سقوط 11 روزه دولت بشار اسد، همچنان جهان را در شوکی عمیق فرو برده است. گروه تحریر الشام پس از 11 روز جنگ به سهولت و با کمترین درگیری و بنا به همکاری ارتش سوریه با آن‌ها، موفق به تصرف و اشغال این کشور شد. به بیان دیگر؛ گروه تحریر الشام (HTS) که در لیست تروریست‌های جهانی ایالات متحده قرار داشت تحت رهبری "ابومحمد الجولانی" توانست در کم‌ترین زمانِ قابل تصور پایتخت سوریه را تصرف و رسما سقوط دولت این کشور را اعلام کند.
 

سرکرده گروه تحریرالشام کیست؟

ابومحمد الجولانی، رهبر گروه تروریستی جبهه النصره (Al-Nusra Front) که اکنون به تحریر الشام تغییر نام داد، به عنوان یکی از شخصیت‌های کلیدی در جنگ‌های داخلی سوریه و درگیری‌های مرتبط با سقوط دولت بشار اسد است.

احمد حسین الشرع ملقب به ابومحمد الجولانی در سال 1982 در ریاض متولد شد؛ اما بعدها به دمشق آمد و تا سال 2003 در آنجا زندگی کرد. او در نوجوانی به همراه خانواده‌اش به ادلب نقل مکان کرد و در آنجا دیپلم دبیرستان را گرفت و پس از آن؛ به دانشکده پزشکی رفت و به مدت دو سال در رشته پزشکی تحصیل کرد؛ اما بنا به دلایل اعتقادی و پیوستن به گروه‌های سیاسی از ادامه تحصیل کناره‌گیری کرد.

وی در سال 2003 و برای جنگ با ارتش آمریکا به عراق رفت و به گروه القاعده پیوست و تا آنجا پیش رفت که پس از مدتی، رهبری این گروه را نیز بر عهده گرفت. ابومحمد الجولانی در سال 2006 توسط آمریکایی‌ها دستگیر و سال‌ها در زندان‌های مختلف آمریکایی همچون؛ ابوغریب، کاپر و کمپ بوکا بود و پس از آزادی یکی از مخالفان اصلی انحلال گروه جبهه النصره بود تا جایی که در سال 2016 رهبری گروه جبهه النصره را با نام جدید "تحریر الشام" بر عهده گرفت و همین روند زمینه قرابت و نزدیکی وی را با دولتمردان آنکارا فراهم کرد.
 

 
در این میان باید توجه داشت که وی مدتی در زندان هم‌بند ابوبکر البغدادی (رهبر داعش) بود و پس از آزادی از زندان؛ تصمیم گرفت که یک گروه جدید را در کشور سوریه تشکیل دهد و همین اقدام منجر به تأسیس گروه "جبهه النصره" شد که با گروه‌های افراطی داعش و القاعده روابطی مستقیم و نزدیک داشت.

جولانی پس از احیای جبهه النصره با عنوان "تحریر الشام"؛ نام، ظاهر و حتی شعار خود را تغییر داد. وی خود را فردی ملی‌گرای انقلابی معرفی می‌کند که قصد اِعمال خشونت و صدور بحران برای هیچ کشوری را در سر ندارد!
 

تفکر افراطی ابومحمد الجولانی

جهادگری: ابومحمد الجولانی و گروهش بر این باورند که جهاد مسلحانه علیه حکومت‌ها و نیروهای مخالف، یک وظیفه دینی و شرعی است. آن‌ها به دنبال ایجاد یک دولت اسلامی بر اساس تفسیر خاص خود از شریعت اسلامی هستند.

تکفیر: یکی از ویژگی‌های بارز تفکر افراطی الجولانی، تکفیر یا کافر دانستن دیگر مسلمانان و گروه‌های مخالف اعتقادات وی است. او و پیروانش به شدت به گروه‌هایی که به نظرشان از اصول اسلامی منحرف شده‌اند، حمله می‌کنند.

رفتار خشونت‌آمیز: الجولانی و جبهه‌اش از خشونت به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف سیاسی و دینی خود استفاده می‌کنند. این شامل حملات تروریستی، کشتار گسترده و تصرف مناطق است.

تأکید بر خلافت: وی به دنبال ایجاد یک خلافت و شکاف اسلامی است که در آن قوانین به ظاهر شرعی و اسلامی (البته تحریف شده و افراطی) به طور کامل اجرا شود. این هدف به عنوان یک انگیزه اصلی در فعالیت‌های گروه تحریر الشام مطرح است.

