خليج فارس و جاذبه هاي گردشگري(2)

جزيره لاوان

اين جزيره از شمال شرقي به بندر مقام، از شرق به جزيره شتور و از جنوب به حوزه‌ هاي نفتي رسالت، رشادت و سلمان محدود مي‌شود. وسعت اين جزيره 76 كيلومتر مربع است و پس از قشم و كيش بزرگ ‌ترين جزيره ايران در آب ‌هاي خليج فارس است. فاصله اين جزيره تا بندر لنگه 91 و تا بندرعباس حدود 198 مايل دريايي است. جزيره لاوان دور ترين جزيره نسبت به مركز استان هرمزگان است. آب و هواي آن گرم و مرطوب و دماي آن در تابستان به حدود پنجاه درجه سانتي ‌گراد ميرسد و رطوبت هواي آن نيز بسيار زياد است. ذخاير نفتي آب ‌هاي نزديك جزيره لاوان بسيار قابل توجه است. در حال حاضر صنايع جزيره منحصر به تأسيسات نفتي است كه با نام «مجتمع پالايشي لاوان» فعاليت دارد.

يكي ازشگفتي‌هاي اين جزيره وجود كندو هاي عسل در كنار تأسيسات نفتي و مخازن آنها است كه عسل آنها به رنگ سبز تيره است و بوي نفت مي‌دهد، اما طعم آن مشابه عسل‌هاي معمولي است. اهالي جزيره در فصل معيني از سال به صيد مرواريد مي‌پردازند و تنها كالاي صادراتي جزيره، مرواريد آن است. اين جزيره يك بندرگاه مناسب براي صدور فرآورده‌ هاي نفتي و يك اسكله فلزي جهت حمل و نقل دريايي دارد.

جزيره هندورابي

جزيره هندورابي با 8 / 22 كيلومتر مربع مساحت، در فاصله 325 كيلومتري بندر عباس و 133 كيلومتري بندرلنگه و در حد فاصل بين دو جزيره كيش و لاوان قرار گرفته است. اين جزيره سرزميني هموار و تقريباً بدون عارضه طبيعي است. بلندترين نقطه آن بيست و نه متر و بزرگ‌ترين قطر آن هفت و نيم كيلومتر است. اين جزيره از يك رشته ارتفاعات كوتاه پوشيده است و كرانه‌هاي آن با شيب ملايمي به دريا منتهي مي‌شوند. مجاورت با دريا، اغلب موجب بالا رفتن ميزان باران و رطوبت مي‌شود. با اين حال در تمام كرانه‌هاي خليج فارس، همجواري با دريا، تأثير چنداني بر ميزان بارش اين نواحي ندارد. فعاليت اقتصادي اكثر اهالي در جزيره هندورابي، صيد و غواصي است. فعاليت ‌هاي صنعتي يا بهره‌ برداري از معادن و منابع زيرزميني و حتي صنايع دستي در هندورابي وجود ندارد. محيط زيست جزيره به دليل بسته بودن آن محدود است و موجوداتي از قبيل انواع پرندگان كوچك، پرندگان مهاجري نظير باز و شاهين و انواع كمي از خزندگان و موش صحرايي در آنجا يافت مي‌شود. منابع تأمين آب جزيره بسيار محدود و كم است و آب مصرفي آن از طريق چاه يا آب انبار تأمين مي‌شود. اين جزيره از نظر سياحت و ايرانگردي از زير مجموعه‌هاي كيش است كه با توجه به امكانات و استعداد طبيعي جزيره از نظر آب، خاك، هوا و شرايط خاص تجاري جزيره كيش و هم‌چنين برخورداري از زيبايي‌هاي طبيعي، قادر است بخشي از نيازهاي سياحتي و گردشگري ايرانگردان را تأمين كند.

جزيره شتور

جزيره شتور در فاصله حدود يك و نيم كيلومتري جنوب شرقي جزيره لاوان قرار دارد. طول جزيره 7 / 1 كيلومتر و عرض آن 800 متر است. جزيره شتور غير مسكوني است و هيچ‌گونه فعاليتي در آن ديده نمي‌شود. اين جزيره از با ارزش ‌ترين و مهم ‌ترين پناهگاه‌ هاي حيات وحش (پرندگان،‌ لاك‌پشت ‌هاي دريايي، ماهي‌ ها و دلفين ‌ها) در خليج فارس است و جزء مناطق حفاظت شده كشور مي‌باشد.

