نگاهی به تجربه سایر کشورها در رشد و توسعه کسب و کارهای خانگی

جهش تولید در این سال به عنوان یک شعار همه گیر مطرح شده است که تمامی افراد جامعه می توانند در تحقق یافتن آن نقش داشته باشند. برای دستیابی به این شعار لازم است تا اقتصادهای خرد و کلان تلاش خود را به کار ببندند تا بتوانند مسیر جهش تولید را هموار کنند. بر این اساس الزاما نیاز نیست تا افراد سرمایه های بزرگی را برای تولید محصولات به کار گیرند.

چرا که همه افراد سرمایه های کلان برای انتخاب مکان و همچنین تهیه تجهیزات لازم برای تولیدات را ندارند. اما کسب و کارهای خانگی می توانند با کمترین سرمایه ها انجام شوند و نقش مهمی در اقتصاد ایفا کنند. در دنیای امروز بسیاری از کسب و کارهای خانگی با هزینه های اولیه بسیار پایین شکل گرفته اند و در طول زمان با درآمدزایی های کلانی ادامه یافته اند.

اهمیت مشاغل خانگی در تحقق یافتن شعار جهش تولید

کسب و کارهای خانگی علاوه بر کمک به شکل دهی اقتصادی پویا، مزایای بسیاری برای افراد در پی خواهند داشت. یکی از مهمترین مزایای این کسب و کارها که در قسمت قبل نیز عنوان شد، کم کردن هزینه های مربوط به اجاره یا خرید مکان برای شروع کسب و کار خواهد بود. همچنین کاهش زمان رفت و آمد به محل کار می تواند موجب بهره وری بیشتر از زمان شود. به این مفهوم که زمانی که قبلا صرف رفت و آمد می شد، می تواند به ساعات کار اضافه شود.

ساعات کاری در مشاغل خانگی انعطاف پذیر است و افراد انعطاف پذیری بالاتری برای کار کردن در منزل خواهند داشت. بر این اساس افراد بسته به تمایل خود می توانند در هر ساعتی از شبانه روز مشغول به کار شوند. در مورد مشاغل خانگی این امکان وجود دارد که هزینه های صرفه جویی شده از اجاره، یا پرداخت قبوض مختلف، صرف به کارگیری نیروهای جدید و گسترش کسب و کار شود. حتی در این نوع مشاغل می توان در بسیاری از مواقع از کمک اعضای خانواده نیز برای پیشبرد کارها بهره گرفت.



علاوه بر موارد عنوان شده کار در منزل دارای مزیت هایی از جمله: عدم نیاز به مجوزهای مختلف، کاهش سطح استرس و اضطراب افراد، امکان کار برای همه افراد از جمله افراد معلول و کم توان و.... نیز هست. با توجه به ویژگی ها و مزیت های عنوان شده برای کسب و کارهای خانگی بسیاری از افراد امروزه به انجام این کارها ترغیب شده اند.

این مشاغل به خصوص برای بانوان بسیار مناسب هستند و در کنار رسیدگی به امور منزل می توانند درآمدزایی نیز داشته باشند. در دوران شیوع ویروس کرونا، مشاغل خانگی اهمیت بسیار ویژه ای پیدا کرده اند چرا که محدودیتی در انجام آن ها وجود نخواهد داشت.

در سال جهش تولید، مشاغل خانگی به عنوان رکن مهمی در اقتصاد ایفای نقش کرده اند. با شیوع ویروس کرونا بسیاری از تولیدات و کسب و کارها با رکود مواجه شده اند در حالی که کسب و کارهای خانگی با رونق بیشتر در حال انجام هستند. با گسترش استفاده از اینترنت و ایجاد اشتغال در فضای مجازی، مشاغل خانگی به طور فزاینده ای افزایش یافته اند.

بنابراین اهمیت مشاغل خانگی امروزه بر کسی پوشیده نیست و می توان نقش پررنگ آن را در ایجاد اقتصادی پویا به وضوح مشاهده کرد. طبق آمار چیزی در حدود 20 درصد از درآمد کشورهای در حال توسعه از طریق مشاغل خانگی تامین می شود. (1)

نگاهی به پیشینه مشاغل خانگی در ایران

مشاغل خانگی در ایران دارای سابقه بسیار طولانی هستند. بسیاری از بانوان از زمان های قدیم، صنایع دستی مختلفی را در منزل تولید می کرده اند. قالی بافی یکی از مهمترین مشاغل خانگی بود که در گذشته در ایران بسیار رواج داشت. به طور کلی می توان عنوان کرد که کسب وکارهای خانگی پدیده جدیدی نیستند اما امروزه با گسترش فضای مجازی به آن توجه خاصی شده است.

