بسته تحلیلی خبری (سه شنبه 28 اردیبهشت 1400)

▼حرف روز                     

صف‌آرایی نامزدها

پایان ثبت‌نام نامزدهای انتخاباتی، تا حدودی اوضاع رقابت‌های انتخاباتی را آشکار کرده است. بررسی وضعیت حاضرین در انتخابات حکایت از آن دارد که می‌توان در فضای رقابت‌های انتخاباتی دو حالت را به‌عنوان احتمال قوی‌تر در نظر گرفت. حالت اول، شکل‌گیری یک دوقطبی انتخاباتی است که در یک سوی آن نامزدهای جریان اصولگرایی قرار دارد و در طرف مقابل، نامزدهای جریان اصلاح‌طلب. حالت دوم، شکل‌گیری سه‌قطبی انتخاباتی است که در کنار دو قطب مذکور، قطب سومی به‌مثابه بازیگر میانه، نقش‌آفرین باشد.

نکات تحلیلی: 1- تقریباً می‌توان گفت همه آنان که حرفی برای گفتن داشته و مدعی اداره کشور بوده‌اند، در میدان رقابت سیاسی حاضر شده‌اند. فرصت برابری برای جناح‌های سیاسی کشور فراهم‌شده و بهانه‌ای برای عدم امکان حضور در انتخابات باقی نمانده است. 2- طبیعی است که برای رسمیت یافتن رقابت سیاسی باید نقش شورای نگهبان را به‌عنوان ناظر، مرجع بررسی صلاحیت و فصل‌الخطاب انتخابات پذیرفت. بدون شک مطابق آنچه در قانون آمده برخی از افراد حائز صلاحیت‌های لازم برای تصدی صندلی قدرت بوده و برخی نیستند، لذا این شورای نگهبان است که باید با بررسی دقیق منطبق با قانون، تکلیف را در این زمینه روشن نماید. لذا همه نامزدها باید تسلیم رأی نهایی این فصل‌الخطاب باشند. 3- منازعه و صف‌آرایی اصلی در انتخابات، صف‌آرایی میان کسانی است که از یکسو از تکرار وضع موجود سخن می‌گویند و تلاش دارند تا با تشکیل دولت سوم، تداوم‌بخش تدابیر و شیوه‌های حکمرانی دولت اعتدال باشند. در مقابل، جریانی دیگر از ضرورت تغییر سخن گفته و خود را پرچم‌دار تحول در وضع موجود می‌داند؛ در این میان فرق نمی‌کند که پرچم‌دار وضع موجود نامزد طیف میانه باشد یا نامزد طیف اصلاح‌طلبان! درهرصورت ناکامی یا موفقیت هر یک از این دو سوی انتخابات، پیامی معنادار برای جامعه خواهد داشت. 4- آنچه از دل این رقابت سیاسی باید برای کشور به دست آید، کارآمدی است که از دل شایسته‌سالاری بیرون می‌آید. به‌واقع رقابت سیاسی بازی سیاسی نیست که باهدف سرگرمی جامعه طراحی شده باشد، بلکه باید حاصل آن انتخاب شایستگان و گزینه اصلح باشد که با قرار گرفتن بر صندلی قدرت، برای حل مشکلات کشور و ساختن ایرانی قوی قدم بردارد. لذا درعین‌حال که هیجانات رقابت انتخابات حاکم است، باید انتخاب درست معطوف به کارآمدی، مدنظر  ملت باشد.

سخن آخر: رقابت بین دو یا سه ضلع انتخابات باید در کمال قانون‌مندی و چارچوب یک رقابت صحیح اخلاقی صورت گیرد و هرگونه تلاش باهدف دستیابی به قدرت به هر نحو ممکن! مذموم خوانده شود تا در فردای 28 خرداد، شاهد رضایت عمومی از تحقق این جشن سیاسی ملی باشیم. (نویسنده: مهدی سعیدی)

▼گزارش روز                                    

دوباره هیجان، دوباره شعارزدگی!

یکی از مشکلات برگزاری انتخابات در جمهوری اسلامی، برنامه محور نبودن کاندیداها می‌باشد، این موضوع باعث می‌شود که بعضاً انتخابات به سمت هیجان و شعارزدگی کشیده شده و درنتیجه آن نیز افراد فاقد برنامه برای مدیریت کشور انتخاب شود. پیدا کردن راهکاری برای جمع‌آوری رأی هیجانی از طریق تنفس مصنوعی به اقتصاد، یکی از برنامه‌های اصلی جریان اصلاحات برای انتخابات 1400 است.

