از ابتدای آغاز به کار مجلس یازدهم صحبت‌های بسیاری از سوی معترضان اعتبارنامه آقای تاجگردون نشان می‌داد که تاجگردون به دلایلی مانند رانت‌خواری، کسب منافع اقتصادی و اعمال‌نفوذ شبکه‌ها از طرق مختلف در دستگاه‌های دولتی، شرکت‌ها و بخش خصوصی نباید در مجلس باشد. از همین رو اعتبارنامه غلامرضا تاجگردون مورد اعتراض نمایندگی از قبیل علی‌اکبر کریمی نماینده اراک، روح‌الله نجابت نماینده شیراز، علی خضریان، سید نظام‌الدین موسوی، مجتبی رضاخواه، احمد نادری، مالک شریعتی و اقبال شاکری نمایندگان تهران و در رأس آن‌ها علیرضا زاکانی نماینده مردم قم قرار گرفت.
 

روز موعود

وکلای ملت سرانجام با ۱۰۲ رأی موافق، ۱۲۸ رأی مخالف و ۲۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۵۱ رأی مأخوذه با گزارش کمیسیون تحقیق که اعتبارنامه تاجگردون را تائید کرده بود، مخالفت کردند و پس از پایان رأی‌گیری، تاجگردون جلسه علنی مجلس را ترک کرد. درنتیجه اعتبارنامه غلامرضا تاجگردون منتخب مردم گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی پس از کش‌وقوس‌های فراوان، در نشست علنی چهارشنبه 18/04/1399 خانه ملت به فرجام خود رسید.
 
هرچند در چند دوره‌ی گذشته به‌ واسطه عدم اجرا، ظرفیت‌ تصویب یا رد اعتبارنامه نمایندگی که قانون اساسی برای نمایندگان مجلس در نظر گرفته است، به دست فراموشی سپرده ‌شده بود؛ اما با تلاش نمایندگان انقلابی و دلسوز مجلس مجدداً احیاء شد که در جای خود مایه‌ خشنودی و تحسین است و از منظر مبارزه با فساد موجب امیدواری؛ صدالبته نباید دل‌خوش به همین یک دستاورد بود.
 
لازم به ذکر است تصویب یا رد اعتبارنامه نمایندگی که در مجلس انجام می‌شود، منافاتی با نقش شورای نگهبان ندارد. هنگامی‌که یک فرد ثبت‌نام می‌کند و هیئت‌های اجرایی، هیئت‌های نظارت شهرستان و استان، هیئت‌های نظارت مرکزی و بعد شورای نگهبان صلاحیت فرد را تأیید می‌کنند. بعد از برگزاری انتخابات در آن حوزه‌ی انتخابیه، شورای نگهبان نظر خود مبنی بر تأیید یا رد را بر اساس مستندات و فرایند برگزاری، بیان می‌کند. مرحله بعد تصویب اعتبارنامه در مجلس است که مجزا از وظایف شورای نگهبان است؛ بنابراین نه تصویب و نه رد اعتبارنامه در مجلس، نفی کار شورای نگهبان نیست؛ هر مرحله، فرآیند خاص خود را دارد که نماینده برای کسب نقش نمایندگی باید از هر دو مرحله عبور کند. پس هنگامی فرد جایگاه نمایندگی پیدا می‌کند که از همه‌ این ورودی‌ها و دروازه‌ها عبور کرده باشد. از همین رو ممکن است کسی از یک ورودی به هر دلیلی رد شود و وظیفه ورودی بعدی این است که جلوی آن را بگیرد.
 

حاشیه های تاجگردون

آقای تاجگردون در دوره قبل حاشیه های زیادی داشت که همه آنها جنبه اقتصادی داشتند. از پول پاشی در حین انتخابات قبل و پس از آن تا به کار گماردن اقوامش که معلوم نشد صحت آن مورد تایید مراجع قضایی هست یا نه؟ اما در مجلس جدید چه اول بحث های داغ برای عدم تایید ایشان چه لحظاتی قبل یا بعد از رد اعتبارنامه، هم حاشیه هایی داشت. فیلمی از لحظات تهدید ضمنی قالیباف که ما می رویم اما شما هستید تا مثال دستمال کثیف که برداشتی جز افشا کردن برخی اسرار نمی شد از آن داشت. اما مهمتر آنکه تهدید پیامکی نمایندگان معترض به تاجگردون و دست نوشته او که مثلا می خواهد از واکنشهای شدید رای دهندگانش در حوزه انتخابیه جلوگیری کند، نشان می دهد باندی بزرگ با سه ضلع زر، زور و تزویر در اطراف برخی افراد شکل گرفته است که می توانند در برابر هر قانونی بایستند و هر رفتاری که می خواهند انجام دهند. به هر حال این تهدیدها و فشارهای مختلف نتوانست بر اکثریت نمایندگان مجلس اثر بگذارد و تاجگردون را در قامت یک نماینده در جمهوری اسلامی حفظ کند.

 

شفافیت آرا

بلافاصله پس از رای گیری و عدم تایید اعتبارنامه تاجگردون بود که انتقادها به عدم شفاف بودن این رای گیری شروع شد و تب آن بالا گرفت. بی‌شک یکی از نکات حائز اهمیت که جزء اولین مطالبات از مجلس کنونی به شمار می‌آید شفافیت آرا است، از این ‌رو مخفی بودن فرآیند رأی‌گیری در جلسه‌ی مذکور موجب انتقاداتی شد. البته بعضی از نمایندگان در راستای شفافیت رأیشان، از طریق شبکه‌های اجتماعی نظر خود را اعلام و یا عکس تعرفه رأی خود را منتشر کردند. مسلماً تمام کسانی که نظر خود را اعلام کرده‌اند، افرادی بودند که نسبت به تصویب اعتبارنامه نظر منفی داشتند و خبری از موافقین آن و اعلام نظرشان نیست و معلوم نشد چه کسانی با تصویب اعتبارنامه‌ تاجگردون موافق بودند.
 
