ادات را گفتم به خوبی مراسم امسال هم اشاره کنم؛ ردیف اول تنها مسئولان ننشسته بودند بلکه ترکیبی از مسئولان و خبرنگاران بود که احتمالاً نمادی از اهمیت دادن به خبرنگاران در نشست خبری بود. رئیس‌جمهور هم همان همیشگی بود با زبان خاص خود و تکرار حرف‌هایی که از زمان انتخابات بر زبان می‌آورد جواب بسیاری از سؤالات دقیق داده نشد، اما معلوم بود که پزشکیان با صخره سخت واقعیت روبه‌رو شده است. سخنانی از لزوم مداخلات در اقتصاد کشور گفت که می‌توان بوی جراحی‌های اقتصادی از آن استثشمام کرد.

درباره مذاکرات هسته‌ای هم گفت ما پایبند همان چارچوب‌هایی هستیم که آن‌ها می‌خواهند، اما آن‌ها پایبند چارچوب‌های خود نیستند. نمی‌شود ما عمل کنیم، اما آن‌ها عمل نکنند، ما به چارچوب‌های قانونی عمل کردیم آن‌ها پاره کردند، ما که نمی‌خواهیم دعوا کنیم، ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، اما حاضر نیستیم که به ما زور بگویند. حاضر نیستیم که بپذیریم اسرائیل را تا دندان مسلح کنند و هر وقت صحبت کردیم بگویند که می‌زنیم، بیخود می‌کند بزند، ما هم می‌زنیم. 

دکتر مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم روز گذشته در نخستین نشست خبری خود که با حضور نمایندگان رسانه‌های داخلی و خارجی در محل سالن اجلاس سران کشور‌های اسلامی برگزار شد، پس از یادآوری شعار وفاق ملی و ضرورت وحدت و انسجام داخلی درباره ترکیب دولت چهاردهم گفت: با این نگاه نیامدیم که یک جناح و یک دسته بیاید، دنبال افرادی رفتیم که تجربه و سابقه داشته باشند و اثرگذاری داشته باشند. 
 

باید برای حل ناترازی‌ها اقدام کرد

رئیس‌جمهوری در پاسخ به پرسش خبرگزاری ایرنا مبنی بر اینکه برنامه دولت برای دستیابی به اهداف برنامه هفتم و حل مشکل ناترازی‌ها چیست، گفت: در زمینه رونق تولید قدم اول آزاد کردن و ایجاد بستر مناسب برای تولیدکنندگان داخلی است. اکثر آنان گلایه دارند که، چون اف‌ای تی اف نیست مشکل دارند و در نظر داریم که این مشکلات را حل کنیم تا ارتباطات با دنیا هم تسهیل شود. بدون برنامه‌ریزی حل مشکلات کشور امکان‌ناپذیر است. ادامه روند امروز که ناترازی در برق و گاز و بنزین است وضعیت را روز به روز بدتر می‌کند. باید به حل ناترازی‌ها عمل کنیم و نباید بگوییم که اگر در اینجا به ناترازی دست بزنیم صدا بلند می‌شود.

در این زمینه رسانه‌ها باید به ما کمک کنند و ایده دهند تا بتوانیم مشکلات را حل کنیم. پزشکیان تصریح کرد: در خصوص ناترازی‌ها یکی از گیر‌ها همین است که ما حقوق مصوب و حق بازنشسته را نمی‌دهیم، اما از طرف دیگر، به آن‌هایی که بنزین و برق و گاز اضافه مصرف می‌کنند تا دلت بخواهد پول می‌دهیم. ۵ میلیارد پول می‌دهیم بنزین از خارج وارد می‌کنیم و آن‌ها مصرف می‌کنند. اگر آن پول را ندهیم می‌توانیم پول بازنشسته، معلم، گندم‌کار، تأمین دارو و دیگر مطالبات را پرداخت کنیم. 
 

 قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین عملیاتی خواهد شد

پزشکیان در ادامه این نشست در پاسخ به سؤال خبرنگار چین با اشاره به رابطه بسیار خوب جمهوری اسلامی ایران با کشور چین، گفت: بیشتر ارتباطات ما با چین، روسیه و کشور‌های همسایه است. کاری که چین در ارتباط با میانجی‌گری میان ما و عربستان سعودی برای حل مشکلات انجام داد، قدم بزرگ برای هماهنگی در منطقه است. رئیس‌جمهور با بیان اینکه موافقتنامه مشترک ۲۵ ساله ایران و چین، نیازمند عملیاتی شدن است، گفت: به عنوان رئیس‌جمهور مصمم هستم آن چیزی که نوشته شده و قرار بود اجرا شود، دلیل اجرا نشدن آن را بررسی کنیم تا اجرایی و عملیاتی شود.
 

