سومين سرطان ايران را بهتر بشناسيد
نويسنده: دكتر عباسعلي محرابيان*
در کشور ما سرطان روده بزرگ، سومين سرطان از نظر ميزان شيوع است که اگر دير تشخيص داده شود، ميتواند کشنده باشد؛ در حالي که ميتوان به کمک روشهايي در مراحل اوليه که هنوز علايمي ندارد، آن را شناخت و با درمان مناسب از مرگ بيمار جلوگيري کرد.
با توجه به اينکه سرطان کولون از پوليپها سرچشمه ميگيرد يعني مرحلهاي که هنوز سرطان ايجاد نشده و با توجه به زمان طولانياي كه لازم است تا پوليپ به آن مرحله برسد، ميتوان با شناخت و برداشت پوليپها از ايجاد کانسر جلوگيري کرد.
با توجه به اينکه شيوع سرطان روده از50 سالگي به بعد افزايش مييابد بنابراين به جز در افراد پرخطر، در بقيه افراد، بررسيها از اين سن شروع ميشود. کساني که بيشتر از سايرين در معرض خطرند، عبارتند از:
• افرادي که سابقه سرطان روده در فاميل، به خصوص فاميل درجه يک شامل پدر، مادر، برادر و خواهر دارند به خصوص اينکه در چند عضو خانواده يا در سن کمتر از 55 سال ايجاد شده باشد.
• کساني که خودشان سابقه پوليپ يا سرطان روده داشتهاند و آنهايي که سابقه چند مورد سرطان در فاميل حتي سرطانهاي ديگر داشته باشند.
• کساني که بيماري التهابي روده (کوليت اولسروز و کرون) دارند. در افراد گروه پرخطر بررسي بايد حتما انجام شود و اين بررسي به طور معمول 10 سال زودتر از سن اولين فرد مبتلا انجام ميشود. در افرادي که در گروه پرخطرنيستند، بررسي از سن50 سالگي آغاز ميشود. براي بررسي اين بيماري، استفاده از روشهاي زير مناسب است:
• بررسي خون مخفي در مدفوع: خوني که با چشم ديده نميشود ولي با آزمايش مدفوع مشخص ميشود. اين روش کمککننده است اما کافي نيست.
• راديوگرافي روده بزرگ (باريم انما): دقت زيادي ندارد و در صورت مشاهده ضايعه بايد از روش تکميلي ديگري استفاده کرد.
• مشاهده روده بزرگ با آندوسکوپ کوتاه: دقيق است ولي فقط امکان بررسي قسمت چپ روده بزرگ وجود دارد (نيمي از سرطانهاي روده بزرگ در اين ناحيه است)
• مشاهده روده بزرگ با آندوسکوپ بلند: دقيق است وامکان بررسي تمام روده وجود دارد و در افراد گروه پرخطر قويا توصيه ميشود.
روشهاي ديگري مانند روش بررسي ژنتيکي مدفوع و نوعي سي تي اسکن هنوز تحت بررسي هستند.
/ع
با توجه به اينکه سرطان کولون از پوليپها سرچشمه ميگيرد يعني مرحلهاي که هنوز سرطان ايجاد نشده و با توجه به زمان طولانياي كه لازم است تا پوليپ به آن مرحله برسد، ميتوان با شناخت و برداشت پوليپها از ايجاد کانسر جلوگيري کرد.
با توجه به اينکه شيوع سرطان روده از50 سالگي به بعد افزايش مييابد بنابراين به جز در افراد پرخطر، در بقيه افراد، بررسيها از اين سن شروع ميشود. کساني که بيشتر از سايرين در معرض خطرند، عبارتند از:
• افرادي که سابقه سرطان روده در فاميل، به خصوص فاميل درجه يک شامل پدر، مادر، برادر و خواهر دارند به خصوص اينکه در چند عضو خانواده يا در سن کمتر از 55 سال ايجاد شده باشد.
• کساني که خودشان سابقه پوليپ يا سرطان روده داشتهاند و آنهايي که سابقه چند مورد سرطان در فاميل حتي سرطانهاي ديگر داشته باشند.
• کساني که بيماري التهابي روده (کوليت اولسروز و کرون) دارند. در افراد گروه پرخطر بررسي بايد حتما انجام شود و اين بررسي به طور معمول 10 سال زودتر از سن اولين فرد مبتلا انجام ميشود. در افرادي که در گروه پرخطرنيستند، بررسي از سن50 سالگي آغاز ميشود. براي بررسي اين بيماري، استفاده از روشهاي زير مناسب است:
• بررسي خون مخفي در مدفوع: خوني که با چشم ديده نميشود ولي با آزمايش مدفوع مشخص ميشود. اين روش کمککننده است اما کافي نيست.
• راديوگرافي روده بزرگ (باريم انما): دقت زيادي ندارد و در صورت مشاهده ضايعه بايد از روش تکميلي ديگري استفاده کرد.
• مشاهده روده بزرگ با آندوسکوپ کوتاه: دقيق است ولي فقط امکان بررسي قسمت چپ روده بزرگ وجود دارد (نيمي از سرطانهاي روده بزرگ در اين ناحيه است)
• مشاهده روده بزرگ با آندوسکوپ بلند: دقيق است وامکان بررسي تمام روده وجود دارد و در افراد گروه پرخطر قويا توصيه ميشود.
روشهاي ديگري مانند روش بررسي ژنتيکي مدفوع و نوعي سي تي اسکن هنوز تحت بررسي هستند.
پي نوشت ها :
* متخصص گوارش،فوق تخصص آندوسكوپي
منبع:www.salamat.com/ع