خداوند انسان را به‌ نحوی آفریده است که باید چیزی را دوست داشته باشد تا به سمت آن حرکت کند. این علاقه نیز با شناخت امکان پیدا می‌کند. یعنی یک رشته محبتی ما بین انسان و آن چیز باید ایجاد شود و او را جذب خود کند تا حرکت صورت بپذیرد. به‌همین دلیل است که خداوند ایمان را مورد علاقه مؤمنان قرار داد و کفر و نفاق را مورد نفرت آنان. خداوند در قرآن فرموده: «وَاعْلَمُوا أَنَّ فِیکُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ یُطِیعُکُمْ فِی کَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمَانَ وَزَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَکَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْیَانَ أُولَئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ؛ ...خداوند ایمان را محبوب شما قرار داده و آن را در دل‌هایتان زینت بخشیده و کفر و فسق و گناه را منفورتان قرار داده است؛ کسانى‌که داراى این صفاتند هدایت یافتگانند.»(حجرات/7)

در مقابل هم شیطان می‌خواهد گناه و فسق و کفر را زیبا جلوه دهد. همان‌طور که در قرآن آمده: «وَإِذْ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَکُمُ الْیَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَإِنِّی جَارٌ لَکُمْ فَلَمَّا تَرَاءَتِ الْفِئَتَانِ نَکَصَ عَلَى عَقِبَیْهِ وَقَالَ إِنِّی بَرِیءٌ مِنْکُمْ إِنِّی أَرَى مَا لاتَرَوْنَ إِنِّی أَخَافُ اللَّهَ وَاللَّهُ شَدِیدُ الْعِقَابِ؛ و (به یادآور) هنگامی را که شیطان، اعمال آنها [مشرکان‌] را در نظرشان جلوه داد و گفت: امروز هیچ کس از مردم بر شما پیروز نمی‌گردد! و من، همسایه (و پناه‌دهنده) شما هستم!»(انفال/48)

شیطان، به عنوان بزرگترین وسوسه‌گر دنیا، تلاش می‌کند تا انسان را به گناه و انحراف از راه صحیح کشانده و او را از خداوند دور کند. او از ترفندها و تحریکات مختلف استفاده می‌کند تا گناه را در نظر انسان زیبا جلوه دهد؛

وسوسه‌آوری ظاهری: شیطان گناه را در نظر انسان زیبا جلوه می‌دهد، به طوری که کارهای نادرست و زشت را به او جذاب و زیبا می‌نماید. او از ظاهری زیبا و آراسته استفاده می‌کند تا انسان را به سمت گناه کشانده و او را از راه راست منحرف کند.

ترغیب به آرزوها و شهوت‌ها: شیطان از آرزوها و شهوت‌های انسان استفاده می‌کند تا او را به گناه کشانده و از راه ایمان منحرف کند. او به انسان نشان می‌دهد که ارضای شهوت‌ها و آرزوها، راهی به سوی خوشی و رضایت است.

ترتیب دادن گناهان: شیطان گناه‌ها را به نظر انسان زیبا جلوه می‌دهد تا او را به سمت ارتکاب آنها سوق دهد. او از ترتیب دادن به گناهان، انسان را به سمت انحراف از ارزش‌های دینی و اخلاقی سوق می‌دهد. بنابراین، انسان باید با آگاهی از ترفندهای شیطان و با استفاده از ایمان و دانش، از گمراهی و انحراف اجتناب کند.


پس تا زیبایی و زینت در چیزی نباشد کششی هم صورت نمی‌گیرد. این «زین لهم الشیطان» در چند آیه دیگر در قرآن هم آمده است. تکرار این موضوع هم نشان می‌دهد خداوند روی این هشدار، اصرار دارد و می‌خواهد انسان را نسبت به این زیبا جلوه دادن‌های کاذب آگاه کند. این‌که خداوند انسان را با زیبایی دین و ایمان آشنا و نسبت به کفر و نفاق و گناه حالت نفرت را دل آنها ایجاد می‌کند از «نعمات» خداوند است که هر انسانی باید آن را بشناسد و قدر بداند. اگر این نعمت پاس‌داشته نشود یعنی کفران صورت گرفته و نعمت تبدیل به «نغمت» شده است. اینجاست که خداوند نسبت به بعضی بندگان می‌فرماید: «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ کُفْرًا وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ؛ آیا ندیده‌اى آن کسان را که نعمت خدا را به کفر بدل ساختند و مردم خود را به دیار هلاک بردند؟»(ابراهیم/28)

هر نعمتی که خداوند برای شناختن راه انسانیت و بندگی به ما داده است اگر قدر دانسته نشود تبدیل به کفر و نغمت می‌شود و بلای آن دامن‌گیر خود ما می‌شود. علم و آگاهی، دوستی و دشمنی، محبت و بغض و... حتی حالت‌های متفاوت در مقابل اتفاقات متفاوت که به‌جا و لازم است همگی از نعمات خداوند است. آنجا که خشمگین می‌شویم، آنجا که تألم خاطر پیدا می‌کنیم، آنجا که خوشحال یا غمگین می‌شویم و لازم است که این حالات را داشته باشیم نوعی آگاهی و انسانیت است.

