر آمریکا پیروز شد؟ این روزنامه در ادامه با اشاره به دیدارهای موفقیت‌آمیز حسن روحانی با مقامات و شخصیت‌های عراقی و مقایسه این سفر با سفر مخفیانه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به عراق، سفر رئیس جمهور کشورمان را موفقیت‌آمیز و نتیجه بخش توصیف کرد.
همچنین تقریباً تمامی شبکه‌ها و سایت‌های خبری عراقی هم سفر رئیس‌جمهور به عراق را به شکل ویژه پوشش دادند و دیدار حسن روحانی با آیت الله سیستانی از موضوعاتی بود که در این پوشش خبری بسیار پررنگ بود.
مقایسه سفر سه‌ساعته و مخفیانه ترامپ به عراق بدون انجام هیچ دیداری با مقامات و گروه‌های عراقی و واکنش‌های منفی گروه‌ها و سیاسیون عراقی به این سفر در مقابل سفر سه‌روزه روحانی به عراق و حضورش در بغداد، کاظمین، کربلا و نجف و دیدارهای گسترده رئیس جمهوری اسلامی ایران با مقامات، احزاب و گروه‌های عراقی و همچنین دیدار بسیار مهم وی با آیت‌الله سیستانی و بازتاب گسترده رسانه‌ای و واکنش مثبت نیروهای عراقی به این سفر شاید کافی باشد تا نشان دهد حوزه نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه در مقابل آمریکا تا چه حد بیشتر است. نفوذی که به لطف مقاومت و دیپلماسی می‌تواند نتایج مثبتی برای ایران و عراق و در کل خاورمیانه به همراه داشته و رؤیای خاورمیانه جدید آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها و هم‌پیمانان منطقه‌ای‌شان را بر باد دهد.
به گزارش راسخون به نقل از ایسنا، چهارشنبه پنجم دی بود که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در سفری از پیش اعلام نشده وارد عراق شد. در همان زمان کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به همراه همسرش ملانیا در شب عید میلاد مسیح در سفری از پیش اعلام نشده وارد عراق شدند. هواپیمای دونالد ترامپ، چهارشنبه‌شب در یک پایگاه هوایی آمریکایی در غرب عراق بر زمین نشست. سفر شبانه ترامپ به استان الانبار اگر چه به گفته دفتر نخست‌وزیری عراق به این دفتر اعلام شد اما نشان داد، ورود ترامپ به پایگاه هوایی عین‌الاسد در استان الانبار خارج از عرف بین‌المللی است و انجام این کار و تکرار آن از کسی مانند ترامپ دور از ذهن نیست.
در این سفر رئیس‌جمهوری آمریکا و همسرش ملانیا تصاویری را به همراه نظامیان آمریکایی در پایگاه هوایی عین‌الاسد در عراق گرفتند و اطلاعات این سفر تا پایان سخنرانی ترامپ برای حدود ۱۰۰ تن از نیروهای عملیاتی ویژه آمریکا که در عملیات‌های رزمی در عراق و سوریه حضور داشتند، به بیرون درز نکرد. ترامپ در جریان این سفر گفت: آمریکا دیگر نمی‌تواند ژاندارم جهان باشد. وقت آن رسیده که با قوه فکرمان تصمیم بگیریم.
سفر سه‌ساعته و مخفیانه ترامپ به عراق واکنش‌ها و بازخوردهای جالبی به دنبال داشت. ترامپ به قول خودش چراغ خاموش و تحت تدابیر شدید امنیتی وارد کشوری شد که در دهه گذشته بیش از هفت تریلیون دلار خرج روی دست مالیات‌دهندگان آمریکایی گذاشته است. نتیجه اما فاجعه‌آمیز بوده. آمریکایی‌ها که سال ۲۰۰۳ به بهانه وجود سلاح‌های شیمیایی و کشتار جمعی به عراق حمله کردند از همان زمان در باتلاق بین‌النهرین فرو رفتند.
میلیاردها دلار خرج حضور نیروهای آمریکایی در عراق شده اما نه تنها آمریکا نتوانست امنیت مورد نظرش را در این کشور برقرار کند، بلکه امنیت عراق منوط به تصمیماتی شد که در تهران گرفته می‌شد. حتی خود رئیس‌جمهوری آمریکا در جریان این سفر غیرمنتظره اذعان کرد که برای سفر به عراق نگران بوده است. ترامپ پس از این سفر گفت که پنجره‌های بسته داخل هواپیما و نگرانی‌های نامشخصی برای ملانیا ترامپ، موجب هشیاری او شده بود.
