ویروس کرونا بعد از گذشت چند ماه از شیوع آن همچنان مهار نشده و نرخ فراگیری آن در جهان همچنان ادامه دارد. آن هم در شرایطی که نه تنها فعلا هیچ درمان و داروی مشخصی برای مهار این ویروس عرضه نشده بلکه دانشمندان هنوز شناخت دقیقی از این ویروس و نحوه عملکرد آن ندارند و به همین دلیل نیز هر روز اظهارات ضد و نقیض زیادی در رابطه با این ویروس در رسانه ها منعکس می گردد. به همین دلیل نیز فرمانده مدیریت مقابله با بیماری کرونا در کلانشهر تهران در گفتگوی رسانه ای اخیر خود در رابطه با شرایط جدید ایران و جهان در مواجهه با ویروس کرونا اظهار داشته است: «یکی از بحرانی‌ترین مسائلی که بشر با آن روبه رو بوده شیوع بیماری کرونا است. این پاندمی رفتار فریبنده و دینامیک از خودش نشان می‌دهد و کار برای همه کشور‌ها حتی کشور‌های ثروتمند سخت شده است.»

علیرضا زالی در ادامه نیز تاکید کرده است: «در گذشته مجموعه بحران‌ها در کشور سخت افزاری بوده، اما امروزه ما با بحران نرم افزاری روبه رو هستیم و تجربه ما از گذشته در خصوص این بیماری بی اثر است. تاکنون به این جمع بندی نرسیده ایم که چه زمانی بیماری کرونا از بین می‌رود و دنیا معتقد است که باید با این ویروس هم زیستی کنیم.»
 
حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان نیز مدتی قبل در جلسه هئیت دولت اظهار داشته بود: «ماجرای کرونا این نیست که مثلاً یک هفته و یا  10 روز دیگر به زمانی برسیم که ویروس کرونایی در عالم یا در ایران نباشد؛ این ویروسی که آمده و وارد جامعه شده، ممکن است یک سال یا دو سال دیگر باشد؛ منتها باید شرایط جامعه را برای نوعی مواجه شدن با این ویروسی که شرایطش ضعیف می‌شود و اکثریت جامعه در برابر این ویروس قدرتمند می‌شوند و بدن‌ها توانمند می‌شود، قابل تحمل کنیم.»
 
روحانی گفته بود: «یکی از پزشکان مثالی می‌زد و می‌گفت این هم مثل آنفلوآنزایی است که هست، می‌رود و بعد می‌آید، اوج می‌گیرد و تمام می‌شود و دو مرتبه می‌آید. بنابراین باید خودمان را برای زندگی با یک چنین ویروس تا زمانی که معالجه قطعی و یا واکسن قطعی برای آن پیدا شود که هیچ‌کدام اینها تا امروز هنوز نشده است، آماده کنیم؛ بنابراین تلاش‌ها باید برای این باشد که نگذاریم یک مرتبه در یک استان، شهر و جامعه‌ای یک اوج و پیک پیش روی ما قرار بگیرد که دستگاه درمان را با اضطراب و مشکل مواجه کند؛ شرایط را باید به گونه‌ای مدیریت کنیم که دستگاه درمان بتواند اینها را درمان کند و به تدریج از این مسأله عبور کنیم.»
 
البته مسئولین سازمان جهانی بهداشت هم همین نظر را دارند. چنانکه سخنگوی سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: «مردم باید به زندگی با کرونا خو بگیرند.»
این سخنگوی به بی‌بی‌سی گفت: «ویروس کرونا جایی نخواهد رفت ما نمی‌دانیم کسانی که به این بیماری مبتلا شده‌اند، پس از بهبودی، ناگیرایی پیدا می‌کنند یا نه این را هم نمی‌دانیم که چه زمانی به واکسن دست می‌یابیم.» دیگر سازمانهای بین المللی هم توصیه های در این مورد داشته اند؛ آنها می گویند برای زندگی بلند مدت با کرونا خود را آماده کنید. این سازمان‌ها یکی یکی دستورالعمل‌های بهداشتی را صادر می‌کنند و به همه مردم جهان آن را توصیه می کنند.
 
این اظهارات را اگر در کنار دیگر اظهار نظرهای مشابه مسئولین کشورمان قرار دهیم می‌توانیم نتیجه بگیریم که مسئولین ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا در حال رسیدن به نتیجه هستند که بحران اخیر یک بحران کوتاه مدت و گذرا نبوده و احتمال دوام آن در هفته ها و ماه های آتی وجود دارد.
 
اما نکته اینجاست که تداوم ویروس در دراز مدت موجب خواهد شد که امکان متوقف کردن روال عادی زندگی اقشار مختلف جامعه ممکن نباشد. زیرا یک جامعه برای حرکت رو سمت جلو نیازمند حفظ پویایی و تحریک خود است و تداوم قرنطینه و رکود عملا هر جامعه ای را به ورطه فروپاشی می کشاند، لذا به همین دلیل است که لزوم خو گرفتن به همزیستی با خطر ویروس کرونا برای بسیاری از ملت ها معنا پیدا کرده است.
 

شیوه همزیستی با کرونا

کلمه همزیستی (حامص مرکب) هم زیستی یا با هم زیستن است به این معنا که دو تن یا دو گروه با یکدیگر زندگی کنند درحالی که شاید مناسب یکدیگر هم نباشند. با توجه به این معنی می توان به خوبی به ماهیت سیاست همزیستی با ویروس کرونا پی برد یعنی در جریان همزیستی قرار است که مردم با رعایت ملاحظاتی، زندگی عادی خود را در شرایط شیوع ویروس کرونا ادامه دهند. آنهم تا زمانی که یک درمان مشخص برای این بیماری کشف شده و امکان بازگشت به شرایط عادی پیش از شیوع کرونا ممکن گردد.
 
