کدام صحیح تر است: تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک
مترجم: پگاه امیردیوانی
تغذیه ارتباط بسیار نزدیکی با سلامت کودک و بقای او در کوتاهمدت و طولانیمدت دارد. تغذیه زودهنگام طفل، رشد طولانیتر، سلامتی و تحول ذهنی او را تحت تأثیر قرار میدهد. این کار اولین ارتباط عمیق را بین مادر و نوزاد ایجاد میکند.
علاوه بر آنکه شیر مادر یک رژیم غذایی کامل و متعادل برای نوزاد است، فواید چندی به همراه دارد:
کودک و مادر را علیه بیماریها و عفونتها مصون میکند.
انواع حساسیتها را در کودک از بین میبرد.
تغذیه با شیر مادر بلافاصله پس از تولد، خطر هموفیلی را کاهش میدهد.
این نوع تغذیه بسیار راحت، مطمئن و صحیح است و در مقابل تقاضای کودک خیلی سریع انجام میشود.
فضای گرم و صمیمانهای بین مادر و نوزاد ایجاد میکند.
و اگر با کنترل و نظارت مادر همراه باشد، روش بسیار مناسبی برای تغذیه نوزاد محسوب میشود.
اما تغذیه با شیر معمولی، معمولاً به دلایل
زیر توصیه نمیشود:
1ـ افزایش خطر بیماریها. شیر یا وسایل مرتبط با آن باعث اسهال، سوء تغذیه و در نهایت مرگ کودک میشود. مشکل میتوان از استریل بودن ابزار تغذیه نوزاد اطمینان حاصل نمود، به خصوص در مواقعی که سوخت و ابزار پخت و پز وجود نداشته باشد.
در جانشینهای شیر مادر هیچ عامل محافظت علیه عفونتها یا حساسیتها وجود ندارد، به علاوه این مواد محتوی مواد ضد عفونت که به طور طبیعی از شیر مادر به نوزاد منتقل میشوند، نیستند.
2ـ این روش، روش پرهزینهای است. اگر والدین از عهده خرید شیر خشک برنیایند، ممکن است مجبور شوند شیر را رقیق کنند یا از جانشینهای نامناسب استفاده نمایند.
3ـ نمیتوان مطمئن بود که همیشه و در همه جا بتوان کودک را با شیر خشک تغذیه کرد.
4ـ استفاده از جانشینهای شیر مادر، تولید آن را کاهش میدهد، زیرا مادر اشتیاق چندانی برای تولید شیر ندارد.
اما باید دید اصول تغذیه صحیح نوزاد با شیر مادر چگونه است؟
در بدو تولد، کودک را به سینه خود بچسبانید. اولین شیر یعنی آغوز، دارای عوامل محافظی (ایمونوگلوبولینها) هستند که این غریزه را افزایش میدهند.
کودک باید در حالت مناسبی قرار گیرد و به طوری که صورتش رو به مادر و شکمش در مقابل شکم او باشد) و نوک سینه مادر به طور کامل در دهانش قرار گیرد تا به راحتی آن را مک بزند.
مادران و کودکان جدید نمیدانند که کودک چگونه با شیر مادر تغذیه شود، زیرا این عمل به طور خودکار انجام نمیشود. مادران باتجربه و مددکاران میتوانند از مادران جدید حمایت کنند تا این مادران احساس کنند همه چیز به خوبی پیش میرود.
مطمئن شوید که کودک یک سینه را از شیر خالی میکند قبل از آنکه از سینه دیگر شیر بخورد. اولین شیر آبکی است اما به تدریج غنی میشود. هرچه کودک بیشتر سینه را بمکد، شیر بیشتری تولید میشود.
نیازی نیست مادر مایعات اضافی حتی آب بخورد.
یک مادر حتی میتواند برای تغذیه دوقلوها و سهقلوها شیر کافی تولید کند. تغذیه کودک با شیشه، او را از خوردن سینه مادر منع میکند.
فشارهای روانی (استرس) مانع تولید شیر مادر میشوند.
فشارهای روانی (استرس) الزاما مانع تولید شیر مادر نمیشوند.
