عراق را می‌توان سرزمین بحران‌ها دانست زیرا در طول تاریخ همواره نام این سرزمین با بی ثباتی و رنج بی پایان همراه بوده و حتی در سال 2003 که ائتلاف غربی به رهبری ایالات متحده امریکا با ادعای سرنگون‌سازی رژیم دیکتاتوری بعث عراق و احیای دموکراسی در این کشور، عملیات آزادی عراق یا Iraqi Freedom را با استفاده از 380 هزار نظامی خود اجرا و وارد این کشور شد باز هم ملت عراق روی خوش ندید و آمریکا علاوه بر مشکلات قبلی، زخم های تازه ای بر پیکره ملت عراق وارد کرد که آثار آن حتی با گذشت 18 سال از سرنگون شدن صدام حسین بر طرف نشده است.
 
البته پر واضح است که هدف آمریکا از تهاجم به عراق، احیای دموکراسی و ترویج آزادی نبود بلکه یکی از مهمترین اهداف آنها باز کردن جای پایی در قلب خاورمیانه برای افزایش تسلط برای تحولات این بخش کلیدی از جهان بود. زیرا عراق عملا نه تنها خود جز مالکان بزرگترین ذخایر نفتی منطقه و جهان است، بلکه در مجاورت مهمترین قدرت های منطقه ای از جمله ایران، ترکیه و عربستان نیز قرار دارد که از قضا سیاست‌های هر سه و نگاه آنها به تحولات منطقه و جهان متفاوت از دیگری است. پس حضور آمریکا در عراق می‌توانست فرصت خوبی برای رصد و کنترل تحولات این منطقه استراتژیک باشد!
 
مرور تحولات منطقه و عراق حکایت از این دارد که دولت آمریکا توان و ظرفیت اعمال سلطه بر عراق را نداشت و به همین دلیل گروه های مقاومت توانستند در طول 18 سال گذشته در بدنه ساختار سیاسی عراق رشد کرده و عملاً به مهمترین مخالف سیاست‌های آمریکا در این کشور بدل شوند و حتی از طریق اجماع ملی مصوبه اخراج نظامیان آمریکا از عراق را در پارلمان این کشور طرح و با وجود نارضایتی کاخ سفید تصویب نمایند.
 
البته در این بین دولت‌های آمریکا نیز بیکار ننشسته و در طول قریب به دو دهه گذشته با فتنه انگیزی‌های مختلف سعی در تضعیف دولت مرکزی عراق و تشدید فشارها علیه ملت عراق داشتند تا از این طریق زمینه تضعیف گرایش به مقاومت در مردم مهیا شده و عناصر و ساختاری همسو با غرب بر این کشور سلطه یابند از این رو شاهدیم که در طول یک دهه گذشته عراق به صورت جدی درگیر پدید ظهور گروه های تروریستی و در رأس آنها داعش شد. به طوری که حتی بر برهه ای از زمان خطر سقوط بغداد به دست آنها دور از ذهن به نظر نمی رسید.
 
با این حال مجاهدت‌های گروه های مقاومت و در رأس آنها حشد‌الشعبی موجب شد تا گام به گام داعش از مواضع خود در عراق عقب رانده شده و در نهایت مناطق اشغالی تحت کنترل تروریست‌های سیاه پوش داعش آزاد شود.
 
در حقیقت بحران داعش با هوشیاری جبهه مقاومت تبدیل به یک فرصت برای نمایش توان‌مندی و کارآمدی گروه‌های مقاومت شد. اما آمریکای سرخورده از سیاست ضد مقاومت بار دیگر با فتنه انگیزی سیاسی در عراق تلاش کرد تا بحران تازه ای را پیش پای گروه های مقاومت قرار دهد و این‌گونه بود که تجمعات اعتراضی 2018 و 2019 عراق شکل گرفت و کار به شروع بحران سیاسی در این کشور کشیده شد. به طوری که با گذشت چند ماه از استعفای نخست وزیر عراق هنوز امورات جاریه دولت عراق توسط نخست وزیر مستعفی پیگیری می‌شود. زیرا فعلا تکلیف نخست وزیر موقت جدید این کشور مشخص نشده است.
 
بحران اعتراضی اخیر به چند دلیل برای آمریکایی‌ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است که مهمترین بخش آن مشارکت جمعیت جوان عراق در این اعتراضات می‌باشد، زیرا بخش عمده ای از جمعیت عراق 30 میلیون نفری را جوانان تشکیل می‌دهند. آن‌ هم جوانانی که اغلب تصویری روشنی از دوران دیکتاتوری صدام به یاد ندارند و مهندسی ادراک ذهنی آنها از به مهمترین مأموریت رسانه های عمدتا امریکایی عراق بدل شده است.
 
