با پیروز انقلاب اسلامی ایران و روی کار آمدن حکومت دموکراسی، روند اداره کشور به طور کامل متحول و از پادشاهی به نظام جمهوری اسلامی تغییر پیدا کرد. نظامی که بر خلاف رژیم گذشته؛ مردم را در اولویت قرار داد و انتخابات رکن اصلی و اساسی آن قلمداد می‌شد.

در ابتدای کار و بنا به روند جدید و زمان بر بودن تغییر و تحولات سیاسی؛ دولتی موقت بر سر کار آمد تا از ایجاد هرج‌ومرج، عدم امنیت و جولان دهی دشمنان نظام نوپای اسلامی جلوگیری شود. در این راستا و بر اساس فرمان امام خمینی (رحمت الله علیه) و به توصیه‌های رجل سیاسی و خواص انقلاب اسلامی؛ مهندس مهدی بازرگان؛ از شخصیت‌های ملی - مذهبی که پیش‌تر در دهه 30 (کابینه دکتر محمد مصدق) معاون وزیر فرهنگ بود، عهده‌دار این مهم شد.
 

 

تشکیل دولت موقف

با تشکیل دولت موقت توسط مهندس مهدی بازرگان (15 بهمن 1357) اوضاع کشور سر و سامانی نسبی به خود گرفت. وی وظیفه داشت تا مقدمات کار انتقال قدرت از رژیم سرنگون شده پهلوی به نظام مقدس جمهوری اسلامی عملی کند. به زعم بسیاری از سیاسیون؛ انتخاب مهندس بازرگان در آن دوره خاص؛ سوابق وی و توانایی او در اداره بحران‌ها و ادوار حساس بود چرا که روزهای آغازین انقلاب اسلامی ایران، بنا به دلایل متعددی از جمله اختلافات داخلی، جدال احزاب و گروه‌های افراطی و نیز هجمه گسترده دشمنان خارجی از حساسیت ویژه‌ای برخودار بود و کوچکترین اهمال کاری و یا سوء اداره کشور منجر به متزلزل شدن پایه های نظام اسلامی می‌شد.

حکم رسمی ریاست مهندس بازرگان بر دولت موقت، در روز 16 بهمن سال 1357 از سوی امام خمینی (رحمت الله علیه) صادر و وی رسما ریاست کشور را عهده‌دار شد. البته باید توجه داشت که امام خمینی (رحمت الله علیه) با ژرف اندیشی و آینده نگری در حکم انتصاب مهندس بازرگان تأکید کردند که: ما دولت موقت را تعیین کردیم و چون جناب آقای مهندس مهدی بازرگان را سالهای طولانی است از نزدیک می‌شناسم و یک مردی است صالح، متدین، عقیده‌مند به دیانت و امین و ملی و بدون گرایش به یک شیئی که برخلاف مقررات شرعی است، من ایشان را معرفی می‌کنم‌ که ایشان رئیس دولت باشند.

بنا به پیشنهاد شورای انقلاب، بر حَسَب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است و به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعی که از سوابقتان در مبارزات اسلامی و ملی دارم، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص، مأمور تشکیل دولت موقت می‌نمایم تا ترتیب اداره امور مملکت و خصوصاً انجام رفراندوم و رجوع به آرای عمومی ملت درباره تغییر نظام سیاسی کشور به جمهوری اسلامی و تشکیل مجلس مؤسسان از منتخبین مردم جهت تصویب قانون اساسی نظام جدید و انتخاب مجلس نمایندگان ملت بر طبق قانون اساسی جدید را بدهید." (حکم تشکیل دولت موقت به آقای مهدی بازرگان – 15 بهمن 1357) (1)

با آغاز به کار دولت موقت و ورود روزافزون هیئت وزیران به امور اجرایی بین دولت موقت و شورای انقلاب اسلامی تداخلات کاری و اختلافات متعددی به وجود آمد تا جایی که اختلافات سیاسی و اجرایی بین این دو نهاد انقلاب اسلامی بالا گرفت.

