به گزارش راسخون؛ مهدی عبوری عصر دوشنبه 17 آذر ماه در جمع خبرنگاران در محل مجموعه تاریخی کارخانه کبریت زنجان، در خصوص میزان بافت‌های فرسوده در سطح کشور، گفت: بیش از ۱۴۸ هزار هکتار بافت فرسوده، سکونتگاه غیر رسمی و ناکار آمد در کشور وجود دارد.

وی با بیان اینکه ۷۹۰ پروژه جاری با یک هزار میلیارد تومان به طور مستقیم از طرف وزارت راه و شهرسازی بر این امر پیش بینی شده و۱۲ هزار میلیارد تومان هم از محل اقدام مشترک با همکاری ادارات تابعه دولت و شهرداری‌ها دولت در دست اقدام داریم، افزود: ۲۰ میلیون نفر در سطح کشور در بافت فرسوده، سکونتگاه‌های غیر رسمی، ناکار آمد و تاریخی زندگی می‌کنند.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، بر لزوم توسعه خدمات زیر بنایی و روبنایی در مناطق بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیر رسمی تاکید کرد و گفت: مشوق‌های نوسازی بافت‌های فرسوده مورد تاکید است.

عبوری تاکید کرد: با هماهنگی شهرداری صدور پروانه در بافت‌های فرسوده تا ۱۰۰ درصد و همچنین هزینه‌های نظام مهندسی هم تا ۵۰ درصد رایگان است.

وی ابراز داشت: طبق قانون هر سال ۲۰۰ محله درطی ۱۰ معادل دو هزار و ۷۰۰ محله را نوسازی و ساماندهی خواهیم کرد.

معاون وزیر راه با بیان اینکه مشوق‌های برای بهسازی بناهای موجود در بافت فرسوده به مالکیت پرداخت می‌شود، گفت: این تسهیلات در سراسر کشور متفاوت است و در کلانشهرها و مراکز استان‌ها و شهرهای زیر ۲۰۰ هزار نفر، میزان تسهیلات متفاوت است.

عبوری گفت: در بازآفرینی شهری، دولت به دو صورت نوسازی بافت‌ها را توسط خود مالکی و انبوه سازی در دست اقدام دارد.


بافت فرسوده شهری چیست؟

 

بافت‌های فرسوده شهری، محلات فرسوده‌ای در فضای شهری است که مسائل و پیچیدگی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و شیوه خود را دارد .این محلات و بافت‌ها از یک سو دارای ریشه‌های سکونتی ارزشمند با غنای فرهنگی، اجتماعی و معماری است و از طرف دیگر به جهت فرسودگی شدید، نبود دسترسی مناسب به خدمات شهری و بهداشتی، وجود مشکلات اجتماعی و امنیتی و آسیب‌پذیری در برابر زلزله، سیل و آتش سوزی و نیز عدم تطابق با زندگی امروز شهری و شهرسازی مدرن دارای مشکلات رو بنایی و زیر ساختی هستند.
 
بافت فرسوده به بلوک هایی اطلاق می‌شود که هر سه شرط ذیل را دارا باشند:
1. ناپایداری: 50% از بناهای موجود در بلوک ناپایدار بوده و از استحکام لازم برخوردار نباشند.

2. نفوذناپذیری: حداقل 50% معابر بلوک دارای عرض کمتر از 6 متر باشد.

3. ریزدانگی: حداقل 50% عرصه ساختمان‌ها در آن بلوک شهری مساحتی کمتر از 200 مترمربع داشته باشند.
 
بافت‌های فرسوده به سه دسته  زیر تقسیم می‌شود:
الف – بافت‌های دارای میراث فرهنگی
ب – بافت‌های شهری (فاقد میراث فرهنگی)
ج – بافت‌های حاشیه‌ای (سکونتگاه‌های غیررسمی) 


احیای بافت‌های فرسوده شهری



سکونت در بافت‌های فرسوده شهری را باید از دیدگاهی جامع نسبت به محیط مورد بررسی قرار داد، زیرا رابطه فقر و توسعه، اجبارها یا الزام‌ها، گذشته تاریخی و قدمت آن، خطرات ناشی از شیوه‌های معمول و جاری مداخله‌گرانه در این گونه مراکز و بالاتر از همه نیازهای مربوط به فضای زندگی و در نهایت خواست مردمی که با تنگ‌دستی و محرومیت در فضاهای کم و بیش نامطلوب زندگی می‌کنند، همه باید در یک نظام هماهنگ برنامه‌ریزی و تصمیم گیری برای رشد و توسعه مراکز شهری و بافت کهن پیش بینی شود.

بحران ناشی از سردرگمی دست اندرکاران امور شهری در اصلاح و بهبود وضعیت بافت‌های فرسوده تاکنون هرگونه برنامه ریزی و طراحی را در این مقوله به شکست کشانیده و مراکز شهری به ویژه در شهرهای بزرگ، بیش از پیش از داخل گسسته شده است.

