رشد شاخص بورس رشد صنعت کشور

در سال‌های اخیر که شاهد رکورد زنی‌های پیاپی شاخص بورس بوده ایم، اکثر صنایع کشور نیز با این بازار روند صعودی در پیش گرفته اند. جالب است که تاثیر تأمین منابع مالی صنایع خصوصی و دولتی در این بازار به نحوی بوده است که حتی تحریم‌های بین المللی نیز نتوانسته تاثیر آن را بی اثر کند. صنایع پتروشیمی و نفتی ایران برخلاف تحریم هایی که در سال‌های اخیر گریبان گیر آن‌ها شده در بازار سرمایه ایران روز به روز روند صعودی در پیش گرفته است.

همین موضوع برای سایر صنایع خصوصی و دولتی نیز ادامه پیدا کرده است. بورس برای شرکت‌های خصوصی کوچک و بزرگ تبدیل به یک بنگاه بزرگ تأمین منابع مالی شده است.


 
بازار سرمایه در ماه‌های اخیر با عرضه اولیه‌های بزرگی که داشته، تبدیل به سکان دار سایر بازارهای مالی شده است. رشد بورس در واقع می تواند رشد صنایع مختلف را به دنبال داشته باشد. بستر اقتصادی کشور در سال 99 می تواند این فرصت طلایی را با سکان داری بازار بورس تبدیل به اهرمی برای پرتاب در سال جهش تولید نماید. دولت نیز وظیفه تأمین مالی بازار سرمایه را باید جدی‌تر از قبل در دستور کار خود قرار دهد. یک قدم بزرگ که جز با همکاری همه بخش‌ها قابل حصول نخواهد بود (1).
 

تجهیز منابع مالی برای بورس

اهمیت تجهیز منابع مالی برای بورس به روش‌های رایجی که وجود دارد، به اندازه کل عمر اقتصادی ایران در سال 99  اهمیت خواهد داشت. در حالی که در اوج بیماری کرونا همه بازارهای مالی جهان رکود بزرگی را پشت سر گذاشتند، شاخص بازار بورس ایران با عبور از مرز 1 میلیون واحد رونق عجیبی در کشور ایجاد کرده است.

شرکت هایی که در ظاهر با توجه به تحریم منابع اولیه و عدم دسترسی به بازارهای جهانی بایستی به سمت ورشکستگی و خروج از بازار رقابت روند، با ورود به بازار سرمایه در حال انباشته کردن دارایی‌های خود بوده و روز به روز هم به ارزش آن‌ها اضافه می‌شود. همین امر می تواند در روند تولید آن‌ها تاثیر فزاینده داشته و شعار جهش تولید را در سال 99 معنی کند.  

حال که چنین فرصت خوبی از طریق بازار بورس برای شرکت‌های خصوصی فراهم آمده است، بر مدیران این صنایع لازم است تا با هدایت این نقدینگی‌ها به سمت تولید ارزش تولید ناخالص داخلی را به استانداردهای لازم حتی فراتر ارتقا دهند. استفاده از انواع روش‌های تجهیز منابع مالی برای بورس در این زمینه نیز می تواند بازده کار را تا چند برابر بهبود دهد (2).

روش‌های رایج تجهیز منابع مالی برای بورس

سوق دادن پس اندازها و نقدینگی‌های موجود در میان اقشار جامعه به سمت بازار بورس اتفاقی است که در چند ماه گذشته با سرعت بیشتری در جریان است. اما چه اتفاقی افتاده و چه مسیری را بازار سرمایه دنبال کرده است که اکنون چنین قدرتی در این بازار برای سرمایه گذاران مشاهده شده است؟ بازار بورس ایران برخلاف پیش بینی‌های مبتنی بر افول در شاخص‌های 500 هزار تا 1 میلیون، اکنون به اعدادی دو برابر این واحد‌ها نیز نزدیک می‌شود.

این شاخص تا کجا می تواند به این رشد ادامه دهد؟ پاسخ هر دو این سوال‌ها به سیاست هایی که دولت و سازمان بورس برای تجهیز منابع مالی برای بورس اتخاذ می نمایند مربوط می‌شود. در چند بخش می توان این روش‌ها را که در سال‌های گذشته نیز استفاده شده است دسته بندی کرد.
 
  • تجهیز منابع مالی بورس با استفاده از اوراق قرضه و بدهی
یکی از روش‌های رایجی که در سال‌های گذشته هم منابع مالی زیادی را به سمت بازار بورس روانه کرده است استفاده از صندوق‌های با درآمد ثابت و اوراق قرضه و بدهی به سرمایه داران است تا با اطمینان کامل از رشد سرمایه خود و بدون هیچ ریسکی منابع مالی خود را در اختیار صنایع خصوصی قرار دهند. شرکت‌های خصوصی از این طریق می توانند منابع مالی لازم برای رشد تولید خود را به دست بیاورند.
 