 اولویت ما پیدا کردن نگاه و زبان مشترک در داخل

رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤال فارس درباره موانع برداشتن مرز‌های ایران و همسایگان با استفاده از تجربه اتحادیه اروپا و سه اولویت اصلی دولت چهاردهم در سیاست داخلی برای بهبود معیشت مردم، گفت: همیشه در ذهنم بوده که چرا رفتار ما مسلمانان باهم نباید طوری باشد که دیگران با حسرت به برخورد‌های ما با هم نگاه کنند. رسول خدا (ص) می‌فرمایند که همه شما مسلمانان، نه مؤمنان، با هم برادرید. چرا ما باید با هم مرز داشته باشیم؟ آن‌ها حکومت و اقتدار خود را دارند و ما هم حکومت و اقتدار خود را داریم ولی چرا نباید کسانی که در پاکستان، افغانستان، قزاقستان و ایران هستند، به راحتی سوار قطار شده و به نجف، مدینه، مکه و استانبول بروند؟

پزشکیان با بیان اینکه باید جنگ و دعوا و طمع نسبت به یکدیگر را کنار بگذاریم و دست به دست هم دهیم و مشکلات را حل کنیم، گفت: اگر بتوانیم در قدم اول در داخل مشکلاتمان را حل کنیم، آن زمان می‌توانیم اعتماد و اطمینان را برای سرمایه‌گذاران، نخبگان و تولید کنندگان ایجاد کنیم، بنابراین باید بستر را برای کار آن‌ها ایجاد کنیم. رئیس‌جمهور تأکید کرد: اولویت اول ما پیدا کردن نگاه و زبان مشترک است؛ دوم باید این نگاه و زبان در چشم‌اندازها، سیاست‌ها و نگاه و برنامه‌ها شکل بگیرد و سوم عملیاتی و طراحی کردن سیستم برای اجرا است که به همه دستگاه‌ها ابلاغ کردیم که برای این منظور برنامه بنویسند. 
 

 اسرائیل نسل کشی می‌کند و کسی اعتراض نمی‌کند

پزشکیان در پاسخ به سؤال الجزیره که پرسید «کارشناسان بر این باورند که ایران موشک‌های هایپرسونیک به انصارالله یمن داده است یا تکنولوژی را به آنان انتقال داده است؛ آیا در بحبوبه جنگ غزه و اسرائیل آزمایش موشک هایپرسونیک از یمن انجام داده است»، گفت: رفتن نیروی انسانی به یمن با یک هفته تأخیر انجام خواهد شد؛ موشک چطور به آنجا رفته و آن‌ها ندیده‌اند. ما در ایران از نوع موشک هایپرسونیک که انصارالله یمن علیه اسرائیل به کار گرفته است، نداریم. اینکه یمنی‌ها توان مقاومت پیدا کرده‌اند، کار یک روز، یک هفته و یک سال و دو سال نیست. به دست آوردن این تکنولوژی در یک سال جنگ نیز غیرممکن است.

اینکه ما با هم هماهنگ هستیم و به یکدیگر کمک می‌کنیم، این است که به اسرائیل که نسل‌کشی می‌کند اعتراض می‌کنیم و نگاه مشترکی داریم. رئیس‌جمهور تأکید کرد: در مقابل دیدگان دنیا، اسرائیل نسل‌کشی می‌کند و کسی هم اعتراض نمی‌کند. اگر غرب نسبت به امنیت اسرائیل نگران است چرا نسبت به غزه و فلسطین نگران نیست. جهان نباید اجازه دهد یک گروه با قدرت خود و پشتیبانی قدرت‌ها مردم بی‌گناه را نابود کنند و بعد نگران این باشند که ایران به آن‌ها موشک داده است. غرب می‌داند که ایران اصلاً نمی‌تواند موشک به یمن ارسال کند؛ ما قدرت موشکی داریم، اما به یمن موشک نمی‌دهیم. 
 

نظر پزشکیان درباره حضور افراد زاویه‌دار در دولت

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار کیهان درباره حضور افراد زاویه‌دار با مبانی انقلاب و نظام در پست‌های کلیدی که می‌تواند موقعیت دولت را با خطر جدی مواجه کند، رهبری نیز در مورد انتصاب افراد زاویه‌دار و بدسابقه هشدار دادند، اما متأسفانه شمار زیادی از فعالان فتنه در دولت شما پست و مقام گرفتند، آقای رئیس‌جمهور آیا از این انتصابات خبر دارید، تصریح کرد: چیزی که شما می‌گویید فتنه، من با یک نگاهی در یک صف [به موضوعی]اعتراضی کرده‌ام، شما در صف دیگر اعتراض دیگری کردید؛ شما تصور می‌کنید حق با شماست، طرف مقابل تصور می‌کند حق با اوست.

این‌ها تصورات است، هرکس تصور می‌کند حق با اوست. نگاه ما این است که همه در چارچوب چشم‌اندازی که رهبری تعیین کردند و سیاست‌های کلی‌ای که ابلاغ کردند عمل خواهیم کرد، اگر کسی در گذشته بر اساس نگاهی که شما دارید و شاید حق هم با شما باشد، می‌خواهد الان کمک کند و آدم توانمندی هم است، به او بگوییم، چون در گذشته فلان موضع را اتخاد کرده‌اید، چگونه می‌خواهیم وحدت کنیم و وفاق داشته باشیم؟ قرار نیست به خاطر اشتباه، آدم‌ها را کنار بزنیم. 
 