اگر یک شرایط پر استرس مانع از آن شود که مادر کودک خود را زیر سینهاش بگذارد، ذخیره شیر او تحت تأثیر قرار میگیرد. در مواقع بحرانی ممکن است ترشح شیر از سینه مادر به طور موقت قطع شود. در غیر این صورت دلیلی وجود ندارد که مادر حتی در موقع استرس نخواهد و قادر نباشد به کودکش شیر دهد. در واقع، در چنین مواقعی، تغذیه با شیر مادر برای خود مادر خاصیت درمانی و آرامشبخش دارد.
مادرانی که دچار سوء تغذیه هستند، نمیتوانند شیر بدهند.
به غیر از مواقع حاد، مادرانی که مبتلا به سوء تغذیه هستند، میتوانند شیر بدهند.
سوء تغذیه جزیی، حداقل تأثیر را بر تولید شیر مادر دارد. در حقیقت، تولید شیر مادر همواره وجود دارد حتی اگر سلامتی او به خطر افتد.
مادران تصور میکنند که نمیتوانند برای تغذیه کودکشان به میزان کافی شیر بسازند.
مادران برای تغذیه فرزندشان شیر کافی میسازند.
تولید شیر بر اساس تقاضا و نیاز به آن صورت میگیرد. زمانی که کودک زیر سینه مادر قرار میگیرد، محبت بیشائبهای بین آن دو ایجاد میشود و باعث میگردد کودک تقاضای خود را تکرار کند، ذخیره شیر مادر تمام نیازهای کودک را برآورده میکند.
اگر کودک مبتلا به اسهال است، شیردادن به او را متوقف کنید.
اگر کودک مبتلا به اسهال است. شیردادن را متوقف نکنید.
شیر مادر نه تنها حاوی آب است که میتواند آب از دست رفته بدن بر اثر اسهال را جبران کند، بلکه ذخیره مهمی از مواد معدنی و ویتامینها است که مانع کم شدن آب بدن میشود و همچنین پروتئین که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میگردد. در مواقع جدی یا طولانی، ممکن است نیاز به آبدرمانی مجدد باشد.
کودکان نیاز به مایعات اضافی نظیر آب یا چای دارند.
شیر مادر محتوی تمام مایعات مورد نیاز کودک میباشد.
شیر مادر مقادیر زیادی آب دارد که کمبود آب بدن را جبران میکند. همچنین حاوی مواد مغذی است که یک کودک حتی در گرمترین و خشکترین آب و هوا بدان نیاز دارد. آب موجود در شیر مادر حتی بهتر از مایعات دیگر جذب بدن میشود.
تنها زنانی که سینههای بزرگ دارند، قادر به شیردهی هستند.
اولین شیر باید به کودک داده شود.
اولین شیر منبع مهمی از مواد مغذی است و یک ماده ضد عفونیکننده میباشد.
این ماده باعث میشود عملکرد روده به خوبی انجام شود.
زمانی که شیردهی متوقف میشود، نمیتواند دوباره آغاز گردد.
اگر مادر شیردهی را متوقف کند او اغلب میتواند دوباره این کار را آغاز نماید.
تولید دوباره شیر مستلزم صرف زمان است اما اغلب امکانپذیر است. مهمترین عوامل در این زمینه عبارتند از:
ـ تمایل مادر به شیردهی مجدد و
ـ تعیین دلایل اینکه چرا او اولین بار شیردهی را قطع کرده است.
مادر باید کودکش را به طور منظم زیر سینهاش بگذارد (حداقل هر 3 ـ 2 ساعت یک بار)
تغذیه میتواند تا کم شدن میزان شیر ادامه یابد که پس از آن فرآیند تولید شیر اتفاق میافتد.
غذای کمکی نوزاد بهتر از شیر است.
غذای کمکی برای کودک و مادرش در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
بهترین غذا و بهترین روش تغذیه برای نوزادان، مکیدن شیر مادر از سینه وی میباشد.
غذای کمکی بهترین انتخاب در هنگام فقدان شیر مادر میباشد.
اطفال یتیم یا کودکانی که جدا از والدینشان نگهداری میشوند.
یک مادر بسیار بیمار که نمیتواند برای مدتی به کودکش شیر دهد. در این مورد ممکن است لازم باشد به گونهای دیگر کودک را حمایت نمود. البته امکان دارد تولید شیر در دوره بهبود مادر، به سختی انجام شود.