کسب و کارهای خانگی در ایران به دلیل عدم نیاز به سرمایه زیاد و زود بازدهی به عنوان رکنی در متعادل کردن بازار شناخته شده اند. کسب و کارهای خانگی امروزه در کشور ایران به دلیل نوع ساختار جمعیتی می توانند بسیار اثر گذار باشند. بر همین اساس در سال رونق تولید نیاز به نگاهی خاص برای رونق کسب و کارهای خانگی بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

با این که کسب و کارهای خانگی در ایران داری سابقه بسیار طولانی هستند، اما هنوز هم از این مشاغل حمایت خاصی نمی شود و فعالیت آن ها تحت نظر سازمان خاصی صورت نمی پذیرد. بر این اساس لازم است تا نهادی برای تامین بودجه و کمک به حل مشکلات این کسب و کارها به عنوان رکنی مهم در اقتصاد کشور شکل گیرد.

ایجاد یک جهت گیری کلی برای رسیدن به اهداف این مشاغل امری بسیار ضروری است که لازم است بیش از گذشته به آن توجه شود. بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان با توجه خاص به مشاغل خانگی و نظام مند کردن آن توانسته اند گردش مالی بسیار زیادی را از این طریق به وجود آورند. در ادامه این بخش نگاهی به رویکرد سایر کشورهای جهان به مسئله مشاغل خانگی و اهداف آن ها در این حوزه خواهیم داشت.

مشاغل خانگی در کشورهای پیشرفته جهان

برای این که بتوان تصمیم درستی در مورد سازمان دهی مشاغل خانگی در ایران اتخاذ کرد، لازم است تا از تجربیات سایر کشورهای جهان در این حوزه استفاده کرد. استفاده از اینگونه تجربیات کشورهای پیشرفته جهان می تواند نقش مهمی در شکل گیری نظامی هدفمند در حوزه مشاغل خانگی در ایران داشته باشند.

مشاغل خانگی در چین: چین به عنوان دومین اقتصاد قدرتمند جهان و به عنوان پر جمعیت ترین کشور در دنیا، توانسته است مشاغل بسیاری را برای مردم ایجاد کند. طبق آمارها چیزی در حدود هشتصد میلیون شغل در کشور چین ایجاد شده است که این امر نشان دهنده توجه خاص دولتمردان این کشور به مسئله اشتغال است.

مشاغل خانگی یکی ازمهمترین ارکان شکل دهنده اقتصاد در کشور چین هستند. در این کشور مشاغلی همچون: فروشگاه های آنلاین و اینترنتی، کسب درآمد از طریق فضای مجازی و تلفن های همراه، تولید مواد غذایی و صنایع دستی در مقیاس کوچک، بازاریابی، مترجمی زبان، کلاس های آنلاین و.... مشاغلی هستند که به صورت خانگی دنبال می شوند.

در کشور چین نهادهای متعددی برای سامان دهی به وضعیت کسب و کارهای خانگی وجود دارد. این کشور با آموزش نیروهای مختلف و همچنین دسترسی به اطلاعات و سازماندهی کنسرسیوم های بازار، توانست گام مهمی در جهت ارتقاء و پیشرفت مشاغل خانگی بردارد. یکی از موضوعات بسیار مهمی که در مورد مشاغل خانگی در این کشور مورد توجه قرار گرفته است، موضوع بازاریابی و فروش محصولات مختلف است. بازاریابی محصولات در سطح منطقه ای، کشوری و حتی بین المللی به خوبی انجام پذیرفته است.


 
مشاغل خانگی در آمریکا
در کشور آمریکا مشاغل خانگی نقش پر رنگی دارند. به طوری که رقمی در حدود 2 و نیم میلیون نفر به صورت پاره وقت و 7 میلیون نفر به صورت تمام وقت به کسب درآمد از طریق مشاغل خانگی مشغول هستند. در گذشته مشاغل خانگی 30 درصد از مشاغل و کسب و کارهای کوچک را تشکیل می دادند که امروزه این رقم به بیش از 50 درصد رسیده است. که این امر نشان دهنده اهمیت مشاغل خانگی در این کشور است.

