در مخالفت با اقدامات انجام شده توسّط رژیم پهلوی، حضرت امام خمینی «رحمت الله علیه» در آستانه سال نو طىّ اعلامیه‏‌اى به علماى شهرستان‌ها، عید نوروز را عزاى عمومى اعلام کرد1. رژیم دست نشانده آمریکا که از مبارزات امام و روحانیون به خشم آمده بود در دوم فروردین 1342. مصادف با 25 شوال، سالروز شهادت امام صادق علیه‌‏السلام، جهت ارعاب و حاکم کردن جو سکوت و خفقان بر حوزه علمیه قم، دستور داد، نیروهاى خون خوارش با لباس مبدل به مدرسه فیضیه آمده و پس از برهم زدن مجلس عزادارى، به درگیرى و ضرب و شتم طلاب و روحانیون بى‌‏دفاع بپردازند. سپس مأمورین رسمى به کمک آنان آمده با بستن گلوله به روى طلاب، ده‌ها نفر را شهید و مجروح ساخته و سرانجام با به آتش کشیدن لباس‌ها و کتاب‌های طلاب، پس از چندین ساعت درگیرى، مدرسه را ترک کردند2. فاجعه دل خراش فیضیه جوى از رعب و وحشت بر دل‌های برخی از مردم قم حاکم ساخت. اما رهبر کبیر انقلاب، بدون ذره‏‌اى دلهره، با سخنان روح‌‏افزا و دم مسیحایى خویش، بار دیگر نور امید را در دل‌ها زنده کرد و رژیم را در این ترفند جدیدش ناکام ساخت3. فریادها و روشنگری‌های امام همچنان مشعل مبارزه را در حوزه علمیه و مراکز مهم کشور، روشن نگه داشت و رژیم را به موضع انفعالى کشاند4. حضرت امام «رحمت الله علیه» به همین مناسبت اعلامیه‌‏اى صادر کرد که در آن دو نکته مهم نهفته بود. اوّل این که شاه دوستى را مساوى غارتگرى و هتک اسلام معرّفى کرده بود. دوّم این که تقیّه را در شرایط موجود که اصل اسلام و مذهب در مخاطره مى‏‌باشد حرام اعلام کرد5. اما امام خمینی (رحمت الله علیه) در ادامه مبارزات خود، و در تاریخ 13 فروردین 1342، در واکنش به کشتار مدرسه فیضیه، پیامى براى علماى تهران فرستاد. این پیام بى‏‌‍درنگ تکثیر و در اختیار عموم مردم قرار گرفت. مردم با دیدن این تلگراف تاریخى و محکم و مستدل و پر محتوا که مانند بمب در همه جاى ایران به صدا در آمد، بیش از پیش به دوام مبارزه امیدوار شدند و همه روز بیش‏تر از روز قبل، به خانه امام رفته و اظهار وفادارى مى‏‌کردند6. با این اعلامیه، مبارزات وارد مرحله جدیدى گشت، و ملت ایران را گامی به سوی پیروزی انقلاب نزدیک‌تر گردانید. روح روحانیون جان بر کف واقعه مدرسه فیضیه قم قرین رحمت بی منتهای خداوندی قرار گیرد.

سید احمد سجادی

پی‌نوشت‌ها:

1) بازیگران عصر پهلوی از فروغی تا فردوست، ج 1، ص 464

2) بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی در ایران، ج 1، ص 341

3) صحیفه نور، ج 1، ص 61

4) پاسداران اسلام در دوران غیبت کبری، رضا رحمتی، ج 1، ص 157

5) بازیگران عصر پهلوی از فروغی تا فردوست، ج1، ص 464

6) نقش سیاسی- اجتماعی زنان در تاریخ معاصر، ج 1، ص 70