اهمیت روزه از دیدگاه پزشكی ( 3 )

6- ادامه مبحث گذشته در مورد شستشوي مواد مسموم بدن بوسيله روزه

مسلماني را در نظر آوريد كه يازده ماه تمام بدون وقفه نوها ببدنش وارد شده اند، ورود تازه ها از روي قاعده علمي و نظم بهداشتي نيست و برعكس خروج كهنه ها و فاسدها كه بوسيله ريه، كليه، كبد و پوست و... انجام مي گيرد بحساب و نظم است.
ريه ها سموم را بنظم خارج مي سازند و كليه ها زهرها را بحساب دفع مي كنند و كبد به ترتيب مخصوص آنها را دور مي نمايد، لاجرم انبارهاي ذخيره اي، درست و مرتب پر نشده اند و متابوليسم شايد بصورت سوخته و نيم سوخته درآيد و ايجاد بيماريهاي تغذيه اي از اين نيم سوخته ها باشد كه اگر بوسيله روزه گرفتن نظم و حسابي در كار ذخائر بدني بوجود نيايد سبب پيدايش پيش آمدهاي ناگواري گردد و حتي در پايه هاي منابع ذخيره اي شكافي بوجود آيد( اين خود دليلي نيز بر اثبات وجوب روزه داري است. )
براي صادرات بدن فرض كنيد چرخ دندانه داري است و براي وارداتش نيز بهمين نحو چرخ دندانه دار ديگري.
زماني بدن به اعتدال و خوشي است كه اين دو چرخ دندانه هائي داشته باشند كه خوب در يكديگر جاي گيرند و بچرخند اما دندانه هاي واردات چون حسابي و نظمي نداشته و خوردن و آشاميدنها منظم نيست ولي دندانه هاي چرخ صادراتي بحساب است و از روي غرائز تعبيه گرديده لذا بايد دندانه هاي چرخ وارداتي را با روزه داري تعمير و منظم و پاك و روغن كاري نمود و اين همه اعمال با يكي دو روز روزه متوالي انجام نخواهد پذيرفت.
اين كه مي گوئيم صادرات بدن مرتب و وارداتش ناميزان است راست مي گوئيم!
كليه و كبد و ريه و پوست و... كه ارگانهاي صادراتي اند همه بنظم اند، كليه حتي فراموش نمي كند كه آدمي در شب احتياج به خواب دارد نبايد براي ادرار كردن بيدار شود لذا به تناسب تاريكي و سنگيني خواب از ترشحات خود كاسته و كمتر ادرار بوجود مي آيد، پوست همينطور و ريه ها و كبد و...
اما واردات آنچنان نامنظم است كه گاه آدمي بجاي طيبات و غذاهاي پاكيزه و حلال بدست خود غبارها، دودها، الكلها، و ناشايست هاي ديگر را به حساب واردات كشور بدن بسويش سرازير مي نمايد و در نتيجه حوض متابوليكي كه طاق تحمل فشارها و صدمه ها را ندارد شكاف برداشته آدمي را بروز سياه و روزگار سياه مي نشاند.

به عنوان مثال:

