▼حرف روز      

ملاحظاتی پیرامون سیاست ارزی دولت

فسادهای تشکیل‌شده پیرامون ارز ترجیحی، در نهایت دولت سیزدهم را بر آن داشت تا در بودجه سال آینده ارز ۴۲۰۰ تومانی را از دو رقم کالای اساسی (روغن و نهاده‌های دامی) حذف کند و در قبال آن مبلغ ۱۰۰ هزار میلیارد تومان را برای واریز یارانه نقدی به ۶۰ میلیون نفر پیش‌بینی نماید. بااین‌حال اجرای این سیاست حساس و مؤثر بر اقتصاد و معیشت آحاد جامعه نیازمند توجه به نکاتی است.

نکات تحلیلی: ۱- در وهله اول باید ضمن بررسی روند گذشته، عواملی که باعث به نتیجه نرسیدن سیاست ارز ترجیحی شده بود را شناسایی و مرتفع کرد. به نظر می‌رسد در این حوزه با ضعف کنترل و نظارت در نظام توزیع روبرو باشیم. این موضوع ازاین‌جهت مهم است که چنانچه این ضعف پوشش داده نشود، ممکن است موجب هدر رفت منابع در سیاست جدید شود. ۲- برآوردهای اولیه نشان می‌دهد حذف ارز نهاده‌های دامی و روغن، می‌تواند تورم ۷ الی ۱۵ درصدی به بازار تحمیل کند. نکته‌ای که در این میان مورد غفلت واقع می‌شود اینجاست که تورم میانگین قیمت کالاها در بازار است؛ اما همه کالاهای محاسبه‌شده در تورم، تأثیر و نقش یکسانی در سفره مردم ندارند. روغن و کالاهای مرتبط با آن بخش بزرگی از سفره طبقات پایین جامعه را در برمی‌گیرد. درواقع نظر به اینکه گرانی متأثر از آزادسازی روغن و کالاهای مرتبط با آن تا ۳۰۰ درصد خواهد بود، سفره مردم بیشتر از نرخ‌های پیش‌بینی‌شده در تورم متأثر خواهد شد. ۳- دولت باید تمام تلاش خود را در زمینه سیاست‌های پولی و مالی به‌گونه‌ای تنظیم کند که تا قبل از اجرای سیاست جدید در بودجه سال آینده، تورم و شاخص‌های مرتبط با تورم، کنترل‌شده و کاهشی باشد. ۴- پیوست رسانه‌ای این جراحی اقتصادی باید تدوین و به‌درستی اجرا شود تا اقناع‌سازی لازم برای همراه کردن مردم حاصل شود. ۵- در خصوص شیوه جبران حذف ارز ترجیحی باید توجه شود که اولاً جامعه هدف به‌درستی شناسایی شود و کمک‌های نقدی به‌تناسب استحقاق افراد تخصیص یابد، ثانیاً نباید خلق نقدینگی جدید مداوم باشد؛ چراکه واریز نقدی کمک‌های دولت اگرچه به‌صورت مستقیم و در برهه‌ای سفره مردم را بهبود می‌بخشد؛ اما در بلندمدت قدرت خرید مردم را کاهش خواهد داد. لذا دولت کمک‌های خود را باید به‌صورت معافیت‌های مالیاتی و یا خدمات دیگر ارائه نماید. (نویسنده: علی محمدی)

▼گزارش روز                            

غیبت سؤال‌برانگیز!

چهل و دومین اجلاس سران شورای همکاری خلیج‌فارس در حالی به کار خود پایان داد که فارغ از کم و کیف آن یک حاشیه مهم و قابل‌تأمل داشت؛ برای نخستین بار شاهد غیبت ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی در مهم‌ترین نشست منطقه‌ای با محوریت عربستان سعودی بودیم.