در آمریکا سازمانی به نام ادارة کسب وکارهای کوچک وجود دارد که مساعدت های مالی و اعتباری دولت فدرال را به این واحدها ارائه می کند. این مساعدت ها فقط به کمک های مالی و اعتباری ختم نمی شود، بلکه وزارت بازرگانی این کشور، دفاتر خاصی دارد که از طریق آن ها اطلاعات مورد نیاز کسب و کارهای خانگی و کوچک دربارة بازارهای داخلی و خارجی را در اختیارشان قرار می دهد. (2)
 
مشاغل خانگی در استرالیا
در استرالیا نیز نگاه خاصی به مشاغل خانگی وجود دارد؛ به طوری که رقمی بین 6 تا 7 درصد مشاغل این کشور را کسب و کارهای خانگی تشکیل می دهند. این مشاغل سالانه رقمی در حدود 80 هزار دلار فروش دارد. به طور کلی در این کشور 680 هزار واحد در زمینه کسب و کارهای خانگی مشغول به فعالیت هستند. در استرالیا نیز تدابیری برای سازمان دهی به این مشاغل اتخاذ شده است که بر اساس آن می توان به مشکلات و مسائل این کسب و کارها رسیدگی کرد. (3)
 
مشاغل خانگی در تایوان
کشور تایوان یکی از کشورهای پیشتاز در حوزه توسعه کسب و کارها و مشاغل خانگی به شمار می رود. پس از جدایی تایوان از چین، اقتصاد این کشور با همین مشاغل خانگی رشد کرد. به طوری که امروزه رقمی در حدود 80 درصد مشاغل این کشور به طور مستقیم و غیر مستقیم با مشاغل خانگی در ارتباط هستند.

سیاست های حمایتی در این حوزه، تامین نیازهای مالی و اعتباری، تشویق مردم به رواج کسب و کارهای خانگی، توسعه یکپارچه توانمندی هایی در رابطه با تکنولوژی و بازنگری در مورد سیاست های مالیاتی، محدودیت های بازرگانی، صادراتی و قوانین حقوقی، همگی عواملی هستند که بر روی پیشرفت و توسعه مشاغل و کسب و کارهای خانگی در تایوان موثر بوده اند. (4)   
 
مشاغل خانگی در ایتالیا
در برخی از مناطق کشور ایتالیا که از نظر اقتصادی نسبت به سایر مناطق توسعه نیافته محسوب می شدند، دولت سعی بر ایجاد اقتصادی مبتنی بر مشاغل خانگی در این کشور داشته است. در این کشور با تکیه بر تولیدات چرمی و همچنین سایر مشاغل خانگی حتی در قسمت هایی که نرخ بیکاری به بالاتر از 22 درصد رسیده بود، افراد زیادی مشغول به کار شدند.



نتیجه گیری و جمع بندی
با توجه به این که کسب و کارها و مشاغل خانگی نقش بسیار ویژه ای در اقتصاد کشورهای مختلف داشته اند، می توان با هدفمند کردن این کسب و کارها نتیجه آن را در اقتصاد مشاهده کرد. در سالی که با عنوان جهش تولید در کشور نامگذاری شده است، اهمیت کسب و کارها و مشاغل خانگی بیش از گذشته نمایان شده است. همچنین با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا در سراسر جهان بسیاری از مشاغل به صورت خانگی دنبال می شوند.

پیشنهاد می شود که برای افزایش بهره وری از مشاغل خانگی در کشور، سازمان ها و ارگان های خاصی برای نظارت بر اعمال این کسب و کارها و همچنین حمایت از آن ها تشکیل شوند. با توجه به پتانسیل های فضای مجازی می توان اشتغال زایی وسیعی در حوزه اینترنت ایجاد کرد. همچنین تولید محصولات خانگی نیز می تواند گام بلندی در جهت تحقق جهش تولید باشد.

با توجه به قرارگیری کشور در شرایط خاص تحریم، هر فرد می تواند با انجام کاری هر چند کوچک، تغییری در شرایط اقتصادی خود و جامعه ایفا کند. به همین علت است که در سال جهش تولید بسیاری از افراد کسب و کارهایی را در منزل راه اندازی کرده و از این طریق درآمدهایی کسب می کنند.

پی نوشتها
  1. www.modegan.ir
  2. کامبیز طالبی، 1383.
  3. آنتونی استنجر، 1999 .
  4. لای سون، 2005.