شیر ندادن مادر ممکن است ارتباط زیادی با عقاید فرهنگی یا هنجارها و فشارهای اجتماعی داشته باشد.
در چنین شرایطی، گزینههای دیگر مناسب به نظر میرسند:
استفاده از شخصی (دایه) که به جای مادر به کودک شیر دهد.
استفاده از شیر پاستوریزه
استفاده از جانشینهای شیر و خوراندن آنها به کودک با فنجان.
منبع: پیام زن
علاوه بر آنکه شیر مادر یک رژیم غذایی کامل و متعادل برای نوزاد است، فواید چندی به همراه دارد:
اما تغذیه با شیر معمولی، معمولاً به دلایل
زیر توصیه نمیشود:
1ـ افزایش خطر بیماریها. شیر یا وسایل مرتبط با آن باعث اسهال، سوء تغذیه و در نهایت مرگ کودک میشود. مشکل میتوان از استریل بودن ابزار تغذیه نوزاد اطمینان حاصل نمود، به خصوص در مواقعی که سوخت و ابزار پخت و پز وجود نداشته باشد.
در جانشینهای شیر مادر هیچ عامل محافظت علیه عفونتها یا حساسیتها وجود ندارد، به علاوه این مواد محتوی مواد ضد عفونت که به طور طبیعی از شیر مادر به نوزاد منتقل میشوند، نیستند.
2ـ این روش، روش پرهزینهای است. اگر والدین از عهده خرید شیر خشک برنیایند، ممکن است مجبور شوند شیر را رقیق کنند یا از جانشینهای نامناسب استفاده نمایند.
3ـ نمیتوان مطمئن بود که همیشه و در همه جا بتوان کودک را با شیر خشک تغذیه کرد.
4ـ استفاده از جانشینهای شیر مادر، تولید آن را کاهش میدهد، زیرا مادر اشتیاق چندانی برای تولید شیر ندارد.
اما باید دید اصول تغذیه صحیح نوزاد با شیر مادر چگونه است؟
در بدو تولد، کودک را به سینه خود بچسبانید. اولین شیر یعنی آغوز، دارای عوامل محافظی (ایمونوگلوبولینها) هستند که این غریزه را افزایش میدهند.
کودک باید در حالت مناسبی قرار گیرد و به طوری که صورتش رو به مادر و شکمش در مقابل شکم او باشد) و نوک سینه مادر به طور کامل در دهانش قرار گیرد تا به راحتی آن را مک بزند.
مادران و کودکان جدید نمیدانند که کودک چگونه با شیر مادر تغذیه شود، زیرا این عمل به طور خودکار انجام نمیشود. مادران باتجربه و مددکاران میتوانند از مادران جدید حمایت کنند تا این مادران احساس کنند همه چیز به خوبی پیش میرود.
مطمئن شوید که کودک یک سینه را از شیر خالی میکند قبل از آنکه از سینه دیگر شیر بخورد. اولین شیر آبکی است اما به تدریج غنی میشود. هرچه کودک بیشتر سینه را بمکد، شیر بیشتری تولید میشود.
نیازی نیست مادر مایعات اضافی حتی آب بخورد.
یک مادر حتی میتواند برای تغذیه دوقلوها و سهقلوها شیر کافی تولید کند. تغذیه کودک با شیشه، او را از خوردن سینه مادر منع میکند.
باورهای نادرست در مورد تغذیه با شیر مادر کدامند؟
فشارهای روانی (استرس) مانع تولید شیر مادر میشوند.
فشارهای روانی (استرس) الزاما مانع تولید شیر مادر نمیشوند.
اگر یک شرایط پر استرس مانع از آن شود که مادر کودک خود را زیر سینهاش بگذارد، ذخیره شیر او تحت تأثیر قرار میگیرد. در مواقع بحرانی ممکن است ترشح شیر از سینه مادر به طور موقت قطع شود. در غیر این صورت دلیلی وجود ندارد که مادر حتی در موقع استرس نخواهد و قادر نباشد به کودکش شیر دهد. در واقع، در چنین مواقعی، تغذیه با شیر مادر برای خود مادر خاصیت درمانی و آرامشبخش دارد.
اقدامات لازم برای حمایت از مادران
مادرانی که دچار سوء تغذیه هستند، نمیتوانند شیر بدهند.