گزاره‌های خبری: 1- «علی بیگدلی» فعال سیاسی اصلاح‌طلب در یادداشتی با عنوان «احیای برجام، سورپرایز خرداد»، می‌نویسد: «درنهایت برجام احیا خواهد شد، ایران و آمریکا به تعهدات خود در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ برمی‌گردند. این همان موضوعی است که ایران از ابتدا بر آن تأکید کرد، اما آمریکا به دنبال توافقات در رابطه با مسائل منطقه‌ای، موشکی، حقوق‌بشر و تروریسم با ایران هم خواهد بود». وی اضافه می‌کند: «ادامه تحریم‌ها علاوه بر آنکه فشارها بر اقتصاد کشور را تداوم می‌بخشد، موجب کاهش مشارکت مردم در انتخابات می‌شود. توافق برای احیای برجام می‌تواند سورپرایز خرداد و زمینه‌ساز افزایش مشارکت در انتخابات شود». 2- «فیاض زاهد» فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در مصاحبه با آرمان می‌گوید: «باورمان این است، با توجه به اخبار بین‌المللی و اینکه احتمال می‌دهم اخبار خوبی از وین بیاید و همچنین توان کاندیداهای ما در مناظره‌ها و گفت‌وگوها، این مسائل سبب شود شرایط آن‌طور که اصولگرایان می‌خواهند پیش نرود و یکی از آقایان جهانگیری، پزشکیان‌، شریعتمداری، محسن هاشمی و تاجزاده در انتخابات به پیروزی برسند».

گزاره‌های تحلیلی: 1- تجربه نشان داده است، برخی از اصلاح‌طلبان به‌منظور آنکه در قدرت بمانند، حاضرند امنیت کشور را به تاراج گذارند و امروزه در قدرت ماندن خود را در احیای برجام با فرمول آمریکا می‌بینند. 2- چوب حراج زدن به امنیت و آرامش مردم؛ رفاه و آسایش برای ملت به ارمغان نخواهد آورد، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز ناآرامی و ناامنی از سوی مخالفان داخلی و خارجی گردد. 3 – جمع تورم سه سال گذشته، حدود ۱۳۳ درصد رشد قیمت‌ها بوده است و اگر وضعیت فعلی ادامه یابد، این رقم در پایان سال به ۲۲۰ درصد می‌رسد و این بالاترین نرخ تورم طی چهار سال متوالی است. مقامات اجرائی کشور به‌جای پاسخگویی برای سوء مدیریت‌هایشان، تلاش می‌کنند با بغض در سخنرانی و التماس از غرب (مذاکرات وین)، برای خود رأی جمع کنند تا شرایط کنونی کشور برای چهار سال آینده ادامه یابد. (نویسنده: فرهاد کوچک زاده)

▼ خبر ویژه                  

چین: واشنگتن دست از حمایت اسرائیل بردارد

به نوشته وبگاه شبکه «ای‌بی‌سی نیوز»، «ژائو لی‌جیان» سخنگوی وزارت خارجه چین دیروز (دوشنبه) با انتقاد از عملکرد آمریکا در شورای امنیت، از این کشور خواست نقش سازنده‌ای در موضوع بحران نوار غزه ایفا کند و سنگ‌اندازی در مسیر سازمان ملل برای پایان دادن به کشتار فلسطینی‌ها توسط اسرائیل را متوقف کند. در نشست خبری روز گذشته، این مقاوم چینی تأکید کرد: «چین به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت خواستار آتش‌بس فوری در نوار غزه و ارائه کمک‌های بشردوستانه به فلسطینیان شده بود، اما سنگ‌اندازی‌های آمریکا مانع یک‌صدا شدن اعضای شورای امنیت شد». ژائو خطاب به رژیم صهیونیستی نیز گفت: «اسرائیل باید خویشتن‌داری کرده، به‌صورت مؤثر قطعنامه‌های سازمان ملل را رعایت نموده، تخریب منازل فلسطینیان را پایان داده، اخراج مردم فلسطین را متوقف کرده، برنامه‌های توسعه شهرک‌های [صهیونیست‌نشین] را لغو کند، اقدامات تهدید و تحریک‌آمیز علیه مسلمانان را پایان دهد و وضعیت تاریخی اورشلیم (قدس اشغالی) به‌عنوان یک مکان دینی مقدس را حفظ کند».