با آغاز فعالیت رسمی دولت مهندس بازرگان و کابینه وی؛ تدریجاً اختلافاتی میان اعضای دولت و اعضای شورای انقلاب اسلامی آشکار شد که این روند ناخوشایند در تیر ماه سال 1385 به اوج خود رسید و نهایتاً منجر به ادغام دولت موقت و شورای انقلاب اسلامی شد؛ اما این مهم نیز از اختلافات میان آنها نکاست و پس از 272 روز (9 ماه) از تشکیل دولت موقت؛ مهندس مهدی بازرگان و تمامی کابینه وی به بهانه مخالفت با تسخیر سفارت آمریکا در ایران توسط دانشجویان، استعفای خود را تقدیم بنیان‌گذار انقلاب اسلامی کردند و ایشان نیز ضمن پذیرش این استعفا؛ فرمان دادند تا در کمترین زمان ممکن زمینه قانونی برگزاری رفراندوم برای انتخاب ریاست جمهوری فراهم شود.
 

 

نخستین رئیس جمهور ایران اسلامی

شرایط نخستین انتخابات ریاست جمهوری در ایران مصادف بود با اوج اختلافات حزبی و درون کشوری به موازات هجمه‌های خارجی ناشی از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران. شرایط بسیار پیچیده و حساس بود؛ اما نیروهای انقلابی با رهنمون‌های بنیان‌گذار انقلاب اسلامی توانستند انتخابات را در روز 5 بهمن سال 1358 برگزار کنند. انتخاباتی که برای نخستین بار ملت ایران را در بزرگ‌ترین تصمیم سیاسی کشور مشارکت داده بود.

در این انتخابات ابوالحسن بنی‌صدر با کسب اکثریت آرا (۱۰ میلیون‌ و ۷۵۳ هزار و ۷۵۲ رأی) به عنوان نخستین رئیس جمهور انقلاب اسلامی عهده‌دار اداره کشور شد.
وی که بر جایگاه خاص امام خمینی (رحمت الله علیه) در میان عموم مردم به خوبی آگاه بود، از همین راه استفاده و خود را یکی از طرف‌داران و مریدان حضرت امام نشان داد تا خود را در میان اکثریت مردم محبوب سازد و همین روند؛ زمینه حمایت‌های مردمی از وی را در کمترین زمان فراهم آورد! وی با این شرایط، جایگاه خود را در مسند قدرت مستحکم ساخت و از آن پس به تغییر رویه سیاسی اقدام کرد.

آنچه که در دوران ریاست جمهوری بنی صدر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ آغاز روابط آشکار و مستقیم وی با مجاهدین خلق و نهضت آزادی بود. وی تمام تلاش و توان خود را در راستای ایجاد دوقطبی در جامعه نوپای اسلامی به کار بست و حامیان و طرف‌داران آیت الله بهشتی را افراطی‌گران خشونت‌طلب نامید. این اختلاف‌افکنی‌ها و دوقطبی‌سازی‌ها در سال 1360 به اوج خود رسید و چون ایران اسلامی در شرایط جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق قرار داشت؛ دورانی پُر تنش و بحرانی رقم خورد.

اختلافات میان ریاست جمهوری و قوه قضائیه و دیگر ارکان نظام تا جایی بالا گرفت که بنی صدر با کارشکنی‌های  آشکار اقدام به تضعیف سپاه از دی ماه سال 1359 کرد و با عدم اجازه ارسال تجهیزات نظامی به جبهه‌های جنگ امام را وادار به عزل وی از فرماندهی کل قوا کرد. امام خمینی (رحمت الله علیه) خطاب به بنی صدر فرمودند: "پس از رأی اکثریت قاطع نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه آقای ابوالحسن بنی صدر برای ریاست جمهوری اسلامی ایران کفایت سیاسی ندارد، ایشان را از ریاست جمهوری اسلامی ایران عزل نمودم. من بسیار متأسفم از اینکه کوشش کردم که در این دوره اول جمهوری اسلامی این‌طور مسائل پیش نیاید، و این‌طور عزل و نصب‌ها نشود؛ لکن با کمال کوششی که کردم اینها نتوانستند بفهمند. من با زبان‌های مختلف آنها را دعوت کردم به اینکه رها کنند این راهی را که در پیش دارند و با ملت ایران این‌طور نکنند. من الان هم نصیحت می‌کنم آقای بنی صدر را به اینکه مبادا در دام این گرگ‌هایی که در خارج کشور نشستند و کمین کردند بیفتید، و این آبرویی که از دست دادید بدتر بشود." (صحیفه امام، ج ۱۴، ص ۴۹۲)
 