جزيره ابوموسي

جنوبي ‌ترين جزيره ايراني آبهاي خليج ‌فارس، جزيره ابوموسي است. اين جزيره در 222 كيلومتري بندرعباس و هم‌ چنين در 75 كيلومتري بندر لنگه واقع شده است. جزيره ابوموسي يكي از چهارده جزيره استان هرمزگان است كه بيشترين فاصله از سواحل ايراني خليج فارس را دارد و طول و عرض آن درحدود 5 / 4 كيلومتر است. شهر ابوموسي مركز جزيره ابوموسي مي‌باشد. ارتفاع آن از سطح دريا 46 متر و مساحت آن دو و دو دهم كيلومتر مربع است.
جزيره ابوموسي نزديك ‌ترين پهنه خشكي از خاك ايران به خط استوا است كه‌ آب و هواي مرطوب و گرم‌تري دارد. اين جزيره فاقد آب و اراضي مناسب كشاورزي است؛ ولي كشت و زرع محدودي در آن صورت مي‌گيرد و بيشتر مردم بومي محل به صيد ماهي اشتغال دارند.
اين جزيره يكي از مراكز صدور نفت خام كشور است كه با ظرفيتي قابل توجه فعاليت مي‌كند. وسعت شهرستان ابوموسي 8 / 68 كيلومتر مربع است كه مشتمل بر جزاير ابوموسي (با 12 كيلومتر مربع)، جزيره تنب‌ بزرگ (با 3/10 كيلومتر مربع) تنب كوچك (با 5/1 كيلومتر مربع)، سيري (با 3/17 دهم) كيلومتر مربع، فرور بزرگ (با 2/26كيلومتر مربع) و فرور كوچك (با 5/1 كيلومتر مربع) مي‌باشد.

جزيره تـنب بزرگ

اين جزيره در فاصله چهارده مايل دريايي از جنوب غربي جزيره قشم، در فاصله نود و هفت مايل دريايي از بندرعباس و در فاصله بيست و هفت مايل دريايي از شمال شرقي ابوموسي واقع شده است. طول و عرض آن سه و هفتاد و پنج دهم در سه و نه دهم كيلومتر و مساحت آن ده و سه دهم كيلومتر مربع مي‌باشد. مرتفع ‌ترين نقطه جزيره تنب پنجاه و سه متر از سطح دريا ارتفاع دارد در قسمت‌هاي جنوب غربي اين جزيره و در نزديكي سواحل آن، خانه ‌هاي مسكوني از راه چندين خيابان و جاده به هم پيوسته‌اند. اين جزيره داراي موج ‌شكن و لنگرگاه است. مردم بومي اين جزيره از صيد ماهي و مرواريد امرار معاش مي‌كنند. در اين جزيره معدن خاك سرخ نيز وجود دارد.

جزيره تـنب ‌كوچك

اين جزيره مثلث شكل در شش مايلي غرب جزيره تنب بزرگ قرار دارد. فاصله آن تا مركز استان،‌ از طريق دريا، حدود صدو پنج مايل دريايي مي‌باشد. بزرگ‌ترين قطر جزيره يك و نه دهم كيلومتر و مساحت آن حدود دو كيلومتر مربع است. اين جزيره غيرمسكوني است و مرتفع ‌ترين نقطه آن از سطح دريا، بيست و يك متر ارتفاع دارد.