مسئله دیگر اظهارات موافقین و مخالفین تاجگردون از تریبون رسمی مجلس قبل از رأی‌گیری مجلس بود. به گفته‌ دکتر قالیباف رئیس مجلس در جلسه غیرعلنی چهارشنبه مجلس، نمایندگان مخالف تاجگردون به مدت ۱۵ دقیقه به بیان نظرات خود درباره اعتبارنامه تاجگردون پرداختند و او هم به مدت۳۰دقیقه از خود دفاع کرد. گفتگوهایی که مخالفین اعتبارنامه نمایندگی تاجگردون داشتند و دفاعیات جناب تاجگردون نیز پشت درب‌های بسته مجلس و بدون پخش رسانه‌ای صورت گرفت که این هم کم اشکالی نیست.
 
اساساً این حق مردم است که بدانند موضع وکیل‌شان نسبت به وظایفی که در حوزه نمایندگی بر عهده دارد، چیست و چه رأیی می‌دهد. مردم باید بدانند آن 102 نماینده‌ای که علی‌رغم جواب استعلام از وزارت اطلاعات که در این موضوع در اختیار نمایندگان قرار گرفت، موافق تصویب اعتبارنامه آقای تاجگردون بودند، چه کسانی بودند؟ چر اکه بنا بر توییتی که مهدی طغیانی نماینده اصفهان منتشر کرد، نامه‌ی وزارت اطلاعات مهم‌ترین سند موجود برای مخالفت با اعتبارنامه‌ تاجگردون بود. چرا 102 نماینده به اعتبارنامه تاجگردون که پرونده فسادش اثبات ‌شده بود و خودش هم اعتراف کرد که شیشه کثیف است، رأی مثبت دادند؟ چگونه و با چه دلیلی از چنین فساد آشکاری دفاع کردند؟
 
چرا مردم نباید بتوانند بفهمند این 102 نماینده که همراه، هم‌نظر و مدافع عملکرد تاجگردون بودند اسمشان چیست؟ چرا رأی به اعتبارنامه فردی با فساد آشکار، باید غیرعلنی و غیر شفاف باشد؟ تصویب اعتبارنامه نه از مسائل امنیت ملی است و نه از اسرار نظامی که لزومی بر مخفی بودنش باشد.
 

مبارزه با لابی قدرت و ثروت

بدیهی است شفافیت آرا و اطلاع مردم از رأی نمایندگان به طرح‌ها و لوایح مختلف، می‌تواند جلوی ریشه دواندن لابی‌های قدرت و ثروت و همچنین شکل‌گیری تاجگردون‌های بعدی را در مجلس را بگیرد. مهم‌ترین معیاری که می‌تواند معیار شایسته‌ای برای گزینش نمایندگان مجلس توسط مردم باشد، اطلاع ایشان از موضع و رأی نمایندگان در تصمیم‌گیری‌هاست. به‌ عبارت ‌دیگر چنان‌چه مردم بدون هیچ واسطه‌ای و به‌ صورت مستقیم از کلیه تصمیمات مجلس مطلع باشند، در نتیجه در مواقع لزوم می‌توانند موضع شایسته و به‌ جا داشته باشند.
 
از سوی دیگر، بدون شک تاجگردون که سالیان متمادی در مناصب دولتی بوده و دو دوره هم نمایندگی مجلس را در کارنامه خود دارد، تنها نیست بلکه افراد زیادی با او همراه و هم‌کیسه‌اند. بخشی از فسادها و شرکت‌های زنجیره­ای او که مورد استناد نمایندگان مخالف بود موجود است. وزارت اطلاعات هم در نامه‌ای که در اختیار نمایندگان قرار داده است، بخشی از فسادهای او را گزارش کرده است. لذا مقتضی است قوه قضائیه و مدعی‌العموم ورود کند و این جریان فساد ستیزی که از مجلس شروع ‌شده است را به سرانجام برساند.
 

ایجاد سازوکار مطلوب نظارتی

مهم‌تر از راه‌های درمانی، راه‌ کارهای پیشگیری از بیماری است که گفته‌اند پیشگیری بهتر از درمان است. هر چند مبارزه با فساد در جای خود بسیار مهم است و باید به‌ طور قاطع برای ریشه‌کن شدن رانت و فساد تلاش کرد، اما مهم‌تر از آن ایجاد سازوکارهایی است برای نظارت. مسئولین باید احساس کنند دائماً تحت نظارت‌های حکومتی و مردمی‌اند. باید اندیشید چه سازوکارهای نظارتی غایب بودند که تاجگردون هشت سال بدون ترس از گیر افتادن در مجلس جولان داد؟ چگونه طبری سال‌ها بدون واهمه سرگرم منافع غیرقانونی اطرافیانش بود؟ چه مکانیسم‌های نظارتی برای گیر انداختن تاجگردون­ها و طبری‌های دیگر و برای بازداشتن بقیه صاحبان قدرت از تاجگردون شدن لازم است؟ چرا تاکنون فکری به حال این وضعیت نشده و آیا این بی برنامه‌گی باز هم ادامه دارد یا نه؟

در کل احساس می شود تا رسیدن به منزل مقصود در زمینه شفافیت، نظارت بر نمایندگان و مسئولین، پیشگیری و برخورد با باندهای فساد، ایجاد سازوکاری برای جلوگیری از این اتفاقات و جبران هزینه های مادی و معنوی و خسارات اینچنینی راه زیادی مانده است.