چند ماهی است دنیا درگیر یک بیماری عجیب با سرعت شیوع متفاوت از نمونه‌های قبلی خویش به نام کرونا است. بیماری‌ای که از چین شروع شد حال به آمریکا و اروپا رسیده و بخشی از ناکارآمدی این کشورها را در مدیریت بحران و نظام پزشکی، سلامت و بیمه را عیان کرده است.
 

سخنان رهبری و واکنش‌های متفاوت

پس از حدود یک ماه از شیوع کرونا در ایران، مقام معظم رهبری در گفتگوی زنده تلویزیونی خویش با مردم ایران سخنانی در خصوص احتمال متهم بودن آمریکایی‌ها در ایجاد ویروس کرونا مطرح کردند که با واکنش‌های متنوع و عجیبی همراه شد. ایشان در بخشی از سخنانشان در پاسخ به ادعای آمریکایی‌ها برای کمک به ایران فرمودند: «شما آمریکایی‌ها متّهمید به اینکه این ویروس را شما تولید کرده‌اید؛ من نمی‌دانم چقدر این اتّهام حقیقی است، امّا وقتی این اتّهام وجود دارد کدام عاقلی به شما اعتماد می‌کند که شما بیایید برای او دارو بیاورید؛ ممکن است داروی شما یک وسیله‌ای باشد برای اینکه این بیماری را بیشتر گسترش بدهد. هیچ اعتباری ندارید؛ به شما اعتمادی نیست. ممکن است یک دارویی را شماها تجویز کنید، یا وارد کشور بکنید که این ویروس را ماندگار کند و مانع تمام شدنش بشود؛ یعنی اگر چنانچه این تهمت درست باشد و شما این ویروس را به وجود آورده باشید، این کارها از شماها برمی‌آید. یا اگر کسی را به‌عنوان درمان‌کننده و پزشک بخواهید بفرستید، ممکن است او بخواهد بیاید اینجا، اثر عملی سمّی را که تولید کرده‌اند را از نزدیک ببیند؛ چون گفته می‌شود که با استفاده‌ی از آشنایی‌های ژنتیک ایرانی که از وسایل مختلفی به دست آورده‌اند، یک بخشی را بالخصوص برای ایران درست کرده‌اند؛ خب این ممکن است بخواهد بیاید ببیند که اثرش چگونه شد؛ اطّلاعات خودشان را تکمیل کنند و دشمنی خودشان را بیشتر کنند؛ بنابراین این حرفی نیست که کسی از ملّت ایران این را قبول کند.»
 
این سخنان رهبری با واکنش‌های متفاوتی همراه شد؛ اما با مروری کوتاه مشخص می‌شود که ادعای آیت‌الله خامنه‌ای مسئله‌ای جدید یا دور از واقعیت هم نیست.
 

اتهامی که ابتدا چینی‌ها مطرح کردند

سخنان رهبری نشان می‌دهد که ایشان در وهله نخست تنها یک اتهام را تکرار کرده‌اند و سعی در رد یا اثبات آن ندارند. اتهامی که رهبری مطرح کرده‌اند، چینی‌ها رسماً به‌طرف آمریکایی وارد کرده‌اند.
 
ابتدا سخنگوی وزارت خارجه چین در سخنانی گفته بود: دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد ویروس کرونا از سوی دانشمندان آمریکایی در سال ۲۰۱۵ تولید و سازمان سیا شایع کرده است. دانشمندان چینی نیز بعد از این احتمال، مقاله‌ منتشر شده در سال ۲۰۱۵ در مجله «نیچر میدیسین» را بررسی کردند که در آن دانشمندان آمریکایی می‌گویند نوع جدیدی از ویروس کرونا را شناسایی کرده‌اند که تأثیر زیادی بر انسان دارد.
 
نویسنده مقاله تأکید کرده است: منبع ویروس کرونا جدید ویروس «SHC۰۱۴» بوده که در خفاش‌ها یافت می‌شود و اساساً ویروسی پیشرفته است که با بدن انسان همخوانی دارد.
 