برای ماندن باید قدرت داشته باشیم

پزشکیان در پاسخ به سؤال خبرنگار فرانس ۲۴ مبنی براینکه درباره رفع تحریم‌ها چگونه می‌خواهید از سد تحریم‌های بین‌المللی ناشی از تحریم‌های مستقیم امریکا علیه ایران و اقتصاد کشور عبور کنید، گفت: ما باید با هم تعامل داشته باشیم. کسی که نمی‌خواهد ما با هم تعامل کنیم قدرت‌های جهانی هستند. ما به دنبال سلاح اتمی نیستیم، آن‌ها هستند که ما را تهدید می‌کنند. در مقابل قدرت باید قدرت داشته باشیم تا بتوانیم بمانیم. ما برای حفظ امنیت مردم و کشورمان نیاز به قدرت دفاعی داریم، ما هیچ‌وقت شروع کننده هیچ جنگی نبودیم. شما ۲۰۰ سال گذشته را نگاه کنید. قدرت دفاعی‌مان را که بتوانیم از مردم‌مان دفاع کنیم از دست نخواهیم داد، مگر اینکه همه خلع سلاح شوند. 
 

مشکل مناطق محروم از مدرسه را حل خواهیم کرد

پزشکیان در پاسخ به سؤال روزنامه جام‌جم در خصوص موضوع عدالت و ایجاد توازن بین مدارس دولتی و خصوصی، گفت: روند اصلاح بسته به هدف، نیاز به زمان دارد. قابل قبول نیست که افراد مناطق محروم نتوانند رشد کنند و به دانشگاه بروند و افرادی که با پول و مدارس ویژه بالا می‌آیند تمام کرسی‌ها را بگیرند. تصمیم گرفتیم همراه با قرارگاه خاتم، بنیاد مستضعفان و چند نهاد زیر نظر مقام معظم رهبری، با حرکت بسیجی برای تمام شهر‌هایی که منطقه محروم هستند و مدرسه ندارند برنامه‌ریزی کنیم و این مشکل را در عرض یک سال حل کنیم. 
 

ارتباطات ما با روسیه راهبردی است

رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤال خبرنگار راشاتودی درباره سفر وی به مسکو و حضور در سران عضو بریکس و توسعه روابط با روسیه، گفت: ارتباط ما با روسیه، چین و کشور‌هایی که در دوران تحمیل تحریم ناجوانمردانه به ملت ما کمک کردند، بسیار خوب بوده و این همکاری را با قدرت ادامه می‌دهیم. این‌گونه نیست که اگر با دنیا گفتگو، صلح و معامله کنیم، دوستانمان را فراموش کنیم.

روسیه هم همسایه ماست هم ارتباطات مناسب اقتصادی، اجتماعی و راهبردی با ما دارد و این دیدار‌ها می‌تواند مصوبات و نگاهی را که شهید رئیسی و وزارت امور خارجه داشت عملیاتی‌تر و اجرایی‌تر کنیم. پزشکیان در پاسخ به سؤال خبرنگار پایگاه خبری عصر ایران درباره رفع فیلترینگ پیام‌رسان‌ها، گفت: در حال نوشتن برنامه‌ای هستیم که بتوانیم با جریانات ذی‌ربط، درباره این روند مذاکره کنیم و موضوع در دستور کار است و پیگیر جمع‌بندی آن در شورای عالی امنیت ملی هستیم. بر همین اساس تلاش می‌کنیم تا موضوع سریع‌تر نهایی و اجرایی شود. 
 

اقتصاد ما مریض است و مداخله و عمل می‌خواهد

وی در پاسخ سؤال به روزنامه شرق درباره کنترل گرانی‌ها با بیان اینکه اقتصاد ما مریض است و مریض مداخله و عمل می‌خواهد، اظهار کرد: اقتصاد ایران مداخلاتی را طلب می‌کند. باید کمک کنید که بتوانیم روش‌های درمان را اجرایی کنیم. اگر بخواهیم مملکت از این وضعیت خارج شود، باید اقتصاد بیمار را درمان کنیم. ممکن است دارویی که می‌دهیم تلخ باشد پس نباید بگوییم چرا به مردم داروی تلخ می‌دهید. اگر لازم شد مداخلاتی انجام می‌دهیم، بپذیریم که این مداخلات می‌تواند آینده روشنی داشته باشد. درمان، مداخله نیاز دارد و مداخله مقداری ناملایماتی به همراه دارد که باید آن را بپذیریم. 
 

موضع رئیس‌جمهور درباره فعالیت گشت ارشاد

رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤال مجله اندیشه پویا درباره برنامه او جلب اعتماد عمومی جامعه گفت: قرار نیست وفاق فقط در بالا شکل بگیرد، باید آرامش و وحدت شکل بگیرد و اگر مشارکت مردم را نداشته باشیم به جایی نخواهیم رسید. بلکه همه باید کمک کنیم آرامش و انسجام در چارچوب قوانین نهادینه شود. پزشکیان با بیان اینکه احترام به فرهنگ‌های جامعه، نشانه توسعه یافتگی است، گفت: هنجار‌شکنی به معنای توسعه یافتگی نیست. بلکه احترام متقابل یکی از اصول توسعه است و اگر نتوانیم این کار را انجام دهیم به جایی نخواهیم رسید. 
 