ترامپ همچنین عنوان کرد: شخصاً برای خودم نه. نگرانی‌هایی بابت بانوی اول داشتم. این را به شما می‌گویم. ما در هواپیمای تاریک بودیم و از هیچ جا نوری نمی‌آمد. من خیلی هواپیما سوار شدم؛ هر نوع و هر مدلی… ولی خوب آیا من نگران بودم؟ خب بله نگران بودم!
ترامپ در جریان سفر خود به عراق تنها با نیروهای آمریکایی در این کشور دیدار کرد و حتی موفق نشد با نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور و سایر مقامات عراقی دیدار کند. سفری که جز بی‌آبرویی برای آمریکایی‌ها آورده دیگری نداشت. سفری که نیروهای امنیتی آمریکا از ترس سوءقصد به جان رئیس‌جمهور ایالات متحده چراغ خاموش برگزار شد و ترامپ نتوانست از حلقه نظامیان و پادگان آمریکایی‌ها خارج شود. به همین دلیل هم ترامپ تاکید داشت که دیدار او با نخست‌وزیر عراق در پادگان نظامیان آمریکایی انجام شود اما عادل عبدالمهدی این درخواست را نپذیرفت و سرانجام دیداری صورت نگرفت.
دفتر عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق در بیانیه‌ای با اعلام اینکه دولت عراق در جریان سفر ترامپ به عراق بوده، نوشت: نشست میان رهبران عراقی و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به علت وجود اختلاف در مورد چگونگی برگزاری دیدار لغو شد.
در همین زمینه سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید بیان کرد که دیدار دونالد ترامپ با عادل عبدالمهدی به دلایل امنیتی و لجستیکی لغو شد اما طرفین تلفنی صحبت کرده‌اند. سندرز گفت که رئیس‌جمهوری آمریکا از نخست‌وزیر عراق خواسته است که به واشنگتن سفر کند و عبدالمهدی این دعوت را پذیرفته است.
همچنین نعیم العبودی یکی دیگر از نمایندگان پارلمان عراق فاش کرد که ترامپ از مقام‌های عراقی و مشخصاً رؤسای سه‌گانه یعنی نخست‌وزیر، رئیس‌جمهوری و رئیس پارلمان این کشور خواسته با وی در همین پایگاه نظامی دیدار کنند اما آنها از این امر امتناع کردند.
واکنش گروه‌های سیاسی عراقی هم به سفر ترامپ برای آمریکایی‌ها فاجعه بود. رهبران سیاسی و رهبران گروه‌های مسلح عراق سفر غیر منتظره ترامپ به عراق و دیدار با نیروهای آمریکایی در این کشور را محکوم کردند و آن را نقض حاکمیت عراق دانستند.
فراکسیون اصلاح و سازندگی مجلس عراق با صدور بیانیه‌ای به این سفر واکنش نشان داد. در متن بیانیه صباح الساعدی رئیس فراکسیون پارلمانی اصلاح و سازندگی آمده است: با توجه به نقض آشکار حاکمیت عراق از سوی رئیس‌جمهور آمریکا و ورود او به پایگاه نظامی عین الاسد در استان الانبار که بدون هیچ گونه احترامی به حاکمیت ملی عراق صورت گرفته که گویا این کشور یکی از ایالت‌های آمریکاست، پارلمان باید هر چه سریع‌تر جلسه‌ای فوق العاده برای بررسی این اقدام آمریکا در نقض حاکمیت عراق و متوقف ساختن رفتارهای سبکسرانه ترامپ تشکیل دهد، رئیس‌جمهور آمریکا باید حد و حدود خود را بداند و این نکته را به خاطر داشته باشد که اشغالگری آمریکا در عراق به پایان رسیده است.
در ادامه این بیانیه آمده است: عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر کشور در مقام فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق، محمد علی الحکیم وزیر امور خارجه و عثمان الغانمی رئیس ستاد مشترک ارتش باید برای بحث و بررسی درباره حضور نظامیان آمریکایی و وجود پایگاه‌های نظامی این کشور در عراق در جلسه فوق العاده پارلمان حضور داشته باشند. مساله خروج نظامیان آمریکایی از سوریه هیچ مجوز و یا توجیهی برای باقی ماندن نظامیان آمریکایی در عراق و تبدیل این کشور به پایگاه نظامی واشنگتن در منطقه و خاورمیانه محسوب نمی‌شود.