همانگونه که واضح و مبرهن است زندگی با کرونا بدون رعایت ملاحظات ایمنی و بهداشتی مطمئنا نتیجه ای جز ابتلا به این ویروس و یا حتی مرگ ناشی از آن نخواهد داشت. پس نکته مهم در شرایط همزیستی، رعایت ملاحظات و نکات ایمنی است. برای درک ابعاد و چگونگی همزیستی یک جامعه با کرونا می‌توانیم به عنوان مثال نگاهی کشور سوئد داشته باشیم.


 

همزیستی با کرونا به سبک سوئدی ها

امروزه اغلب کشورهای جهان در حال حرکت به سمت اجرای سیاست همزیستی با ویروس کرونا و تشویق ملت‌های خود به رعایت آن هستند، به طور مثال دولت سوئد برای اجرای سیاست همزیستی مردم با کرونا استفاده از استراتژی فاصله گذاری و قرنطینه را در پیش گرفته است بدین صورت که آموزش مجازی در دانشگاه‌ها و مدارس این کشور اجباری شده و تجمعات بیش از 50 نفر نیز در این کشور ممنوع است.
 
همچنین دولت سوئد پروتکل های خاصی را برای مراکز خدماتی از جمله رستورانها و کافی شاپ ها تعیین کرده است و تمام این مراکز برای ادامه فعالیت خود ملزم به رعایت این پروتکل ها هستند. هم‌زمان وزارت بهداشت سوئد علاوه بر تلاش برای تجهیز بیش از پیش بیمارستان ها و مراکز درمانی، برای جلوگیری از هرگونه شایعه پردازی یا بروز بی اعتمادی عمومی نسبت به اقدامات دولت نیز سیاست شفافیت اطلاعاتی را در رابطه با مردم در پیش گرفته و به صورت مستمر آمار فوتی‌ها و مبتلایان به ویروس کرونا را منتشر می‌کند.
 
دولت سوئد در بعد اقتصاد هم بیکار ننشسته و قصد ارائه پنج بسته حمایت مالی به مردم را داده تا از این طریق معیشت و رفاه اقتصادی توده های مردم آسیب ندیده و امکان همزیستی با ویروس کرونا در هفته ها و ماه های پیش رو ممکن باشد. در کنار تمام این خدمات لازم به ذکر است که با توجه به فراگیری دولت الکترونیکی در این کشور بخش قابل توجهی از مشاغل امکان ادامه فعالیت روزمره خود را از راه دور دارند و نیازی به حضور فیزیکی آنها در ادارات و شرکت ها نیست. لذا به نظر می‌رسد که این سبک همزیستی با ویروس کرونا می تواند یکی از کم خطرترین و موفق ترین همزیستی ها با ویروس کرونا باشد.
 
البته همین رویه در کشور ما هم پیش گرفته شده است، اما احساس می شود در برخی از دستوالعمل ها دولت کم‌کاری می‌کند و در برخی از آن مردم کم‌کاری می‌کنند. همزیستی با کرونا نیاز به همراهی دولت با کارشناسان و همراهی مردم با دولت دارد. این وحدت در رعایت نکات ایمنی می‌تواند ما را هرچه زودتر به مرحله شکست کرونا برساند و پیروز این میدان بگرداند.
 
بسته های حمایتی دولت فقط پول ریختن به حساب مردم نیست. اقتصاد کشور باید طوری تنظیم شود که درآمد و هزینه برای همه اقشار جامعه در یک سطح قرار بگیرد. یعنی نباید عده ای درآمدهای نجومی داشته باشند و عده ای دیگر گرفتار نان شبشان باشند. اگر دولت در زیر مجموعه خود، دیپر قوا و ارگانهای حکومتی در زیر مجموعه خود انضباط مالی داشته باشند و اسراف نکنند و حقوق مدیرانشان را متعادل کنند، مخارج دولت پایین می‌آید. جامعه آرامش فکری پیدا می‌کند. سهم اقشار کم درآمد در بسته های معیشتی بیشتر می شود و فشار روی آنها کمتر می‌گردد.
 
شاید تازه متوجه می شویم که مواسات و عدالت در این شرایط چقدر به کار ما می آید. اگر درآمد دولت به طور مساوی بین آحاد مردم تقسیم گردد و بی انضباطی مالی وجود نداشته باشند کشور ما از بحران کرونا به بحرانهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نمی رسد.
 

نتیجه گیری

تاکید بر لزوم خو گرفتن جامعه به همزیستی با ویروس کرونا و عبور از سیاست‌های ناکارآمدی مانند کوتاه مدت دانستن بحران می‌تواند گامی مهم و موثر در هوشیارسازی جامعه نسبت به ابعاد واقعی بحران و تشویق آنها به رعایت بیش از پیش نکات بهداشتی و ایمنی باشد. اما توجه به این نکته ضروری است که مسئولیت اجرای موفق همزیستی با کرونا تنها بر عهده مردم نیست و دولت بایستی با ارائه سیاست های حمایتی از جمله در حوزه اقتصادی از معیشت اقشار کم درآمد و آسیب پذیر حمایت نماید.

از سوی دیگر شیوع کرونا فرصت مناسبی برای توسعه دولت الکترونیکی در کشورمان است و دولت بایستی با بهره گیری از شرایط فعلی نه تنها زیرساخت های دولت الکترونیکی را تقویت نماید، بلکه پروژه شبکه ملی اطلاعات را نیز به سرانجام برساند. طبعا در این صورت کشور ما نیز یکی از موفق‌ترین کشورها در مهار تهدید و عبور از بحران شیوع ویروس کرونا خواهد بود.