اعتراض کردند چرا مردم را دعوت به انتخابات کردید

وی در پاسخ به سؤال تابناک درباره حقوق خود و متوسط دریافتی وزیران و میزان هزینه ستاد‌های انتخاباتی، گفت: من اصلاً پول نداشتم خرج کنم. آن‌هایی که می‌توانستند، آمدند وسط و کمک کردند. حتی به بچه‌ها ارز و دلار داده بودند که گفتم همه را برگردانید، چون فردا می‌گویند به فلانی ارز داده‌ایم و دینی بر گردن ما می‌آمد. خودمان هم پولی نگرفتیم و نگذاشتیم به تیمی که دور و بر ماست این پول‌ها را بدهند. یک عده کمک کردند و این اتفاق افتاد. خودم هم نمی‌دانم چگونه این اتفاق افتاد.

برخی به من اعتراض می‌کردند که چرا گفتید مردم پای صندوق‌های رأی بیایند، گفتم اولاً برای اینکه برخی خارج نشینان دارند تلاش می‌کنند، مردم پای صندوق‌های رأی نیایند مردم اگر نیایند، نظام و ایران ما زیر سؤال می‌رود؛ شیعه و سنی و عرب و ترک زیر سؤال نمی‌رود بلکه کل جامعه زیر سؤال می‌رود. حاضر نیستم ایران ما در مقابل دیدگان خارجی‌ها ضعیف دیده شود. مردم هم آمدند و رأی دادند و رئیس‌جمهور شدم؛ برای خارج نشینان سخت بود. مردم فریب آن‌ها را نخوردند و پای صندوق آمدند. 
 

اتباع غیر مجاز را با احترام برمی‌گردانیم

وی در پاسخ به سؤال خبرآنلاین درباره راهکار عملی رئیس‌جمهور درباره مطالبات مردم در زمینه ساماندهی اتباع خارجی و برطرف کردن معضلات گشت ارشاد، گفت: گشت ارشاد را پیگیری می‌کنیم و دادستانی هم اعلام کرد که حق برخورد ندارند. برای ساماندهی اتباع افغانستانی، سه جلسه در شورای امنیت برگزار شده است؛ برخی از این اتباع مجاز هستند و برخی غیرقانونی وارد شده‌اند که نوع برخورد با آن‌ها متفاوت است. ما باهم برادریم ولی مراعات چارچوب بین دولت‌ها لازم است. چارچوب قانونی بین کشور‌ها باید نوشته شود. درحال بازگرداندن اتباع غیرقانونی به صورت محترمانه هستیم. 
 

باید مسلمانان با هم وحدت داشته باشند

وی در پاسخ به سؤال فلسطین الیوم در مورد اقدامات ایران برای توقف تجاوزگری رژیم صهیونیستی، گفت: ما با برادران مسلمان در این رابطه جلسه گذاشته‌ایم. با رؤسای جمهور و نخست وزیران کشور‌های اروپایی هم صحبت کردم آن‌ها وعده دادند که این هفته این موضوع حل شود، اما در واقع روند را طولانی می‌کنند. رئیس‌جمهور با بیان اینکه اسرائیل همچنان به روند نسل کشی ادامه می‌دهد، گفت: باید مسلمانان با هم وحدت داشته باشند و به آن‌ها «اولتیماتوم» بدهند. رسانه‌های غربی با افکار مردم بازی می‌کنند. در ظاهر می‌خواهند صلح کنند، اما پشت پرده اسرائیل را مجهز می‌کنند! 

پزشکیان با بیان اینکه تلاش می‌کنیم که این اتفاق منجر به صلح شود و مردم غزه به صلح برسند، گفت: جنگ قلدر‌ها و نسل‌کش‌هاست، افرادی که دم از حقوق بشر می‌زنند خودشان راحت می‌کشند و نابود می‌کنند. 
 

غرب به تعهداتش طبق برجام عمل کند

وی در پاسخ به خبرنگار آسوشیتدپرس درباره تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد و پاسخ ایران به نگرانی‌های آژانس، گفت: بار‌ها گفتیم ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، ما به دنبال رفع نیاز‌های علمی و تکنیکی خودمان هستیم، به چارچوب برجام پایبند بودیم و به دنبال حفظ آن چارچوب هستیم. رئیس‌جمهور با بیان اینکه غرب با پاره کردن برجام، ما را به انجام کاری که نمی‌خواهیم واداشتند، گفت: اگر ادامه ندهند ما هم ادامه نمی‌دهیم. به تعهدی که نوشته شده پایبند باشند، ما هم به تعهداتمان عمل می‌کنیم. 

رئیس‌جمهور در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری موج درباره اینکه «پیام صریح و روشن شما به امریکا که نشان دهید آمادگی همکاری و تعامل بین‌المللی دارید، چیست؟» تأکید کرد: به حقوق مردم ما احترام بگذارند و برای کشورمان توطئه نچینند. پزشکیان با بیان اینکه هدف از انقلاب، زندگی مردم با عزت و سربلندی است، گفت: آن‌ها کاری نکنند که این روند به هم بریزد، چراکه نه در فکر کشورگشایی و نه در فکر صدور انقلاب به جهان هستیم و اگر آن‌ها اجازه دهند که در کشور خودمان زندگی کنیم، رفتار و زندگی و برخورد ما می‌تواند الگو باشد. 
 