پرداختن به بافت قدیمی و برنامه‌ریزی در آن، جدا از پرداختن به واقعیات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نبوده و سلایق شخصی در حل معضلات شهری جایی ندارد.

اگر در معماری امروز تقلید کورکورانه از سبک‌های نامانوس و برپایی نمادهای آن در میانه بافت شهری با فرهنگی متضاد فقط می‌تواند تأسف برانگیز باشد، دخالت در مجموعه‌های زیست محیطی و بافت مراکز شهری بدون در نظر گرفتن پارامترهای اشاره شده به طور قطع به صدمات جبران ناپذیری در ابعاد انسانی منجر خواهد شد.

همچنین خلاء ناشی از تشکیلات آگاه به مسائل زیست محیطی، بویژه در امر مراکز شهری و بافت‌های قدیمی در چند دهه اخیر، این مراکز را به اضمحلال کشانیده و تجدید حیات آن را موکول به سرمایه گذاری‌های سنگین و تحمیل بار فوق العاده بر بودجه عمومی کرده است.

در سال‌های اخیر توجه بیشتری به چگونگی تغییرات و لزوم کارایی طرح‌های جامع شهری در حفظ بافت مراکز شهری شده است، اما زمانی که پای عمل به میان می‌آید نقص قوانین شهرسازی و مالکیت و نبود مکانیزم اجرایی یکپارچه از یک طرف و نادیده گرفتن نقش ساکنان و صاحبان اصلی این مراکز از طرف دیگر، چنان کلاف سردرگمی به دست می‌دهد که بسیاری از طرفداران رشد و توسعه بافت کهن را از ادامه کار منصرف می‌کند.

داشتن طرح جامع پویا برای رشد مراکز شهری حیاتی است و از طرفی طرح‌ها و سیاست‌گذاری‌ها وقتی می‌تواند مثمر ثمر باشند که از مردم حمایت کند؛ اگر انگیزه‌های لازم برای حفظ بافت و تداوم زندگی در بافت فرسوده شهری پدید آید، ساکنان فعلی بهترین سرمایه گذاران و حافظان این بافت‌ها خواهند بود.

بافت‌های فرسوده شهری بر روی هفت موضوع مسائل جمعیتی و اجتماعی، مسائل کارکردی، مسائل اقتصادی، مسائل ارتباطی و دسترسی، مسائل زیرساختی، مسائل زیست محیطی و مسائل کالبدی تأثیر بسزایی می‌گذارد که هر کدام از این موارد طرح‌های خاص خود را در نظر گرفتن مشارکت گروهی مسئولان شهری و سازمان‌های خصوصی و دولتی می‌طلبد.
 

راهکارهای اجرایی نوسازی بافت‌های فرسوده چیست؟



فرسودگی بافت شهری از درون خود بافت پدید می‌آید و هر بافت نوسازی نیز می‌تواند ریشه‌های فرسودگی و ناسازگاری را از همان ابتدا در درون داشته باشد؛ بنابراین شناخت مطالعه و بررسی علل مسائل و مشکلاتی که سبب ایجاد ناسازگاری و فرسودگی در بافت می‌شود، منجر به ذکر راهکارهایی برای اصلاح و بهسازی بافت‌های موجود و پیشگیری از بافت‌های مسئله‌دار می‌شود که در ادامه به آنها اشاره شده است.

ایجاد تنوع در کاربری بافت و ساماندهی انواع فعالیت‌ها در یک پهنه به نحوی که سراسر یک معبر را اشغال کند و در نظر داشتن حریم عملکردی کاربری‌ها با توجه به حفظ آرامش و آسایش در محلات مسکونی و جلوگیری از اختلاط سایر کاربری‌های ناسازگار به درون ریز محلات یکی از این موارد است.

توسعه و ایجاد کاربری‌های گردشگری و تفریحی و فرهنگی به شکل متناسب با دانه بندی بافت و درون محلات همراه با در نظر داشتن پیاده راه‌ها به عنوان رکن اساسی تأثیر در زندگی انسان در بافت و ایجاد فضای سبز در بافت باید مورد توجه قرار گیرد.

کاهش ترافیک شهری، محدودیت تردد سواری و توسعه حمل و نقل عمومی، ساماندهی صنایع و خدمات فنی در پهنه شهری و تصحیح بافت‌های شهری، جلوگیری از گسسته شهر توسط بزرگراه‌ها، راه آهن، کاربری‌های بزرگ، ساماندهی بافت شهری با توجه به مرفولژی (ریخت‌شناسی) زمین و نظام بخشی زیر ساخت‌ها و تأسیسات زیربنایی و روبنایی شهری از دیگر راهکارهای اصلاح و بهسازی بافت‌های موجود و پیشگیری از بافت‌های مسئله‌دار است.