گزاره‌های خبری: 1- کمتر کسی به یاد دارد که پادشاه عربستان در این کشور باشد و از همتایان عربی یا مقامات غربی که به عربستان سفر می‌کنند استقبال نکرده یا با آن‌ها ملاقات نداشته باشد. غیبت شاه سعودی در انظار عمومی به‌طوری‌که حتی در مهم‌ترین جلسات داخلی و منطقه‌ای عربستان نیز اثری از او دیده نمی‌شود، به یکی از مسائل سؤال‌برانگیز این روزها در افکار عمومی تبدیل شده است. در دو سال گذشته، ملک سلمان دو بار در انظار عمومی ظاهر شده است: نخست در تیر 1399 که برای انجام عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا در بیمارستانی در ریاض بستری شد. دوم، دیدار با وزیر خارجه انگلیس که خرداد 1400 به ریاض سفر کرده بود. حتی در سفر اخیر مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه به عربستان که در نوع خود یک سفر مهم ارزیابی می‌شد و می‌توانست از طریق دیدار مستقیم با پادشاه عربستان برخی چالش‌های خارجی که ریاض در سیاست خارجی به آن دچار شده بود را تا حدودی برطرف نماید، ملک سلمان همچنان غایب بود. 2- بنا بر گزارشی که روزنامه گاردین انگلیس اخیراً منتشر کرد، بن سلمان در دو سال گذشته به‌ویژه از زمان تشدید شیوع کرونا، خارج از پایتخت و در شهر جدیدالاحداث نئوم در ساحل شمالی دریای سرخ برای انجام مراقبت‌های پزشکی ساکن شده است. پیش‌ازاین نیز پایگاه خبری بیزنس اینسایدر نوشته بود: «سلمان ۸۵ ساله که در پی مرگ برادر ناتنی خود ملک عبدالله در سال ۲۰۱۵ بر مسند قدرت نشست با شایعاتی درباره وضعیت سلامتی‌اش روبرو بوده است. به گفته چندین متخصص، او مبتلا به نشانه‌هایی از زوال عقل است».

نکته راهبردی: هرچه هست، غیبت شاه سعودی بی‌ارتباط با تلاش‌های محمد بن‌سلمان، ولیعهد جوان سعودی برای «تحکیم» موقعیت، قدرت و جایگاه داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی خود برای فراهم‌سازی تصدی مقام پادشاهی عربستان نیست. اینکه بن‌سلمان در هفته‌های گذشته به‌طور بی‌سابقه‌ای و در سطح هیئت عالی سیاسی، اقتصادی و امنیتی به پنج کشور عربی حاشیه خلیج‌فارس سفر کرده و سپس در ریاض میزبان سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس می‌شود، نشان می‌دهد که در سایه غیبت سؤال‌برانگیز، خودخواسته یا ناخواسته و شاید «تحمیلی» ملک سلمان، فرزند بن سلمان به حاکم «بالقوه» و «دوفاکتوی» عربستان تبدیل شده است. چه در تور منطقه‌ای و چه در نشست اخیر ریاض، در کنار اهداف دیگر، بهبود جایگاه و موقعیت مخدوش و شکننده سیاسی، یکی از انگیزه‌های اصلی بن‌سلمان بوده است. (نویسنده: حمید خوش‌آیند)

▼خبر ویژه                           

تحقق وعده حاج قاسم به دیپلمات شهید

سفیر ایران در یمن، شهید حسن ایرلو در حالی به میهمانی برادران و رفقای شهیدش رفت که پیش‌ازاین بشارت شهادتش را از سردار شهید حاج قاسم دریافت کرده بود. پیش از سفر او به یمن به‌عنوان سفیر جمهوری اسلامی، حاج قاسم ضمن حضور در منزل شهید، به خانواده ایشان گفته بود حاج حسن در این سفر شهید خواهند شد. همچنین چند روز پیش این شهید بزرگوار ضمن تماس با خانواده، پسرشان را در جریان حضور شهید سلیمانی در خوابش قرار می‌دهد و بشارت حاج قاسم مبنی بر شهادتش را اعلام می‌کند. حاج قاسم به حاج حسن گفته بود: «دیگر ماندن در دنیا کافی است، منتظر شما هستیم حاج حسن».

