حميد رضا رهبري، محمد پورفخاران، احمد حبيب الهي
تاريخچه
در بيش تر کشورهاي توسعه يافته، طب سنتي و مکمل را تعداد زيادي از افراد اين جوامع پذيرفته اند. به طوري که 48 درصد مردم استراليا، 70 درصد جمعيت کانادا، 42 درصد مردم آمريکا، 38 درصد مردم بلژيک و 75 درصد جامعه ي فرانسه، دست کم يک مرتبه در سال از خدمات طب مکمل بهره مي برند.در آلمان 77 درصد کلينيک هاي ضد درد از طب سوزني يا بادکش سرد استفاده مي کنند و امروزه وسايل پيشرفته در خصوص حجامت و بادکش و طب سوزني و ... شناخته شده است که جزو صنايع پزشکي محسوب شده و در صدد قابل توجهي را به خود اختصاص داده اند.
در حقيقت اگر تاريخ تحولات پزشکي با وضع کنوني آن هم در آميخته شود، براي پيشرفت پزشکي راه هايي تازه پيدا مي شود.
به عقيده ي ابن سينا، بهترين مکتب پزشکي آن است که به دارو نياز نداشته باشد.
به طور کلي بادکش درماني ( کاپينگ) در اکثر تمدن ها استفاده مي شده است. حجامت و بادکش درماني در خاورميانه قدمتي هزاران ساله دارد. در مصر باستان در يکي از کتب پزشکي مرجع که 1550 قبل از ميلاد مسيح روي پاپيروس نگاشته شده، از بادکش درماني نام برده شده است. در قديم از شاخ حيوانات و بامبو براي بادکش تر استفاده مي شده است.
بادکش ( کاپينگ) شامل دو بخش است:
1. بادکش خشک:
که بيشتر در شرق دور استفاده مي شود.2. بادکش تر:
که بيشتر در خاورميانه و اروپاي شرقي استفاده مي شود. استفاده از بادکش در کشور ما نيز سابقه اي ديرينه دارد.در طب کلاسيک و جديد نيز مطالعات فراواني روي تأثيرات بادکش در درمان بيماري ها و مکانيسم اين تأثيرات انجام شده است.
در اين ميان، مي توان به مطالعات فراوان دکتر « يوهان ابلر» ( پزشک آلماني ) و پروفسور Von neisser اشاره کرد.
کتاب هاي فراواني نيز دراين زمينه در سراسر جهان به چاپ رسيده است که به عنوان نمونه، مي توان به Cupping therapy نوشته ي پروفسور Kay chirali از انگلستان و کتاب هاي متعدد در مورد بادکش درماني يا خلاء درماني اشاره کرد.
در شبکه هاي علمي اينترنت نيز مقالات متعدد ( بيش از 260 هزار مورد ) در اين زمينه موجود است که با کلمات کليدي Dry cupping, cupping مي توان آن ها را ملاحظه نمود.
ساخت دستگاه هاي Cupping therapy که در ايران به دستگاه دردکش "K.D"معروف است، استفاده از اين شيوه ي درماني را براي عموم مردم آسان نموده است.
انواع بادکش:
امروزه بادکش را به دو دسته گرم و سرد تقسيم بندي مي کنند؛ به اين ترتيب که بادکش به شيوه سن تّي را که با استفاده از آتش و ليوان يا گوزه انجام مي شود به عنوان بادکش گرم و بادکش از طريق دستگاه هاي ساکشن دستي يا برقي را به عنوان بادکش سرد مي شناسند.بادکش سرد تقريباً معادل بادکش هايي است که در طب قديم و با ابزاري مانند شاخ و با ايجاد مکش از سوي حج اّم انجام مي شده است. طبق نظر حکما و اطباء و بنا به تجربيات فراوان، پر واضح است که تاثير بادکش گرم در درمان دردها و بيماري ها بيشتر از بادکش سرد است.
از اين جا که دستگاه دردکش با مکانيسم سرد و خشک عمل مي کند، و روغن مالي و ماساژ، گرم کرده، سپس با استفاده از اين دستگاه اقدام به بادکش گذاري کرد.
