رژیم غذایی مناسب در دیابت

در این مقالات دنباله دار ( با دو روش هرم و بشقاب) شما به راحتی می‌توانید یک رژیم غذایی مناسب را انتخاب کرده وبا خوردن انواع خوراکیها در کنار خانواده با شادی ولذت از یک زندگی سالم وطبیعی برخوردار شوید.
همانطور که میدانید، هنگامی ‌كه غذا میخورید قند خونتان افزایش یافته و پانكراس برای مقابله با این امر مقداری انسولین را به جریان خون وارد مینماید حال اگر میزان سطح انسولین بالاتر از حد معمول باشد موجب افزایش ریسك ابتلا به حملات قلبی میشود. که البته دلیل این امر را انقباض دیواره رگها در نتیجه تاثیر انسولین می‌دانند.
از طرف دیگر دیده شده که انسولین موجب چاقی نیز میگردد این امر به دلیل تاثیر انسولین بر هیپوتالاموس است که موجب میشود شخص احساس گرسنگی كند و همچنین با تاثیر بر سلولهای چربی بافت شكم، موجب افزایش ذخیره چربی در آن می‌گردد ونیز با تاثیر بر كبد منجر به افزایش تولید چربی در این بافت شده ودر نهایت سبب چاقی می‌گردد. اینجاست كه اهمیت غذایی كه میخورید مشخص می‌شود زیرا هر چه غذای خورده شده موجب افزایش بیشتر قند خون شود مقدار انسولین ترشح شده بیشتر و در نتیجه ریسك بروز حملات قلبی بالاتر است.
با توجه به توضیحات فوق لازم است که هرم غذایی که انجمن دیابت امریکا جهت بیماران دیابتی پیشنهاد نموده است را برای شما ارائه می‌نماید تا با دقت نظر بیشتر اهمیت گروه های غذایی را براحتی ملاحظه نموده و با خیالی آسوده غذای مورد نظر خود را در گروه مربوطه پیدا کنید، نکته جالب توجه در این هرم غذایی وجود همه انواع مواد غذایی میباشد.(در حالیکه در گذشته بیماران دیابتی برای خوردن بسیاری از غذاها ممنوعیت مطلق داشتند.)

1- روش هرم :

هرم غذایی دیابتی با هرم غذایی معمولی کمی‌متفاوت است زیرا همانطور که میبینید دسته بندی آن بر اساس میزان کربوهیدرات و پروتیین آن می‌باشد برای مثال شما سیب زمینی را به جای اینکه در کنار سبزیجات ببینید در گروه نشاسته ای وغلات می‌بینید ویا شما پنیر را در گروه پروتئیئن های گوشتی میبینید به جای اینکه در کنار گروه لبنیات یا شیر باشد، همچنین مصرف برنج و یا ماکارونی 3/1 فنجان در گروه دیابتی ودر افراد سالم 2/1 فنجان و مصرف آب میوه 4/3 فنجان در حالیکه در افراد دیابتی 2/1 فنجان نمایش داده شده است.

غلات وکربوهیدراتها:

همانطور که در هرم غذایی ملاحظه می‌نمایید، غلات و برنج و ماکارونی قاعده این هرم را تشکیل می‌دهد ودر واقع همان گروه کربوهیدراتهاست که سبزیجات حاوی نشاسته نیز جزء این گروه هستند مثل سیب زمینی و ذرت ولوبیا چشم بلبلی و.... پس فراموش نکنید که هنگام تعیین وعده غذایی، انها را جزء گروه کربوهیدراتها قرار دهید.
از این گروه می‌توانید 6 - 11 نوبت در روز مصرف کنید که البته بهتر است حداقل میزان را محاسبه کنید‌
(6‌)نوبت،( در واقع هر یک از موارد ذیل یک نوبت را شامل می‌شود)
* 1تکه کوچک نان( اندازه کف دست)
* 3/4 فنجان از غلات یا حبوبات خشک
* 1/2 فنجان غلات یا حبوبات پخته شده
*1/2 فنجان سیب زمینی یا ذرت پخته
* 1/3 فنجان برنج یا ماکارونی
* 1 فنجان کدو حلوایی

سبزیجات :

سبزیجات معمولا بسیار کم چربی وسرشار از فیبرها،ویتامین ها و مواد معدنی مفیدی هستند،لذا تاکید بیشتری در مصرف این دسته از مواد وجود دارد،از جمله این سبزیجات عبارتند از:
کاهو، خیار،گل کلم، کلم بروکلی،گوجه فرنگی، هویج و.....می‌باشند،باز هم تاکید می‌کنم که سیب زمینی و ذرت در هرم غذایی دیابتی جزء سبزیجات محسوب نمیگردد.وهمانطور که قبلا گفته شد جزء گروه کربوهیدراتها محسوب میگردد.
از این گروه می‌توانید 3 - 5 نوبت در روز مصرف نمایید.
* 1 فنجان سبزیجات خام
* 2 /1 فنجان سبزیجات پخته

