موانع سیاست‌ورزی سنتی‌ها

اصول‌گرایان که در انتخابات سال گذشته توانستند قاطبه کرسی‌های مجلس یازدهم را تصاحب کنند، اکنون و برای انتخابات پیش رو در پی ایجاد سازوکاری جدید برای حفظ وحدت پیشین هستند. وحدتی که در انتخابات دوم اسفند‌98، شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی مسوولیت ایجاد و تحکیم آن را به عهده داشت و بنابر شنیده‌ها گویی قرار است برای خرداد‌1400 نیز محوریت یابد. در این میان برخی اخبار از تحرکات انتخاباتی جامعه روحانیت مبارز حکایت دارند.

شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی، جبهه‌ای ائتلافی بود که در تاریخ 21‌آبان سال گذشته تأسیس شد و مسوولیت ایجاد و استحکام وحدت میان نیروهای اصول‌گرایی برای انتخابات مجلس یازدهم را به عهده گرفت. این شورا که در سراسر کشور واجد نمایندگی بود، وظیفه شناسایی افراد خبره و حمایت از آن‌ها برای حضور در انتخابات مجلس یازدهم را به عهده داشت. در تهران نیز با همنشینی طیف‌های مختلف اصول‌گرایی، شورای ائتلاف توانست در نهایت و با وجود برخی دست‌اندازها، لیست مشترک سی ‌نفره‌ای را تدارک و تهیه ببیند. نتیجه تلاش‌های چندین ماهه این شورا، پیروزی قاطع اصول‌گرایان در انتخابات بود به‌گونه‌ای که علاوه بر اکثریت استان‌ها و شهرستان‌ها، همه سی کرسی تهران و حومه نیز به رنگ گفتمان انقلابی درآمد. آن تجربه موفق باعث شد تا همگان لزوم حفظ سازوکار شورای ائتلاف را دریابند و برای ادامه حیات آن بکوشند.   

از جمله آخرین فعالیت‌های شورای ائتلاف، صدور احکام روسای کمیته‌های شورای راهبردی شبکه‌سازی اجتماعی از سوی حدادعادل، رییس شورا بود که نشان می‌داد این مجموعه برای حضور منسجم و متحد در عرصه انتخابات، در حال انسجام‌بخشی و متشکل ساختن بدنه هواداران خود در شبکه‌های اجتماعی برای تأمین اهداف شورا تا انتخابات‌1400 است. علاوه بر این، مهدی چمران دیگر عضو شورای ائتلاف نیز از آغاز روند برگزاری مجامع شهری تا یک ماه آینده خبر داد. او در این باره تصریح کرد: «این مجامع، فعلا‌ کارهای تشکیلاتی را در هر شهر انجام خواهند داد تا در گام بعدی به سمت برگزاری مجامع استانی حرکت کنیم و سپس برگزاری مجمع مرکزی انجام شود که به نظر می‌رسد برگزاری آن بعد از نوروز سال‌۱۴۰۰ اتفاق خواهد افتاد.»
 

تلاش‌های انتخاباتی جامعه روحانیت

چندی است که اخباری مبنی بر آغاز تحرکات انتخاباتی جامعه روحانیت مبارز به گوش می‌رسد؛ اقداماتی که در نوع خود موانعی به خود می‌بیند. در این باره، حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو جامعه روحانیت مبارز چندی پیش در گفت‌وگو با نامه‌نیوز، با اشاره آغاز به کار امور انتخاباتی این تشکل گفت: روز دوم دی‌ماه، جلسه‌ای با نمایندگان استان‌های جامعه داشتیم. 46حزب ملی و استانی اصول‌گرا در جلسات جامعه روحانیت‌مبارز حضور پیدا کرده‌اند. امیدواریم بقیه احزاب و شخصیت‌ها در جلسات آتی حاضر شوند.

14‌جلسه تاکنون برای ایجاد وحدت برگزار شده و در این جلسات به‌طور عمده تلاش ما برای جذب حداکثری از جمله شورای ائتلاف قبلی بوده‌است. او با اشاره به تشکیل «هیأت‌عالی شورای وحدت با سقف 17‌نفر» و در توضیح اینکه این هفده نفر چه کسانی هستند نیز گفت: 46‌حزب ملی و استانی پنج نماینده خود را برای حضور در هیأت عالی انتخاب کرده‌اند. نماینده جوانان دانشجو، نماینده هیأت‌های مذهبی، نماینده هیأت رزمندگان هم مشخص و معرفی شدند. همچنین پیشکسوتان جبهه و جنگ نیز آقای حسین‌الله‌کرم را به نمایندگی معرفی کردند. البته هنوز اعضای هیأت عالی به 17نفر نرسیدند. اگر نمایندگان جامعه مدرسین و نماینده حزب پایداری هم معرفی شوند، این هیأت کامل می‌شود.