در تمام دنيا، از جمله جامعه ي ما، در حال حاضر، تعداد بسيار زيادي از مردم به بيماري هاي مختلف مبتلا هستند که دردهاي ناشي از اين بيماري ها، پزشک را مجبور مي کند که به بيمار، داروهاي مسکن تجويز کند. عوارض ناشي ازخود اين داروها، بيماري هاي جديد را به وجود مي آورد که گاهي بعد از تشخيص، غير قابل جبران مي باشد.
در اين ميان استفاده از دستگاه دردکش به عنوان روش درمان فيزيکي، بسيار حايز اهميت است.
بادکش گرم:
با استفاده از آتش و کاپ هاي شيشه اي انجام مي گيرد و براي کساني که در يک قسمت احساس سرما مي کنند، بهتر است.بادکش سرد:
با استفاده از يک دستگاه مکش و کاپ هاي پلاستيکي انجام مي شود و براي عموم قابل استفاده است.بادکش خشک:
فقط بادکش گذاري انجام مي شود.بادکش تر:
با استفاده از سوزن هاي ريز ( يا تيغ ) مي توان از نقطه مورد نظر که انسداد هم دارد، خون گرفت ( يعني بادکش روي موضع قرار مي گيرد تا خون را مکش کند ). اين نوع بادکش از قديم الايام در سرزمين ما - تحت عنوان حجامت - انجام مي شده است. بنابراين بادکش گذاري به عنوان يک داوري قوي آنتي ويروس مي تواند از بسياري بيماري ها پيشگيري کند و يا مشکلات موجود را درمان نمايد.مکانيسم تأثير بادکش
بادکش گذاري با مکانيسم هاي متعددي باعث رفع دردها و درمان بيماري هاي مختلف مي شود که در زير به تعدادي از اين مکانيسم ها اشاره مي شود:1. يکي از علل درد و خستگي در قسمت هاي مختلف بدن تجمع بعضي مواد نظير اسيد لاکتيک و ساير مواد زايد سلولي در مويرگ ها سطحي بدن است که معمولاً با اختلال در خون رساني موضعي همراه است. بادکش با ايجاد خلاء باعث انبساط عروق سطحي، تجمع خون در موضع و افزايش خون رساني موضعي مي شود. در نتيجه اکسيژن و غذاي بيش تري به سلول ها رسيده ، درد و خستگي رفع مي شود.
2. افزايش خون رساني موضعي با فرا خواني سلول هاي دفاعي و فاکتورهاي ضدالتهاب خوني به موضع، باعث تسريع ترميم آسيب هاي بافتي و عفونت هاي موضعي مي شود. مثلا با بادکش کردن اطراف زخم هاي بستر مي توان به ترميم و بهبود اين زخم ها کمک شاياني کرد.
3. بادکش با ايجاد خلاء در تخليه ي سموم و عفونت هاي موضعي مثلاً در گزيدگي با مار و عقرب کمک کننده است.
4. بادکش با ايجاد فشار منفي باعث انبساط عضلاني شده و در رفع اسپاسم عضلاني که علت بسياري از دردهاي موضعي است، کمک کننده مي باشد.
5. بادکش با تحريک روده ها و دستگاه گوارش در درمان برخي از بيماري هاي گوارشي، نظير زخم معده، تنبلي روده و يبوست کمک کننده است.
6. بادکش متناوب با جذب خون به عضلات در رفع لاغري هاي موضوعي و افزايش بافت ماهيچه اي موضع مؤثر است.
7. اگر علت چاقي تجمع موضعي چربي باشد، بادکش گرم در سوزاندن چربي هاي موضعي مؤثر است. ( بامکانيسم فراخوان خون به ناحيه ي پر چربي)
8. از فشار منفي ايجاد شده توسط بادکش مي توان در کنترل و تنظيم بعضي از خونريزي ها در بدن بهره گرفت. مثلاً در هايپر منوره ( قاعدگي با خونريزي شديد ) مي توان زير سينه ها را بادکش کرد. با اين عمل فشار خون از اندام تحتاني به سمت اندام فوقاني متوجه شده و از شدت خونريزي کاسته مي شود يا در خونريزي کم ( هايپو منوره ) با بادکش کردن راه ها و ساق پاها مي توان فشار خون را از قسمت هاي فوقاني به سمت اندام تحتاني متوجه ساخته و ميزان خونريزي را افزايش داد. يا در خون دماغ شديد با بادکش کردن اطراف ناف ( در طرف خونريزي ) فشار خون به قسمت هاي تحتاني منتقل شده و خون دماغ کم کم قطع مي شود.