▼ اخبار

وزیر کشور: هرگز برای ممانعت از ورود مهاجرین افغانستانی دیوار نکشیده‌ایم

احمد وحیدی روز دوشنبه (29 آذرماه) در نشست مشترک با فیلیپو گراندی، کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گفت: «انتظار داریم سازمان‌های بین‌المللی و اروپا به تعهدات مالی خود در حوزه پناهندگان عمل کنند». وحیدی در ادامه با اشاره به ارائه خدمات درمانی و آموزشی به اتباع افغانستانی مقیم ایران، گفت: «اتباع خارجی مقیم در داخل کشور مثل سایر شهروندان ایرانی خدمات بهداشتی و درمانی مناسب دریافت می‌کنند. جمهوری اسلامی ایران هرگز دیواری برای ممانعت از ورود مهاجرین نکشیده است و این در حالی است که حمایت بین‌المللی از خدماتی که ایران به اتباع بیگانه می‌دهد، ناچیز است». وزیر کشور خاطرنشان کرد: «طرف‌های اروپایی این تصور را دارند که جمهوری اسلامی ایران مهاجرین را می‌پذیرد و ازاین‌جهت نگران گسیل شدن مهاجرین به سمت مرزهای خودشان نیستند. نگاه انسان دوستانه ایران با اتباع خارجی دلیل نمی‌شود که اروپایی‌ها به تکلیف خود در خصوص پناهندگان عمل نکنند و باید در نظر داشته باشند که مقصد مهم این مهاجرت‌ها اروپاست». وزیر کشور در ادامه به رویکرد آمریکا در افغانستان اشاره کرد و گفت: «وضعیت و شرایط کنونی در افغانستان را آمریکا رقم‌زده، پول‌های مردم افغانستان را بلوکه کرده و مسبب اصلی گرفتاری‌های امروز مردم افغانستان است».
 

سفیر ایران در انگلیس: راه امنیت منطقه از تهران می‌گذرد نه لندن!

«محسن بهاروند» سفیر کشورمان در لندن دیروز (سه‌شنبه) در واکنش به بیانیه انگلیس و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، در صفحه اینستاگرامش نوشت: «باعث تأسف است که بعضی از کشورهای عربی آغوش باز ایران برای مذاکره، مفاهمه و سیاست همسایگی محترمانه را نادیده گرفته و در لندن علیه ایران بزرگ و مقتدر بیانیه صادر می‌کنند. راه امنیت، دوستی و سعادت منطقه نه از لندن که از تهران و با مشارکت همه کشورهای منطقه می‌گذرد. انگار سیاست و توانایی عده‌ای فقط فرار از تعامل معنی‌دار و فاصله از دوستان واقعی و برادران دینی و طرح سخنان کلی، مبهم و غیردیپلماتیک در سایه تفرقه‌افکنان و سودجویان است». وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و انگلیس در بخشی از بیانیه‌ای که شامگاه دوشنبه صادر شد به طرح ادعاهای ضد ایرانی پرداختند. در این بیانیه از دولت جدید ایران خواسته شده «نقش مثبتی در منطقه ایفا کند، به قوانین بین‌المللی پایبند باشند به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی همسایگان خود احترام بگذارد و حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی را متوقف کند».
 

موج اعتراض‌ها در عراق، سوریه و ایران!

بعد از اعتراض‌ها در ایران به حضور مهدوی‌کیا در بازی نمادین فیفا برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، حالا اعتراض‌ها به عراق هم رسیده است. عراقی‌ها موج بزرگی به خاطر حضور یونس محمود، کاپیتان سابق تیم ملی و نایب‌رئیس فعلی فدراسیون، در این بازی به راه انداخته و خواهان برکناری اسطوره فوتبال کشورشان هستند. کمیته ملی المپیک سوریه هم در اقدامی حمایتی از فلسطین، به دلیل حضور فراس الخطیب در دیدار ستارگان اعراب و جهان، وی را از تمام فعالیت‌های ورزشی محروم کرد. این بازیکن سابق تیم ملی سوریه، با انتشار بیانیه‌ای از حضورش در دیداری که در راستای منافع رژیم اشغالگر قدس بوده، عذرخواهی کرد. بااین‌وجود در داخل کشور هیچ واکنش رسمی به حضور مهدوی کیا صورت نگرفته است. بااین‌حال پویشی اعتراضی در سامانه فارس من تشکیل‌شده که خواستار عذرخواهی سرمربی تیم امید و پیگیری فوری وزارت ورزش در این موضوع شده است. امضاکنندگان این پویش در حال رسیدن به مرز 10 هزارنفری است.
 

اقتصاد کشور وضعیت رو به رشد به خود گرفت

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، عملکرد تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت‌های ثابت سال 1395 در نیمه نخست سال 1400 به رقم 7530.5 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به رقم مشابه سال قبل به میزان 3.3 درصد افزایش یافته است. رشد اقتصادی بدون نفت نیز در این دوره به قیمت‌های ثابت 1395 از رشد 2.4 درصدی برخوردار بوده است. رشد اقتصادی نیمه نخست سال جاری در نتیجه تحقق رشد مثبت ارزش‌افزوده گروه‌های "خدمات" و "نفت" به‌ترتیب معادل 5.7 و 15.1 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل می‌باشد، به‌طوری‌که گروه‌های مزبور به‌ترتیب سهم 0.3 و 1.1 واحد درصدی در رشد اقتصادی شش‌ماهه اول سال جاری داشته‌اند.