 

کوتاه‌ترین دوران ریاست جمهوری در ایران

چند روز پس از عزل سیاسی بنی صدر از ریاست جمهوری، مقدمات انتخابات سریعاً در دستور کار قرار گرفت و بنا به شرایط ویژه جنگی کشور؛ در تیرماه همان سال دومین انتخابات ریاست جمهوری ایران با حضور جمعی از نامزدهایی از جمله؛ علی اکبر پرورش، محمدعلی رجایی، عباس شیبانی و حبیب الله عسگراولادی برگزار شد که در 2 مرداد ماه، محمد علی رجایی با اخذ  12 میلیون و 770 هزار و 50 رأی به عنوان منتخب مردم بر مسند ریاست جمهوری نشست. اما این دوران چند روز بیشتر (28 روز) به طول نینجامید و در روز 8 شهریور ماه سال 1360 و در انفجار ساختمان نخست وزیری توسط گروهک منافقین به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

همواره از شهید رجایی به عنوان مظلوم‌ترین و پاک‌دست‌ترین رئیس جمهور ایران اسلامی یاد می‌شود. در دوران کوتاه ریاست جمهوری وی اقدامات ویژه‌ای انجام شد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از "طرحی برای کمک به روستائیان نیازمند بالای شصت سال"، "تأسیس نهاد امور تربیتی"، "ترویج تفکر آموزش و پرورش اسلامی در تشکیلات وزارت آموزش و پرورش"، "تقویت مراکز تربیت معلم" و "ملی کردن تجارت خارجی با اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی".

شهید رجایی تأکید وافری بر اشاعه و برقراری عدالت اسلامی در سراسر کشور داشت و در این راستا موضوع اقتصاد اسلامی را در دستور کار دولت قرار داد که به قانونی بی‌بدیل تبدیل و زمینه ایجاد رفاه اجتماعی را فراهم کرد.
 

 

سومین رئیس جمهور ایران اسلامی

با شهادت محمد علی رجایی، بار دیگر بحران در ایران بالا گرفت. ایران اسلامی، در کوران اختلافات داخلی، ترورهای خیابانی و جنگ تحمیلی بار دیگر دچار فقدان ریاست جمهوری شده بود چرا که بار دیگر قرار بر برگزاری انتخاباتی زودهنگام بود.

در این دوره از انتخابات؛ آیت الله سید علی خامنه‌ای علی‌رغم میل خود و با تصمیم جمعی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی به عنوان نامزد سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری معرفی شد. ایشان یکی از مبارزان علیه رژیم پهلوی بود که به همراهی امام خمینی (رحمت الله علیه) برخاست و از زمره افراد تأثیرگذار در پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود.

ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی؛ دبیرکلی حزب جمهوری اسلامی را بر عهده گرفت و با حکم امام خمینی (رحمت الله علیه) از دی ماه سال 1358 به امامت جمعه تهران منصوب شد و در دور نخست مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده حوزه تهران به مجلس راه یافت.

آیت الله سید علی خامنه‌ای پس از شرکت در سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری با اخذ اکثریت آرا (بیش از 12 میلیون رأی) به عنوان سومین رئیس جمهور کشور منصوب شد و از همان نخستین روزهای آغاز کار؛ ضمن مقابله و مبارزه قاطعانه با لیبرال‌ها و طرف‌داران بنی ‌صدر، به اصلاح روند اداره کشور با به کار گیری افراد متعهد و انقلابی پرداخت. حکم ریاست ‌جمهوری ایشان در ۱۷ مهر ۱۳۶۰ از سوی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران تنفیذ شد.

از جمله دستاوردهای دوران چهار‌ساله ریاست جمهوری آیت الله خامنه‌ای می‌توان به "تأمین امنیت و آزادی همه‌ افراد وفادار به نظام جمهوری اسلامی با هر اندیشه و تفکر"، "کشف و به کارگیری استعدادهای انسانی در همه‌ عرصه‌ها از تکنیک تا هنر"، "طاغوت‌زدایی از همه شئون زندگی اداری، اجتماعی و سیاسی مردم ایران"، "تأمین امنیت اجتماعی، اداری و قضایی برای ارائه‌ خدمت مؤثر به مردم" و "موفقیت‌های چشمگیر در حوزه دفاع مقدس" اشاره کرد.

در چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز ایشان از سوی اکثریت مردم با اخذ قریب به 13 میلیون رأی بار دیگر به عنوان رئیس جمهور ایران اسلامی انتخاب و روند اداره کشور را ادامه داد. در دور دوم ریاست جمهوری آیت الله خامنه‌ای؛ طرح تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام با هدف حل اختلافات مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به تصویب رسید تا جامعه اسلامی با کمترین تنش و اختلافی اداره شود.

باید توجه داشت که دومین دوره از ریاست جمهوری آیت الله خامنه‌ای؛ سیاست خارجی ایران اسلامی احیا و جان دوباره گرفت چرا که یکی از اهداف دولت ایشان، صدور انقلاب اسلامی و ایجاد روابط حسنه با دیگر کشورها بود.
 

 

دوران ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی

آیت الله هاشمی رفسنجانی یک سال پس از پایان جنگ (سال 1368) از سوی اکثریت مردم ایران اسلامی به عنوان چهارمین رئیس جمهور کشور انتخاب شد. دورانی سخت که ایران با ویرانی‌ها و خسارات ناشی از 8 سال جنگ تحمیلی مواجه بود و مدیریتی کارآمد برای گذار از این شرایط لازم بود. (در این انتخابات آیت الله هاشمی رفسنجانی 63 درصد، احمد توکلی 23 درصد، عبدالله جاسبی 9 درصد و رجبعلی طاهری 2 درصد آرای کل کشور را به خود اختصاص دادند.)

آیت الله هاشمی رفسنجانی بنا به شرایط موجود کشور، بنای دولت خود را بر سازندگی و بازسازی مناطق آسیب دیده ایران گذاشتند و از این رو به دولت سازندگی معروف شد و بنا به خدمات 4 ساله خود در ششمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری نیز برای دومین بار متوالی ریاست جمهوری کشور را عهده‌دار شد.

از مهم‌ترین دستاوردهای دولت 8 ساله وی می‌توان به "تدوین و اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی"، "ساخت سدهای مخزنی و توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی کشور"، "آزاد‌سازی و رقابتی کردن اقتصاد"، "ارتقای حمل‌ونقل عمومی" و "آغاز بازسازی مناطق آسیب‌دیده در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران" اشاره کرد.
 

 

سید محمد خاتمی در مسند ریاست جمهوری

پس از پایان دوران 8 ساله ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی، هفتمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری ایران با تفاوت‌های بسیاری آغاز شد. اداره و گذار از دوران جنگ (دوران ریاست جمهوری آیت الله خامنه‌ای) و ایجاد ثبات، امنیت و سازندگی (در دوران ریاست جمهوری آیت الله رفسنجانی)، نگاهی نو به مردم ایران بخشیده بود که زمینه اشاعه تفکرات سیاسی و مشارکت عمومی در امور کشور را افزایش داده بود.

در این دوره از انتخابات؛ میرحسین موسوی گزینه قاطع چپ‌گراها معرفی شد؛ اما خود با انتشار بیانیه‌ای از کاندیداتوری انصراف داد و مجمع روحانیون مبارز، سید محمد خاتمی (وزیر ارشاد سابق دولت اکبر هاشمی رفسنجانی) را به عنوان نامزد مورد حمایت خود معرفی کردند و علی ‌اکبر ناطق نوری نیز از سوی حزب روحانیت مبارز وارد عرصه انتخابات شد.

با تمام حواشی خاصی که در این دوره از انتخابات داشتیم؛ نهایتاً در دوم خرداد ماه سال ۱۳۷۶ سید محمد خاتمی پیروز انتخابات ریاست جمهوری شد. وی 69 درصد آرای مأخوذه کشوری را به خود اختصاص داد که نسبت به ادوار گذشته رشد چشمگیری داشت.

