دليل اين همه عجله در تغذيه با شير مادر چيست؟
كلستروم يا آغوز، ماده‌اي زرد رنگ و قليايي است كه در ماههاي آخــر حاملگي و در"4ـ 2" روز اول پس از زايمان ترشح مي‌شود.
اين ماده در مقايسه با شير، داراي وزن مخصوص، پروتئين، ويتامينهاي محلول در چربي يعني ويتامينهاي " K" ,"E "," D "," A" و همچنين مواد معدني بيشتري مي‌باشد. عوامل ايمونولوژيك موجود در آغوز تا حدي است كه به آن واكسن كودك نيز مي‌گويند . از طرفي شير مادر در اوايل تولد نوزاد، حاوي پروتئين، كلسيم و مواد معدني بيشتري نسبت به اواخر شير دادن مي‌باشد.
حال ببينيم، شير مادر چه مزايايي نسبت به شيرهاي ديگر دارد؟
1. ابتلا به اسهال در كودكاني كه از شير مادر استفاده مي كنند (25 ـ 14) بار كمتر و ميزان ابتلا به عفونت‌هاي تنفسي سه برابر كمتر از كودكاني است كه با شير يا شير گاو تغذيه مي‌شوند.
2. چربي شير مادر قابل هضم‌تر از شير گاو است .
3. در مقايسه باشير بز، شير مادر حاوي مقدار ويتامين D ،آهن و اسيد فوليك بيشتري است . به همين دليل نوزاداني كه در بدو تولد از شير بز تغذيه مي‌شوند، مستعد به نوعي كمخوني به نام « آنمي مگالوبلاستيك فقرفولات» هستند.
4. نوزاداني كه با شير مادرتغذيه مي‌شوند، از طريق رودة خود آهن از دست نمي‌دهند،در حاليكه تغذيه باشير خشك منجر به از دست رفتن جزئي آهن از ضايعات مخاطي روده‌ها مي‌شود.
البته مزاياي شير مادر نسبت به ساير شيرها به قدري است كه اشاره به تمام آنها در اين مجال نمي‌گنجد .
در تك تك عناصر و مواد تشكيل دهنده شيرمادر شگفتي‌هاي عجيبي نهفته است كه ما به ذكر چند نمونه اكتفا مي‌كنيم.
حدود انرژي شير انسان ناشي از چربي موجود در آن است . ميزان كل چربي موجود در شير انسان از يك مادر تا مادر ديگر و از يك مرحله شيردهي تا مرحلة ديگر و بر حسب ساعت، روز و به خصوص در هر وعده متغير است .
چربي شير مادر در شروع هر وعده شير كمتر ولي داراي آب بيشتري است و سپس ميان چربي بتدريج زياد مي‌شود . اين تغييرات سبب مي‌شود، در ابتدا تشنگي كودك بر طرف و سبب تحريك اشتهاي او شود و در آخر چربي به بدنش رسيده و كمك بزرگي به سير نگه داشتن شيرخوار شود.
همچنين اين اختلاف در تركيب چربي شير مادر سبب مي‌شود، شيراخوار پرخوري نكند و كمتر چاق شود. چرا كه چاقي اين دوران، زمينه‌ساز عوارض قلبي ـ عروقي، مفصلي و بيماري قند (ديابت ) در بزرگسالي است .
همين شگفتي‌ها در مورد پروتئين شير مادر هم صادق است . اگر چه پروتئين شير انسان شير گاو است، اما پروتئين شير مادر بهتر ازساير شيرها جذب مي‌شود. به همين دليل است كه دردهاي قولنجي، جمع شدن گاز، استفراغ و حساسيت نسبت به پروتئين شير در نوزادان تغذيه شونده از شير مادر كمتر است .
گذشته از تمام اينها، تغذيه با شير مادر يك رابطه عاطفي و مستحكم ميان مادر و فرزند تشكيل مي دهد. تماس و توجه مادر در هنگام شيردادن اثر مطلوبي بر رشد شيرخوار دارد.
اكنون به سراغ مادر مي‌رويم و به شمه‌اي از مزاياي حاصل از شيردهي براي مادران اشاره مي‌كنيم .
1. جمع شدن و برگشت سريع رحم به اندازه طبيعي: بر اثر مكيدن پستان توسط نوزاد و ترشح هورمون اكسي توسين متعاقب آن، رحم بسرعت جمع شده و به اندازه طبيعي خود برمي‌گردد.
2. تناسب اندام: مادراني كه به نوزادشان شير مي‌دهند چون از ذخيرة چربي اضافي دوران بارداري براي ساخت شير استفاده مي‌كنند، زودتر وزن اضافي را از دست مي‌دهند و به همين دليل سريع‌تر تناسب اندام خود را بدست مي‌آورند .