‌اخبار کوتاه
◄ حمله روزنامه هاآرتص به مسئولان صهیونیستی/ روزنامه اسرائیلی هاآرتص نوشت: «مسئولان اسرائیلی هنرشان فقط وراجی و لفاظی علیه ایران هست و هرروز مثل سگ واق‌واق حمله به ایران دارند. همه می‌دانند که این‌ها فقط وراجی و سروصدای زیادی است. لطفاً بس کنید از این وراجی‌ها. این روزنامه نوشته دنیا فهمیده است شما قادر به شکست حزب‌الله و حماس نیستید، آنگاه ادعای حمله به ایران دارید اگر ایرانیان اراده کنند دیگر اسرائیلی وجود نخواهد داشت که ما بخواهیم هرروز هیاهوی حمله داشته باشیم. نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل هم کارش شده هیاهو کردن اول به مقابله با حزب‌الله لبنان و حماس بپردازید بعد غلط زیادی علیه یک قدرت منطقه‌ای مثل ایران داشته باشید».

◄ بهره‌گیری هوش مصنوعی در ساخت تسلیحات نظامی/ سردار سلامی در رزمایش پیامبر اعظم 17 در جنوب کشور گفت: «هم پهپادهای نیروی دریایی سپاه به‌صورت دقیق از فواصل مختلف اهداف را مورد اصابت قرار دادند و هم موشک‌های بالستیک به‌عنوان پدیده‌های جدید نیرو و موشک‌های کروز اهداف از پیش ‌تعیین‌شده در فواصل و با شرایط مختلف را با دقت صد درصد مورد اصابت قرار دادند. ورود فناوری‌های جدید اعم از هوش مصنوعی و فناوری استفاده از پهپادها در اعماق متعدد و موشک‌ها در طیف وسیعی از بردها با دقت‌های قابل‌قبول، نشانگر دستیابی نیروی دریایی سپاه به نقاط درخشان در مسیر تکامل قدرت خود است».

◄ ورود ایران به تولید موتور‌های سنگین‌ دریایی/ فرمانده نیروی دریایی ارتش از پیوستن نخستین موتور دریایی ایران‌ساخت به صنعت کشور خبر داد و گفت: «‌خط تولید موتورهای سنگین دیزلی توسط متخصصان ایرانی راه‌اندازی شده و بر روی اولین ناو موشک‌انداز ایرانی نصب خواهد شد». این موتور با نام مکران ۳۶۰۰ که توسط متخصصان داخلی تولیدشده، ۳۶۰۰ اسب بخار توان دارد و قادر است سرعت شنا‌ورهای ‌نظامی را تا ۳۰ گره دریایی افزایش دهد. قبلاً سرعت این شناورها ۱۵ گره دریایی بود.

◄ رستم قاسمی: طرح مسکن دولت تورم‌زا نیست/ وزیر راه و شهرسازی مدعی شد: «نهضت ملی مسکن تورم‌زا نیست چراکه مانند مسکن مهر خط اعتباری بانک مرکزی برای اجرای این طرح در نظر گرفته نشده است. در طرح مسکن مهر، بانک مرکزی برای ساخت مسکن، خط اعتباری اختصاص داد و زمانی که این منابع وارد بازار شد تورم به وجود آمد. بیشتر کارشناسان اعلام کرده‌اند که تسهیلات بانکی تورم‌زا نیست».

◄ پوتین: آمریکا قابل‌اعتماد نیست!/ رئیس‌جمهور روسیه گفت: «امیدها برای توافق با آمریکا به‌منظور محدود کردن گسترش ناتو در اروپای شرقی ضعیف است و حتی در صورت امضای یک توافق، نمی‌توان به واشنگتن درباره عمل به وعده‌هایش اعتماد کرد. آن‌ها به بهانه‌های مختلف، هزاران کیلومتر دورتر از قلمرو ملی خود عمل می‌کنند. روسیه آماده است اقدامات نظامی و فنی را به‌عنوان پاسخی به اقدامات غیردوستانه آمریکا انجام دهد».