موشک به روسیه ندادیم

پزشکیان در پاسخ به سؤال خبرنگار «نی کی ژاپن» درباره تحریم‌های اخیر غرب علیه ایران به بهانه ارسال موشک به روسیه و تلاش ژاپن برای میانجی‌گری میان ایران و امریکا، گفت: ایران و روسیه با هم تبادل و کار می‌کنند؛ آن‌ها ما را تحریم کردند ولی روسیه به ما کمک کرد. طبیعتاً ارتباطاتی با روسیه داریم. در گذشته، اینکه احتمال رد و بدل وجود داشته باشد، من وارد آن نمی‌شوم، اما منعی وجود نداشت که چنین کار‌هایی بشود. اما آنچه با قاطعیت می‌شود گفت این است که از زمانی که من آمده‌ام، چیزی به روسیه نداده‌ایم که غرب بخواهد ما را تحریم کند. 

پزشکیان اضافه کرد: ما می‌گوییم بیاییم صلح کنیم ولی آن‌ها ما را تحریم می‌کنند؛ در گفتگو‌هایی که داریم، تمام تلاشمان در منطقه این است که باید با هم صلح کنیم و صلح است که اجازه می‌دهد کشور‌ها با هم ارتباط برقرار کنند؛ هیچ کشوری با دعوا توسعه نمی‌یابد. این به نفع ما، منطقه، اروپا و دنیا نیست. نمی‌خواهیم بجنگیم یا جنگی را در منطقه تقویت کنیم، بلکه آن‌ها هستند که این کار را می‌کنند. با روسیه ارتباط داریم و خواهیم داشت؛ اما دیدگاه ما در همه جنگ‌ها این است که همه باید حریم خود را حفظ کنند؛ هیچ کشوری نباید به خاک کشور دیگری تجاوز کند؛ اما اینکه چرا روسیه این کار را کرده، از اروپایی‌ها بپرسید که چرا ناتو می‌خواهد مرز‌های خود را گسترش دهد؟ خودشان پیمان شکنی کرده‌اند، حالا به روسیه می‌گویند چرا پیمان شکنی کرده‌اید؟
 

نشست خبری رئیس‌جمهور خوب بود یا بد؟

روزنامه‌نگاران معمولاً نشست‌های خبری رئیسان‌جمهور را با این پرسش به چالش می‌کشند که آیا نشست خبری خوبی بود یا نه. در این نوشته به این پرسش پاسخ می‌دهم. می‌دانم که روزنامه‌نگاران حرفه‌ای از این‌گونه نشست‌ها راضی نیستند. نه پرسش‌ها چنگی به دل زد، نه پاسخ‌ها...

روزنامه‌نگاران معمولاً نشست‌های خبری رئیسان‌جمهور را با این پرسش به چالش می‌کشند که آیا نشست خبری خوبی بود یا نه. در این نوشته به این پرسش پاسخ می‌دهم. می‌دانم که روزنامه‌نگاران حرفه‌ای از این‌گونه نشست‌ها راضی نیستند. نه پرسش‌ها چنگی به دل زد، نه پاسخ‌ها. از نظر ژورنالیستی پایان این نشست چیزی به داشته‌های خبری و تحلیلی یک روزنامه‌نگار اضافه نکرد. حتی اگر به خود من می‌گفتند پزشکیان به این سؤالات چه جوابی می‌دهد، با شناختی که در این مدت از او پیدا کرده‌ام، بیشتر پرسش‌ها را دقیقاً همین‌گونه جواب می‌دادم، با برخی جزئیات! اما از جهت عمومی و تجربه نشست‌های خبری احمدی‌نژاد و روحانی به‌نظرم خوب بود.

پزشکیان به‌گونه‌ای با همگان حرف می‌زند که کسی نمی‌تواند بگوید او با ما دعوا دارد، برخلاف آن دو رئیس‌جمهور اسبق! این ویژگی چیز کمی نیست و به او در ادامه کمک خواهد کرد. پزشکیان دنبال جواب‌های شاذ یا جلب‌توجه و تحریک و جریان‌سازی کاذب و خبرسازی برای خارجی‌ها هم نبود. باز برخلاف آن دو. می‌توان گفت به پرسش‌های معدودی که خوب بود، پاسخ کافی یا روشن نداد. اما وجه خوب این پاسخ‌ها این بود که می‌توانست وعده بیخود بدهد که نداد. مثلاً درباره گرانی‌ها که چند پرسش وجود داشت، نگفت آنچنان رونقی ایجاد می‌کنم که بیا و ببین! حتی درباره ناترازی‌ها گفت حل آن‌ها شق‌القمر می‌خواهد. معاون اول او هم ساعتی قبل از نشست رئیس‌جمهور گفته بود ناترازی گاز در زمستان و برق در تابستان آینده باقی می‌ماند و از دلسوزان کمک خواسته بود.