3. بسيار جالب است بدانيم، مادران سزارين شده‌اي كه به نوزاد شير مي‌دهند، درد كمتري احساس مي‌كنند و اين به دليل احساس آرامش و رضايتي است كه از تماس‌هاي مكرر كودك با بدن مادر در جريان شيردهي به دست مي‌آيد و سبب مي‌شود، مادر وضعيت روحي و عاطفي بهتري داشته باشد.
4. از تمام اينها جالب‌تر ، نتايج تحقيقاتي است كه اخيراً مورد تأييد قرار گرفته است وآن شيردهي به عنوان يك روش مطمئن و مؤثر پيشگيري از بارداري مي‌باشد. حداكثر تأثير در فاصله گذاري بين بارداري‌ها وقتي نايل مي‌شود كه شيرخواربه طور كامل يا تقريباً كامل با شير مادر تغذيه شود.
در هر بحث مربوط به تغذيه شيرخوار، درك تأثير تغذيه با شير مادر بر فاصله بين تولدها و نتايج آن در تأمين تغذيه مطلوب براي مادر و شيرخوارش و كودكان بعدي حايز اهميت بوده و بايد مد نظر قرار گيرد و ما اين اهميت را با ذكر تأكيدهاي فراوان قرآن كريم و روايات و تطبيق آنها با علم امروزي درك كرديم و اكنون نوبت به نتيجه‌گيري مي‌رسد.
شير مادر به عنوان نمونه‌اي از مظاهر لطف وحكمت پروردگار حكيم و مهربان و در عين حال جلوه‌اي از پيوستگي مادر و كودك در مراحل آغازين زندگي و در نهايت به عنوان مناسب‌ترين ماده غذايي و دارويي ايمني بخش مورد بحث ما بود كه جهان دانش پس از پيمودن فراز و نشيب‌ها و بهره‌گيري از تجربيات فراوان، امروزه توانسته است به كاربرد آن در رشد و تأمين سلامتي كودكان نايل آيد . اما چه كسي در چهارده قرن قبل اين نكته را متذكر شده است؟
شير دادن مادر به كودك نمايشي از باشكوه‌ترين پيوندهاي بحث و زيباترين تصوير مهر و لطيف‌ترين شكل پاسداري از سلامت جسمي، رواني و عاطفي كودك بوده و در فرهنگ متعالي اسلام به عنوان عبادتي شايسته و گرانقدر از آن ياد شده است .
منبع:www.iranmania.com
اين ماده در مقايسه با شير، داراي وزن مخصوص، پروتئين، ويتامينهاي محلول در چربي يعني ويتامينهاي " K" ,"E "," D "," A" و همچنين مواد معدني بيشتري مي‌باشد. عوامل ايمونولوژيك موجود در آغوز تا حدي است كه به آن واكسن كودك نيز مي‌گويند . از طرفي شير مادر در اوايل تولد نوزاد، حاوي پروتئين، كلسيم و مواد معدني بيشتري نسبت به اواخر شير دادن مي‌باشد.
حال ببينيم، شير مادر چه مزايايي نسبت به شيرهاي ديگر دارد؟
1. ابتلا به اسهال در كودكاني كه از شير مادر استفاده مي كنند (25 ـ 14) بار كمتر و ميزان ابتلا به عفونت‌هاي تنفسي سه برابر كمتر از كودكاني است كه با شير يا شير گاو تغذيه مي‌شوند.
2. چربي شير مادر قابل هضم‌تر از شير گاو است .
3. در مقايسه باشير بز، شير مادر حاوي مقدار ويتامين D ،آهن و اسيد فوليك بيشتري است . به همين دليل نوزاداني كه در بدو تولد از شير بز تغذيه مي‌شوند، مستعد به نوعي كمخوني به نام « آنمي مگالوبلاستيك فقرفولات» هستند.
4. نوزاداني كه با شير مادرتغذيه مي‌شوند، از طريق رودة خود آهن از دست نمي‌دهند،در حاليكه تغذيه باشير خشك منجر به از دست رفتن جزئي آهن از ضايعات مخاطي روده‌ها مي‌شود.
البته مزاياي شير مادر نسبت به ساير شيرها به قدري است كه اشاره به تمام آنها در اين مجال نمي‌گنجد .
در تك تك عناصر و مواد تشكيل دهنده شيرمادر شگفتي‌هاي عجيبي نهفته است كه ما به ذكر چند نمونه اكتفا مي‌كنيم.
حدود انرژي شير انسان ناشي از چربي موجود در آن است . ميزان كل چربي موجود در شير انسان از يك مادر تا مادر ديگر و از يك مرحله شيردهي تا مرحلة ديگر و بر حسب ساعت، روز و به خصوص در هر وعده متغير است .