جزيره سيري

اين جزيره در قلب آب‌هاي خليج فارس قرار دارد. فاصله آن تا مركز شهرستان ابوموسي كه در قسمت شرقي جزيره سيري واقع شده، درحدود بيست و هفت كيلومتر است همچنين فاصله دريايي آن تا مركز استان، در حدود 152 مايل دريايي است. وسعت جزيره سيري 3/17 كيلومتر مربع مي‌باشد. اين جزيره فاقد پستي و بلندي بوده و نسبتاً مسطح است. مرتفع ‌ترين نقطه آن بيست و چهار متر از سطح دريا ارتفاع دارد و بزرگ ‌ترين ابعاد طولي و عرضي جزيره شش و يک و چهار و شش دهم كيلومتر است. در قسمت ‌هاي شمالي و نزديك سواحل جزيره، مناطق مسكوني همراه با ساير تأسيسات جاي گرفته‌اند. اهالي بومي جزيره از طريق ماهيگيري و صيد ميگو و كشاورزي محدود، زندگي و امرار معاش مي‌كنند و همچنين عده‌اي ازمردم جزيره در تأسيسات نفتي كار مي‌كنند. در اين جزيره تعداد قابل توجهي نخل خرما بطور پراكنده وجود دارد كه محصول آن فقط مصرف محلي دارد. اين منطقه پوشش گياهي فقيري دارد. در اين جزيره معدن خاك سرخ نيز موجود است.

جزيره فرور بزرگ

يكي ديگر از جزاير قلمرو استان هرمزگان، جزيره فرور بزرگ است كه در فاصله سي و شش مايلي شهر ابوموسي و در فاصله حدود صد و چهل و يك مايلي از بندرعباس قرار دارد. بزرگ ‌ترين ابعاد طولي و عرضي جزيره هفت و نيم و چهار و نيم كيلومتر مي‌باشد. فاصله آن تا نزديك‌ ترين نقطه سواحل ايران در حدود بيست كيلومتر و مساحت آن بيست‌ و ‌شش و دو دهم كيلومتر مربع و ارتفاع بلندترين نقطه ‌آن از سطح دريا صد و چهل و پنج متر است. سطح جزيره از تپه ماهورهاي كوچك تشكيل شده است. اين جزيره بر روي يكي از كمربندهاي زلزله‌ خيز جهان قرار دارد. رنگ‌ آب در نزديكي جزيره سياه است. جزيره شيب‌هاي تند و پرتگاه‌هايي دارد كه گاهي ارتفاع آنها از ده متر بيشتر است. بقاياي ساختمان‌هاي مخروبه و اراضي كشاورزي باير و چاه هاي آب نشانه مسكوني بودن جزيره در زمان‌هاي گذشته است؛ ولي در حال حاضر، جزيره غيرمسكوني است و تنها تعدادي مأمور دولتي در آن حضور دارند. در آب‌هاي اين جزيره ماهي فراوان وجود دارد و به همين خاطر صيادان در اطراف آن فعاليت زيادي دارند. از كانسارهاي مهمي كه در اين جزيره وجود دارد،‌ معدن آهن است است كه از يك لايه رسوبي تشكيل شده و ذخيره آن حدود پانصدهزار تن برآورد شده است. در اين جزيره يك چراغ دريايي نيز وجود دارد.
جزيره فرور بزرگ يكي از كانون‌هاي زيست حيات وحش است و تعداد بي‌شماري از پرندگان از قبيل: عقاب ماهيگير، طوطي، چك‌چك، قمري خانگي، چكاوك كاكلي، پرستو، بلبل خرما، چاخ لق، هدهد، دم جنبانك زرد، دو سرخ معمولي، چك‌چك سرسياه، زنبور خور معمولي، ياكريم و ... همچنين پستانداراني از قبيل جير و جانوراني همچون يك نوع خارپشت، مارمولك، مار جعفري و عقرب در آن زندگي مي‌كنند.

جزيره فرور كوچك

اين جزيره در قسمت شمال غربي جزيره ابوموسي واقع شده است و حدود سي و شش مايل دريايي تا شهر ابوموسي و صد و چهل و نه مايل دريايي تا بندرعباس فاصله دارد. مساحت اين جزيره يك و نيم كيلومتر مربع و بلندي مرتفع ‌ترين نقطه آن از سطح دريا سي و شش متر است. بزرگ ‌ترين ابعاد طولي و عرضي جزيره، يك‌ و چهار دهم و يك ‌و يك دهم كيلومتر مي‌باشد. جزيره فرور كوچك و سواحل آن، به علت موقعيت اقليمي و استقرار در مسير مهاجرت پرندگان دريايي، زيستگاه گونه‌هاي متنوع پرندگان مهاجر و بومي است. اين جزيره غير مسكوني مي‌باشد.