در مقابل شیطان می‌خواهد ما را در واکنش به اتفاقات دچار حالت‌های متفاوت کند. یعنی آنجا که باید خوشحال شویم، غمگین می‌شویم، آنجا که باید مخالفت کنیم، سکوت می‌کنیم، آنجا که باید دور شویم، نزدیک می‌شویم و... در مقابل رفتارهای غیرالهی باید حال‌مان حال مخالفت و مقابله باشد. همه این‌ها نیازمند شناخت واقعی است که زیبایی‌های دروغین، حقیقی دیده نشود و به‌عکس آنچه که به دروغ منفور معرفی شده را زیبا و محبوب بدانیم. چنانچه فرمود: «بَلْ هُوَ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ فِی صُدُورِ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ؛ ولی این آیات روشنی است که در سینه دانشوران جای دارد؛ و آیات ما را جز ستمگران انکار نمی‌کنند!»(عنکبوت/49)

خداوند آیات و نشانه‌های خود را در سینه اهل علم قرار داده. شاید برخی افکار و رفتار در ظاهر زیبا باشند ولی در باطن زشت هستند پس در اینجا باید حتی از ظاهر آن دوری کنیم، چه رسد به آنکه ظاهرشان هم زشت باشد. خداوند در قرآن دستور می‌دهد به دوری از ظاهر و باطن گناه و می‌فرماید: «وَذَرُوا ظَاهِرَ الْإِثْمِ وَ بَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِینَ یَکْسِبُونَ الْإِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِمَا کَانُوا یَقْتَرِفُونَ؛ گناهان آشکار و پنهان را رها کنید! زیرا کسانی‌که گناه می‌کنند، بزودی در برابر آنچه مرتکب می‌شدند، مجازات خواهند شد.»(انعام/120)

این هشدارها و اخطارها و دستورات کرامت انسان را حفظ می‌کند و او را در تحقیر و ذلالت و نجات می‌دهد. همان‌طور که امام سجاد(علیه السلام) در دعای ابوحمزه می‌فرمایند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی‏ وَکَلَنِی‏ إِلَیْهِ‏ فَأَکْرَمَنِی وَ لَمْ یَکِلْنِی إِلَى النَّاسِ فَیُهِینُونِی»؛خدایی را باید ستایش کرد که بار ما را خودش برداشته بار ما را به دوش دیگران نگذاشته که ما را تحقیر بکنند کوچک بکنند با کرامت ما را اداره می‌کند.(مصباح‌المتهجد، ج2، ص582)

خداوند می‌خواهد ما را از حجاب‌های کاذب رها کند و حقایق را برای ما روشن کند تا زیبایی و زشتی را بشناسیم و مقام خلافة اللّهی را با آلوگی و گناه از دست ندهیم. محبت اهل بیت(علیهم السلام) نیز نعمت و رزق عظیمی است که باید آن را فهمید و حفظش کرد. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: «هر کس را خداوند دوستى امامان از خاندان من روزى کرده بخیر دنیا و آخرت رسیده و هیچ‌کس شک نکند که او در بهشت است.»(الخصال، ج۲، ص۵۱۵)

تمام اقدامات حضرت زهرا(سلام الله علیها) برای دفاع از ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) این بود که مردم و تمام بشر را نسبت به این نعمت آگاه فرمایند تا تبدیل به نغمت و کفر نشود. در حالی‌که شیطان می‌خواست ولایت در را در ظلمت و دشمنی علی(علیه السلام) را در روشنایی قرار دهد و زشتی ظلمت و زیبایی ولایت را از چشم‌ها دور نگاه دارد این صدیقه طاهره(سلام الله علیها) بود که با فدا کردن خود رشته‌ای از نور به سمت مولای متقیان علی(علیه السلام) کشید تا انسان‌ها ببینند، خیره شوند، عاشق شوند و با سرعت به سمت ولایت ایشان حرکت کنند.