به گزارش راسخون به نقل از خبرگزاری تسنیم، طی سالهای 2009 و 2010 میلادی انگلیس و اتحادیه اروپا به‌صورت غیرقانونی بانک ملت ایران را تحریم کردند که در همان سالها منجر به پیگیری حقوقی مسئولان وقت بانک ملت برای لغو این تحریم‌ها شده بود. دولت انگلیس و خزانه‌داری این کشور در سال 2009 با تحریم بانک ملت به‌بهانه واهی تأمین مالی صنعت هسته‌ای ایران، دسترسی این بانک به بخش مالی انگلیس را ممنوع کرد. اتحادیه اروپا هم در سال 2010 میلادی با طرح دلایل مبهم و واهی تحریم مشابهی علیه بانک ملت اعمال کرده بود.

علی دیواندری مدیرعامل وقت بانک ملت طی آن سالها در گفتگویی با تأکید بر اینکه شکایت حقوقی از تحریم‌های انگلیس و اروپا تصمیم شخصی وی بوده و موافقان زیادی نداشته است، تصریح کرده بود: هرچند برخی امید چندانی به لغو این تحریم‌ها ندارند، ولی پیگیری منافع بانک ملت که جزو منافع ملی و مردم است، ایجاب می‌کند حداکثر تلاش برای محقق شدن حقوق بانک و جلوگیری از ضرر مالی به‌واسطه تحریم‌ها انجام شود.

تلاش‌های حقوقی دوسه‌ساله مدیرعامل وقت این بانک موجب شد در 31 ژانویه سال 2013 میلادی یعنی 12 بهمن 91، بانک ملت از لیست تحریم‌های اتحادیه اروپا خارج شود.

دیواندری مدیرعامل وقت بانک ملت در آن سال طی گفتگویی که با خبرگزاری تسنیم انجام داده بود، با اعلام این خبر گفته بود، پس از دو سال و نیم کار حقوقی فشرده در راستای تحریم بانک، رأی دادگاه مبنی بر حقانیت بانک ملت اعلام شد.

وی در همین ارتباط به تلاش‌های خود به‌عنوان مدیرعامل بانک ملت طی سال‌های گذشته بر رعایت مقررات بین‌المللی تأکید کرده افزود: در این زمینه سختگیرانه عمل کرده‌ام. رعایت مقررات بین‌المللی در واحدهای خارج از کشور بانک اعم از شعب خارج از کشور و بانک‌های مستقل زیرمجموعه به همین صورت بوده است و تماماً مقررات بین‌المللی را رعایت کرده‌ایم.

به‌گفته دیواندری، براساس این رأی، دادگاه درخواست بانک ملت مبنی بر ابطال تصمیمات اتحادیه اروپا در خصوص تحریم بانک را پذیرفت و قطع‌نامه‌های صادره و ضمائم آن را در خصوص بانک ابطال کرد.

با گذشت بیش از 4 ماه از لغو تحریم‌های اتحادیه اورپا علیه بانک ملت، در پی تلاش‌های حقوقی این بانک، در تاریخ 29 خرداد سال 92 هم دادگاه عالی انگلیس که بالاترین مرجع قضایی در این کشور شناخته می‌شود طی حکمی تحریم‌های وضع‌شده از سوی دولت انگلیس علیه بانک ملت ایران را لغو کرد.

درپی رأی دو دادگاه عالی اروپا و انگلیس مبنی بر لغو تحریم‌های بانک ملت، مسئولان وقت این بانک امیدوار شدند که با ادامه پیگیری‌های حقوقی بتوانند بابت تحریم‌های غیرقانونی که موجب خسارت‌های مالی علیه این بانک شده بود، ادعای خسارت کنند، بر همین اساس، در همان سال بلافاصله شکایت از انگلیس برای دریافت خسارت مطرح شد و در پاییز همان سال لایحه‌ای برای دریافت خسارت 4 میلیارد دلاری از انگلیس تنظیم شد و مورد پیگیری حقوقی قرار گرفت.