ائتلاف دولت قانون عراق به رهبری نوری المالکی هم با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که توضیح دفتر عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق درباره سفر ترامپ در سطح مورد نظر نبود و بر ابهامات افزود. در بیانیه ائتلاف دولت قانون تأکید شده است: سفر ترامپ نقض آشکار حاکمیت عراق بود و ائتلاف دولت قانون بر مخالفت خود با حضور هر گونه نیروی خارجی در خاک عراق و احترام به توافقنامه خروج آمریکا از عراق تأکید می‌کند. حاکمیت عراق که با خون و جانفشانی ملت عراق به‌دست آمد، خط قرمزی است که نمی‌توان آن را زیر پا گذاشت. سفر ترامپ به پایگاه عین‌الاسد که در جریان آن با هیچیک از مسئولان عراقی ملاقات نکرد، نقض آشکار حاکمیت عراق است.
رئیس ائتلاف النصر عراق نیز بر مخالفت خود با سفر ترامپ به عراق تأکید کرد و گفت که این روش ترامپ به روابط دوجانبه زیان وارد خواهد کرد. حیدر العبادی در بیانیه‌ای اعلام کرد: ما مخالفت خود را با شیوه سفر ترامپ به عراق اعلام می‌کنیم، زیرا این شیوه متناسب با عرف دیپلماتیک نبود. تعامل با عراق و حاکمیت آن به چنین شیوه‌ای به روابط عراق و آمریکا آسیب خواهد رساند.
همچنین فالح الخزعلی، سیاستمدار هم‌پیمان فراکسیون سازندگی، آمریکا را به تمایل به گسترش حضور خود در عراق متهم کرد و گفت: رهبران آمریکایی که در عراق شکست خوردند به دنبال این هستند که تحت هر بهانه‌ای به این کشور باز گردند و ما هرگز اجازه این کار را نخواهیم داد.
قیس الخزعلی، رهبر گروه عصائب اهل الحق در صفحه توئیتر خود نوشت، پاسخ عراقی‌ها پیرو تصمیم پارلمان مبنی بر خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق خواهد بود و اگر خارج نشوید ما تجربه و توانایی بیرون راندن شما را داریم.
در همین زمینه، هاشم موسوی سخنگوی رسمی جنبش النجباء عراق در واکنش به سفر ترامپ به استان الانبار، با بیان اینکه خاک عراق جای پایگاه‌های نظامی آمریکا نیست، تاکید کرد: دولت عراق وظیفه دارد نیروهای آمریکایی را به این اعتبار که حضورشان در عراق به حاکمیت کشور آسیب می‌رساند، بیرون کند. اراده و خواست عراقی‌ها برای خروج نظامیان آمریکایی از عراق و بی‌نیازی به آنان بر اساس تجربه‌ای است این کشور با تکیه بر نیروی مردمی توانست داعش را شکست دهد. هنگامی که خطر داعش در عراق به اوج خود رسیده بود، نیروهای خارجی ازجمله آمریکایی‌ها با دولت عراق همراهی نکردند.
ائتلاف البناء (سازندگی) عراق به رهبری هادی العامری در بیانیه‌ای سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به این کشور را نقض آشکار و واضح قوانین و موازین دیپلماتیک دانست و تأکید کرد که این سفر بیانگر برخورد برتری‌جویانه ترامپ در قبال دولت عراق است.
همچنین ائتلاف سائرون به‌ریاست مقتدی صدر رهبر جریان صدر در اولین موضعگیری خود، خواهان برخورد محتاطانه با سفر دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به عراق شد. بدر الزیادی نماینده فراکسیون سائرون در پارلمان عراق در این زمینه گفت: باید در قبال سفر ترامپ محتاط باشیم، زیرا آنها به‌دنبال منافع خودشان هستند و نتایج این سفرها برای عراق؛ چیزی نبود به‌جز اشغالگری یک‌سوم مساحت کشور توسط داعش.
جریان اصلاح ملی عراق به رهبری ابراهیم الجعفری هم با صدور بیانیه‌ای سفر رئیس‌جمهور آمریکا و همسرش به عراق را محکوم و از بیانیه " توجیه‌آمیز دفتر نخست‌وزیر عراق در این باره انتقاد کرد. در بیانیه جریان اصلاح ملی عراق آمده است: اعضای جریان اصلاح ملی در سراسر عراق سفر عجیب رئیس‌جمهور آمریکا به استان آزادشده الانبار و دیدار با نظامیانش و فرماندهان آمریکایی مستقر در پایگاه عین‌الاسد عراق در این استان را محکوم می‌کند. این، سفری عجیب است که با سایر سفرهای رسمی به کشور ما مشابه نیست و به‌ویژه همزمان با اعلام اخیر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه انجام شد. همه عراقی‌ها از امنیت، حاکمیت و طرح دموکراتیک خود دفاع می‌کنند.