  • تجهیز منابع مالی بورس با استفاده از سهام
سهام داری رایج تری روش تجهیز منابع مالی بورس است که سال 99 به اوج خود رسیده و ادامه این روند می تواند بازار بورس ایران را به بزرگترین بازار سرمایه منطقه نیز تبدیل کند.
 
  • تجهیز منابع مالی بورس با استفاده از صندوق‌های مالی و سرمایه گذاری
 
  • تجهیز منابع مالی بورس با استفاده از با اعطای امتیازات به سرمایه گذاران (3)
 

تجهیز منابع مالی بورس راهی برای رشد بخش خصوصی

یکی از مهم‌ترین مزیت هایی که در تجهیز منابع مالی بورس مبتنی بر بخش خصوصی وجود دارد، مشارکت مستقیم مردم در رونق این بخش است. با استفاده از این قابلیت بازار سرمایه، بدون نیاز به سرمایه گذاری کلان دولت بخش خصوصی نیز رونق گرفته و هم می تواند در اقتصاد مردم باعث رونق شده و هم باعث بستر سازی لازم برای جهش تولید در سال 99 باشد.

یکی از معضلات بزرگی که در سال‌های اخیر گریبان‌گیر بخش خصوصی بوده، عدم وجود منابع مالی لازم برای رشد تولید بوده است. این روند حتی برخی از صنایع را تا مرز ورشکستگی نیز پیش برده است. اکنون اما با وجود منبع عظیمی به نام بازار بورس این مشکل بزرگ از سر راه این شرکت‌ها برداشته شده است. از این رو آن‌ها می توانند با مدیریت این منابع مالی حتی خود را برای سال‌های آینده نیز تجهیز کنند.

یکی از مزیت‌های بزرگ تجهیز منابع مالی بورس مبتنی بر شرکت‌های خصوصی در این است که این شرکت‌ها با استفاده از این منابع بیشتر از همه وام دار خود و سرمایه گذاران خود می شوند و هیچ بدهی به بانک‌ها هم نخواهند داشت.


 

بورس و رونق تولید در سالی که گذشت

جهش چند برابری شاخص بازار بورس در همین سه ماهه نخست سال 99 ناشی از ورود نقدینگی‌های عظیمی بوده است که در سال 98 در این بازار شاهد بوده ایم. آمارها نشان می دهد که در سال 98 بیش از 980 هزار میلیارد تومان ورود پول و سرمایه از طرف سرمایه گذاران خرد به بازار بورس داشته ایم. عددی شگفت انگیز در این شرایط اقتصادی نابسامان کشور که نشان از رونق این بازار دارد.

حضور شرکت‌های مختلف در بازار بورس چندین مزیت عمده را برای آن‌ها رقم زده است. عدم نیاز به حمایت‌های مالی بخش دولتی، رهایی از تحریم‌ها و عواقب ناشی از آن، توسعه تولید بدون هزینه زیاد از جمله این مزیت‌ها هستند. تقریبا در سال قبل تمام صنایع از این بازار منفعت برده اند. همین روند در سال جدید نیز با قدرت بیشتری آغاز شده است.

سرمایه گذاران در بخش‌های مختلف در حال ورود به این بازار هستند و در همین سه ماهه اول سال رکورد همه سال‌های قبل ورود نقدینگی به بورس شکسته شده است. به طور حتم اگر قرار است نقطه عطفی در رونق تولید ملی کشور با استفاده از نقدینگی‌های بازار بورس پیدا کنیم، سال 98 بهترین انتخاب برای آن است (4).
 

بورس و جهش تولید در سال 99

سال 99 با مزین شدن به نام سال جهش تولید مسئولین کشور را به این فکر فرو برده است تا با استفاده از بسترهایی مانند بورس و بازارهای سرمایه، به دنبال تأمین نقدینگی و تجهیز مالی لازم بنگاه‌های اقتصادی برای رونق تولید و حتی جهش تولید باشند. اما آیا بورس از این قدرت برای ارتقاء تولید برخوردار است؟

برای اینکه بهتر به قدرت بورس و بازار سرمایه پی ببرید، تنها کافی است در همین چند ماهی که تحریم‌ها علیه ایران چند برابر شده این بازار را تحلیل کنید. با توجه به عدم امکان ورود کالاها به داخل ایران و صادرات محور شدن بازار، شرکت‌های تولیدی می توانند با تأمین منابع مالی با قیمت ارز مناسب به دنبال جهش تولید ملی و بعد از آن ارز آوری از طریق صادرات باشند.

