کارزار جدید رقابت جهانی بر سر دستیابی به سلاح های لیزری

حمله موفق نیروهای انقلابی یمن به تأسیسات نفتی آرامکوی عربستان در سپتامبر سال گذشته میلادی، موجب شروع فصل جدیدی از رقابت های تکنولوژیک دفاعی و نظامی در جهان شد. زیرا در جریان این حمله سامانه‌های پدافندی چند صد میلیون دلاری پاتریوت آمریکایی نتوانستند مانع از برخورد موشک‌ها و پهپادهای دست ساز یمنی به مخازن مهمترین شرکت نفتی آل سعود شوند.
 
پس از وقوع این حادثه که تأثیرات آن بر اقتصاد جهانی به شکل پررنگی احساس گردید، تحلیل‌گران بین المللی به این نتیجه رسیدند که حتی در صورت افزایش قابلیت‌های سامانه های دفاع موشکی آمریکایی در مقابل موشک‌ها و پهپادهای یمنی باز هم مقابله با تسلیحات ارزان قیمت و عمدتا دست ساز انقلابیون یمن به صرفه نخواهد بود. زیرا قیمت هر تیر موشک پاتریوت آمریکایی 3میلیون دلار تعیین شده است. در حالی که اغلب پهپادهای انتحاری کمتر از هزار دلار قیمت دارند و طبیعتا مقابله با آنها از طریق موشک‌های گرانقیمت پاتریوت برای هیچ کشوری حتی عربستان سعودی که عمدتاً دغدغه ای از بابت هزینه های دفاعی ندارد به صرفه نیست. خصوصا به این دلیل که پهپادهای انتحاری عمدتا به صورت گروهی به پرواز در می‌آیند و امکان نابودسازی آسان آنها با استفاده از موشک ممکن نیست.
 
از این‌رو پس از وقوع این حوادث و برجسته تر شدن نقش پهپادها در جنگ‌های آینده پیمانکاران دفاعی غرب تحقیقات متنوعی را برای طراحی و ساخت سامانه های پدافندی ارزان قیمت‌تر برای مقابله با پهپادها و ریزپرنده‌های انتحاری آغاز کرده اند که از جمله آنها می توان به DARPA وابسته به وزارت دفاع آمریکا و شرکت صهیونیستی Rafael که مسئول ساخت و توسعه اغلب تسلیحات اسرائیلی است اشاره کرد‌.
البته باید به این نکته توجه داشت از دهه 70‌میلادی تسلیحات لیزری متعدد و متنوعی در ارتش‌های دنیا به کار گرفته شده اند و نمی‌توان تحقیقات مربوط به این حوزه را محدود به ماه های اخیر دانست. اما اغلب آنچه در دهه های گذشته در این حوزه انجام گرفته صرفا برای اثبات توانایی فنی و استفاده تبلیغاتی بوده زیرا توپ‌های لیزری از مصرف بالای انرژی رنج می‌برند و تأمین این حجم بالا از انرژی در میدان‌های نبرد ممکن نیست بطور مثال این توپ‌های پر مصرف را تنها می‌توان بر روی ناوهای هواپیمابر دارای رآکتور هسته ای نصب کرد.
 
با این حال امروزه با توسعه توپ های لیزری کم مصرف به نظر می رسد که در طی دهه پیش رو شاهد ورود گسترده تسلیحات لیزری به میدان های نبرد نامتقارن و هیبریدی خواهیم بود خصوصا اگر امکان نصب لیزر بر جنگنده های جدید میسر شود لذا شناخت این حوزه بیش از پیش ضروری جلوه می کند.

توپ لیزری آمریکایی ها

بنا بر گزارش های رسانه ای منتشر شده در منابع آمریکایی، ارتش ایالات متحده آمریکا در راستای توسعه سلاح‌های لیزری کاربردی و کم مصرف در میدان نبرد تاکنون قراردادهایی به ارزش بیش از 100میلیون دلار  امضاء کرده است که شاخص ترین آن پروژه تولید لیزری با توان ۱۰۰ کیلو وات است که مسئولیت ساخت آن به پیمانکاران تجهیزات دفاعی پنتاگون از جمله لاکهید مارتین سپرده شده است.