همچنین فراکسیون صادقون در پارلمان عراق سفر غیرمنتظره رئیس جمهور آمریکا به عراق را بی‌توجهی به حاکمیت عراق دانست و بر لزوم تسریع در وضع قانون اخراج نظامیان آمریکایی از عراق تأکید کرد. حسن سالم رئیس فراکسیون صادقون درباره این موضوع اظهار کرد: سفر سرّی و غیرمنتظره ترامپ بیانگر میزان بی‌احترامی و تکبر آمریکا و رئیس‌جمهور آن و بی‌توجهی واشنگتن به حاکمیت عراق و کشورهای منطقه است. دولت عراق و وزارت خارجه نباید سکوت کنند و باید بیانیه‌ای برای تقبیح این سفر غیرقانونی صادر شود.
جنبش انصارالله یمن هم به دیدار سری و سرزده رئیس جمهوری آمریکا با نظامیان کشورش در عراق واکنش نشان داد. محمد علی الحوثی رئیس کمیته عالی انقلاب یمن در توئیتی نوشت: عراق باید آزاد بماند، موضع جنبش النجباء عراق را تأیید می‌کنم، از دولت و ارتش عراق می‌خواهم موضع قاطعانه‌ای در قبال آنچه ترامپ گفت، اتخاذ کنند.
از طرفی سام وینوگراد مشاور سابق امنیت ملی باراک اوباما به شدت از دیدار رئیس‌جمهور آمریکا با نظامیان این کشور در عراق انتقاد کرد. وینوگراد با انتقاد از دونالد ترامپ به خاطر سفر به عراق و دیدار با نظامیان آمریکایی، تاکید کرد: ترامپ دیدار با سربازان را با کمپ انتخاباتی اشتباه گرفته است.
در ایران هم بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه روز هفتم دی با بیان اینکه سفر دزدانه دونالد ترامپ به عراق خلاف عرف دیپلماتیک و بی‌احترامی به حاکمیت ملی عراق است، تاکید کرد: نیروهای بیگانه دیر یا زود مجبور به ترک تمام منطقه خواهند شد.
قاسمی با انتقاد از سفر خارج از عرف دیپلماتیک رئیس جمهور آمریکا به عراق، آن را بی‌احترامی به حاکمیت ملی عراق خواند و گفت: همان گونه که آقای ترامپ در سخنان خود در جمع نظامیان آمریکا در عین الاسد بدان تصریح کرد به رغم دخالت‌های بی شمار، هزینه‌های هزاران میلیارد دلاری و پرداخت‌های سنگین حیثیتی غیر قابل جبران برای مردم ایالات متحده آمریکا که منجر به حضور نظامی غیرقانونی و نامشروع آمریکا در منطقه به ویژه عراق شد، وی امروز مجبور است کاملاً مخفیانه و به عبارتی دزدانه و تحت شدیدترین تدابیر حفاظتی-امنیتی قدم به سرزمین یکی از کشورهای منطقه بگذارد و اینچنین مورد انتقاد صاحب نظران و بی‌توجهی مقامات عراقی و مخالفت مردم این کشور قرار گیرد.
همچنین اصغر زارعی کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه نحوه سفر ترامپ به عراق غیردیپلماتیک و به نوعی نقض‌کننده حق حاکمیت ملی عراق بود، اظهار کرد: او به عراق رفت تا به نوعی بین نیروهای نظامی آمریکایی در عراق و جمهوری‌خواهانی که از وی به خاطر تصمیم اخیرش جهت خروج نیروهای نظامی‌اش از سوریه و افغانستان گله‌مند بودند نوعی اطمینان‌بخشی ایجاد کند.
وی در ادامه یادآور شد: خیلی دردآور است که هفت تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه کنی، اما برای رفتن به یکی از کشورهای آن منطقه که پنج هزار و ۲۰۰ سرباز آمریکایی نیز در آن حضور دارند، سفرت را در حد فوق‌العاده‌ای مخفیانه نگه داری، هواپیماهای اسکورت و بزرگترین تجهیزات جهان دور و برت باشند و هر کاری کنی تا سالم به مقصد برسی و در آخر در توجیه این شرایط بگویی که نگران خودم نبودم، نگران نهاد ریاست جمهوری و همسرم ملانیا ترامپ بودم.
این اتفاقات و واکنش‌ها به سفر سه‌ساعته و دزدانه رئیس‌جمهور آمریکا به عراق نشان داد که تمام میلیاردها دلار هزینه ایالات متحده نه تنها هیچ نفعی برای این کشور نداشته بلکه باعث تنفر بیشتر نسبت به زیاده‌خواهی‌های این کشور شده است. اما در این سوی ماجرا رئیس جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه ۲۰ اسفند در سفری سه روزه راهی عراق شد. سفری که نه تنها محبوبیت ایران را نزد عراقی‌ها نشان داد بلکه ثابت کرد سیاست آمریکا در منطقه و تلاش برای دشمن جلوه دادن جمهوری اسلامی در چشم مردم و مسئولان عراقی شکست خورده است.