نقدینگی بازار باعث می‌شود تا هرگونه افزایش قیمت ارز هم تاثیری روی این روند نداشته و حتی رونق این شرکت‌ها را نیز افزایش دهد. اتفاقی که کشورهای بسیار بزرگ اقتصادی جهان مانند آمریکا با هزاران ترفند به دنبال عملیاتی ساختن آن در کشور خود و بازار سرمایه خود هستند. در این میان دولت می تواند با اعطای تسهیلات لازم زمینه ساز ورود شرکت‌های تولیدی را در سطح گسترده به بازار بورس فراهم آورد.

رونق گرفتن عرضه اولیه‌ها در ماه‌های اخیر و بالا رفتن تعداد آن‌ها نشان می دهد که تا حدی این روند در دستور کار قرار گرفته است. عرضه اولیه‌های بزرگ دولتی مانند نماد شستا که در ماه‌های اخیر به عنوان بزرگترین عرضه اولیه وارد بازار بورس ایران شد، نباید اتفاقی تاریخی شده و این روند بایستی برای شرکت‌های تولیدی نیز به همین صورت رخ دهد.


 

تجارب بورس در جذب منابع مالی در سایر کشورها

نگاهی به روند تاریخی بازارهای سرمایه کشور‌های دیگر نشان می دهد که یکی از اصلی‌ترین نقش‌ها در بستر سازی اقتصادی آن‌ها را این بازار به عهده داشته است. ورود شرکت‌های بزرگ بخش خصوصی به بازارهای سرمایه و جلب اعتماد عمومی از این طریق باعث شده تا علاوه بر رونق خود بازار بورس، باعث رونق سایر صنایع و تولیدات نیز شود.

برای مثال اگر نگاهی به رونق اقتصادی آمریکا بعد از ورود سهام شرکت‌های بزرگی مانند اپل و فیس بوک به بازار بورس نیویورک بیندازید، متوجه این تاثیر فزاینده خواهید شد.

شرکت‌های بزرگ به دلیل استعداد بالایی که دارند این امکان را برای کاربران فراهم می آورند تا با اطمینان بیشتری برای خرید سهام وارد بازار سرمایه شوند. از طرفی گنجایش و ظرفیت بازار نیز به جهت ورود این سهام‌ها افزایش یافته و این امر زمینه ساز ورود سرمایه‌های بیشتر به بازار نیز می‌شود (5).

جالب است بدانید که رونق بازار بورس حتی می تواند منجر به ورود نقدینگی‌ها از خارج نیز شود. برای مثال در حال حاضر بزرگترین سرمایه گذاران بورس آمریکا کشورهای ژاپن و عربستان هستند. این روند با تبدیل شدن بازار بورس ایران به بزرگترین بازار سرمایه منطقه خیلی هم دور از انتظار نخواهد بود.
 
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم تا اهمیت رونق بازار بورس برای اقتصاد کشور را بازگو نموده و امکان بهره وری صنعت گران خصوصی از نقدینگی‌های موجود در این بازار به نفع جهش تولید را بیشتر بشکافیم. متاسفانه در سال‌های اخیر فرصت سوزی و از بین بردن منابع تبدیل به یکی از عادت‌های اصلی در کشور ما شده است.

به جای قاپیدن فرصت‌ها هر دم از خبرگذاری‌های مختلف خبرهایی مبنی بر از دست رفتن فرصت ها، کلاهبرداری‌های کلان و ورشکستگی‌های شرکت‌های بزرگ به گوش می رسد. روندی که این بار اگر برای بازار سرمایه هم اتفاق بیفتد، بایستی جهش تولید را امری نشدنی در سال 99 بدانیم.

اما اکنون با گذشت سه ماه از سال جدید و رونق گرفتن بازار بورس تجهیز مالی شرکت‌های خصوصی برای ایجاد جهش تولید به امری شدنی تبدیل شده است.

درست در زمانی که همه جهان با دست و پنجه نرم کردن با ویروس کرونا درگیر شرایط نابسامان اقتصادی هستند، بازار بورس ایران در جهت عکس باعث رونق اقتصاد داخلی کشور شده و از این بابت بهترین موقعیت را برای تصمیم گیرندگان کشوری قرار داده است.

پینوشتها
  1. www.tasnimnews.com
  2. www.basirat.ir
  3. www.sena.ir
  4. www.irna.ir
  5. www.marketwatch.com