همزمان نیز بازماندگان جریان بعث با بهره گیری از فرصت کم توجهی دولت‌های عراق به بازنمایی دوران سیاه سلطه صدام، در تلاش برای ارائه تصویری نوستالوژیک از سال‌های پیش از سرنگونی حزب بعث در سال 2003 می باشند تا از این طریق بار دیگر زمینه احیای تفکرات بعثی را در عراق مهیا کنند.
 

ظهور مجدد داعش

هیچ روزی برای عراق یک روز عادی نیست و هر روز خبرهای مختلفی در این کشور تولید و منتشر می‌شود. اما خبر شروع مجدد حملات تروریستی داعش که از آن با عنوان احیای هسته های خاموش داعش یا ظهور مجدد داعش یاد می‌شود تمام توجهات داخلی و منطقه ای عراق را به خود جلب کرده است!
 
برای درک اهمیت این مسئله و ابعاد آن کافیست به این نکته توجه کنیم که حملات گروه تروریستی داعش طی ماه آوریل جاری در مقایسه با اوایل سال ۲۰۲۰ افزایش قابل توجهی یافته و به بیش از ۱۵۰ مورد رسیده است.
 
گروه تروریستی داعش که از وجود اختلافات داخلی در عراق به خوبی استفاده کرده و به بازسازی خود مشغول شده است در طی روزهای گذشته حملات متعددی را در مناطق مختلف عراق از جمله استان الانبار، جنوب موصل، تکریت، اربیل و سایر مناطق اجرایی کرده که شدیدترین آن در روز جمعه اتفاق افتاد در پی آن ۱۰ تن از نیروهای حشد شعبی در استان صلاح الدین به شهادت رسیدند.
 

دلایل آغاز فعالیت داعش

وقایع اخیر این سوال را در بین متفکران و تحلیل‌گران و حتی عامه مردم ایجاد کرده است که چرا در شرایط فعلی هسته های خاموش داعش فعال شده و سعی در تشدید عملیات های تروریستی در عراق دارند؟! برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه داشته باشیم که اولین آن شرایط حساس سیاسی عراق در این برهه زمانی است؛ در واقع در شرایط فعلی هنوز نخست وزیر عراق مشخص و منصوب نشده و دولت عراق با حداقل اختیارات در حال فعالیت است.
 
از سوی دیگر به دلیل کاهش شدید قیمت نفت، دولت عراق نیز به مانند اغلب کشورهای منطقه با بحران کسری بودجه روبرو شده و فقدان وجود منابع درآمدی جایگزین آن هم در شرایطی که شیوع ویروس کرونا بیش از هر زمانی ساختارهای اقتصادی کشورها را تحت فشار قرار داده، از منظر دشمنان ملت عراق به عنوان فرصتی کم نظیر برای احیای سلطه بر این کشور در نظر گرفته شده است. اما لازمه دست یابی به این  تضعیف گروه های مقاومت و متوجه کردن توجه آنها به خارج از بغداد است!
 
از این رو می‌توان این‌گونه برداشت کرد که شروع دور جدید حملات تروریستی داعش، در واقع یک طرح آمریکایی برای خارج کردن نیروهای مقاومت و خاصه حشد الشعبی از پایتخت است. آن هم به این دلیل که در جریان آشوب‌های عراق نیروهای مقاومت برای جلوگیری از هر گونه توطئه آمریکایی از جمله وقوع کودتا در بغداد متمرکز شده بودند و اکنون با شروع عملیات های تروریستی داعش آنهم در آستانه انتصاب نخست وزیر جدید عراق آمریکایی‌ها امیدوار است که بتواند بدون نظارت و دخالت گروه های مقاومت سیاست‌های سلطه جویانه خود را به دولت جدید عراق دیکته کند. زیرا مهمترین ماموریت نخست وزیر جدید برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی است که البته آمریکا امید زیادی به ترکیب آینده آن بسته و امیدوار است که از طریق پارلمان همسو با خود بتواند زمینه کاهش نفوذ گروه های مقاومت در ساختارهای سیاسی عراق را مهیا کند و در افقی بلند مدت عراق را از جبهه مقاومت جدا کرده و به بازیگری همسو با منافع غرب بدل نماید.