سفر روحانی به عراق برخلاف ترامپ نه تنها مخفیانه و محرمانه نبود بلکه چند روز قبل از آن محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با سفر به عراق مقدمات این سفر را فراهم کرد و این سفر با پوشش کامل رسانه‌ای صورت گرفت.
رئیس‌جمهور قبل از عزیمت به سمت بغداد در فرودگاه مهرآباد با بیان اینکه سفر عراق به دعوت رسمی رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر این کشور انجام می‌شود، گسترش روابط دو جانبه را مهمترین هدف این سفر عنوان کرد.
روحانی بر خلاف ترامپ به دعوت رسمی رئیس‌جمهور و نخست وزیر عراق، روز دوشنبه در صدر یک هیأت عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی وارد بغداد شد و بلافاصله حرمین شریفین کاظمین (ع) را زیارت کرد. رئیس جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه در کاخ قصرالسلام بغداد مورد استقبال رسمی برهم صالح رئیس جمهوری عراق قرار گرفت. در این مراسم پس از نواخته شدن سرود ملی دو کشور، روحانی و صالح از یگان تشریفات سان دیده و سپس هیأت‌های عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.
بعد از ظهر دوشنبه هم رئیس‌جمهور در کاخ نخست‌وزیری عراق مورد استقبال رسمی عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر این کشور قرار گرفت و تمام تشریفات چنین دیدارهایی انجام شد. باز هم برخلاف سفر ترامپ که نخست‌وزیر عراق حتی حاضر به دیدار با او نشد.
همچنین در جریان سفر روحانی به عراق با حضور رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست‌وزیر عراق، پنج سند و یادداشت تفاهم همکاری مشترک میان مقام‌های عالی‌رتبه دو کشور به امضا رسید و پس از آن روحانی عصر دوشنبه در یک نشست خبری با نخست‌وزیر عراق در بغداد شرکت کرد.
دیدار با محمد الحلبوسی رئیس و جمعی از نمایندگان مجلس عراق دیگر برنامه رئیس‌جمهور در روز اول سفر خود به عراق بود که شامگاه ۲۰ اسفند صورت گرفت. همچنین رئیس جمهوری اسلامی ایران شامگاه دوشنبه با نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. روحانی شامگاه دوشنبه هم در همایش مشترک تجاری ایران و عراق که در کاخ نخست‌وزیری عراق برگزار شد حضور یافت.
روز دوم سفر رئیس‌جمهور به عراق هم روز شلوغ و پرکاری بود. روحانی روز ۲۱ اسفند ابتدا در جمع نخبگان عراق در بغداد حاضر شد. در این دیدار چند تن از رهبران ادیان، مذاهب، قومیت‌ها و سران عشایر عراق نظرات خود را در خصوص روابط دو جانبه و مسائل منطقه مطرح کردند که قدردانی از کمک‌های بی‌دریغ جمهوری اسلامی به عراق در جنگ با داعش و تاکید بر ضرورت گسترش روابط همه‌جانبه از مهمترین محورهای سخنان این شخصیت‌ها بود.
پس از آن روحانی با نوری المالکی» نخست‌وزیر اسبق عراق و رئیس ائتلاف دولت قانون و دبیر کل حزب اسلامی دعوت عراق دیدار و گفت‌وگو کرد و پس از آن به دیدار حیدر العبادی نخست‌وزیر سابق عراق رفت. دیدار با فالح الفیاض رئیس حشدالشعبی و مشاور امنیت ملی عراق و همچنین سید عمار حکیم رئیس جریان حکمت وطنی عراق دیگر برنامه رئیس‌جمهور در این روز بود.
پس از این دیدارها رئیس جمهوری اسلامی ایران به منظور زیارت عتبات مقدسه و حرمین شریفین امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) با استقبال استاندار کربلا و سرکنسول ایران در کربلا، وارد این شهر شد. روحانی بعدازظهر سه‌شنبه در ادامه برنامه‌های سفر به کشور عراق وارد این شهر شد. رئیس‌جمهور عصر ۲۱ اسفند هم در جمع نخبگان، عشایر و رهبران مذهبی عراق در کربلای معلی حاضر شد.