به غیر از مواقع حاد، مادرانی که مبتلا به سوء تغذیه هستند، میتوانند شیر بدهند.
سوء تغذیه جزیی، حداقل تأثیر را بر تولید شیر مادر دارد. در حقیقت، تولید شیر مادر همواره وجود دارد حتی اگر سلامتی او به خطر افتد.
مادران تصور میکنند که نمیتوانند برای تغذیه کودکشان به میزان کافی شیر بسازند.
مادران برای تغذیه فرزندشان شیر کافی میسازند.
تولید شیر بر اساس تقاضا و نیاز به آن صورت میگیرد. زمانی که کودک زیر سینه مادر قرار میگیرد، محبت بیشائبهای بین آن دو ایجاد میشود و باعث میگردد کودک تقاضای خود را تکرار کند، ذخیره شیر مادر تمام نیازهای کودک را برآورده میکند.
اگر کودک مبتلا به اسهال است، شیردادن به او را متوقف کنید.
اگر کودک مبتلا به اسهال است. شیردادن را متوقف نکنید.
شیر مادر نه تنها حاوی آب است که میتواند آب از دست رفته بدن بر اثر اسهال را جبران کند، بلکه ذخیره مهمی از مواد معدنی و ویتامینها است که مانع کم شدن آب بدن میشود و همچنین پروتئین که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میگردد. در مواقع جدی یا طولانی، ممکن است نیاز به آبدرمانی مجدد باشد.
کودکان نیاز به مایعات اضافی نظیر آب یا چای دارند.
شیر مادر محتوی تمام مایعات مورد نیاز کودک میباشد.
شیر مادر مقادیر زیادی آب دارد که کمبود آب بدن را جبران میکند. همچنین حاوی مواد مغذی است که یک کودک حتی در گرمترین و خشکترین آب و هوا بدان نیاز دارد. آب موجود در شیر مادر حتی بهتر از مایعات دیگر جذب بدن میشود.
تنها زنانی که سینههای بزرگ دارند، قادر به شیردهی هستند.
تمام زنان میتوانند شیر بدهند.
اولین شیر باید به کودک داده شود.
اولین شیر منبع مهمی از مواد مغذی است و یک ماده ضد عفونیکننده میباشد.
این ماده باعث میشود عملکرد روده به خوبی انجام شود.
زمانی که شیردهی متوقف میشود، نمیتواند دوباره آغاز گردد.
اگر مادر شیردهی را متوقف کند او اغلب میتواند دوباره این کار را آغاز نماید.
تولید دوباره شیر مستلزم صرف زمان است اما اغلب امکانپذیر است. مهمترین عوامل در این زمینه عبارتند از:
ـ تمایل مادر به شیردهی مجدد و
ـ تعیین دلایل اینکه چرا او اولین بار شیردهی را قطع کرده است.
مادر باید کودکش را به طور منظم زیر سینهاش بگذارد (حداقل هر 3 ـ 2 ساعت یک بار)
تغذیه میتواند تا کم شدن میزان شیر ادامه یابد که پس از آن فرآیند تولید شیر اتفاق میافتد.
غذای کمکی نوزاد بهتر از شیر است.
غذای کمکی برای کودک و مادرش در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
بهترین غذا و بهترین روش تغذیه برای نوزادان، مکیدن شیر مادر از سینه وی میباشد.
غذای کمکی بهترین انتخاب در هنگام فقدان شیر مادر میباشد.
برای کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمیکنند، چه کار می توان کرد؟
اطفال یتیم یا کودکانی که جدا از والدینشان نگهداری میشوند.
یک مادر بسیار بیمار که نمیتواند برای مدتی به کودکش شیر دهد. در این مورد ممکن است لازم باشد به گونهای دیگر کودک را حمایت نمود. البته امکان دارد تولید شیر در دوره بهبود مادر، به سختی انجام شود.
شیر ندادن مادر ممکن است ارتباط زیادی با عقاید فرهنگی یا هنجارها و فشارهای اجتماعی داشته باشد.
در چنین شرایطی، گزینههای دیگر مناسب به نظر میرسند:
استفاده از شخصی (دایه) که به جای مادر به کودک شیر دهد.
استفاده از شیر پاستوریزه
استفاده از جانشینهای شیر و خوراندن آنها به کودک با فنجان.
منبع: پیام زن