دوران ریاست جمهوری دو دوره‌ای (8 ساله) سید محمد خاتمی دوران اصلاحات نام‌گذاری شد. اصلاحاتی که شاید در ظاهر خوشایند به نظر می‌رسید؛ اما آسیب‌های خاصی را نیز در پی داشت. بروز پاره‌ای اختلافات داخلی، واقعه کوی دانشگاه، اعتراضات ۱۸ تیر ماه ۱۳۷۸ و ایجاد شکاف میان مردم و حکومت ارمغان این دوره از ریاست جمهوری بود.

در این میان نباید از دستاوردهای 8 ساله سید محمد خاتمی گذاشت چرا که در این سال‌ها اموری از جمله؛ "افزایش سطح تولید داخلی"، "سیر صعودی درآمد ارزی کشور"، "برگزاری نخستین انتخابات شوراهای شهر و روستا" و "ارائه طرح گفتگوی تمدن‌ها در سازمان ملل متحد" در دستور کار قرار گرفت.
 

 

مشارکت حداکثری در انتخاب نهمین رئیس جمهور!

پس از 8 سال مدیریت حزب اصولگرا بر کشور؛ ۱۲ مرداد ۱۳۸۸ برگ ماندگار دیگری در تاریخ ایران اسلامی رقم زد. نهمین دوره ریاست جمهوری ایران در حالی برگزار شد که موافقان و مخالفان دوره پیشین به رقابت منحصر به فردی اقدام کردند که نشان از افزایش بینش سیاسی عمومی و اهمیت ویژه مشارکت مردمی داشت.

در ۲۷ خرداد سال 1384 با حضور "آیت الله هاشمی رفسنجانی"، "مهدی کروبی" و "محمود احمدی نژاد"، "علی لاریجانی"، "محسن مهرعلیزاده"، "مصطفی معین" و "محمد باقر قالیباف" برگزار و بنا به قرابت آرای ماخوذه میان "آیت الله هاشمی رفسنجانی" (21 درصد کل آرا)  "محمود احمدی نژاد" (19.5 درصد کل آرا)؛ انتخابات به دور دوم کشیده شد.

دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران در تاریخ ۳ تیر ۱۳۸۴ برگزار و در نهایت؛ محمود احمدی نژاد با اخذ بیش از 17 میلیون رأی، گوی سبقت را از آیت الله هاشمی رفسنجانی ربود و به عنوان نهمین رئیس جمهور ایران اسلامی زمام اداره کشور را به دست گرفت.

دولت "محمود احمدی نژاد" بنا به تحقق برخی وعده‌های انتخاباتی خود و نیز رسیدگی به مناطق محروم کشور در میان بسیاری از مردم محبوبیت داشت؛ اما پاره‌ای از اختلافات حزبی و جناحی زمینه ایجاد التهاب سیاسی در کشور را فراهم آورد که در نتیجه آن؛ انتخابات دهم ریاست جمهوری با تنش‌ها و حواشی بسیاری در داخل و خارج از کشور همراه شد.

در دهمین دوره از انتخابت ریاست جمهوری؛ اختلافات سیاسی میان نامزدها بالا گرفت و نهایتاً منجر به بروز اغتشاش و قانون‌شکنی‌های بسیاری از سوی طرف‌داران و حامیان آنها در اقصی‌نقاط مختلف کشور شد. اختلافاتی که پای بیگانگان و معاندان نظام مقدس جمهوری اسلامی را به این عرصه باز کرد و همین روند موجب شد تا کشور قریب به 8 ماه در بحران و التهاب به سر برده و شرایط نامساعد و کم‌نظیری را در تاریخ ایران اسلامی رقم زد.

در خرداد سال 1388 و پس از برگزاری انتخابات؛ محمود احمدی‌نژاد با اخذ بیش از 24 میلیون رأی برای دومین دوره متوالی ریاست جمهور ایران اسلامی معرفی شد. در این انتخابات؛ میرحسین موسوی 13 میلیون و 338 هزار و 121 رأی، محسن رضایی 681 هزار و 851 رأی و مهدی کروبی 338 هزار و 278 رأی اخذ کردند.

در این دوران اقدامات اساسی بسیاری در دستور کار دولت قرار گرفت که بسیاری از آنها به مرحله اجرا و عمل رسید؛ اما برخی از آنها همچون ریشه‌کن‌سازی کامل فقر؛ به دلایلی همچون هزینه‌زا بودن به طور کامل اجرا و نتیجه نهایی حاصل نشد.