تلاش‌های پیگیر مسئولان وقت بانک ملت موجب شد که در ژانویه سال 2014 میلادی یعنی اواخر سال 92 رأی دادگاه انگلیس به‌نفع ایران مبنی بر محق بودن بانک ملت در ادعای خسارت صادر شود و مقرر شد که مسئولان بانک ملت گزارش حسابرسی دقیقی را برای رقم 4 میلیارد دلار ارائه کنند.

جاناتان سامپتون قاضی دادگاه عالی انگلیس پس از صدور رأی لغو تحریم انگلیس گفته بود، "دولت انگلیس در تحریم بانک ملت ایران که به‌اتهام مشارکت این بانک در فعالیت‌های هسته‌ای انجام گرفته است رویکردی خودسرانه،‌ غیرعقلانی و نامتناسب داشته است". خبرگزاری رویترز هم همان روز لغو تحریم بانک ملت ایران از سوی دادگاه عالی انگلیس را ضربه سنگینی به تحریم‌ها علیه این کشور دانست و به‌نقل از سخنگوی دولت انگلیس نوشته بود: لندن از این تصمیم «ناامید» شده و در حال بررسی حکم و تأثیرات آن بر آینده تحریم‌هاست.

علی‌رغم اینکه پیش‌بینی می‌شد در مدت زمان کوتاه‌تری از سال 93 پیگیری حقوقی برای دریافت خسارت 4میلیارد دلاری به نتیجه برسد، ولی به‌نظر می‌رسد با تغییر و تحولاتی که در بدنه مدیریتی بانک در آن سالها رخ داده و مسائل مدیریتی که بانک ملت به‌ویژه چند سال گذشته با آن مواجه بوده، پیگیری حقوقی این پرونده را با چنان کندی مواجه کرده که صدور رأی نهایی برای دریافت خسارت حدود 6 سال طول بکشد و در نهایت خسارت 4میلیارد دلاری هم به 1.6 میلیارد دلار تقلیل یابد.

سالهای پس از تصویب برجام بهترین فرصت برای استیفای خسارت کامل 4میلیارد دلاری و انتقال این پول بدون حرف و حدیث به داخل کشور بوده است که به‌نظر می‌رسد در این باره فرصت‌سوزی شده و چه‌بسا امروز به‌جای اعلام رقم 1.6 میلیارد دلار می‌توانستیم خبر دریافت خسارت 4میلیارد دلاری منتشر کنیم و این موفقیت را دوچندان نشان دهیم.

بر اساس آنچه رسانه‌های غربی اعلام کردند، دریافت خسارت 1.6میلیارد دلاری بر اساس توافق دو طرف و بدون برگزاری دادگاه بوده که لازم است در خصوص دلایل عدم برگزاری دادگاه و برخی اظهارنظرها درباره خودداری از طرح شهادت در دادگاه شفاف‌سازی شود. بر اساس آنچه رسانه‌های غربی چند روز پیش اعلام کرده بودند، قرار بود یک وزیر اسبق انگلیس این ماه در دادگاه عالی حاضر شود تا در مورد شکایت بانک ملت توضیحاتی ارائه دهد.

به هر حال به‌نظر می‌رسد همین رأی هم یک موفقیت بزرگ حقوقی برای جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود که محصول پیگیری حقوقی ده‌ساله بانک ملت است و می‌تواند به‌عنوان یک الگوی موفق برای سایر نهادهای تحت تحریم هم مورد استفاده قرار گیرد.

خبرگزاری تسنیم هم ضمن تشکر از مسئولان بانک ملت به‌ویژه مدیرعامل وقت این بانک که تلاش‌های مثمرثمری برای حصول این موفقیت داشته، پیگیر گفتگو با آقای دیواندری به‌شرط دسترسی به وی و رضایتش برای انجام این گفتگو خواهد بود تا برخی تلاش‌های ناگفته درباره فرایند پیگیری‌های حقوقی این پرونده بازگو شده و تجربیات موفق این پرونده حقوقی برای انتقال به سایر نهادها تا جایی که اسرار مگو فاش نشود، انتقال یابد.