مي دانيم در شهرها، بخصوص شهرهاي صنعتي كه هواي آلوده دارند و داراي مقداري گازهاي فلزات سنگين مانند سرب و جيوه و آهن مي باشد . اين كارها از راه ريه ها همراه هواي تنفسي وارد بدن مي شود و مثلاً سرب روي گلبولهاي قرمز خون انساج عصبي و استخواني ثابت شده ايجاد كم خوني وعصبانيت و لاغري و دردهاي استخواني مي كند و در صورتيكه با گرسنگي ملايم( روزه)، اسيدوز ترشي خون بالا رود اين مواد سمي گفته شده از محل هاي خود خارج شده وارد جريان خون گرديده از كليه ها دفع مي شوند يعني در حقيقت پيوسته حوض متابوليكي گفته شده بدفع سموم اشتغال دارد.
بدن مانند منبع ذخيره شده اي است از آنچه بنام خوردنيها و آشاميدنيها بآن وارد مي شود و چون بسياري از اعضاء براي دفع سموم در تلاش مداوم هستند لازم است به بدن فرصتي بمنظور خوب عملي ساختن دفع سموم داده شود كه جز با روزه داري و منظم ساختن كيفيت و كميت مواد وارداتي ببدن صورت تحقق نخواهد پذيرفت!
سئوال: عوض شدن مايع و مواد بين بافتي و پاك شدن بدن از سموم در ماه رمضان اين معني را مي دهد كه خالق ما با اين دستور مخلوق خود را ساليانه بطور مستمري يك ماه ميهماني كرده بقيه سال آنها را بخودشان وا مي گذارد!
جواب: اعمال بدن بوسيله دو دستگاه تنظيم كننده بسيار مهم اداره مي شوند. 1) دستگاه عصبي2) دستگاه هورموني يا غدد مترشحه داخلي .
دستگاه عصبي آن دسته از فعاليت هاي بدني را كه بسرعت تغيير مي يابند اداره مي كنند مانند حركات ارادي- انقباض عضلاني و بسياري از اعمال مترشحي غدد- دستگاه هورموني با اعمال گوناگون سوخت وساز بدن پيوستگي داشته اعمال نظم دهنده سرعت واكنشهاي شيميائي سلولها- ترتيب عبور مواد از جدار ياخته ها و ساير پديده هاي متابوليكي سلولي مانند رشد و ترشح و.. را بعهده دارند، آنچه اهميت دارد اثرات هورموني است كه بعضي در زمان كوتاهي حدود ثانيه اتفاق مي افتد ولي بيشتر آنها پس ازچند روز آغاز شده هفته ها، ماهها و حتي سالها دوام مي يابند. لذا چگونگي عمل دو دستگاه كنترل كننده عصبي و هورموني اختلاف زيادي با هم دارند( غده فوق كليوي- قسمت مغزي آن- و هيپوفيز خلفي با تحريكات عصبي ترشح خود را آغاز مي كنند و بطور كلي اصلاح هر كدام براي اصلاح ديگري نافع است).
با توجه به اثرهاي ماهيانه و ساليانه هورمونها كه حتي دوام اثرشان سالهاي متمادي نيز در بسياري موارد باقيست اين نكته را روشن مي سازد كه:
با شركت ساليانه- يك ماه- در ضيافتي كه بنام پروردگار برقرار است مي توان بقيه سال را ببركت ميزبان معظمش در نعمت تعادل ترشحي و در نتيجه در نعمت سلامتي بسر برد. بدين ترتيب كه هرموني از هيپوفيزمقدار ترشح ادرار را متعادل مي سازد.
(ه) باثبات رسيده كه بين لوزالمعده و فوق كليوي ارتباط بسيار نزديكي برقرار است.
(و) محقق داشته اند بتدريج با بالارفتن سن ترشحات هورموني لوزالمعده كاهش مي يابد ولي غدد فوق كليوي هورموني توليد مي كند كه مرور زمان در آن بي تاثير است.
(ز) اخيراً ولاديميرنيكي تين استاد بيوشيمي با سالها آزمايش و تجربه و تحقيق بر روي موشهاي صحرائي باثبات رساند بوسيله گرسنه- نگهداشتن موشها با متد مخصوص ميتوان عمر متوسط 5/2 ساله آنها را به چهار سال و نيم رساند، پرفسور نامبرده معتقد است كه اگر غدد فوق كليوي مدتي گرسنگي بكشند ناچار مي شوند هورمونهاي اضافي را كه موجب عدم تعادل شده اند بخورند از اين رو:
اگر در طول سال پيش آمدهاي ناگواري اعم از سوء تغذيه يا غير از آن تعادل ترشحات غددي را بهم زده باشند روزه مي تواند تعادل مجددي بين آنها براي مدتها برقرار سازد.
و لذا آوردن اين جمله معروف- يك روزه ميهمان و صد ساله دعاگو- بجاست كه: روزه دار يك ماه ميهمان است و يازده ماه دعاگو.
منبع:شهید دكتر سید رضا پاك نژاد ، کتاب « اولین دانشگاه و آخرین پیامبر
/ن