9. تعدادي از دردهاي عضلاني بر اثر درگير شدن اعصاب حسي بين ماهيچه ها يا بافت پيوندي سخت شده ايجاد مي شود. بنابراين با بادکش نمودن در بسياري از موارد اين فشار از روي عصب برداشته شده و درد تسکين مي يابد.
10. در رفع خواب رفتگي ها و گزگز اندام، بادکش با تسريع خون رساني و اکسيژناسيون بافتي مؤثر مي باشد.
11. عده اي از اطباء و حکما از فشار منفي بادکش جهت کمک به خروج سنگ هاي کليوي استفاده مي کنند. به اين صورت که بعد از روغن مالي، مسير کليه ها را از طرف کليه به سمت مثانه بادکش متحرک مي کنند.
12. در افرادي که داراي طبع سرد و تر هستند و در اصطلاح طب سنتي بلغمي مزاجند، بادکش گرم و خشک کاربرد فراواني دارد و جايگزين مناسبي براي حجامت ( تر) مي باشد.
13. طبق تعريف طب سنتي گاهي دردها بر اثر غلبه ي سردي بر بافت يا عضو ايجاد مي شود و تجربه نشان داده است که بسياري از دردهاي موضوعي با گرم کردن موضع تسکين مي يابد. بادکشي گرم در رفع اين دردها مؤثر است.
14. البته اين مسأله قطعي است که افزايش خون رساني پوست توسط بادکش گذاري در رفع بسياري از بيماري هاي پوستي مؤثر است و تحقيقات پروفسور Von neisser نيز اين مسئله را تأييد مي کند.
15. در زانوهايي که دچار تورم، درد و تجمع مايع در مفصل شده اند ( تجمع بلغم موضعي ) با بادکش متناوب 40 تا 120 جلسه يک روز درميان مي توان کم کم اين مايع را از محيط خارج کرد. « با کنترل پوست بيمار و تنظيم مدت بادکش از کبودي شديد پوست جلوگيري کنيد. »
16. اثر بادکش به عنوان طب فشاري يا اکو پرشر: طب فشاري بر روي نقاط سوزني اثر مي کند و مي تواند تمام اثراتي را که طب سوزني بر بدن دارد؛ مانند: افزايش سروتونين، افزايش ترشح اندروفين و انکفالين و مهار انتقال پيام درد به فيپوفيز و هيپوتالاموس، البته در حد خفيف تر داشته باشد.
17. بالانس يين و يانگ: طب چيني معتقد است که در بدن ما ( و تمام کائنات ) دو انرژي به نام يين و يانگ وجود دارد. دو نيرو که مکمل هم و در عين حال متضاد يکديگر و از طرفي قابل تبديل به هم هستند ( مانند شب و روز، بلندي و کوتاهي، تاريکي و روشنايي، زن و مرد ) از تعادل اين دو نيروست که کائنات و بدن انسان در سلامت به سر مي برد و هر نوع عدم تعادل باعث بروز بيماري مي شود. اين شکل نماد يين و يانگ است. بادکش مي تواند با تعادل يين و يانگ باعث ايجاد هارموني و سلامت شود.
18. بادکش با مکشي که ايجاد مي کند، جريان خون را از عمق به سطح آورده و هر نوع انسداد و رکود خون را بر طرف مي سازد؛ به همين علت مي تواند مواد سمي و وتوکسين ها را از بدن خارج سازد. بديهي است با افزايش جريان خون روند تغذيه سلول ها و اکسيژن رساني به سلول ها نيز افزايش مي يابد.
19. روغن هاي ضروري يا اسانسيل که به همراه بادکش درماني بر روي پوست استفاده مي شود خواص درماني بي نظير و منحصر به فردي دارند.
20. بادکش درماني باعث افزايش سلول هاي دفاعي بدن مي شود؛ بنابراين سيستم ايمني را تقويت مي کند و فردي که به طور مکرر بادکش مي کند کمتر دچار بيماري مي شود و کمتر سرما مي خورد.
21. بادکش با ايجاد فشار منفي باعث انبساط عضلاني و رفع اسپاسم ها مي شود. پس درد را کاهش مي دهد.