شناخت مسائل و مشکلات یافتن راه حل‌ها، استفاده بهینه از امکانات و افزایش توانمندی‌ها نیازمند یک سیستم مدیریتی پویا و امتیاز به همراه مشارکت مردم است، چه بسا بسیاری از مشکلات و ناسازگاری‌های شهر از یک بافت شهری آغاز شده، سپس دامنگیر تمام شهر شده باشد.

به نظر می‌رسد مدیران شهری و متخصصان با مطالعه و تعمق بیشتر در شناخت مشکلات و یافتن راه حل‌ها و استفاده از مشارکت مردم، توانایی بهسازی شهرهای کشور را خواهند داشت.
 

وام نوسازی بافت فرسوده چقدر است؟



مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری از افزایش سقف تسهیلات نوسازی بافت فرسوده در تهران تا ۳۵۰ میلیون تومان خبر داد و گفت: صدور پروانه در بافت‌های فرسوده رایگان است.

وام شخصی سازی واحدهای فرسوده در تهران؛ ۱۰۰ میلیون تومان
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره سقف وام پرداختی به متقاضیان نوسازی بافت فرسوده گفت: این تسهیلات در سراسر کشور متفاوت است؛ به این صورت که در تهران، «کلانشهرها و مراکز استان‌ها» و شهرهای زیر ۲۰۰ هزار نفر، رقم تسهیلات اعطایی، مختلف است.

به گفته عبوری، در تهران برای آن دسته از متقاضیانی که می‌خواهند این تسهیلات را دریافت کنند و به صورت خود مالکی، اقدام به نوسازی کنند، ۵۰ میلیون تومان تسهیلات با نرخ سود ۹ درصد و ۵۰ میلیون تومان هم تسهیلات نوسازی بافت فرسوده با نرخ سود ۱۸ درصد دریافت می‌کنند؛ همچنین ۴۰ میلیون تومان هم تسهیلات ۴ درصد به آن دسته از متقاضیانی که خواهان دریافت وام ودیعه مسکن برای انتقال به مسکن اجاره‌ای در مدت زمان تخریب و نوسازی ملک مسکونی خود هستند، پرداخت می‌شود.

وام نوسازی بافت فرسوده برای سازندگان حرفه‌ای در تهران؛ ۳۵۰ میلیون تومان
وی ادامه داد: اگر سازنده حرفه‌ای بخواهد نوسازی واحدهای مسکونی فرسوده را انجام دهد، در تهران تا ۲۵۰ میلیون تومان به سازنده حرفه‌ای که گواهی ماده ۴ را داشته باشد و آئین نامه مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را رعایت کند، اعطا می‌شود؛ این سازنده می‌تواند تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان هم از محل اوراق تسهیلات مسکن که بانک عامل بخش مسکن پرداخت می‌کند، استفاده کند که مجموعاً تا ۳۵۰ میلیون تومان سقف این وام افزایش پیدا می‌کند.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه سقف تسهیلات اعطایی نوسازی بافت فرسوده در کلانشهرها و مراکز استان‌ها که به سازنده حرفه‌ای پرداخت می‌شود، ۲۳۰ میلیون تومان است، گفت: در شهرهای زیر ۲۰۰ هزار نفر، تسهیلات نوسازی بافت فرسوده برای سازندگان حرفه‌ای، ۱۴۰ میلیون تومان تعیین شده است.
 
یک دهم واحدهای فرسوده مشمول طرح ملی مسکن در تهران است
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری تصریح کرد: از ۱۰۰ هزار واحدی که بر اساس برنامه اقدام ملی قرار است به نوسازی بافت‌های فرسوده تعلق بگیرد، سهمیه تهران ۱۰ هزار واحد بود که تا کنون همه این ۱۰ هزار متقاضی به بانک عامل معرفی شده‌اند.

شهرداری پروانه نوسازی بافت فرسوده را رایگان می‌دهد / هزینه‌های نظام مهندسی‌ها با ۵۰ درصد تخفیف
عبوری در خصوص اینکه برخی متقاضیان دریافت پروانه ساختمانی، از عدم همکاری شهرداری‌ها در خصوص اعطای رایگان این پروانه‌ها، گلایه مندند، اظهار داشت: در بافت‌ها و مناطق هدف در تهران، صدور پروانه ساخت و ساز کاملاً رایگان است؛ همچنین تفاهم نامه‌ای با سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور به امضا رسانده‌ایم که بر اساس آن ۵۰ درصد از هزینه‌های طراحی، نظارت و اجرای ساخت و ساز در بافت فرسوده که از سوی سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان در استان‌ها دریافت می‌شود، کسر خواهد شد.


منبع:
1. مشرق نیوز/ سکونت ۲۰ میلیون ایرانی در بافت‌های فرسوده
2. وزارت راه و شهرسازی/ بافت فرسوده شهری چیست؟
3. شهریار نیوز/ راهکارهای اجرایی نوسازی بافت‌های فرسوده چیست؟
4. تابناک/ وام نوسازی بافت فرسوده ۳۵۰ میلیون تومان شد