میوه ها :

گروه بعدی در هرم غذایی میوه ها شامل سیب، پرتقال، زردآلو، انگور، توت‌فرنگی، موز، گلابی و....... که حاوی ویتامینها و مواد معدنی و فیبرهاست.
از این گروه نیز می‌توانید 2-4 نوبت در روزمصرف نمایید.
* 1/2 فنجان میوه کمپوتی
* 1 عدد میوه تازه
* 2 قطعه میوه خشک
* 1 فنجان هندوانه
* 1/4 و1 فنجان تمشک

شیر :

شیر همان طور که غنی از پروتین است سرشار از کلسیم و ویتامین نیز میباشد لذا سعی کنید از لبنیات کم چربی ویا بدون چربی همراه با طعمی‌خوشایند وبدون چربیهای اشباع شده استفاده نمایید.از این گروه غذایی می‌توانید 2-3 نوبت در روز مصرف نمایید.
* 1 فنجان شیر کم چربی یا بدون چربی
* 1 فنجان ماست

گوشت و جایگزین ها:

گروه گوشتها شامل گوشت کم چربی گوسفند وگاو،ماهی،مرغ، بوقلمون،تخم مرغ،پنیر چدار،سویا،حبوبات مانند لوبیا و.....هستند که حاوی پروتیین،ویتامینها ومواد معدنی میباشند.سعی کنید در هنگام انتخاب گوشتها وماهی ها از نوع کم چربی بوده وحداکثر میزان مصرف نباید بیشتر از 4-6 اونس (هر اونس تقریبا برابر 30 گرم است) در روز باشد.
هر یک از موارد ذیل معادل تقریبا 1 اونس است:
* 1/4 فنجان پنیر
* 1 عدد تخم مرغ
* 1 قاشق غذا خوری کره گیاهی
* 2/1 فنجان سویا

چربیها وشیرینی ها :

چیز هایی مانند شیرینی ها، کیک، سیب زمینی سرخ کرده،چیپس،شکلات، بیسکویت،کراکروغذاهای سرخ شده سرشار از چربی وقند هستند که جدا از خوردن آنها باید پرهیز نمایید مگر در مناسبتهای بسیار خاص ودر نهایت در صورت اجبار به مصرف یکی از موارد ذیل را انتخاب نمایید.
* 1/2 فنجان بستنی
* 1 قطعه کوچک شیرینی
* 2عدد بیسکویت
روشی که در بالا توضیح داده شد در واقع همان روش هرم است که امیدوارم بتوانید با استفاده از آن براحتی برای خود یک برنامه غذایی مناسب، با توجه به تعداد وعده مورد نیاز در روز تهیه نموده واز سرگردانی از این موضوع که از هر گروه غذایی چه مقدار وچطور بخورید خارج شوید.حال برای آن دسته از افراد دیابتی که از این روش نمی‌خواهند استفاده نمایند روش دوم را توصیه می‌کنم که روش بشقاب نامیده می‌شود

روش انداره گیری بشقاب

روش دیگری که می‌توان در دیابتی های کم حوصله توصیه نمود روش اندازه زدن مواد داخل بشقاب با روشی بسیار سریع است، بدین ترتیب که وقتی کنار سفره یا میز غذا می‌نشینید با دقت به بشقاب خود نگاه کنید و در تصور خود یک دایره وسط بشقاب فرض کنید، حال این دایره را با دو خط (قطر) فرضی به چهار قسمت مساوی تقسیم نمایید، خوب حالا :
1. یک قسمت از چهار قسمت بشقاب خود را می‌توانید از کربو هیدراتها(مواد نشاسته ای) مانند، برنج، ماکارونی، سیب زمینی ذرت یا. ... پر کنید.
2. قسمت دیگر از چهار قسمت را غذا های پروتئینی، مانند گوشت، ماهی یا سویا بریزید.
3. دوقسمت باقیمانده از بشقاب خود را می‌توانید پر از سبزیجات غیر
نشاسته‌ای مانند کلم بروکلی، هویج، خیار، سالاد، گوجه فرنگی و گل کلم کنید.
4. در آخر با انتخاب یک نوشیدنی مناسب مثل یک لیوان شیر کم چربی و یا بدون چربی و یک تکه میوه به عنوان دسر، غذای رژیمی‌خود را آماده سرو می‌بینید.
ذکر این موضوع ضروری است که در صورت انجام فعالیتهای ورزشی و یا فعالیتهایی بیش از حد معمول و روزانه نیاز به مشورت با پزشک مربوطه جهت تغییر میزان دوز تزریقی انسولین و رژیم غذایی اجتناب ناپذیر است.
منبع:گروه سلامت سیمرغ