جزاير استان خوزستان

جزاير دوبه، دارا و قبر ناخدا متعلق به اين استان بوده و فاقد آب شيرين و خالي از سكنه مي‌باشند. جزيره مينو با مساحت 8/17 كيلومترمربع بين آبادان و خرمشهر واقع شده و دو شاخه اروندرود آن را فرا مي‌گيرد. داراي جمعيتي حدود 12 هزار نفر بوده‌ و از آنجا كه از زيبايي طبيعي ويژه‌اي برخوردار است و نيز به فرودگاه بين‌المللي آبادان نزديك مي‌باشد مي‌توان آن را به جزيره‌اي توريستي تبديل كرد.

جزاير استان بوشهر

جزاير «شيف» و «خارك» مهمترين جزاير مسكوني اين استان هستند كه شيف 1987 نفر جمعيت دارد كه اغلب به ماهيگيري و لنج سازي مي‌پردازند. جزيره مرجاني خارك نيز با مساحت حدود 31 كيلومترمربع در شمال غرب بندر بوشهر و در ژرف‌ترين نقطه خليج فارس واقع شده. اين جزيره در واقع پايانه نفتي ايران در خليج فارس محسوب شده و مهمترين منطقه صدور نفت ايران مي‌باشد. همچنين در اين جزيره يك مجتمع شيميايي با توليداتي چون بنزين، گوگرد و گاز مايع مشغول به كار مي‌باشد.
جزاير ام الكريم، جبرين، خارگو-خان، شيخ كرامه، گرم، متاف و دخيلو همگي فاقد آب شيرين و خالي از سكنه مي‌باشند. جزاير «عباسك و فارسي» با وجود اينكه در حال حاضر فاقد سكنه مي‌باشند ولي از اهميت ويژه‌اي برخوردارند. جزيره فارسي به دليل دارا بودن ايستگاه هواشناسي كه اطلاعات هواشناسي را به تمام شركت‌هاي كشتيراني مي‌رساند و جزيره عباسك به دليل نزديكي به ساحل و دارا بودن استعداد توريستي ويژه، از جايگاه برتري برخوردار گشته‌اند.

جزاير استان هرمزگان

ابوموسي اين جزيره با مساحتي در حدود 12 كيلومتر مربع داراي آب شيرين بوده و ساكنان آن از راه غواصي و صيد مرواريد و ماهي زندگي مي‌كنند. آبهاي پيرامون اين جزيره داراي بهترين مرواريدهاست. تا دهه اول قرن (14 هـ.ش) 50 فروند كشتي بزرگ صيد مرواريد در كرانه‌هاي اين جزيره مشغول به كار صيد بودند. يك مجتمع شيلاتي در اين جزيره فعال است كه درآمد مردم بيشتر از راه فروش ماهي به اين شيلات بدست مي‌آيد. در اين جزيره معادن خاك سرخ، نمك و نفت نيز وجود دارد كه نفت آن از نظر نوع و كيفيت بهترين نفت خليج فارس شناخته شده است.
قشم بزرگترين جزيره خليج فارس است با مساحتي در حدود 1445 كيلومترمربع (چندين برابر جزيره بحرين) اين جزيره داراي جاذبه‌هاي فراوان توريستي مي‌باشد از جمله آثار باستاني و تاريخي فراوان و جنگل‌هاي سحرآميز «حرا» كه مي‌توان با پذيرش توريست سرمايه فراواني جذب نمود. معادن مهم اين جزيره، نفت و گاز و گوگرد است. اين جزيره در سال 1369 منطقه آزاد صنعتي- تجاري نيز اعلام گرديد.
كيش با مساحت 76 كيلومترمربع داراي آب شيرين و خاك حاصلخيز جهت كشاورزي مي‌باشد كه فراورده‌هاي زراعي فراواني دارد. همچنين تأسيسات نفتي در اين جزيره فعال بوده و داراي توليداتي چون گاز مايع، نفت سبك و سنگين مي‌باشد.
در كنار تأسيسات نفتي جزيره كندوهاي عسل وجود دارد كه عسل آنها به رنگ سبز بوده و بوي نفت مي‌دهد اما طعم آن مشابه عسل‌هاي معمولي است.
هرمز با 41 كيلومترمربع مساحت به دليل واقع شدن در گذرگاه تنگه هرمز داراي جايگاه مهم نظامي بوده و به منزله كليد خليج فارس به شمار مي‌رود.