چربي شير مادر در شروع هر وعده شير كمتر ولي داراي آب بيشتري است و سپس ميان چربي بتدريج زياد مي‌شود . اين تغييرات سبب مي‌شود، در ابتدا تشنگي كودك بر طرف و سبب تحريك اشتهاي او شود و در آخر چربي به بدنش رسيده و كمك بزرگي به سير نگه داشتن شيرخوار شود.
همچنين اين اختلاف در تركيب چربي شير مادر سبب مي‌شود، شيراخوار پرخوري نكند و كمتر چاق شود. چرا كه چاقي اين دوران، زمينه‌ساز عوارض قلبي ـ عروقي، مفصلي و بيماري قند (ديابت ) در بزرگسالي است .
همين شگفتي‌ها در مورد پروتئين شير مادر هم صادق است . اگر چه پروتئين شير انسان شير گاو است، اما پروتئين شير مادر بهتر ازساير شيرها جذب مي‌شود. به همين دليل است كه دردهاي قولنجي، جمع شدن گاز، استفراغ و حساسيت نسبت به پروتئين شير در نوزادان تغذيه شونده از شير مادر كمتر است .
گذشته از تمام اينها، تغذيه با شير مادر يك رابطه عاطفي و مستحكم ميان مادر و فرزند تشكيل مي دهد. تماس و توجه مادر در هنگام شيردادن اثر مطلوبي بر رشد شيرخوار دارد.
اكنون به سراغ مادر مي‌رويم و به شمه‌اي از مزاياي حاصل از شيردهي براي مادران اشاره مي‌كنيم .
1. جمع شدن و برگشت سريع رحم به اندازه طبيعي: بر اثر مكيدن پستان توسط نوزاد و ترشح هورمون اكسي توسين متعاقب آن، رحم بسرعت جمع شده و به اندازه طبيعي خود برمي‌گردد.
2. تناسب اندام: مادراني كه به نوزادشان شير مي‌دهند چون از ذخيرة چربي اضافي دوران بارداري براي ساخت شير استفاده مي‌كنند، زودتر وزن اضافي را از دست مي‌دهند و به همين دليل سريع‌تر تناسب اندام خود را بدست مي‌آورند .
3. بسيار جالب است بدانيم، مادران سزارين شده‌اي كه به نوزاد شير مي‌دهند، درد كمتري احساس مي‌كنند و اين به دليل احساس آرامش و رضايتي است كه از تماس‌هاي مكرر كودك با بدن مادر در جريان شيردهي به دست مي‌آيد و سبب مي‌شود، مادر وضعيت روحي و عاطفي بهتري داشته باشد.
4. از تمام اينها جالب‌تر ، نتايج تحقيقاتي است كه اخيراً مورد تأييد قرار گرفته است وآن شيردهي به عنوان يك روش مطمئن و مؤثر پيشگيري از بارداري مي‌باشد. حداكثر تأثير در فاصله گذاري بين بارداري‌ها وقتي نايل مي‌شود كه شيرخواربه طور كامل يا تقريباً كامل با شير مادر تغذيه شود.
در هر بحث مربوط به تغذيه شيرخوار، درك تأثير تغذيه با شير مادر بر فاصله بين تولدها و نتايج آن در تأمين تغذيه مطلوب براي مادر و شيرخوارش و كودكان بعدي حايز اهميت بوده و بايد مد نظر قرار گيرد و ما اين اهميت را با ذكر تأكيدهاي فراوان قرآن كريم و روايات و تطبيق آنها با علم امروزي درك كرديم و اكنون نوبت به نتيجه‌گيري مي‌رسد.
شير مادر به عنوان نمونه‌اي از مظاهر لطف وحكمت پروردگار حكيم و مهربان و در عين حال جلوه‌اي از پيوستگي مادر و كودك در مراحل آغازين زندگي و در نهايت به عنوان مناسب‌ترين ماده غذايي و دارويي ايمني بخش مورد بحث ما بود كه جهان دانش پس از پيمودن فراز و نشيب‌ها و بهره‌گيري از تجربيات فراوان، امروزه توانسته است به كاربرد آن در رشد و تأمين سلامتي كودكان نايل آيد . اما چه كسي در چهارده قرن قبل اين نكته را متذكر شده است؟
شير دادن مادر به كودك نمايشي از باشكوه‌ترين پيوندهاي بحث و زيباترين تصوير مهر و لطيف‌ترين شكل پاسداري از سلامت جسمي، رواني و عاطفي كودك بوده و در فرهنگ متعالي اسلام به عنوان عبادتي شايسته و گرانقدر از آن ياد شده است .
منبع:www.iranmania.com
