نسخه دوم: بهداشت گفتاری
نسخه هایی برای بهداشت روابط (بخش دوم)
یکی دیگر از نسخه هایی که اسلام برای بهداشت روابط میان مردان و زنان تجویز میکند، مراقب از لحن سخن گفتن است. زنان به جهت ظرافت و جذابیّت خدادادی، باید هنگام سخن گفتن با نامحرم، به صورت مستقیم و به دور از ناز و کرشمه سخن بگویند زیرا در جامعه افرادی هستند که دچار قلب بیمار و ضعف ایمان هستند و شنیدن این لحن سخن زنان باعث ایجاد طمع در این مردان میشود.
یکی از منافذی که بیماری میتواند وارد قلب انسان شود و کمکم تمام وجود انسان را فرابگیرد، «گوش» است امّا این عضو انسان چه نقشی در هنگام رابطه دارد؟ به نظر میرسد فارغ از اینکه این عضو انسان نباید به هر صدائی اجازه ورود دهد، اما در طرف مقابل نباید به هنگام رابطه به گونهای سخن گفت که باعث انتقال مریضی به گوش و در نهایت قلب مخاطب شود.
قرآن و چگونگی سخن زنان
به عبارت دیگر یکی از نسخه های بهداشتی که هنگام رابطه با نامحرم باید رعایت کرد، بهداشت در گفتار است. نباید به گونه ای سخن گفت که در مخاطب ایجاد رغبت و میل به گناه پیدا شود. قرآن کریم در آیه 32 احزاب میفرماید: «فَلاَ تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً، پس به گونهای هوسانگیز سخن نگویید که بیمار دلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید».سخن گفتن زنان در مقابل نامحرم و محرم تفاوت میکند. زن مظهر زیبائی و لطافت خدای زیبای لطیف است و برای مخاطب جذاب و گیرا است، از همینرو با لطافت سخن گفتن باعث جذب میشود و این خود مقدمه ای برای شروع گامهای بیشتر به سمت زن میشود. سخن با صدای نازک، مردان بیماردل را به طمع میاندازد به همین خاطر باید وقار و سکینت خود را حفظ کنند.
کلمه «قول معروف» که در آیه به آن تصریح شده به معنای آن است که زنان باید به صورت مستقیم و آنچه عرف اسلامی(و نه هر عرفی) آن را به رسمیت میشناسد، سخن گویند به گونه ای که فقط مدلول کلام را به مخاطب منتقل سازد و همراه با ناز و کرشمه نباشد.
ادارات، بیمارستانها، فروشگاهها، دانشگاهها و دیگر مجامعی که محل تلاقی زنان و مردان نامحرم هستند، مخاطب این آیه شریفه میباشند. سرنخ بسیاری از جرایم اخلاقی به لحن صحبت برخی از زنان آغاز میرسد، که در نهایت سقوط در درّه ذلت گناه ختم شده است.
رفتار زنان و برداشت مردان
روانشناسان میگویند بسیاری از حرکاتی که زنان انجام میدهند به قصد ارسال پیام خاص برای مخاطب نیست، بلکه رفتارهای عادی است، امّا مردان نامحرم ظرفیت پیامسازی از این رفتار را در حدّ بسیار بالائی دارند. سخن گفتن، یکی از همین رفتارهاست به خصوص اگر با خضوع و خشوع در لحن و صدا باشد. این رفتار باعث ایجاد ذهنیّتهای کاذب در ذهن بیمار دلان میشود که نتیجه آن بسیار تلخ و ناگوار است.اگر حضرت علی علیهالسلام بر اساس برخی از نقلها، تکبّر، ترس و بخل را از صفات خوب زنان دانستند.1 رازش این است که هر یک از این صفات، آنان را از خطر سقوط در فساد و فتنه محافظت میکند. صفت تکبّر در زن سبب میشود هنگام رویارویی با نامحرم و ارتباط گفتاری با وی، با تکبّر و سختی سخن بگوید، نه با نرمی و متواضعانه.
گرچه آیه مذکور در ارتباط با کیفیت سخن گفتن زن با مرد نامحرم است و در خصوص کیفیت سخن گفتن مرد با زن نامحرم آیه یا روایتی نداریم، اما با توجه به ملاکی که در آیه در ارتباط با نهی از خضوع در قول بیان شد، شکی باقی نمیماند که رعایت این ادب از سوی مرد نیز بایسته است. مرد نیز در گفتوگوی خود با زن نامحرم، مجاز نیست به گونهای سخن بگوید که او را نسبت به ارتباط گناه آلود به طمع بیندازد و شاید علت آنکه مردان را از خضوع و ناز در سخن گفتن نهی نکرده است به دلیل آن است که مردان غالبا با قاطعیّت و درشت سخن میگویند.
اسلام به طور کلی مخالف سخن گفتن مرد و زن نامحرم نیست، امّا برای آن شرایط و ضوابطی قرار داده تا این رابطه دچار فساد و تباهی نشود. سخن گفتن با ناز و کرشمه، شوخی کردن استاد با شاگرد، همکار زن و مرد، دختر و پسر در محل تحصیل یا در میان اقوام و مانند آن از مواردی است که بهداشت و سلامت روح آدمی را دچار بیماری و مرض میکند.
تبیین رابطه آلوده در روایات
پیامبر گرامی(ص) در خطبهای که در اواخر عمر شریف خود برای مسلمانان ایراد کردند، فرمودند: هر مردی که با زن نامحرم شوخی کند خدا به اندازه هر کلمهای که با او در این دنیا سخن گفته است، هزار ماه او را در آتش حبس میکند.2 به زنان نیز فرمودند: هر زنی که از مرد (نامحرمی) اطاعت کند تا نسبت به وی مرتکب گناهی شود یا مقدّمات گناه را انجام دهد یا با او شوخی کند گناه آن زن نیز برابر مرد خواهد بود.3ابوبصیر از یاران امام محمد باقر و امام صادق علیهما السلام میگوید: به زنی قرآن میآموختم، یک نوبت با او شوخی کردم. وقتی خدمت امام باقر علیهالسلام رسیدم، امام فرمود: ای ابا بصیر! به آن زن چه گفتی؟ من روی خود را (از خجالت) پوشاندم. امام فرمود: دیگر تکرار نشود.4
بنابراین زنان و مردان مسلمان باید در رابطه ها و تعاملات خود، از سخن گفتن در غیر ضرورت پرهیز کنند و اگر هم ناگزیر از صحبت شدند به صورت قول معروف و به دور از هرگونه ناز و کرشمه گفتگو کنند. طبیعی است که شوخی کردن و رابطه هایی از این دست نیز به سلامت روح انسانها لطمه جدی وارد خواهد کرد. درنگی در آمارهای فساد اخلاقی مؤید این نکته است که حریم دستورات اسلام مراقبت نشده و در نهایت انسانها را در مهلکه فساد و عذاب قرار داده است.
پینوشت:
[1] نهج البلاغه،حکمت234
[2] ثواب الاعمال،ص284
[3] همان
[4] مدینة المعاجز، ج5، ص109
اخبار مرتبط
تازه های اخبار
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}