محمدحسن جعفری: آنچه طی روزهای گذشته از تحولات افغانستان مخابره شد این است که همچنان دخالت کشورهای خارجی در این کشور مشهود است؛ به گونه‌ای که در پیشروی‌های طالبان می‌بینیم که این جریان بدون شلیک حتی یک گلوله، بسیاری از شهرهای افغانستان را به تصرف خود در می‌آورد. این موضوع نشان می‌دهد که ایالات متحده آمریکا و شرکای آن در افغانستان میزان زیادی پول در اختیار طالبان قرار دادند و آنها با استفاده از این بودجه، نیروهای امنیتی افغانستان را می‌خرند و در نهایت شهرهای کشور را به تصرف خود در می‌آورند؛ چراکه حتی در برخی از شهرها تعداد عناصر طالبان به ۱۰ نفر هم نمی‌رسد و به راحتی می‌بینیم که شهرها به آنها تحویل داده می‌شود. از سوی دیگر پاکستان به عنوان هدایت کننده این جریان در حال سر و شکل دادن جدید به طالبان است.
 
اسلام‌آباد بدون تردید سناریوی تزریق وحشت از طریق طالبان را در ولایاتی مانند قندوز، دایکندی و سایر شهرهای افغانستان را دنبال می‌کند و به همین دلیل است که می‌بینیم طالبان در حال پیشروی در بسیاری از ولایت افغانستان است. به یاد داریم که در دهه۹۰ میلادی این جریان اساساً با شعار صلح و یکپارچه کردن افغانستان روی کار آمد ولی پس از آن تاکنون شاهد جنایات این جریان در افغانستان هستیم. از نظر من، طالبان میانه‌رو وجود ندارد و تمام این جریان را یک تشکیلات تندرو و تمامیت خواه میدانم. در مقابل، متاسفانه دولت افغانستان هم با فشار آمریکا در اثنای مذاکرات دوحه حدود پنج هزار نفر از زندانیان طالبان را آزاد کرد و اگر فشار احزاب سیاسی افغانستان به کابل نبود، حدود ۷ هزار نفر دیگر هم آزاد می‌شدند و این وضعیت می‌توانست یک فاجعه امنیتی و اجتماعی به بار بیاورد که تا حدود جلوی آن گرفته شد.
 
دولت افغانستان به نوعی از نیروهای بومی و اصیل کشور در هدایت افغانستان استفاده نکرد و معتقدم که این دولت برآمده از مردم نیست، بلکه بالا تا پایین دولت افغانستان را آمریکایی‌ها سر و شکل دادند. این انفعال دولت افغانستان باعث شد طالبان مجدداً طرح رونمایی از امارت اسلامی افغانستان را مطرح کند و از سوی دیگر هم فشارهای بین‌المللی تاکنون کارساز نبوده و از این جهت معتقدم خیانت آمریکا به مردم افغانستان کاملاً مشهود است. در این میان سکوت مجامع بین‌المللی نسبت به پیشروی و اقدامات طالبان نشان می‌دهد که افغانستان در حال قربانی شدن در میانة منافع‌طلبی قدرتهای غربی است. همین چند روز پیش بود که طالبان تا مرز ایران پیش رفت و به خوبی نشان داد که آنها علیرغم آنچه گفته می‌شود همانند گذشته عمل می‌کنند که البته مجاهدین افغان این جریان را به عقب راندند. بنابراین سناریوی طالبان بر اساس آنچه که در پاکستان و آمریکا طراحی شده، تزریق وحشت در سراسر کشور است.
 