تاکتیک‌های نظامی: الجولانی به استفاده از تاکتیک‌های نظامی نامتقارن و جنگ چریکی برای مقابله با نیروهای دولتی و دیگر گروه‌ها متکی است. او به دنبال جذب نیروهای جدید و تأمین منابع مالی برای گروه خود از طریق کشورهای مختلف است.
 
این گروه با دیگر گروه‌های افراطی و تروریستی در منطقه نیز ارتباطی مستقیم دارد و درگیری‌های آن‌ها به شدت بر وضعیت انسانی و امنیتی در سوریه و مناطق اطراف آن تأثیر گذاشته است.
 

تلاش کوتاه‌مدت برای تصرف سوریه

ابومحمد الجولانی با مشاهده سیاست های وحشیانه و تندروی های گروه تروریستی داعش و شکست‌های پی در پی آنها، سعیی کرد تا طی سال‌های اخیر؛ از خود و گروه تحریر الشام، چهره‌ای میانه رو و متعادل را به نمایش بگذارد تا ضمن حفظ وجهه مردمی، زمینه تسط بر سوریه را فراهم کند.

وی تمام تلاش خود را به کار گرفت تا با گروه‌های مختلف سوری ارتباط برقرار کرده و اتهامات تروریستی را از تحریرالشام دور کند و همین روند باعث شد تا بسیاری از تحلیلگران، وی را یک رادیکال عمل‌گرا توصیف کنند که هنوز هم اهداف جهادی دارد اما تاکتیک‌هایش را تغییر داده است!

گروه تحریرالشام پس از سال‌ها برنامه ریزی و انجام عملیات های مختلف در سوریه و کشورهای همسایه، نهایتا توانست در بامداد روز 8 دسامبر ۲۰۲۴؛ دمشق، پایتخت سوریه را تحت کنترل کامل خود درآورد و به طور رسمی کشور را تصرف کند و ساعاتی پس از این تصرف، کاخ کرملین رسما اعطای پناهندگی به بشار اسد و خانواده وی را اعلام کرد!

با انتشار این خبر؛ جولانی دستور داد تا زمان تصمیم‌گیری‌های آتی، نخست وزیر سوریه (محمد غازی الجلالی) با استقرار در جایگاه خود، امور اداره کشور را در دست داشته باشد که البته اکنون، "محمد بشیر" نخست‌وزیری دولت انتقالی سوریه را بر عهده گرفته است.
 
در این راستا باید متذکر شد که از ساعات اولیه سقوط دولت بشار اسد؛ ورود نیروهای نظامی رژیم صهیونی به سوریه آغاز شد و این مهم نشان از آمادگی و همکاری این رژیم جعلی برای براندازی حکومت در این کشور دارد.

حائز اهمیت آنکه رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز تأکید کرده‌اند: "نباید تردید کرد که آنچه در سوریه اتفاق افتاده، محصول یک نقشه مشترک آمریکایی و صهیونی است، بله، یک دولت همسایه‌ سوریه نقش آشکاری را در این زمینه ایفا می‌کند و ایفا کرده، الان هم ایفا می‌کند ـ این را همه می‌بینند ـ ولی عامل اصلی توطئه‌گر و نقشه‌کش اصلی و اتاق فرمان اصلی در آمریکا و رژیم صهیونی است، قرائنی داریم، این قرائن برای انسان جای تردید باقی نمی‌گذارد. آن تحلیلگرِ نادانِ بی‌خبر از معنای مقاومت خیال می‌کند که مقاومت که ضعیف شد، ایران اسلامی هم ضعیف خواهد شد و من عرض می‌کنم به حول و قوه‌ الهی، به اذن الله تعالی، ایران قوی مقتدر است و مقتدرتر هم خواهد شد." (21 آذرماه 1403)

سخن پایانی:

بی تردید پس از گذشته چند ماه، الجولانی، نقاب از چهره واقعی خود برداشته و تفکرات اصلی خود را در عرصه سیاست به نمایش خواهد گذاشت و در این میان تعیین کننده شرایط سوریه خود مردم این کشور هستند که بی‌تردید با مداخله افراد خارجی مخالف بوده و اجازه این روند را نخواهند داد. حال آن مداخله از سوی جولانی باشد و یا دیگر دولتمردان سلطه‌گر.