قدرت، محبت و تدبير؛ سه ركن اقتدار مرد از ديدگاه اسلام

راسخون : مدرس حوزه و دانشگاه كشورمان در تفسير آيه 34 سوره نساء عنوان كرد: مرد بايد اقتدار خود را حفظ كند و ستون خيمه زندگی باشد؛ در دل اين اقتدار نيز سه تكليف حفظ قدرت، محبت و تدبير برای مردها مقرر شده است.

 

حجت‌الاسلام والمسلمين مهدی ماندگاری، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) در تبيين جايگاه خانواده و روابط بين همسران در اسلام گفت: وقتی اعتقاد ما بر اين است كه قرآن كتاب هدايت و دين ما برنامه زندگی است پس يقين داريم كه در دين ما هم آئين نامه هدايت و زندگی عنوان شده است و هم برای چنين مضمون بلندی الگو ارائه شده كه اين الگو همان عترت حضرت رسول (ص) است.

 

وی به قرائت آيه 9 سوره اسراء كه می‌فرمايد«إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا؛ قطعا اين قرآن به [آيينى] كه خود پايدارتر است راه مى‏نمايد و به آن مؤمنانى كه كارهاى شايسته مى‏كنند مژده مى‏دهد كه پاداشى بزرگ برايشان خواهد بود» پرداخت و تصريح كرد: هر كس دوست دارد هدايت شود، دين ما برنامه هدايت، قرآن كتاب هدايت و اهل بيت(ع) الگوی هدايت است.

 

استاد حوزه و دانشگاه كشورمان: 
 

خداوند به مرد قدرت بيشتری نسبت به زن داده است چرا كه مسئوليت سخت افزاری مرد بيشتر است و مسئوليت نرم‌افزاری بر عهده زن است و اين كمال خانواده است
وی به آيات متعدد قرآن در زمينه روابط بين همسران و نحوه همسرداری اسلامی اشاره كرد و گفت: اسلام خانواده را اصلی‌ترين كانون هدايت، تربيت و بندگی می‌داند و برای خانواده نقش ويژه‌ای قائل شده است و افتخار اسلام اين است خانواده تربيت شده‌ای به نام اهل بيت (ع) را معرفی می‌كند و در آيه 33 سوره احزاب می‌فرمايد«إِنَّمَا یُرِيدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا؛ خدا فقط مى‏خواهد آلودگى را از شما خاندان [پيامبر] بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند»

 

حجت‌الاسلام ماندگاری در پاسخ به اين سؤال كه آيا اصول همسرداری اسلامی از منابع قرآن، سنت و حديث استخراج شده است يا خير، گفت: برای استخراج نظام تربيتی در اسلام اقدامات زيادی صورت گرفته است و آيات زيادی هم وجود دارد از جمله از ابتدای سوره نساء، سوره نور و سوره طلاق مباحث مربوط به خانواده به طور گسترده عنوان شده و در آيات متعدد سوره‌های ديگر نيز از اين مفاهيم سخن به ميان آمده است.

 

اين استاد حوزه و دانشگاه تصريح كرد: مباحث مربوط به زن و شوهر، جايگاه زن و شوهر و حتی طلاق و مباحث مربوط به جدايی زن و شوهر- در مواقعی كه تكليف به جدايی باشد- به زيبايی در قرآن بيان شده است.

 

وی به تفسير آيه 34 سوره نساء كه در آن امده است« الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللاَّتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَیْهِنَّ سَبِيلًا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِیًّا كَبِيرًا؛ مردان سرپرست زنانند به دليل آنكه خدا برخى از ايشان را بر برخى برترى داده و [نيز] به دليل آنكه از اموالشان خرج مى‏كنند پس زنان درستكار فرمانبردارند [و] به پاس آنچه خدا [براى آنان] حفظ كرده اسرار [شوهران خود] را حفظ مى‏كنند و زنانى را كه از نافرمانى آنان بيم داريد [نخست] پندشان دهيد و [بعد] در خوابگاه‏ها از ايشان دورى كنيد و [اگر تاثير نكرد] آنان را ترك كنيد پس اگر شما را اطاعت كردند [ديگر] بر آنها هيچ راهى [براى سرزنش] مجوييد كه خدا والاى بزرگ است» پرداخت و گفت: من اسم اين آيه را نظام خانواده در اسلام می‌گذارم كه در آن 3 بحث جدی مطرح شده است.

 

حجت‌الاسلام ماندگاری: 
 

در روايات آمده است كه مرد بايد كانون توليد و توزيع محبت در خانواده باشد، به نحوی كه در رواياتی از حضرت رسول (ص) امده است اگر مردی به همسرش بگويد كه او را دوست دارد اين سخن هرگز از ياد زنش نمی‌رود 
 

حجت‌الاسلام ماندگاری، بحث اول مطرح شده در اين آيه را جايگاه مردان در خانواده عنوان كرد و افزود: «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء » بيان می‌كند كه مرد بايد اقتدار خود را حفظ كند و قائمه زندگی باشد؛ در دل اين اقتدار نيز سه تكليف حفظ قدرت، محبت و تدبير برای مردها مقرر شده است.

 

اين استاد حوزه و دانشگاه در تشريح لزوم حفظ قدرت مردان گفت: خداوند به مرد قدرت بيشتری نسبت به زن داده است چرا كه مسئوليت سخت‌افزاری مرد بيشتر است و مسئوليت نرم‌افزاری بر عهده زن است و اين كمال خانواده است كه خداوند دو كار تخصصی را به دو وجودی كه ستون خيمه زندگی هستند سپرده است.

 

وی با اشاره به تفسير اين آيه تأكيد كرد: مرد حق ندارد قدرت جسمی و مالی و اقتصادی خود را تضعيف كند؛ از سوی ديگر وظيفه دوم مرد محبت است، در روايات آمده است كه مرد بايد كانون توليد و توزيع محبت در خانواده باشد، به نحوی كه در رواياتی از حضرت رسول (ص) آمده است اگر مردی به همسرش بگويد كه او را دوست دارد اين سخن هرگز از ياد زنش نمی‌رود و همين روايات را ما مبنا قرار می‌دهيم و استدلال می‌كنيم كه مرد حتی بايد محبت كردن به مادر را به فرزندانش ياد دهد.

 

وی سومين پايه و ويژگی‌ اقتدار مرد را تدبير - به بيان امام باقر (ع) تدبير و تقدير معيشت - عنوان و اظهار كرد: اگر مرد اين سه ركن قدرت، محبت و تدبير را حفظ كند، اين سه در كنار هم تبديل به اقتداری می‌شود كه برای قائمه بودن مرد مورد نياز است؛ از آنجا كه قدرت خشونت می‌آورد و تدبير خشكی روابط را در پی دارد، محبت محور اين سه و برای تلطيف قدرت و تدبير است.

 

حجت‌الاسلام ماندگاری همچنين گفت: مردی كه اقتدار داشته باشد در زندگی مطلوب و خواستنی است و همه دوست دارند زير سايه چنين اقتداری باشند، اقتداری مانند اقتدار حضرت حق، اقتدار پيامبر و اهل بيت (ع) و يا در زمان خودمان مانند اقتدار حضرت امام (ره) كه اقتدار ويژه‌ای داشت اما خشنونت نداشت. 
 
 

997