مسئله دیگری که در این چند روز مطرح شده، احتمال سقوط کابل به دست طالبان است. معتقدم که اگر دولت افغانستان با دستان خود کابل را تقدیم طالبان نکند این جریان نمی‌تواند پایتخت کشور را اشغال کند. موضوع دیگر این است که آمریکایی‌ها در حال بزرگنمایی خروج خود از افغانستان هستند. معتقدم که آنها کمترین هزینه را در طی ۲۰سال گذشته در افغانستان کرده‌اند و صرفاً در حال بزرگنمایی هزینه‌های خود هستند و این مواضع را باید یک فریب رسانه‌ای - سیاسی دانست. آنها حتی در مورد مبالغی که قرار بود در راستای آبادانی و توسعه افغانستان هزینه کنند، مبالغه می‌کنند و به همین دلیل است که حالا وارد فاز جدیدی از اقدامات خود در افغانستان شدند. معتقدم ایالات متحده از فاز نظامی در افغانستان وارد فاز استخباراتی و اطلاعاتی شده است؛ به گونه‌ای که بر اساس اسناد موجود، آنها حدود ۱۲هزار نیروی اطلاعاتی در افغانستان آموزش داده‌اند که متاسفانه افرادی از قومیت‌های مختلف در میان آنها وجود دارد.
 
البته اسناد دیگری هم وجود دارد که نشان می‌دهد تعداد این نفرات چیزی در حدود ۳۰ تا ۵۰ هزار نفر است که به آنها علاوه بر آموزش‌های نظامی، آموزش‌های اطلاعاتی هم داده شده است. این اقدام تا حدودی به کم کردن هزینه‌های آمریکا در افغانستان مربوط می‌شود اما در حقیقت واشنگتن در حال تبدیل نظامی‌گری خود به جنگ اطلاعاتی در افغانستان است. توجه داشته باشید که آمریکایی‌ها تنها کشوری در عرصه بین‌المللی هستند که با طالبان توافق صلح امضا کردند تا بتوانند از این طریق منافع خود را در افغانستان حفظ کنند، اما مسئله اینجاست که هیچ تضمینی برای جلوگیری از حملات طالبان به غیرنظامیان و اردوی ملی افغانستان وجود ندارد. به همین دلیل معتقدم علاوه بر سازمان سیا، سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیا و سایر شرکای آمریکا در منطقه در حال سناریو‌نویسی جدید علیه افغانستان هستند. امیدوارم کشورهای خارجی بفهمند که قرار است چه اتفاقی در افغانستان بیفتد و به همین دلیل است که مردم افغانستان طی هفته‌های گذشته خودشان سلاح به دست گرفتند و در حال دفاع از سرزمین مادری‌شان هستند.
 
توجه داشته باشید که طالبان جای پای محکمی در افغانستان ندارد. آنها با ابتدایی‌ترین اصول دموکراسی مخالفند و حتی نمی‌گذارند زنان از خانه بیرون بیایند. در این میان کشورهای مانند پاکستان، عربستان سعودی، امارات و آمریکا در حال حمایت آشکار از طالبان هستند، اما هیچ کدام از آنها نمی‌توانند تضمین دهند که رفتار طالبان مانند گذشته نخواهد بود. همین چند روز پیش بود که طالبان در ولایت فاریاب حدود ۱۰۰ نفر را به کام مرگ فرستاد و به همین دلیل پیشروی آنها نشان می‌دهد که هیچ تغییری در رفتار این جریان صورت نگرفته است. باید به این درک برسیم که آمریکایی‌ها در حال دروغ گفتن به جهان در مورد افغانستان و طالبان هستند و بدون شک تهدیدهای این روند متوجه مردم افغانستان و همچنین مردم منطقه خواهد شد.
 
نکته دیگر این است که طالبان به هیچ وجه از خود اراده مستقل ندارد. این تشکیلات در حال هدایت شدن از سوی پاکستان است و حتی از منظر بسیاری از کشورهای اسلامی وجاهت شرعی ندارد. در این میان آمریکا دولت افغانستان را قربانی اهداف خود کرده و چارچوب بحران‌ها و توطئه‌های جدید در قالب جنگ‌های مذهبی و قومی اجرایی خواهد شد. بر این اساس مردم افغانستان باید بیش از گذشته هوشیار باشند؛ چراکه پاکستان به دنبال اجرایی کردن سناریوی جدید خود در افغانستان است و تلاش دارد این کشور را تجزیه کند و در این راستا امکانات زیادی از سوی واشنگتن در اختیار اسلام‌آباد قرار گرفته است. به همین جهت تا زمانی که نیروهای اصیل و مردم افغانستان به صورت مستقیم برای کشورشان تصمیم نگیرند اوضاع درست نخواهد شد.
* دبیرکل حزب رفاه ملی افغانستان