در این راستا می‌توان مهم‌ترین دستاوردهای دولت "محمود احمدی نژاد" را "افزایش ظرفیت تولید محصولات فولادی کشور"، "افزایش 3 برابری کاربران اینترنت"، "افزایش  ظرفیت نیروگاهی نصب شده در کشور"، "افزایش میزان صادرات غیرنفتی کشور"، "ارتقای جایگاه جهانی ایران از نظر تعداد مقالات ISI در زمینه نانو"، "افزایش دو برابری تعداد اماکن ورزشی"، "ساخت مسکن روستایی"، "کاهش وابستگی کشور به واردات بنزین"، "افزایش تخت‌های فعال بیمارستانی" و "جذب حداکثری سرمایه‌گذاری خارجی" عنوان کرد.
 

 

دولت تدبیر و امید!

پس از 8 سال ریاست جمهوری "محمود احمدی نژاد" در کشور و حواشی خاص آن؛ زمان یازدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهور کشور (۲۴ خرداد ۱۳۹۲) فرا رسید. انتخاباتی پُر شور که مناظره‌های انتخاباتی بر شور و هیجان آن افزوده بود و بحث‌های سیاسی و نظرات مردمی از هر محفل و جمعی به گوش می‌رسید.

در نهایت انتخابات در خرداد ماه 1392 برگزار و حسن روحانی بیش اخذ بیش از 50 درصد از کل آرای مأخوذه هفتمین رئیس جمهور ایران اسلامی شد. در این انتخابات؛ محمدباقر قالیباف 16.55 درصد آرا، سعید جلیلی 11.35 درصد آرا، محسن رضایی 10.58 درصد آرا، علی‌اکبر ولایتی 6.18 درصد آرا و سید محمد غرضی 1.12 درصد آرا را به خود اختصاص دادند.

وی معتقد بود که دولت وی؛ دولت تدبیر و امید است و گفتمان آن، نجات اقتصاد، احیای اخلاق و تعامل با جهان است. هر چند که این مهم در واقع هرگز به حقیقت نپیوست؛ اما این شعار و سخنرانی 22 فروردین ماه سال 1392، بسیاری از آرای مردمی را به سبد انتخاباتی او سرازیر کرد.

یکی از حواشی مهم و پُر تنش دوران دولت روحانی؛ موضوع برجام بود. مهمی که تأثیر گسترده و همه‌جانبه‌ای بر ابعاد مختلف کشور داشت. مذاکرات هسته‌ای مستمر و حضور در گروه 1+5 با مخالفان و موافقان بسیاری همراه بود. پس از ماهها و مذاکره بین المللی نهایتاً؛ در 18 اکتبر سال 2015 برجام (برنامه راهبردی جامع اقدام مشترک) به عنوان یک سند و توافق نامه به امضای ایران و 4 کشور عضو گروه 1+5 رسید و همواره از آن به عنوان مهم‌ترین دستاورد دولت روحانی یاد می‌شود. دستاوردی که نتوانست تحریمهای کشور را کاهش دهد و جمهوری اسلامی ایران به صورت یکطرفه آن را اجرا و سطح ذخایر اورانیوم غنی شده را کاهش داد و رسما و قانونا اجازه نظارت کامل و منظم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به تمام تأسیسات هسته ای ایران را صادر کرد.

صرف نظر از امضای توافق‌نامه برجام و تبعات فزاینده آن برای کشور طی 2 دوره ریاست جمهوری حسن روحانی، می‌توان برخی از اقدامات و دستاوردهای این دولت را "اجرای طرح تحول سلامت"، "افزایش ضریب پوشش بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی"، "بهبود رتبه ایران در شاخص جهانی نوآوری"، "توسعه روابط با چین" و "اجرای طرح مقابله با آسیب‌های اجتماعی" عنوان کرد.
 

 

هشتمین رئیس جمهور

پس از 8 سال ادراه کشور توسط دولت روحانی و کوچک شدن سفره مردم به بهانه تحریم و مشکلات اقتصادی؛ سیزدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری نور امیدی در دل عموم مردم روشن کرد. انتخاباتی که مناظرات آن سرشار از حواشی مختلف و تهمتهای سیاسی بود که بر میزان سطح سواد رسانه ای و بصیرت سیاسی اقشار مختلف جامعه افزود.