تنب بزرگ و تنب كوچك، لارك، هندورابي، هنگام و سيري

ساكنان اين جزاير اغلب به صيد ماهي و مرواريد و كمتر به كشاورزي مشغولند. جزيره تنب بزرگ از لحاظ استراتژيك حلقه‌اي پر اهميت از زنجير دفاعي ايران در تنگه هرمز به شمار مي‌آيد.
جزاير شتوار، شيخ اندرابي، فارورگان نيز به علت فقدان آب شيرين خالي از سكنه مي‌باشند

نگارخانه خلیج فارس

نقشه‌ای که توسطاستخریجغرافیدان ایرانی درقرن ۹ میلادی در کتابالاقالیمرسم شده است، و در آن نام «دریای فارس» (بحرفارس) برای خلیج فارس بکار رفته است.	نقشهبریتانیاییچاپ۱۸۰۸میلادی که نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد.	نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۱۹ میلادی که نام «خلیج فارس» را نشانمی‌دهد.	نقشه‌ای اروپایی از قرن ۱۶ میلادی؛ نام «خلیج فارس» به لاتینSinus Persicus درسمت راست پایین نقشه دیده می‌شود
نقشه‌ای کهسباستینمونستردر سال ۱۵۸۸ میلادی رسم کرده، و نام «خلیج فارس» را نشانمی‌دهد.	نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۵۳۱ میلادی که نام لاتین «خلیج فارس» را نشانمی‌دهد.	نقشه‌ای فرانسوی از سال ۱۵۴۰ میلادی که نام

نهنگ‌هاي خليج فارس

در حدود۱۱ گونه از تيره بالنها و والها در خليج زندگی ميکنند ؛از جمله بزرگترين پستاندار حال حاضر جهان نهنگ ابی : شما ابعادی رو به اين شکل در نظر بگيريد طولی در حدود ۲۵ تا ۳۶ متر وزنی بين ۶۰ تا۱۷۸ تن سرعت از ۸ تا ۳۰ مايل در ساعت در عين حال بچه ای هم به دنيا بياد که ۷ متر طولش باشه و ۷تن وزنش روزی ۶۰۰ليتر هم شير بخوره اما غذای مادر منحصر به سخت پوستان و پلانگتونها باشه!!
نهنگ باله پشتئ كه بعد از نهنگ ابي كه ان را معرفي كرده بودئم دومين پستاندار بزرگ زمين محسوب ميشود” با طولئ بين 18 تا 25 متر وزنئ بين 35 تا 75 تن سرعتي معادل 40ك و ژرف روي تا اعماق 250 متر كه البته شما اين چنين عمقي را در خليج فارس نميابيد كه تا 26 دقيقه هم قادر به زير اب ماندن خواهد بود “در تمام پهنه خليج خصوصا دهانه درياي عمان و خليج شر قي جاسك يافت ميشود
نهنگ گوژ پشت تيره اي ديگر از خوانواده نهنگها كه در خليج فارس هم زندگي ميكند . با سرعت معادل 8-10 كينومتر تيغه هاي دنداني در هر طرف270-400 عدد كه طول هر تيغه 80 سانتيمتر است . طولي معادل14-19 متر وزنس معادل 34-42تن كه قادر تا 35 دقيقه هم زير اب بماند.
نهنگ خاكستري با سرعتي حيرت اور 60 كيلومتر در ساعت با طول 12-18 متر با وزن 30 تن – با تيغه هاي دنداني در هر طرف از 280 تا 480 عدد. البته تا حد زيادي شبيه نهنگ باله پشتي است.
بر اساس آخرين تحقيقات به عمل آمده و مقايسه و بررسي منابع موجود تاكنون 465 گونه ماهي متعلق به 101 خانواده و 24 رده از آبهاي خليج فارس گزارش شده است كه طبق نظر محققين اين تعداد حدود 70 % كل نمونه هاي موجود در خليج فارس است. پستانداران خليج فارس شامل 13 گونه اند كه عبارتند از 6 گونه نهنگ، 5 گونه دلفين، 1 گونه پورپويز و 1 گونه گاو دريايي. در اين ميان گونه گاو دريايي در رديف جانوران در معرض انقراض و در فهرست CITES قرار دارند. همچنين نهنگ گوژپشت، نهنگ قاتل وپورپويز به عنوان گونه هاي كمياب و نادر محسوب مي شوند .از ميان 8 گونه لاك پشت دريايي شناسايي شده در آبهاي جهان 5 گونه به پهنه هاي آبي خليج فارس و درياي عمان وارد مي شوند كه دو گونه لاك پشت سبز و لاك پشت منقارعقابي در مناطق پراكنده اي از سواحل جنوب ايران حضور دارند .اين گونه ها همگي از جمله جانوران ذكرشده در فهرست CITES مي باشند.
اما راجع به عمق هم صحبت شد که خليج فارس تا 144 متر عمق دارد البته اين عمق در نزديکي جزيره آبادان به 30 متر ميرسد که در همان اعماق هم در خور موسي انواع نهنگ‌ها مشاهده مي‌شود.

