فقه جواهری شالوده تمدن نوین اسلامی است

  به گزارش راسخون به نقل از خبرگزاری بین‎المللی قرآن(ایکنا)حجت‎الاسلام والمسلمین حسین احمدی قمی، معاون بنیاد مهدی موعود کشور گفت: تمدن‌سازی اولین رکن هویت بشر است که از ابتدای خلقت با او شکل گرفت؛ از ساختن ابزارآلات و ساختن خانه و پوشاک و همچنین سبک زندگی از روزهای نخستین اکتشافات بشر تا به امروز بشر هر روزه به دنبال تغییر و تکمیل تمدن خویش بوده است.
 

فقه به دنبال ایجاد نظامات منطقی بر پایه عقل و وحی است

وی افزود: واژه تمدن‌سازی در ادبیات سیاسی نسبت به تعریف عام آن متفاوت است؛ تمدن‌سازی جزء جدایی ناپذیر از زندگی انسان است و از این حیث که به دنبال ساختن فضایی برای زندگی بهتر بشر است از یک سو با فقه ما در یک عرض قرار می‏گیرند؛ یعنی فقه نیز به دنبال ایجاد نظامات منطقی بر پایه عقل و وحی برای زندگی بهتر بشر است.

این استاد حوزه اظهار کرد: در سوره حمد، به نوعی خط مشی زندگی و تمدن اسلامی در ابعاد مادی و معنوی بیان شده است؛ آنجا که انسان به خداوند عرضه می‎دارد که می‎‏خواهد در صراط مستقیم حرکت کرده و به راه ناصواب که موجب ناخوشنودی خداوند است دچار نشود.

معاون بنیاد مهدی موعود کشور گفت: پس تمدن اسلامی باید یک هدف خاص داشته باشد که هم فرماندهی آن مردم را به صراط مستقیم هدایت کند و هم ارکان جامعه در صراط مستقیم حرکت کند؛ اگر تعریف تمدن را دستاوردهای سخت‎افزاری و نرم افزاری بشر برای دست یابی به سبک متعالی زندگی بیان کنیم در این رابطه باید مشخص کنیم که هدف غایی ما از این تمدن چه بوده است؛ آیا برآیند این دست آوردها، قرار است ما را به صراط مستقیم الهی نزدیک کند یا صراط مستقیم انسانی؟
 

نحله‌هایی که با عقل محدود و هوس‌های نامحدود بنا شده به سعادت نمی‌رسند

احمدی قمی اظهار کرد: قطعا غربی‎ها و ارباب تفکرات و تمدن اومانیستی نیز نمی‎گویند که ما می‎خواهیم آلوده شویم، آنها هم می‎گویند هدف ما از این نوع و شیوه و ساختار زندگی رسیدن به زندگی آرام و سعادت بشر است؛ ولی همان گونه که اسلام و قرآن نیز پیش بینی کرده‎اند هیچ نحله انسانی که با عقل محدود و هوس‎های نامحدود بشر همخوان شود، سعادت بشر را به همراه نخواهد داشت.

وی گفت: به رغم توسعه تمدن بشری در همه ابعاد باید دید که خروجی‎های این زندگی و تمدن چه بوده است؟ آیا این خروجی‎ها چیزی جز بیماری‎های عجیب و غریب، گرم شدن زمین، نا امن شدن دنیا، تروریسم و اختلافات فراگیر در سطح جهان، کودکان و زنان کار، بردگی جدید در نظام کار بین‎المللی و استثمار ثروتمندان از فقرای جهان نیست؟
 

احمدی قمی بیان کرد: در این رابطه است که اسلام راهی جدید را پیش روی بشر قرار می‎دهد که همان تمدن نوین بر پایه اسلام است؛ چیزی که مقام معظم رهبری نیز همواره بر آن تاکید کرده است؛ خداوند نیز در قرآن در جای جای قصص و سخن پیامبر(ص) با مردم بیان کرده است؛ خداوند از مومنین پیمان گرفته است که همواره تابع ولایت باشند و برای تمدن‌سازی نبوی پشت سر نبی خود حرکت کنند.

وی با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم در این رابطه گفت: «النبِی أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمهَاتُهُمْ وَأُوْلُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ إِلا أَن تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِیَائِکُم معْرُوفًا کَانَ ذَلِکَ فِی الْکِتَابِ مَسْطُورًا»؛ این آیه نشان می‎دهد که اگر انسان بخواهد به تعالی برسد باید خود را در تمدن نبوی جای دهد و یکی از رموز و کلیدهای ورود به این تمدن، صلوات هر روز بر پیامبر و خاندان شریف ایشان است؛ یکی از اصرار صلوات، مقیم کردن ذهن و جان در این تمدن در مقابل تمدن شیطانی است.
 