در این دوره از انتخابات که در خرداد ماه سال 1400 برگزار شد؛ سید ابراهیم رئیسی با اخذ 18 میلیون رأی، سکان اداره کشور را به دست گرفت. محسن رضایی نیز 3 میلیون و 440 هزار رأی، عبدالناصر همتی 2 میلیون و 443 هزار رأی و سید امیرحسین قاضی ‌زاده هاشمی 1 میلیون رأی اخذ کردند.

دولت آیت الله سید ابراهیم رئیسی اولویت اصلی خود را بر محرومیت‌زدایی و تأمین رفاه عمومی گذاشت و در این راستا به دستاوردهای قابل توجهی نیز نائل آمد. در این دوران (1400 تا 1403) سدی در برابر روند اضمحلال اقتصادی کشور بنا و کارخانه‌ها و بنگاه‌های تولیدی، جانی دوباره گرفتند چرا که تأکید دولت سیزدهم بر مقابله با تحریم از روش رشد و توسعه تولیدات داخلی بود.

طی قریب به 3 سال از اداره کشور توسط دولت سیزدهم دستاوردهای فزاینده ای را شهد بودیم که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از؛ "عضویت دائم در سازمان همکاری‌های شانگهای"، "کاهش بیکاری شاخص در سراسر کشور"، "افزایش صادرات نفت خام و میعانات گازی"، "کاهش نرخ رشد نقدینگی و کنترل تورم"، "ایجاد و اجرای سیستم حمایت اجتماعی"، "امضای قرارداد سواپ گازی ایران ترکمنستان آذربایجان پس از ۵ سال توقف"، "راه اندازی کریدور شمال – جنوب"، "حذف ارز رانتی ۴۲۰۰ و رفع موانع تولید"، "بهبود درآمد نفت و درآمدهای مالیاتی"، "تسهیل صدور مجوز کسب و کارها"، "جلوگیری از قاچاق گسترده آرد"، "اجرای نسخه نویسی الکترونیکی بعد از ۱۶سال"، "پوشش ۹۰ درصدی بیمه ناباروری"، "بهره‌برداری از 6 نیروگاه برق با ظرفیت ١٠٢۶ مگابایت".

بی‌تردید اکثریت مردم کشور در این دولت، به انسانی صادق‌الوعده اعتماد کردند که نتیجه این اعتماد را نیز آشکارا لمس کرده و تغییرات بسیاری را در کوتاه‌ترین زمان شاهد بودند.

آیت الله سید ابراهیم رئیسی به دور از هرگونه حواشی و در کمال خستگی‌ناپذیری به خدمت‌رسانی پرداخت و در سفرهای استانی خود به جد وعده‌ها و توافقات را پیگیری می‌کرد تا کاری بر زمین نماند. اما نهایتاً در عصر روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مسیر بازگشت از آیین افتتاح پروژه "سد قیز قلعه‌سی"، در منطقه ورزقان استان آذربایجان شرقی دچار سانحه هوایی شد و با همراهان خود؛ حجت الاسلام آل هاشم (نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه تبریز)، حسین امیر عبداللهیان (وزیر امور خارجه)، مالک رحمتی (استاندار آذربایجان شرقی) و سردار سید مهدی موسوی (فرمانده یگان حفاظت رئیس‌جمهور) به درجه رفیع شهادت نایل آمد.
 

منابع:

1. حکم تشکیل دولت موقت به آقای مهدی بازرگان، پرتال امام خمینی (ره)
2. ریشه‌های ظهور و سقوط دولت موقت، خبر آنلاین
3. مروری بر 8 سال مدیریت جهادی آیت‌الله خامنه‌ای در کسوت ریاست جمهوری، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
4. اتفاقات و کارهای مهم دوران ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی، خبرگزاری برنا
5. واکاوی عملکرد دولت‌ها در اجرای برنامه‌های توسعه، خبرگزاری فارس
6. خلاصه دستاوردهای دولت احمدی نژاد، خبرگزاری ایسنا
7. پیگیری علل سانحه‌ سقوط بالگرد رئیس جمهور، پایگاه خبری تحلیلی تابناک