مرگ نهنگ ۶۰ تنى در سواحل هرمز

• نهنگ ۶۰ تنى كه بر اثر برخورد با كشتى در خليج فارس زخمى شده بود، در ساحل جزيره هرمز به گل نشست و بر اثر شدت خونريزى تلف شد
هرمز – خبرنگار اعزامى «ايران»: يك نهنگ ۶۰ تنى كه بر اثر برخورد با كشتى در خليج فارس زخمى شده بود، در سواحل جزيره هرمز به گل نشست و بر اثر شدت خونريزى تلف شد .
مردم و مسؤولان جزيره هرمز پس از مشاهده جسد نهنگ پهن پيكر كه ۱۷ متر طول داشت، براى جلوگيرى از ايجاد تعفن در جزيره با دشوارى فراوان اقدام به دفن جسد نهنگ جوان كردند . اهالى قبل از دفن نهنگ طحال حيوان را كه حاوى دو تن روغن است ، از بدن آن خارج كردند .
از روغن طحال نهنگ براى جلوگيرى از نفوذ آب در بدنه كشتى و لنج هاى چوبى استفاده مى شود . تكه اى از گوشت نهنگ تلف شده نيز براى بررسى زيست شناسى به سازمان محيط زيست ارسال شد .
نهنگ آبى بزرگترين پستاندار جهان است كه وزن آن به ۱۳۰ تن نيز مى رسد . بچه اين حيوان هنگام تولد بيش از ۷ تن وزن دارد و روزانه ۶۰۰ ليتر شير مصرف مى كند .
گونه هايى از اين پستاندار بزرگ به دليل فراوانى غذاهاى دريايى در خليج فارس زندگى مى كنند . اهالى هرمز گفتند اين دومين نهنگ است كه در سالهاى اخير در هرمز به گل مى نشيند. صيادان صنعتى هرمز در گذشته هاى دور براى صيد نهنگ به دريا مى رفتند و با ترفندى خاص اين حيوان را شكار مى كردند .
بومى ها مى گويند نياكان آنها در گذشته به آرامى به كنار نهنگ مى رفتند و قلاب بزرگى را در بينى نهنگ فرو مى كردند . نهنگ آسيب ديده در چنين مواقعى از محل حادثه دور مى شد و صياديان نيز به همراه طناب و قلاب در پى نهنگ مى رفتند تا انرژى و ناى نهنگ پايان يابد .
آنها بعد از خستگى شديد نهنگ، آن را به ساحل مورد نظر هدايت مى كردند . بومى ها مى گويند سالهاست كسى براى صيد نهنگ به دريا نزده است.
/س