عناصر تمدن اسلامی بدون فقه قوام و دوام نخواهند یافت

این استاد حوزه بیان کرد: به هر ترتیب تمدن اسلامی نیز یک شکل خاص دارد که در نظام فکری و اجرایی نبوی و سپس علوی و فاطمی و حسنی و حسینی تا تمدن مهدوی که همگی برایند و ادامه دهنده تمدن نبوی هستند نظام می‎یابد؛ در این تفکر و سبک زندگی، عنصر اصلی و شالوده تنظیم روابط، قطعا فقه اسلامی است؛ اگر فقه نباشد هیچ کدام از این عناصر تمدنی قوام و دوام نخواهد یافت.

رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات استان قم ادامه داد: اینجاست که تفاوت فقه شیعه که به معنای پیوند فقه نبوی تا مهدوی است در زندگی انسانی است با سایر فقه‎ها مشخص می‎شود؛ فقه علوی برگرفته از فقه ناب نبوی است که امام علی(ع) سالها آن را در محضر پیامبر(ص) و ناظر بر قرآن تدوین کرد و در اختیار سایر ائمه نیز قرار گرفته است به همین جهت است روایات تفسیری شیعه که بسیاری از آنها به حکم‎های فقهی نیز تبدیل شدند با نگاه اهل تسنن و به خصوص سلفی گری احمد بن حنبل و قیاس محوری ابوحنیفه متفاوت است.

احمدی قمی اظهار کرد: خلفای اولین اسلام تا سالها نقل حدیث را ممنوع کردند و مطالبی را وارد دین و جامعه کردند که با اصل فرمایشات و سنت نبوی در تضاد بود؛ حتی این شیوع رفتار ضد تمدنی باعث شد که حتی امام علی(ع) در سالهای واپسین حکومت خویش نیز بیان کنند که در جامعه 30 آفت و رفتار ضد نبوی شیوع دارد که برای برطرف کردن آنها به دلیل فرهنگ‌سازی‌ای که در این زمینه از قبل انجام شده است کار سنگینی در راه است که همین آفت‌ها نیز باعث شد تا فقه اسلامی دچار شقه‎های فراوان شود.

وی گفت: به هر ترتیب پس از شیخ مفید و شیخ صدوق و شیخ طوسی و فقهای بزرگ اسلامی تا امروز در حوزه‎های علمیه سعی شده است این جریان فقهی برای تمدن‌سازی اسلامی به کار رود؛ در حقیقت شیخ طوسی بخشی از مسیر تمدن‌سازی ناظر بر رابطه با حاکم اسلامی را طی کرد ولی ایده اصلی پس از سالهای متمادی در تفکرات آیت‎الله نایینی شکل گرفت و پس از آن امام راحل ناظر بر فلسفه صدرایی و فقه جوهری آن را در قالب ایجاد نظام اسلامی به منصه ظهور گذاشت.

این استاد حوزه بیان کرد: به دلیل اینکه فقه شیعه و حوزه‎های علمیه تا قبل از انقلاب به دلیل عدم حضور یک دولت کاملا دینی مبتنی بر فقه شیعی نتوانسته بود به حوزه‎های اجتماعی و حکومتی فقه بپردازد با پیروزی انقلاب این مسیر توسط امام آغاز شد و به همین دلیل است که برخی روشنفکران بیان کردند که فقه تشیع نباید در حکومت وارد شود زیرا کار او چیز دیگری است زیرا سابقه تاریخی ملت ایران و مسلمانان آنان را در این دو راهی قرار نداده بود؛ ولی در ایران پس از جنگ به خصوص این روند شدت گرفت و در سالهای رهبری امام خامنه‎ای این جریان شدت بیشتری گرفت.

وی گفت: با تقویت حوزه‎های علمیه و تخصصی شدن روند فعالیت‎های آموزشی در حوزه این ضرورت حس شد که تمدن اسلامی باید ناظر بر فقه شیعی که برگرفته از آیات و روایات و عقل است شکل بگیرد؛ در این زمینه امام خمینی(ره) فقه جواهری را شالوده تمدن اسلامی بیان کردند و گفتند که این فقه است که باید در حوزه‎های علمیه رایج شود؛ زیرا در فقه جواهری نشانه‎های بسیار قوی در ارائه راه حل برای مسایل جدید وجود دارد که ضمن حفظ پویایی فقه، جامعه را نیز از رفتارهای دیگر، بی‎نیاز می‎کند.
 

احمدی قمی اظهار کرد: پس یکی از وظایف اصلی حوزه‎ها حرکت در جهت خواست ولی فقیه زمان که خواستار تمدن‌سازی نوین اسلامی است می‎باشد و تمدن نوین اسلامی با شالوده فقه که تنظیم کننده روابط انسانی در حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است ایجاد می‌شود؛ فقه است که حریم توسعه و پیشرفت و حتی تحقیقات و دستاوردهای بشر را مشخص می‎کند و در این راه بسیار لازم است که طلاب در زمینه‎های خاص متخصص شوند و حوزه کاملا تخصصی داشته باشیم تا به سوالات پیچیده این عصر پاسخ قاطع دهد و اگر فقهی در میان نباشد تمدن اسلامی جای خود را به تمدن انسانی خواهد داد.