می‌توانند هر دو بعداً بگویند دلسوزان کمک نکردند! اما این به‌هرحال بهتر از وعده پوچ و نشدنی است. البته رئیس‌جمهور وقتی صحبت از پرداخت پول گندم‌کاران و پرستاران کرد، گفت این‌ها را به میراث برده‌ایم، اما معاون‌اول او چند روز پیش گفته بود «بنا نداریم با بدگویی و نفی دولت قبل ضعف‌های‌مان را بپوشانیم» و حالا به‌نظر می‌رسد رئیس‌جمهور که به‌راحتی از صندوق توسعه پول گرفته و کاری را حل کرده است، نیازی نبود که به نفی دولت قبل بپردازد. پس از تحلیف مرحوم رئیسی خطاب به او هم نوشتم که مردم تحمل انداختن مشکلات به گردن گذشته را ندارند و شما این کار را نکنید. بهتر است دولت چهاردهم نیز گذشته را رها کند. 

در این نشست خبری چند پرسش چیپ و با عرض معذرت سخیف هم مطرح شد، مثل «آیا حاضرید با رئیس‌جمهور امریکا دیدار کنید؟» یا آن نمایش غیرلازم و قطعاً دروغ که از کوچه‌پس‌کوچه‌ها آمدم تا کسی مرا نگیرد! واکنش رئیس‌جمهور به این پرسش‌ها هم نه خوب بود و نه بد. 

یک نقطه ضعف مشهود، مجری‌گری نشست بود. هرچند الیاس حضرتی با برخی انتصاب‌های نامیمون موجب واکنش دفتر رئیس‌جمهور شد تا از این پس هر انتصابی را با دفتر هماهنگ کند، اما انتخاب یک مجری ناوارد فقط به این دلیل که حضرتی و شرکای او بخواهند پیامی را منتقل کنند، ضربه‌زدن به کلاس نشست‌های خبری رئیس‌جمهور است. این بازی‌ها به درد صفحات لایی روزنامه اعتماد می‌خورد نه یک امر ملی. به‌ویژه آنکه مجری چندبار تذکر وقت به رئیس‌جمهور داد که بی‌احترامی، غلط و نشانه توهم بود.

این نشست، اما یک گرانیگاه اساسی داشت و اینکه رئیس‌جمهور گفت «برخی به من اعتراض می‌کردند که چرا گفتید مردم پای صندوق‌های رأی بیایند؟!» خب من جای هرکدام از خبرنگاران بودم می‌پرسیدم این‌ها چه کسانی بودند و آیا هنوز در کنار شما هستند؟! چنین آدم‌هایی بسیار خطرناک بوده‌اند و هستند. ولی حیف که آنجا نبودم و قرعه به نام خبرنگار جوان هم نیفتاد. ولی، چون گفته شد که رئیس‌جمهور به تمامی پرسش‌هایی که نوبت نیافتند پاسخ اختصاصی خواهد داد، پرسش‌ها را اینجا می‌آورم. 

ما می‌خواستیم ابتدا بپرسیم چرا تاکنون وفاق ملی را تعریف نکرده‌اید. مرحوم رئیسی هم پس از تحلیف گفت می‌خواهد دولت وفاق ملی باشد؛ و آن زمان از او خواستیم «بگو یعنی‌چه؟» دهه ۷۰ هم دستگاه رهبری از رئیس‌جمهور خواست در جلساتی اصلاحات را تعریف کند و هنوز این اتفاق نیفتاده است! نباید وفاق هم به همان سرنوشت مبتلا و ابزاری در دست تأویل‌گران شود. پرسش دوم این بود که آقای رئیس‌جمهور! شما گاهی از «حکمرانی مبتنی بر شواهد» سخن می‌گویید.

در محافل علمی بحث شده که این حرف خوبی است ولی باید دید در ذهن شما چه می‌گذرد، چون با برخی سخنان دیگر شما و همکاران‌تان در تناقض است، مثلاً با تکیه بر سند چشم‌انداز. اکنون بحث این نیست که داشتن سند بیست‌ساله خوب است یا نه، بحث بر سر این است که با حکمرانی مبتنی بر شواهد جور نیست. در حکمرانی علمی حتی اگر سندی بلندمدت باشد، آن را با شواهد جدید بازنویسی و بازبینی می‌کنند. ما در چشم‌انداز‌های قبلی روی نفت خودمان و نفت‌نداشتن ابرقدرت‌ها مثل چین و امریکا حساب کرده بودیم.

حالا در هر گوشه دنیا نفت کشف می‌شود و نفت خودمان به‌سختی فروش می‌رود؛ و مثال‌های خاص و متعدد دیگر. پس بهتر است بدانیم منظور شما از حکمرانی مبتنی بر شواهد چیست. رئیس‌جمهور باید برای نشست‌های خبری یا گفتگو‌های آتی با مردم، روی پرسش‌های خاص متمرکز شود. هرچند او در این نشست در مجموع نمره خوب گرفت. /روزنامه جوان


 

اشتباه راهبردی مشاوران رئیس‌جمهور

محمد زعیم‌زاده: معمولا رؤسای‌جمهور فردای پیروزی انتخابات کنفرانس خبری برگزار می‌کنند اما نخستین جلسه مطبوعاتی رئیس دولت چهاردهم تقریبا 50 روز بعد از تحلیف برگزار شد تا مسعود پزشکیان و مشاورانش با آمادگی بیشتری رودرروی خبرنگاران بنشینند. کنفرانسی که مخاطبان برداشت‌های مختلفی از آن خواهند کرد اما اگر یک پژوهش علمی روی نتایج آن انجام شود احتمالا نتیجه این خواهد بود که کاش باز هم کنفرانس خبری به تعویق می‌افتاد. 