▼ اخبار

دلایل تغییر رویکرد عربستان در قبال ایران

رسانه عربی العربی جدید در مقاله‌ای تحلیلی به قلم أمجد أحمد جبریل، از سه عاملی که باعث تمایل عربستان به آتش‌بس منطقه‌ای شده، رونمایی کرد و نوشت: «عامل نخست، به پیامد‌های اولیه سیاست‌های جو بایدن در خاورمیانه مربوط می‌شود؛ عامل دوم در احتمالات آتش‌بس منطقه‌ای، به تمایل ایران به تشویق دولت بایدن برای رفع سریع تحریم‌ها به‌ویژه در بخش‌های نفت، پتروشیمی و بانک‌ها مربوط است و عامل سوم مؤثر در گرایش ریاض به سمت آتش‌بس منطقه‌ای، به مسائل داخلی این کشور مربوط است، چراکه ممکن است اظهارات مثبت بن‌سلمان در مورد ایران و حوثی‌ها موقتی و باهدف کاهش فشار‌های خارجی و تمرکز برای اجرای چشم‌انداز ۲۰۳۰ و طرح‌های مختلف آن باشد». روز شنبه نیز یک رسانه نزدیک به عربستان‌سعودی با تحلیل چرایی تعجیل ریاض برای گفت‌وگو با تهران و ذوب کردن یخ‌های روابط معتقد است اقدام عربستان در مورد شکستن خطوط قرمز قدیمی در رابطه با ایران، درواقع واکنشی است به فشارهای دولت بایدن و تلاش آن برای به انزوا کشاندن عربستان سعودی. ضمن آنکه ریاض با گشایش روابط با ایران می‌تواند بساط کسانی را که به‌دنبال استفاده از ایران‌هراسی برای باج‌گیری از عربستان بودند جمع کند».
 

دغدغه‌ای برای آب‌وخاک وطن

«عیسی کلانتری» رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در وبینار  علمی - تخصصی با موضوع «استراتژی‌های ملی و بین‌المللی برای مقابله با پدیده‌های زیست‌محیطی خشک‌سالی و گردوغبار»، با انتقاد شدید از سیاست‌های کلان و متخصصان کشور بخصوص در حوزه بحران آب، گفت: «جنگ آب که از استان‌ها آغاز شده به روستاها خواهد رسید چراکه طبیعت ایران قربانی سیاست‌های کلان شده است و متخصصان کشور نیز باید بابت سکوت خود برابر تاریخ پاسخگو باشند». وی افزود: «سالانه ۲۰ میلیارد مترمکعب از منابع طبیعی و آب‌های زیرزمینی اضافه برداشت و منابع آب نیز غارت می‌شود که با این روند ۲۰ سال دیگر ( ۱۴۲۰) اطراف زاگرس دیگر اثری از کشاورزی نخواهد بود چون منابع آب را غارت می‌کنیم». معاون رئیس‌جمهوری با اشاره به دست‌اندازی به آب‌های فسیلی و کشاندن آن به سطح زمین، استفاده از این آب برای تولید، استفاده غیرعلمی از آب‌های سطحی، عدم توجه به حق‌آبه‌های زیست‌محیطی، سدسازی‌های غیرپایدار و توجه نکردن به حق طبیعت، ادامه داد: «بر مبنای توافق ریو در سال ۱۹۹۲ و در سال ۱۹۹۷ سازمان ملل متحد آن را تأیید کرد، کشورها حق دارند تنها از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر استفاده کنند؛ سال‌هاست که ما بیش از ۱۰۰ درصد ظرفیت آب‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنیم». رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با تأکید بر اینکه رودخانه‌های ایران مرده‌اند، گفت: «غیر از سفیدرود و رودخانه کارون که کمی نفس دارد، بقیه رودخانه‌ها به مقصد نمی‌رسند. هیچ رودخانه‌ای در کشور غیر از دو رودخانه مذکور، زنده نیست. انتهای رودخانه‌ها شامل تالاب‌ها، محل گردوغبار شدند».
 

نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری: در ایران دولت نداریم!