این لیزر صد کیلو واتی قرار است که دارا منبع برق مستقل بوده و بر روی خودروهای زرهی قابل نصب باشد و نیروها توان جابجا کردن آن در منطقه را داشته باشند.
البته به دلیل مستقل بودن منبع تغذیه این توپ لیزری و عدم امکان دسترسی به خطوط برق شهری در میدان‌های نبرد، این توپ لیزری با استفاده از هم راستاسازی پرتوهای کوچک لیزر که طبیعتاً تولید آنها نیازمند مصرف انرژی کمتری است ساخته خواهد شد و اینگونه چالش مصرف بالای توپ های لیزری حل خواهد شد.
 
کارشناسان نظامی آمریکایی معتقدند که تولید انبوه این سلاح و سلاح‌هایی از این دست می‌تواند به شکل قابل توجهی هزینه های پدافندی ارتش آمریکا و سایر متحدان این کشور را در مقابله با تهدیدات هوا پایه جدید از جمله پهپادهای انتحاری را کاهش دهد و موجب حفظ اعتبار و آبروی این کشور در مقابل تهدیداتی از جنس آنچه در آرامکو رخ داد گردد.
 
البته ارتش آمریکا از سال 2003 به بعد نیز بصورت عملیاتی از یک سلاح لیزری به نام زئوس استفاده کرده که البته این استفاده عملیاتی محدود به نابود سازی مین‌ها‌، بمب‌های عمل نکرده و تله های انفجاری با استفاده از متمرکز کردن پرتو لیزر بر روی آنها بوده است و با این حال بهره برداری از آن در ارتش آمریکا رایج نیست، زیرا این سلاح کاربرد چندانی در میدان نبرد نیافته است.  

توپ لیزری صهیونیست ها

اخیرا شرکت تولیدات نظامی رافائل وابسته به رژیم صهیونیستی ویدئویی کوتاه از تست توپ لیزری خود را منتشر کرده است. در این کلیپ کوتاه تبلیغاتی توپ لیزری ضد پهپاد جدید این شرکت که با نام تجاری Drone Dome رونمایی ‌شده و در طول حدود دو دقیقه فرایند تست آن به نمایش در آمده است.
 
این کلیپ کوتاه که در فضای مجازی منتشر شده یک کامیون مسلح به این توپ لیزری را به نمایش می گذارد که با استفاده از سامانه راداری و پرتوهای لیزر ریزپرنده های مهاجم را شناسایی کرده و آنها را هدف قرار می دهد. این شرکت صهیونیستی مدعی شده که توپ لیزری آنها قادر به شناسایی و برخورد با ریزپرنده هایی به کوچکی ۰٫۰۰۲ متر مربع را در فاصله 3 و نیم کیلومتری است.
 
بنا بر ویدئوی منتشر شده توپ لیزری پس از شلیک قسمت های پلاستیکی پهپاد را ذوب کرده و آنها را به آتش می کشد که این مسئله نشان توان بالای پرتوی لیزری یاد شده دارد.
 

ایران در مسیر ساخت توپ های لیزری قدرتمند

سال گذشته میلادی برخی رسانه‌های معتبر غربی اعلام کردند نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به تکنولوژی ساخت سلاح‌های لیزری دست یافته اند و از این طریق توانسته اند تا علیه یک ماهواره‌ جاسوسی آمریکا اقدام کنند.
 
بر اساس اطلاعاتی که منابع آمریکایی منتشر کرده اند یک ماهواره جاسوسی سازمان سیاه که در ارتفاع ۱۵۰‌کیلومتری زمین در حال عبور پر سرعت از فضای کشورمان بوده است توسط یک توپ لیزر هدف قرار گرفته و لنز جاسوسی آن منهدم می شود.
 
اعتراف این رسانه های آمریکایی به قدرت دفاعی جدید کشورمان نشان از ورود ایران به باشگاه قدرت‌های لیزری جهان دارد اما بایستی در راستای حفظ بازدارندگی کشور بیش از این‌ها در این حوزه سرمایه گذاری کرد که این مهم جز با حمایت بیش از پیش از متخصصان جوان ایرانی ممکن نخواهد بود.