در واقع هيچ منبعي براي انجام بادکش درماني وجود ندارد ( در کساني که آستانه درد آنها پايين است، بايد با احتياط کار شود ). گاه بعد از بادکش درماني ممکن است سردرد خفيف، احساس درد و کوفتگي بدن تظاهر کند. در بعضي موارد ممکن است جاي بادکش ها قرمز يا کبود شود که با چند جلسه درمان و به مرور زمان از بين مي رود. احساس گرما يا کمي تعريق بعد از بادکش درماني طبيعي است.
در افرادي که سرطان دارند، زنان حامله، در دوران عادت ماهيانه، در پوکي استخوان شديد که ريسک شکستگي استخوان وجود دارد و در اسپاسم هاي شديد و حاد، نبايد بادکش درماني انجام شود. همچنين در افرادي که دچار ترومبوز يا به اصطلاح لخته در رگ هاي پا شده اند ( علامت اينها به صورت درد، تورم و سردي يا گرمي غير عادي در پا است)، روي زخم باز و در جايي که نبض احساس مي شود، نبايد بادکش درماني انجام شود. ضمنا افرادي که صرع دارند، تب بسيار بالا دارند، و در پوست هاي حساس، بهتر است اين کار را انجام ندهند. بادکش درماني در تخمدان ها، پروستات، ستون مهره ها، قلب و پستان در خانم ها و گردن بهتر است توسط پزشک انجام شود.
با يک پنبه آغشته به الکل که آن را آتش زده ايم و يک کاپ شيشه اي مي توان بادکش گرم انجام داد؛ ولي ابتدا بايد موضوع مورد نظر را با روغن مورد نظر کمي ماساژ دهيم. در مجموع، بادکش با ايجاد و کيوم يا خلأ اثرات درماني معجزه آساي خود را اعمال مي کند. بادکش مي تواند به طور وسيع در کتف و پشت براي دردهاي گردن و شانه ها و سردرد، دو طرف ستون مهره ها براي انواع آرتروز و ديسک پاتي ها، روي شکم و محل هاي تجمع چربي براي لاغري، روي پا و دست ها براي احساس درد و سنگيني و خواب رفتگي دست و پا.... استفاده شود.
يادآوري: در رفع بلغم موضعي و سيستميک بادکش گرم و خشک بهتر از بادکش سرد است.
بادکش درماني (1) در روايات
به عقيده ي ابن سينا، بهترين مکتب پزشکي آن است که به دارو نياز نداشته باشد.در روايات مختلف پرهيز از دارو تا زماني که بدن بتواند درد را تحمل کند، از اولويت برخوردار است.
رسول گرامي اسلام ( صلي الله عليه و آله و سلم ) در اين باره مي فرمايد: « تَجَنَّبِ الدَّواءُ مَا احتَمَل بدَنُک الدّاء فَاذا لَم يَحتَمِل الدّاء فالّدواء. »
( تا زماني که بدن تو تحمل درد را دارد، از دارو بپرهيز و زماني که ديگر تحمل آن را نداشت، از دارو استفاده کن. )
از حضرت امام علي (عليه السلام) نقل شده که فرمودند: « إمشِ بِدائکَ ما مَشي بِک. » ( تا زماني که بيماري با تو مي سازد، تو نيز با آن بساز. )
حضرت امام کاظم (عليه السلام) در باره زود پناه بردن به دارو مي فرمايد: « لَيسَ مِن داوء الاّ وهو يهيّج داء و لَيسَ شي في البَدَن انفع من أمساک اليَه الاّ عمّا يَحتاج اليَه. »
( هيچ دارويي نيست، مگر آن که خود بيماري تازه اي را دامن مي زند. براي بدن چيزي سودمندتر از پرهيز و خوردن غذا در حد نياز بدن نيست. )
در روايت ديگر از حضرت امام کاظم (عليه السلام) آمده است که: « إدفَعوا مُعالِجَة الأطِباء ما اندفَع الداء عَنکم، فَاِنَّه بِمَنزلَة النباء قليلُه يُجُرُّ الي کثيره. »
( تا زماني که بيماري خود به خود از شما بر طرف مي شود به معالجه پزشکان روي نياوريد، زيرا کار طبيب مانند بنّاست که اندک کار او به کار بسيار منجر مي شود. )
در روايت ديگر از امام علي (عليه السلام) آمده است: « يا اَايها الناس تَداوَوا، فَان الله تعالي لَم يَخلُق داء الاّ خَلَقَ لَه شَفا. الاّ السّام و السّامُ الموت. »
( اي مردم! خود را درمان کنيد، زيرا خداي تعالي هيچ دردي نيافريده.مگر آنکه برايش شفا نيز آفريد به جز مرگ. )
نتيجه اي که از روايات مختلف گرفته مي شود، اين است که ( بسته به نوع بيماري ها ) قبل از مصرف دارو به تحمل بدن بايد نگاه شود و از مصرف سريع دارو پرهيز شود تا دچار بيماري هايي که از داروها به وجود مي آيد، نشويم. و زماني که بيماري بر سلامتي غلبه نمود، از روش هاي مختلف و مناسب و با احتياط لازم، براي بهبودي بدن بهره بجوييم.
