سه پدیده در آینه رمان ؛ آینه‌ای قرآنی برای ادبیات داستانی امروز

سه پدیده در آینه رمان" عنوان کتابی از مجتبی رحماندوست، نوشته شده در حوزه نقد ادبی محسوب می‌شود که نویسنده در آن سعی دارد نگاهی به سه پدیده؛ قرآن، انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدّس البته از جنبه ادبیات داستانی در این منابع بپردازد و تفاوت‌ها و شباهت‌های قصص مختلف در این سه حوزه را مورد ارزیابی قرار دهد.

 

در این اثر، ادبیات داستانی همانند آینه‌ای تصور شده است که می‌‌توان این سه پدیده را در آن مشاهده کرد و مبانی نظری آن را مورد توجه قرار داد.

 

رحماندوست در"سه پدیده در آینه رمان"، قصص قرآنی، داستان‌ها و همچنین رمان‌های معاصر را دارای وجوه مشترک و تفاوت‌هایی با یکدیگر می‌داند و در همین رابطه با اشاره به عناصری چون شخصیت‌پردازی، تعلیق و دغدغه، شگفت‌انگیزی، عشق، گفت‌و‌گو و دیالوگ، نماد، صحنه، کشمکش و درگیری درونی افراد و بین آنها، صحنه، قهرمان و ضد قهرمان و ...  آن را از جمله مواردی عنوان می‌کند که مبانی نظری ادبیات داستانی و پردازش آن، همانند قرآن کریم عمل می‌کند.

 

وی همچنین عناصری چون واقعی و مستند بودن شخصیت‌ها و حوادث، داشتن پیام مستقیم، صدور احکام کلی و ... را از ویژگی‌های قصص قرآنی معرفی می‌کند و همچنین بر خالی بودن داستان و رمان‌ کلاسیک از وجوهی چون "مقدمه"، "متن" و "نتیجه" تأکید کرد؛ چیزی که در قصه‌های قرآنی به خوبی آورده شده است.

 

 در بخشی از این کتاب آمده است:
در تاریخ ادبیات اولین رمانی که از آن نام برده شده یک اثر جنگی است به نام آمادیس دو گل اثر گارسیا رود ریگرز دومانتالرو که در آغاز قرن شانزدهم در ساراگوسا انتشار یافت. این رمان یک رمان شهسواری است که قهرمانش برای رسیدن به معشوق و خدمت به میهن دلاوری‌های گوناگونی می‌کند و سرانجام پیروز می‌شود. این در حالی است که دون کیشوت یک قرن بعد از رمان آمادیس دو گل یعنی در سال 1605 به وجود آمده است. ... ادبیات داستانی جنگ، ادبیاتی است که جنگ را با تمام تلخی‌ها و شیرینی‌هایش به مخاطب نشان بدهد.

 

... آنچه باعث می‌شود که یک داستان اثری جنگی نامی بشود روح حاکم بر داستان است. به عنوان مثال جنگ و صلح تولستوی می‌تواند در رده تمام گونه‌های ادبیات داستانی قرار بگیرد."

 

نویسنده با نگارش این اثر و اشاره به سوره‌های گوناگونی چون "یوسف"، "قصص" و... در آن، معتقد است که بر اساس قصه‌های قرآن، رمان‌ها نیز می‌توانند با استفاده از تمام تکنیک‌های داستانی‌نویسی بصورت مستند نوشته شوند.

 

"سه پدیده در آینه رمان" که نقدهای 100 عنوان کتاب دفاع مقدّس را بر اساس خروجی و نتیجه نهایی‌شان ارزیابی کرده است، در 5 فصل؛ کلیات، بررسی گونه‌شناسانه در قصه‌های قرآن کریم، ادبیات انقلاب اسلامی، ادبیات دفاع مقدّس و طرح‌های پیشنهادی تدوین شده است.

 

همچنین در ارتباط با نویسنده "سه پدیده در آینه رمان" نیاز به ذکر است که دکتر مجتبی رحماندوست، از جمله افرادی است که علاوه بر مسئولیت‌های گوناگون، به عنوان نویسنده نیز در عرصه‌های مختلف به نگارش آثار مکتوب نیز می‌پردازد.

 

بر این اساس او پیش از این نیز «مسافر»، «سفر غریب»، «یک جفت و نیم»، «میل لیلی»، «مفتاح التفاسیر» و ... را روانه بازار کتاب کرده است و هم‌اکنون نیز کتاب‌های تازه‌ای از جمله «معجم‌نویسی منابع اصیل اسلامی»، «گل لبخند» و «کلیدهای متون اسلامی» را در دست تألیف و چاپ دارد.

 

رحماندوست هم‌اکنون مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران و دبیرکل جمعیت دفاع از مردم فلسطین است. علاوه بر این، مدیریت مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و معاونت فرهنگی بنیاد جانبازان از جمله مسئولیت‌های گذشته او محسوب می‌شوند.

 

کتاب « سه پدیده در آینه رمان» در 239 صفحه و با قیمت 3 هزار و 900 تومان در مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری تولید و در اختیار مخاطبان کتاب و کتاب‌خوانی قرار گرفته است.