در جریان این سفر جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق در یک بیانیه مشترک بر توسعه و گسترش روابط دو کشور در همه حوزه‌های مورد علاقه تاکید کردند.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در سومین روز از سفر خود به کشور عراق به منظور زیارت حرم امیرالمومنین علی (ع) و دیدار با آیت‌الله‌العظمی سید علی سیستانی و دیگر مراجع عظام تقلید وارد شهر نجف اشرف شد. دیدار با این مرجع بزرگ شیعیان یکی از مهمترین دیدارهای روحانی در جریان این سفر بود. رئیس‌جمهور بعد از این دیدار با چند تن دیگر ازعلمای حاضر در نجف دیدار کرد ضمن اینکه با اعضای بیت امام خمینی (ره) در عراق هم دیدار داشت.
از طرفی سفر رئیس جمهور کشورمان به عراق بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی و منطقه داشت و اغلب آنها این سفر را حامل پیامی قوی برای آمریکا درباره نقش ایران در منطقه در کنار انگیزه‌های اقتصادی دانستند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد: حسن روحانی رئیس جمهور ایران روز دوشنبه (۲۰ اسفند) در اولین سفر رسمی‌اش به عراق از سال ۲۰۱۳ وارد بغداد شد تا با مقامات بلند پایه این کشور دیدار کند. این سفر در حالی انجام گرفته است که بغداد برای محدود کردن روابطش با تهران تحت فشارهای واشنگتن به‌ویژه از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای قرار دارد. عراق توانست از تحریم‌های آمریکا علیه ایران که در اوت ۲۰۱۸ اجرایی شد، معاف شود تا همچنان بتواند به خرید برق و گاز طبیعی از تهران ادامه دهد. پس از ترکیه، ایران اصلی‌ترین تأمین کننده نیازهای عراق در بخش خودرو، محصولات کشاورزی و لوازم خانگی به شمار می‌آید. خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش داد که ایران و عراق روابطی پیچیده اما نزدیک با یکدیگر دارند.
روزنامه نیویورک تایمز هم با انتشار گزارشی درباره سفر سه‌روزه رئیس‌جمهور روحانی به عراق نوشت که نقش ایران در عراق رو به گسترش است، درحالیکه به گفته یک عضو شیعه پارلمان عراق، آمریکا تنها حضور نظامی در کشورش دارد. توسعه روابط اقتصادی با عراق از محورهای اصلی سفر روحانی به این کشور است و این امر سبب شده تا بغداد به دلیل فشارهای واشنگتن در تنگنا قرار گیرد، چراکه ایران در دورانی که عراق به شدت نیازمند کمک بود، حمایت‌های نظامی شایانی از این کشور کرد.
همچنین شبکه الجزیره انگلیسی در گزارشی سفر روحانی به عراق را با هدف توسعه روابط اقتصادی دانست و تاکید کرد که این سفر پیامی قوی برای آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش دارد. الجزیره نوشت: سفر روحانی به عراق یک پیام قوی و مهم برای آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش است، به این معنی که ایران کماکان در عراق نفوذ دارد، کشوری که در دوران حمله داعش به بخش‌هایی از آن به میزان زیادی به کمک‌های ایران وابسته بود تا با این گروه تروریستی مبارزه کند.
شبکه بی‌بی‌سی فارسی هم در گزارشی سفر روحانی را بیشتر از جنبه‌های اقتصادی و سیاسی مورد توجه قرار داد و نوشت: آقای روحانی در حالی آخرین سفر خارجی خویش را در سال ۹۷ به عراق شروع کرد که سیاست خارجی و منطقه‌ای ایران شاهد تنش‌ها و چالش‌های متعددی بوده که می‌توان مهمترین آن‌را خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با قدرت‌های خارجی موسوم به برجام و اعمال تحریم‌های جدید علیه صنعت انرژی ایران نام برد. در بعد منطقه‌ای تنش با عربستان بر سر بحران‌های منطقه‌ای مانند سوریه و یمن تداوم یافت.
رادیو بین‌المللی فرانسه نیز در گزارشی با عنوان "برای مقابله با تحریم‌های آمریکا، روحانی در پی گسترش مناسبات تجاری ایران و عراق است"، انگیزه این سفر را بیشتر اقتصادی ارزیابی کرده است. این رسانه در سایت خود نوشت: حسن روحانی در سفرش به بغداد دربارۀ امکان تسهیل مبادلات تجاری دو کشور با مسئولان عراقی صحبت خواهد کرد. پیشنهاد او برای این منظور استفاده از دینار عراق و یا پول‌های اروپایی از طریق آلمان و بریتانیا است. از دیگر موضوع‌های مورد بحث میان رهبران دو کشور صادرات برق و آب به عراق است.
یورونیوز با تیتر "روابط تجاری، محور اولین سفر رئیس‌جمهور روحانی به عراق" به بازنشر خبر سفر سه‌روزه رئیس‌جمهور کشورمان به بغداد پرداخت و بیشتر بر مسائل اقتصادی در این سفر متمرکز شده است.