پس از این اتهام صریح چین به آمریکا، وزارت امور خارجه ترامپ سفیر چین در واشنگتن را به دلیل اظهارات مقامات چینی درباره انتقال ویروس کرونا به ووهان توسط ارتش آمریکا فراخواند. ژائو لیجیان سخنگوی وزارت خارجه چین در این مورد در توییتر نوشته بود: «شاید این ارتش ایالات متحده بوده که این همه‌گیری را به ووهان برده است. شفاف باشید! داده‌های خود را علنی کنید! ایالات متحده به ما یک توضیح بدهکار است.»
 
هم چنین ولادیمیر ژیرینفسکی رهبر حزب لیبرال دموکرات روسیه گفته بود که قطعاً آمریکایی‌ها پشت شیوع ویروس کرونا قرار دارند. از سوی دیگر همچنین دانشمندان روسیه نیز آمریکایی‌ها را مسئول ساخت ویروس کرونا می‌دانند که با هدف ضربه زدن به چین و اقتصاد این کشور شیوع پیدا کرده است.
 
نکته جالب‌تر اینجاست که ایگورنیکولین عضو سابق کمیسیون سازمان ملل متحد در سلاح‌های بیولوژیک و شیمیایی با صراحت اعلام کرده که همکاران چینی با من تماس گرفته و معتقدند ویروس کرونا ساخته دست انسان است.
 

آمریکا و ادعای ساخت واکسن

در سایه اتهاماتی که به آمریکا درباره بیماری زده می‌شود، شبکه فاکس نیوز آمریکا هفته پیش اعلام کرد که واکسن کرونا در سیاتل وارد مرحله آزمایشی شده است و این علامت سوال بزرگی را درباره توان آمریکایی‌ها درباره دست‌یابی به واکسن کرونا ایجاد کرده است؛ آیا آمریکایی‌ها بیماری را خود ایجاد کرده‌اند و داروی آن را می‌دانند و منتظر زمان مناسب هستند؟
 
عبدالباری عطوان تحلیلگر معروف هم در رأی الیوم، در این باره و با اشاره به موضع گیری سخنگوی وزارت خارجه چین تأکید کرد: چینی‌ها مجدداً تأکید کردند که اسناد جدیدی دارند که آمریکا منشأ کروناست و عمداً آن را در چین از طریق سازمان سیا شیوع داده است. به‌خوبی می‌دانیم که جنگ لفظی و اتهامات متقابل درباره شیوع کرونا میان ایالات متحده و چین در جریان است و آمریکا چین را متهم به ساخت این ویروس می‌کند؛ اما تعداد کمی این اتهامات آمریکا را با توجه به تاریخ آکنده از دروغ و توطئه و شیوع بیماری‌های از سوی واشنگتن باور می‌کنند به‌ویژه که آمریکا در حال جنگ تجاری با چین با هدف ضربه زدن به اقتصاد آن است تا برتری بر اقتصاد آمریکا نداشته باشد.
 
عطوان در ادامه می‌افزاید: ترامپ به دنبال این است که انحصار واکسن کرونا را داشته باشد تا با آن ملت‌های کشورهای دشمن آمریکا را هدف قرار دهد. سلاح بیولوژیک اساساً غربی است. کارشناسان چینی به ایران و ایتالیا و هر کشور کرونا زده دیگر به‌طور داوطلبانه رفته‌اند تا کمک کنند و آن‌هم هم بدون پروپاگاندا؛ اما نشنیده‌ایم که کارشناس آمریکایی به این کشورهای کرونا زده رفته باشد. مضاف بر آن ترامپ اصلاً همدردی با ملت ایران در رنج کنونی‌اش نکرده و تحریم‌ها را حتی به‌طور موقت برنداشته است.
 