حجت‌الاسلام حسین ابراهیمی دیگر عضو جامعه روحانیت مبارز در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»، با اشاره به اهداف این تشکل از تشکیل هیات عالی شورای وحدت اظهار داشت: تلاش جامعه روحانیت مبارز این است که نیروهای اصول‌گرایی را کنار یکدیگر جمع کند. جامعه روحانیت تلاش دارد تا با‌توجه گستردگی که در استان‌ها و در تهران دارد، بتواند نیروهای اصول‌گرایی را یکسو و متحد کند. وی با اشاره به نسبت به تلاش جامعه روحانیت برای ایجاد وحدت و شورای ائتلاف نیروهای انقلاب، افزود: آقایانی که در شورای ائتلاف حضور دارند و افرادی که در جامعه روحانیت هستند، با یکدیگر ارتباط دارند. فقط جبهه پایداری تا به حال در این جمع حضور پیدا نکرده است. امیدواریم آن‌ها هم به هر نحوی جذب شوند. ابراهیمی با رد این شائبه که جامعه روحانیت قصد دارد سفره خود را از بقیه اصول‌گرایان جدا کند، تاکید کرد: یک‌سری ناسازگاری‌هایی وجود دارد که این‌ها باید حل شوند. افرادی حضور دارند که می‌تواند جلوی این ناهمسویی ها را بگیرند.

با وجود تلاش‌های انتخاباتی که جدیدا‌ از سوی جامعه روحانیت سر زده، لیکن جناح راست سنتی باید نسبت به موانع تحقق این تلاش‌ها آگاه باشد. یکی از این موانع، کمرنگ‌شدن ظرفیت وحدت‌آفرینی جریان‌های سنتی در عرصه سیاسی ایران فارغ از اصول‌گرا یا اصلاح‌طلب بودن است. اساسا‌ سال‌هاست که امر شیخوخیت و سیاست پادرمیانی افراد سنتی برای وحدت ضعیف شده و بیشتر جریان‌های جوان و نوگرا هستند که عنان امور را به دست دارند. تجربه انتخابات سال‌های گذشته به‌خصوص ریاست جمهوری‌92 و حتی پیش از آن انتخابات مجلس نهم در اسفند سال‌90 نشان داد که به طرز مشخصی، از قابلیت تشکل‌ها و شخصیت‌های سنتی برای اجماع‌آفرینی فروکاسته شده و ایشان برخلاف سال‌های دهه شصت و نیمه اول دهه هفتاد شمسی، امکان فصل‌الخطابی خود را دیگر از دست داده‌اند.  

البته هیچکسی نافی جایگاه مهم تشکل‌های قدیمی نظیر جامعه روحانیت مبارز نیست لیکن حدود و ثغور این جایگاه در شرایط کنونی باید به درستی و با دقت تعیین شود. به نظر می‌رسد تشکل‌های سنتی بیش از آنکه عامل و مجری امر سیاسی باشند و بخواهند به‌طور عملیاتی وارد سازوکارهای وحدت شوند، می توانند عضوی از مکانیسم شورای ائتلاف باشند.
 

راه جدای شورای وحدت

جامعه روحانیت به تلاش‌های خود ادامه داده و حتی به همراهی طیف‌های مثل پایداری هم امید دارد که به نظر نمی‌رسد راه به جایی ببرد. شاید یکی از دلایلی که موجب شده تا جبهه پایداری فعلا‌ به درخواست جامعه روحانیت برای حضور در سازوکار شورای وحدت پاسخ مثبت ندهد، تغییر رویکرد آن‌ها به سیاست باشد که در آن علاوه بر تکلیف‌گرایی، نتیجه‌گرایی نیز اهمیت دارد و برای سران و بدنه این جبهه، حضور در قالب شورای ائتلاف بیش از حضور در قالب شورای وحدت، نیاز به حصول نتیجه که پیروزی در انتخابات است را تأمین می‌کند. علاوه بر این، جریان اندیشه‌ای و تشکیلاتی نواصول‌گرایی نیز به نظر نمی‌رسد که تمایل چندانی به قرار گرفتن ذیل چتر وحدت جامعه روحانیت داشته باشد و بیشتر ترجیح خواهد داد تا از همان مکانیسم «شورای ائتلاف» که در انتخابات مجلس یازدهم نتیجه داد، استفاده کند.

انتخاب راه سوا از مکانیسم شورای ائتلاف، در اظهارات پرویز سروری نیز نمایان است. عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب روز گذشته در گفت‌وگو با برنا، با اشاره به همین مساله گفت: در حال حاضر هم مانند دوره گذشته، گروه‌ها و مجموعه‌ها، مطالب، پیشنهادات و اختلاف‌نظراتی دارند از این رو تلاش بر این است که این‌ها، مورد توجه قرار بگیرد. با این حال سروری دورنمای امر وحدت میان نیروهای انقلابی را ممتنع ندانست و تاکید کرد: در حال حاضر ما به یک جمع‌بندی رسیده‌ایم که هر دو طیف شورای وحدت و شورای ائتلاف، اقدام به ظرفیت‌سازی کرده و ظرفیت‌های خود را سازماندهی کنند و در کنار آن، تلاش برای رسیدن به وحدت نیز ادامه پیدا کند. امیدواریم که در آینده مثل دوره قبل، بتوانیم به یک وحدت فراگیر دست پیدا کنیم.

منبع: صبح نو