خبرگزاری تایمز او ایندیا با تیتر "حسن روحانی اولین سفر رسمی‌اش به عراق را انجام می‌دهد" به بازتاب این خبر پرداخت و روابط ایران و عراق را به ویژه در زمینه مسائل اقتصادی، مورد بررسی قرار داد.
خبرگزاری ترند نیز با بازتاب این سفر، با نقل بخشی از سخنان حسن روحانی که گفته بود "روابط با همسایگان مهمترین بخش در روابط خارجه ایران محسوب می‌شود" به پوشش خبری سفر رئیس‌جمهور کشورمان به عراق پرداخت.
برخی دیگر رسانه‌های مطرح جهان نیز با پوشش سفر رئیس‌جمهور به عراق آن را تحولی در روابط ایران و عراق ارزیابی کرده‌اند.
رسانه‌های عربی هم سفر روحانی به عراق را به صورت گسترده بازتاب دادند. روزنامه الیوم السابع در این باره نوشت: حسن روحانی صبح امروز دوشنبه در سفری سه روزه تهران را به مقصد بغداد ترک کرد. انگیزه‌های سفر روحانی مسائل اقتصادی و تبادلات تجاری است.
سی ان ان عربی نیز نوشت که حسن روحانی دوشنبه وارد بغداد شد و این سفر اولین سفر وی به عراق پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور ایران در سال ۲۰۱۳ است و برهم صالح رئیس جمهور عراق در این راستا تاکید کرده است که تحقق ثبات در منطقه بدون ایران امکان پذیر نیست.
همچنین شبکه الجزیره با اشاره به اهداف سفر رئیس‌جمهور کشورمان به عراق نوشت: روحانی در بغداد برای مقابله با تحریم‌های آمریکا حضور یافته است. این شبکه در ادامه به نشست خبری مشترک حسن روحانی و برهم صالح پرداخت.
اسکای نیوز عربی نیز نوشت: در سایه فشارهای واشنگتن بر بغداد برای کاهش روابط عراق با ایران، حسن روحانی امروز دوشنبه به پایتخت عراق رفت.
این شبکه در ادامه با اشاره به اینکه این سفر اولین سفر روحانی به عراق بعد از رسیدن به ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۳ است، به سخنان رئیس‌جمهور کشورمان پیش از سفر به بغداد پرداخت.
روزنامه القدس العربی چاپ لندن هم نوشت که حسن روحانی از طریق سفر به بغداد به دنبال تقویت نفوذ ایران در این کشور است و افزود: این سفر پیام مهمی برای آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ای واشنگتن به همراه دارد و نشان می‌دهد که تهران همچنان در بغداد نفوذ دارد. این سفر همچنین می‌خواهد این پیام را به دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برساند که علیرغم تحریم‌ها ایران همچنان در بیشتر منطقه نفوذ دارد.
همچنین روزنامه الدستور نوشت: حسن روحانی در سفری سه روزه تهران را به مقصد بغداد ترک کرده و قرار است با مقامات عالی رتبه عراقی دیدار کند. این روزنامه در ادامه به سفر محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران به بغداد برای انجام مقدمات سفر روحانی نیز اشاره کرد.
روزنامه الشروق نیز نوشت: حسن روحانی در سفری تاریخی کشورش را به مقصد عراق ترک کرد. این روزنامه در ادامه به سخنان رئیس جمهور کشورمان قبل از سفر به بغداد پرداخت.
پایگاه خبری عربی ۲۱ هم عنوان کرد که حسن روحانی امروز وارد بغداد شد و این سفر به عنوان اولین سفر در سطح ریاست جمهوری ایران پس از سال ۲۰۱۳ به شمار می‌رود. این پایگاه خبری در ادامه به نشست مشترک خبری میان حسن روحانی، رئیس جمهور ایران و برهم صالح همتای عراقی خود پرداخت.
فرانسه ۲۴ نیز در این راستا نوشت که حسن روحانی در میان فشار تحریم‌های آمریکا به عراق سفر کرد. در خاورمیانه‌ای که برخی کشورها هم پیمان ایران و برخی دیگر هم پیمان آمریکا هستند، بغداد نقشی متعادل و سخت و به عنوان هم پیمان دو طرف ایفا می‌کند.
همچنین السومریه نیوز با اشاره به اهداف سفر روحانی به عراق نوشت: حسن روحانی در رأس یک هیأت بلند پایه سیاسی و اقتصادی در سفری سه روزه تهران را به مقصد بغداد ترک کرد. این اولین سفر روحانی به عراق با دعوت رسمی برهم صالح، رئیس جمهور این کشور به شمار می‌رود.