ویروس‌های که تجربه پیشین را با خود دارند

گمانه‌زنی‌های قابل‌توجهی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه ویروس کرونا به‌طور طبیعی از طریق جهش رخ نمی‌دهد، بلکه می‌تواند در یک آزمایشگاه و آن‌هم احتمالاً در قالب اسلحه برای جنگ بیولوژیک تولید گردد. گزارش‌ها حاکی از آن است که مؤلفه‌های این ویروس با ویروس ایدز یا HIV مرتبط است که نمی‌تواند به‌طور طبیعی به وجود آید. اگر صحیح باشد که این ویروس باهدف تولید سلاح بیولوژیک توسعه‌یافته باشد، بیشتر این استدلال را مطرح می‌سازد که انتشار آن از انستیتوی ویروس‌شناسی ووهان و گسترش در بین حیوانات و جمعیت‌های انسان می‌تواند اتفاقی باشد.

تکنسین‌هایی که در چنین محیط‌هایی کار می‌کنند، می‌دانند که «نشت» از آزمایشگاه‌ها به‌طور مکرر اتفاق می‌افتد.  البته و به‌ناچار تئوری دیگری وجود دارد. گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه دولت ترامپ دائماً مسئله افزایش رقابت جهانی با چین را به‌عنوان یک تهدید مستقیم برای امنیت ملی و سلطه اقتصادی آمریکا مطرح می‌کند، شاید این احتمال وجود داشته است که واشنگتن ویروس را در تلاش برای پایین آوردن رشد اقتصادی و نظامی پکن، در چین رها کرده باشد. مطمئناً باور داشتن به این موضوع که حتی کاخ سفید ترامپ نیز کاری بسیار بی‌پروا انجام خواهد داد، سخت است، اما پیشینه‌هایی برای این نوع رفتارها وجود دارد. در بین سال‌های 2005 تا 2009 دولت آمریکا و اسرائیل مخفیانه ویروس رایانه‌ای به نام «استاکس نت» تولید کردند که هدف آن آسیب رساندن به سیستم‌های کنترل و عملیات رایانه‌های ایرانی در برنامه تحقیق هسته‌ای این کشور بود. مسلماً این ویروس قصد داشت به رایانه‌ها صدمه بزند و نه آنکه انسان را آلوده ساخته و یا بکشد.

انتشار و انتقال آلودگی رایانه‌ها به خارج از ایران و حتی تا مناطق دوردستی چون چین، آلمان، قزاقستان و اندونزی نگرانی‌های زیادی را برانگیخته بودبه‌طور اجتناب‌ناپذیری یک روایت اسرائیلی وجود دارد که ممکن است هرچند اندک بر آنچه در چین رخ‌داده است نور بیفکند. دانشمندان موسسه تحقیقاتی گالیله اسرائیل اکنون ادعا می‌کنند که طی چند هفته واکسنی علیه ویروس کرونا خواهند ساخت که ظرف 90 روز آماده توزیع و استفاده خواهد بود. این موسسه ادعا می‌کند که در چهار سال گذشته بر روی کرونا ویروس مرغی مورد درخواست وزارتخانه‌های علوم و فناوری و کشاورزی اسرائیل مشغول به تحقیق بوده است. آن‌ها ادعا می‌کنند این ویروس که از طریق دست‌کاری ژنتیک تولیدشده است شبیه به نسخه‌ای است که انسان را آلوده نموده است؛ اما برخی از دانشمندان در امکان تولید واکسن جدید به این سرعت شک دارند.
 

جمع‌بندی

سخنان رهبری هرچند تنها با اتکا بر اتهاماتی مطرح شده از سوی بسیاری از کشورها و تحلیل‌گران ایرانی و غیر ایرانی بیان شده است، اما با نگاهی به واقعیت می‌توان گفت محتمل بودن ساختگی بودن ویروس کرونا چندان هم دور از منطق و واقعیت نیست. آنانی که بر توهم توطئه تکیه دارند، بر این مسئله دقت ندارند که "چه این ویروس را ساختگی بدانیم چه ندانیم" احتیاط در مقابل دشمنی که از هیچ تلاش و اقدام خبیثانه‌ای علیه بشریت فروگذار نبوده است، بسیار حائز اهمیت است. ضمن آنکه تئوری «توهم توطئه» خود یک تئوری است برای پوشاندن اقدامات کثیف و تروریستی مستکبرین عالم.