در روايات، جهت درمان بيماري ها، شيوه هاي مختلفي بيان شده است. برخي از راه هاي درماني، استفاده از درمان فيزيکي، بدون استفاده از دارو توصيه مي شود. مانند: پرهيز، حجامت گرم و تر و حجامت گرم و خشک و ماساژ درماني.
در برخي از راه هاي درماني استفاده از داروهاي گياهي سفارش شده است و مسلماً احتياط در استفاده از هر کدام از آن ها، شرايط اساسي در درمان بيماري مي باشد.
از آن جا که بادکش درماني،(2) يکي از راه هاي مقابله و پيش گيري از بيماري ها مي باشد، از جمله مواردي است که به صورت فيزيکي بدون استفاده از دارو، يکي از راه هاي درماني بيماري هاست.
انواع بادکش گذاري
بادکش ثابت:
در اين روش، ليوان يا ليوان ها در طول مدت زمان مشخصي به طور ثابت روي پوست بدن بيماري قرار مي گيرند و پس از تمام شدن زمان بادکش، از بدن جدا مي شوند. مثلاً بادکش وسيع کتف و کمر که در درمان کمردردها و رفع خستگي مزمن کار برد دارد.بادکش متناوب ( منقطع ):
گاهي براي جلوگيري از کبودي موضع يا براي جلوگيري از عوارض بادکش هاي خاص، مثلاً روي پوست صورت و گونه، از بادکش متناوب استفاده مي شود. به اين صورت که پس از ايجاد خلاء و ثابت شدن ليوان روي پوست پس از 3 تا 5 ثانيه، ليوان از روي پوست جدا شده، دوباره هواگيري مي شود و روي پوست گذاشته مي شود. عمل تثبيت و جدا کردن ليوان بين 20 تا 40 مرحله تکرار مي شود.از اين نوع بادکش مي توان در آماده کردن موضع حجامت تر و بادکش نقاط مختلف صورت استفاده کرد.
بادکش متحرک يا لغزان:
در بادکش متحرک، قبل از بادکش گذاري، موضع را روغن مالي مي کنيم. براي روغن مالي مي توان از روغن هاي طبيعي نظير روغن زيتون، روغن کنجد، روغن بادام تلخ يا روغن سياه دانه استفاده کرد. پس از روغن مالي، بادکش را روي بدن ثابت مي کنيم و سپس به آرامي آن را با دست روي بدن به حرکت در مي آوريم. اين عمل باعث گرمي ( سرخي ) موضعي مي شود و در رفع اسپاسم هاي عضلاني و خستگي مفرط بسيار مؤثر است.تذکر 1:
در بادکش متحرک، افرادي که داراي جوش هاي متعدد پوستي هستند، احتياط کنند.تذکر 2:
در تمام بادکش ها حتماً از ليوان هاي سالم و بدون ترک استفاده کنيد، زيرا لبه هاي ترک خورده و شکسته ي ليوان ممکن است بريدگي هاي شديد ايجاد کند.تذکر 3:
کبودي هاي ناشي از بادکش، واکنش طبيعي بدن است و جاي نگراني ندارد و طي 5 تا 10 روز کاملاً رفع مي شود.براي رفع سريع تر اين کبودي ها مي توان از ماساژ موضع بادکش، بلافاصله پس از بادکش گذاري استفاده کرد.
با کنترل پوست بيمار و تنظيم مدت زمان بادکش مي توانيد از کبودي شديد پوست جلوگيري کنيد.