اهالی رسانه و سیاسیون ناظر به خاستگاه و نظام مسائل خود برداشت‌های متفاوتی از این کنفرانس خواهند داشت و احتمالا در مورد برخی مواضع، نقدهایی می‌کنند. مثلا رسانه‌های اصولگرا از برخی مواضع پزشکیان درخصوص سیاست داخلی انتقاد می‌کنند و اصلاح‌طلبان از اینکه مثلا چرا میرحسین موسوی را «اون یکی» خطاب کرده، شاکی می‌شوند اما عموم مردم از این جلسه چه برداشتی خواهند داشت؟ کلان‌تصویری که مردم از این جلسه می‌گیرند، چیست؟ مسعود پزشکیان تاکنون تصویری صادق، مردمی و پروتکل‌گریز از خود در اذهان ساخته است. کنفرانس دیروز احتمالا در تثبیت این تصویر موثر و موفق بوده اما آیا این تصویر برای اداره کشور کافی است؟ مردم از جایی به بعد علاوه‌بر صداقت و سلامت، کارآمدی، تسلط بر امور، وقوف بر جزئیات، توانایی تحلیل و بررسی موضوعات پیچیده و... را هم می‌خواهند و از این زاویه جلسه روز دوشنبه کمکی به دولت چهاردهم نمی‌کند. 

مشاوران رسانه‌ای و سیاسی رئیس‌جمهور که احتمالا برای جلسه امروز طراحی هم داشته‌اند، خوب است به تصویری که در 3 موضوع برای رئیس‌جمهور ساخته‌اند؛ دقت کنند و برآیندی از افکار عمومی بگیرند. فارغ از مواضع درست و اصولی‌ای که بعضا رئیس‌جمهور در حوزه‌های مختلف داشت، برخی مواضع دوشنبه در حوزه سیاست خارجی از ایشان تصویر فردی دور از موضوع و ساده‌ساز می‌سازد. بخشی از این تصویر به دلیل عدم دقت در استخدام واژگان است و برخی به دلیل دور بودن از موضوعات مهم خارجی. به کار بردن جمله‌هایی چون «از خدا می‌خواهم با مصر رابطه داشته باشیم» یا «با آمریکا هم برادریم» و... از یک فرد عامی چندان عجیب نیست اما هرکدام از این عبارات در روابط بین‌الملل ممکن است معنایی داشته باشد که خیلی به نفع منافع کشور نباشد یا مثلا استفاده از لفظ «شوروی» به جای روسیه و «افغانی‌ها» به جای مهاجران شاید یک اشتباه لفظی ساده باشد ولی در ذهن مخاطب اثر منفی می‌گذارد. 

در حوزه اجرایی و موضوعات داخلی هم رئیس‌جمهور و مشاورانش تصویر یک فرد باانگیزه، برنامه‌دار، جدی و مسلط بر اوضاع را ارائه نکردند. مثلا وقتی درخصوص مسائل مهمی چون فیلترینگ، آموزش‌وپرورش و مسکن سوال شد، عموما پاسخ‌ها کلیاتِ بی‌زمان و مکان بود. مساله دیگر موضوع وفاق و انسجام داخلی بود. شعاری که روی بنر پشت سر رئیس‌جمهور نقش بسته بود. بنری که بی‌شباهت به آرم یکی از شرکت‌های بیمه هم نبود. مشاوران مسعود پزشکیان و طراحان جلسه تلاش داشتند با پاسخ به سوالاتی درخصوص گشت ارشاد و...حامیان ایدئولوژیک رئیس‌جمهور را راضی کنند یا با دادن پاسخی متفاوت به سوالات درخصوص 88 برخی انتصابات اخیر را سفید کنند اما احتمالا این استراتژی در آینده نزدیک نیاز به توضیحات بیشتر از سوی پزشکیان خواهد داشت.

این شاید اشکال ذاتی پروژه وفاقی باشد که مسعود پزشکیان تعریف کرده است. راضی کردن همه گروه‌های سیاسی بدون داشتن ایده‌ای مرکزی و یک فراگفتمان با چتری وسیع سبب می‌شود به مجرد اینکه یک‌طرف حس کند لغزش گفتمانی در سیاست‌ها، روندها و اظهارنظر‌ها رخ داده، دچار نارضایتی ‌شود، لذا طراحی مشاوران رئیس‌جمهور در این ماجرا کمکی به صیانت از وفاق مدنظرشان نمی‌کند و در درازمدت به ضرر کلان‌ایده دولت تمام خواهد شد. /فرهیختگان

 

پزشکیان و مسأله ادبیات

امیرعباس نوری: نخستین نشست خبری رئیس دولت چهاردهم برگزار شد. این نشست خبری مجال مناسبی شد تا درباره دیدگاه‌ها، تصمیمات و سیاست‌های آقای دکتر پزشکیان و دولت او شفاف‌سازی شود. چند نکته قابل توجه درباره مواضع آقای رئیس‌جمهور قابل طرح است. 1- مهم‌ترین برنامه دولت چهاردهم، چاره‌اندیشی برای معضل ناترازی‌هاست. تاکید مکرر آقای رئیس‌جمهور بر معضل ناترازی‌ها و مشکلاتی که در کشور ایجاد کرده، نشان می‌دهد دولت چهاردهم در همین ابتدای کار، در اندیشه حل این معضل یا کاهش تبعات آن است.