موضوع دیدار روحانی با آیت‌الله سیستانی در روز آخر سفرش به عراق یکی دیگر از موضوعاتی بود که به شکل گسترده مورد توجه رسانه‌های عراقی و غیر عراقی قرار داشت. شبکه العربیه، شبکه اسکای نیوز، شبکه الجزیره و ده‌ها شبکه عراقی و عربی زبان منطقه در کنار شبکه‌های بی‌بی‌سی عربی، سی‌ان‌ان عربی، شبکه روسیا الیوم و برخی دیگر از شبکه‌های فرامنطقه‌ای در یک یا چند نوبت به بازتاب سفر روحانی به عراق به ویژه در زمینه توافقات اقتصادی، همکاری‌های مرزی و نیز تقابل با آمریکا پرداختند.
بی بی سی عربی، علاوه بر پوشش تلویزیونی این سفر، در گزارشی در سایت خود هم به موضوع سفر روحانی پرداخت و تلاش کرد تا رقابت میان ایران و آمریکا را بیشتر مورد توجه قرار دهد.
روزنامه القدس العربی هم در گزارشی مفصل با تشریح برنامه‌های سه‌روزه سفر روحانی به عراق، به بحث دیدار مقامات مختلف این کشور با رئیس‌جمهور کشورمان پرداخت.
همچنین شبکه العربیه عربستان علاوه بر پوشش سفر روحانی به عراق و دیدار او با آیت‌الله سیستانی در چند نوبت از برنامه‌های خبری و تحلیلی خود، در سایت اینترنتی شبکه هم به این موضوع پرداخت و البته تلاش کرد با پررنگ کردن مسائل حاشیه‌ای، دست‌آوردهای این سفر را تحت‌الشعاع قرار دهد.
شبکه الجزیره هم با اشاره به انگیزه‌های اقتصادی سفر، در این باره نوشت: مقابله با تحریم‌های آمریکا اولویت روحانی در این سفر بوده است. این شبکه قطری به امضای توافق نامه‌های مختلف میان ایران و عراق در این سفر و همچنین واکنش برایان هوک، رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا به سفر روحانی پرداخت. در سایه تنش‌های تهران و واشنگتن، رئیس جمهور ایران به بغداد رفت. وی برخلاف عرف دیپلماسی قبل از دیدار با عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق و برهم صالح، رئیس جمهور این کشور به زیارت مرقد امام موسی کاظم علیه السلام در منطقه کاظمیه رفت.
روزنامه الرای نیز نوشت که آیا ایران در عراق بر آمریکا پیروز شد؟ این روزنامه در ادامه با اشاره به دیدارهای موفقیت‌آمیز حسن روحانی با مقامات و شخصیت‌های عراقی و مقایسه این سفر با سفر مخفیانه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به عراق، سفر رئیس جمهور کشورمان را موفقیت‌آمیز و نتیجه بخش توصیف کرد.
همچنین تقریباً تمامی شبکه‌ها و سایت‌های خبری عراقی هم سفر رئیس‌جمهور به عراق را به شکل ویژه پوشش دادند و دیدار حسن روحانی با آیت الله سیستانی از موضوعاتی بود که در این پوشش خبری بسیار پررنگ بود.
مقایسه سفر سه‌ساعته و مخفیانه ترامپ به عراق بدون انجام هیچ دیداری با مقامات و گروه‌های عراقی و واکنش‌های منفی گروه‌ها و سیاسیون عراقی به این سفر در مقابل سفر سه‌روزه روحانی به عراق و حضورش در بغداد، کاظمین، کربلا و نجف و دیدارهای گسترده رئیس جمهوری اسلامی ایران با مقامات، احزاب و گروه‌های عراقی و همچنین دیدار بسیار مهم وی با آیت‌الله سیستانی و بازتاب گسترده رسانه‌ای و واکنش مثبت نیروهای عراقی به این سفر شاید کافی باشد تا نشان دهد حوزه نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه در مقابل آمریکا تا چه حد بیشتر است. نفوذی که به لطف مقاومت و دیپلماسی می‌تواند نتایج مثبتی برای ایران و عراق و در کل خاورمیانه به همراه داشته و رؤیای خاورمیانه جدید آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها و هم‌پیمانان منطقه‌ای‌شان را بر باد دهد.
مطالب مرتبط
۹۴ درصد «ازدواج‌های دانشجویی» پایدار است
معاون سابق وزارت خزانه داری آمریکا: مأموریت FATF تنگ کردن حلقه فشار علیه ایران است
چرا انقلاب اسلامی به سرنوشت سایر انقلاب‌های مختلف جهان دچار نشد؟
اخبار مرتبط
تازه های اخبار
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}