به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران مناظره داوود دانش جعفری اقتصاددان و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی با عنوان «دولت و اقتصاد» برگزار شد. آخوندی، وزیر سابق مسکن در این مناظره گفت: «ما در ایران دولت نداریم! مجلس یک دولت مستقل است، مجمع تشخیص برای خودش یک دولت بوده و هیئت‌وزیران هم یک دولت است. وقتی نمی‌گذارید رئیس‎جمهور مجری قانون اساسی باشد او هم می‌گوید کاره‎ای نیستم». دانش‎جعفری در پاسخ گفت: «آقای آخوندی! اگر دولت وجود ندارد، برای چه در انتخابات ثبت‎نام کردید؟». چنین چهره‌هایی هستند که در زمان انتخابات در صحنه رقابت حضور می‌یابند و با دادن شعارهای جنجالی و دهن پرکن، رأی مردم را می‌دزدند و بعد از انتخاب نیز مدام از نداشتن قدرت و کمبود اختیارات سخن می‌گویند.

اخبار کوتاه
◄ رئیسی: اخبار جلسات کاری من پخش نشود/ رئیس دستگاه قضا از رسانه ملی خواست که با توجه به اعلام داوطلبی در انتخابات ریاست‌جمهوری، اخبار جلسات کاری که با حضور وی تشکیل می‌شود، پخش نشود تا در استفاده داوطلبان از رسانه ملی تبعیضی رخ ندهد. بر اساس مقررات، پوشش کاری روسای سه قوه حتی در زمان نامزدی در انتخابات منعی ندارد اما رئیس قوه قضاییه از استفاده این پوشش معمول، خودداری کرده است.

◄ احتمال اجماع اصلاح‌طلب‌ها روی لاریجانی/ «احمد حکیمی پور» دبیرکل حزب اصلاح‌طلب اراده ملت می‌گوید: «جریان اصلاح‌طلب مسئول ناکارآمدی دولت نیست بلکه دولت خودش باید پاسخگو باشد. جهانگیری به‌عنوان معاون اول، باید پاسخگوی عملکرد خودش باشد، نه به‌عنوان جریان اصلاحات! احتمال اجماع روی لاریجانی از سوی اصلاح‌طلبان وجود دارد، اما جا انداختن این موضوع در بدنه جریان اصلاحات با توجه به تجربه ۸ سال گذشته کار آسانی نیست».

◄ خطیب زاده: شاید توافق با آژانس را ادامه دهیم/ سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان گفت: «قانون مجلس توقف دسترسی‌های فراپادمانی آژانس بوده و الآن آژانس هیچ دسترسی فراپادمانی ندارد و توافق ما این بوده که فیلم‌ها ضبط شود و در اختیار آن‌ها قرار نگیرد. می‌تواند در پایان سه ماه نوارها پاک شود، یا بر اساس تصمیم داخلی که قانون‌گذاران تصمیم می‌گیرند، این توافق تمدید شود. این توافقی که بین ایران و آژانس کردیم اگر به نتیجه برسد یک موضوع داخلی و بین ما و آژانس است و اینکه ادامه دهیم نقض قانون مجلس نخواهد بود». این در حالی است که رئیس کمیسیون امنیت ملی پیش‌ازاین با تذکر به دولت گفته بود که توافق مجدد با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خلاف قانون است و این موضوع در حیطه اختیارات مجلس است.

◄ پلیس: صرافی‌ها مجوزی برای معاملات رمزارزها ندارند/ رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران گفت: «هم‌وطنان باید برای خریدوفروش رمز ارزها به صرافی‌هایی مراجعه کنند که بانک مرکزی آن‌ها را تعیین کرده و عملاً مجوزی برای این کار صادر نشده است. استخراج بیت‌کوین غیرقانونی است و با افرادی که این کار را انجام دهند، برخورد می‌شود. اگر فردی در این بازارها، سرمایه خود را از دست دهد، کسی پاسخگو نیست و ضمانت اجرائی ندارند».

◄ بخش زیادی از قدرتمان را رو نکرده‌ایم/ «سرلشکر باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح تأکید کرد: «مردم ما در محصولاتی چون موشک‌های زمین به زمین، سامانه‌های پهپادی و ماهواره‌برها، بخشی از پیشرفت‌های کشور را شاهد هستند اما بخش‌های زیادی از این پیشرفت‌ها در منظر عموم قرار نگرفته و در زمان لازم بروز و ظهور پیدا خواهد کرد».

◄ روی موج انتخابات!/ رادیو انتخابات که روی موج اف‌ام ردیف ۹۵.۵ مگاهرتز به‌صورت ۲۴ ساعته از امروز راه‌اندازی شد، تا مشخص شدن رئیس‌جمهور دولت سیزدهم به فعالیت خود ادامه خواهد داد.