در این میان مواضع پیشینی پزشکیان و برخی وزرای وی نشان می‌دهد فعلا تنها راهکار آنها در حوزه ناترازی انرژی، اصلاح قیمت‌هاست اما در سایر حوزه‌ها، بویژه ناترازی در بودجه، رئیس‌جمهور به حرف‌های کلی بسنده کرده است که نشان می‌دهد دولت در این حوزه جز برداشت از صندوق توسعه ملی، ایده‌ای ندارد. البته مشخص است که در حوزه‌های مالی، برنامه دولت چهاردهم نیز همان برنامه دولت‌های یازدهم و دوازدهم، یعنی حل مشکل از طریق تعاملات خارجی است؛ موضوعی که با توجه به تجربیات گذشته، فعلا نمی‌توان نسبت به آن چشم‌انداز مثبتی داشت. در مجموع در حوزه اقتصادی، نشست خبری دیروز آقای پزشکیان، نکته مهم جدیدی نداشت. 

2- آقای پزشکیان دیروز یک بار دیگر نشان داد ایده او مبنی بر وفاق ملی، صرفا یک توصیه اخلاقی است. یعنی وفاق ملی را نمی‌توان به عنوان گفتمان دولت چهاردهم در نظر گرفت. در نشست خبری دیروز مسائل سیاسی و فرهنگی متنوعی به عنوان مصادیقی برای تعریف مختصات ایده وفاق مطرح شد و این فرصت مناسبی بود تا آقای پزشکیان ایده وفاق ملی را بیشتر تشریح کند. با این حال این واقعیت بیشتر آشکار شد که آقای پزشکیان و اطرافیان وی، فعلا جز اندرزهای اخلاقی، تعریفی برای ایده وفاق ملی سراغ ندارند. در مجموع، پس از نشست خبری دیروز آقای رئیس‌جمهور، همچنان تکلیف ایده وفاق ملی و کاربرد آن در مصادیق مورد بحث در جامعه نامشخص ماند. 

3- مواضع آقای رئیس‌جمهور در حوزه سیاست خارجی مواضع درستی بود. هم در حوزه همکاری با چین و روسیه، هم در موضوع تداوم دیپلماسی کاهش اختلافات با همسایگان که در دولت شهید رئیسی دنبال می‌شد و هم در موضوعات مربوط به مواضع ایران در قبال رژیم صهیونیستی، اروپا و آمریکا، مواضع آقای رئیس‌جمهور در مجموع خوب و قابل دفاع است. با این حال آنچه به‌شدت نگران‌کننده است، ضعف مفرط آقای رئیس‌جمهور در بیان این مواضع است به گونه‌ای که بعضا می‌تواند برای کشور دردسرساز شود. پاسخ‌های آقای رئیس‌جمهور به سوالات مربوط به حوزه سیاست خارجی، کاملا ناپخته و بدون رعایت پروتکل‌های مرسوم سیاسی و دیپلماتیک بود. البته ضعف آقای پزشکیان در بیان مواضع و اظهارنظر‌ها از قبل نیز پیدا بود اما به نظر می‌رسید دست‌کم برای این نشست خبری، آموزش‌های لازم به وی داده می‌شد.

درست است که آقای پزشکیان هنوز از بهت ناشی از پیروزی‌اش در انتخابات خارج نشده و مرتبا این موضوع را در سخنرانی‌های خود مطرح می‌کند اما منصوبان وی باید او را به این واقعیت برسانند که او اکنون رئیس‌جمهوری اسلامی ایران است و مواضع او درباره مسائل مختلف، بویژه مسائل خارجی مورد توجه و بررسی قرار می‌گیرد و خدای نکرده هر نوع ضعف در بیان مواضع می‌تواند برای کشور هزینه‌ساز بوده و دردسر درست کند.

پاسخی که آقای پزشکیان درباره شلیک موشک فراصوت یمن به سرزمین‌های اشغالی به خبرنگار الجزیره داد حقیقتا تاسف‌آور بود. این تاسف بیشتر متوجه اطرافیان، معاونان و مشاوران وی بویژه وزارت امور خارجه است. از قبل پیدا بود که آقای رئیس‌جمهور نیاز به آموزش‌های لازم و حتی ابتدایی برای اعلام مواضع جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی دارد. نشست خبری روز گذشته آقای پزشکیان نشان داد در این حوزه یا اساسا آموزشی انجام نشده یا اینکه آموزش‌های لازم انجام شده اما آقای رئیس‌جمهور نسبت به آن بی‌تفاوت بوده است.

به هر حال نشست خبری روز گذشته آقای رئیس‌جمهور نشان داد باید فکری اساسی برای ادبیات پزشکیان کرد، بویژه که آقای پزشکیان در آستانه سفر به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل قرار دارد و به احتمال زیاد او در آنجا با رسانه‌های مهم دنیا مواجه خواهد شد. لذا باید مراقبت لازم انجام شود. /وطن امروز