تذکر 4:
در صورتي که بيمار در موقع بادکش گذاري دچار حالات تهوع و سرگيجه و عرق سرد شد، بلافاصله بادکش را از بدن جدا کنيد و بيمار را به پهلوي راست بخوابانيد و پاهاي او را به داخل شکم خم کنيد علايم نام برده در چند دقيقه کاملاً رفع خواهند شد. براي رفع سريع تر علايم مي توانيد از يک قاشق عسل خوراکي به صورت مکيدن يا يک ليوان شربت عسل استفاده کنيد.تذکر 5:
ايجاد تاول روي پوست بيمار پس از بادکش گذاري چند علت عمده داد:*ضعف و سستي پوست بيمار؛
*زياد بودن فشار منفي ايجاد شده؛
*طولاني بودن مدت زمان بادکش؛
بنابراين با کنترل وضعيت پوست در مدت زمان بادکش و تنظيم مدت زمان بادکش و ميزان خلاء ايجاد شده، مي شود تا حد زيادي از اين مسأله جلوگيري کرد.
تذکر 6:
ميزان بادکش در افراد لاغر و ضعيف، کم تر از افراد چاق بايد باشد، زيرا بادکش شديد پوست افراد لاغر باعث تورم بافتي ( التهاب ) و اسپاسم ( گرفتگي ) عضلاني اين افراد مي شود.امروزه جهت بادکش درماني، دستگاه هاي ( درد کش (3)) ساخته شده است که طرز استفاده از اين دستگاه به اين صورت مي باشد:
جهت استفاده از دستگاه دردکش، ابتدا موضع بادکش را با روغن هايي مثل: روغن زيتون، روغن سياه دانه يا روغن بادام تلخ به مدت 5 دقيقه ماساژ دهيد. سپس دستگاه مکنده را به پشت ليوان متصل کرده و با چند بار مکش، با ايجاد خلاء ليوان را روي بدن ثابت کنيد.
سپس دستگاه مکنده را از ليوان جدا کرده و جهت اطمينان دريچه ي ليوان را کمي به داخل فشار دهيد. مدت زمان لازم براي بادکش گذاري به طور متوسط 10 دقيقه است. البته اين زمان براي کودکان و بعضي از بيماران که داراي پوستي سست و نازک هستند تا 5 دقيقه کاهش مي يابد.
*مدت زمان بادکش تيروئيد و کبد کم تر از 10 دقيقه است؛
*در صورت مشاهده ي کبودي زياد و يا تاول هاي پوستي کوچک، بادکش را خاتمه دهيد؛
*در صورت ايجاد تاول به هيچ وجه آن ها را دستکاري نکنيد و با عسل روي آن ها را پانسمان نماييد؛
*جهت ايجاد خلاء مناسب در افرادي که بدني پر مو دارند، بهتر است موهاي موضوع بادکش، قبل از بادکش گذاري تراشيده شود؛
*بعد از اتمام مدت زمان لازم، با کشيدن سوپاپ انتهاي ليوان، آن را از بدن جدا مي کنيم. جهت رفع کبودي احتمالي مي توان موضع را کمي ماساژ داد. جهت جلوگيريي از انتقال بيماري هاي قارچي و پوستي بهتر است هر فرد از ليوان مخصوص خود براي بادکش استفاده کند و در صورت در دسترس نبودن، ليوان ها را قبل از استفاده مجدد ضد عفوني کنيد.
جهت افزايش عمر مفيد دستگاه هر چند وقت يک بار قطعات دستگاه را باز کنيد، تميز و روغن کاري کنيد و دوباره مورد استفاده قرار دهيد.
*دوره ي درمان با بادکش به طور متوسط 7 تا 14 جلسه ي يک روز در ميان است و در بعضي بيماري هاي مزمن تا 40 جلسه نيز بايد ادامه يابد.
کاربرد درماني بادکش
بادکش براي موارد زير کاربرد دارد:
سرماخوردگي - آنفلوآنزا، بيماري هاي خوني، تسکين درد، التهابات مفاصل ( مثل روماتيسم مفصلي - آرتروز )، ريلکسيشن روحي و عصبي در وريدهاي واريسي و همچنين پيشگيري از واريس کمک به باروري در زوج هاي نابارور و نيز به عنوان يک ماساژ بسيار عمقي، بيماري هاي گوارشي، آسم و تنگي نفس، خواب رفتگي دست و پا و... لازم به ذکر است که کاربرد ماساژ عمقي که توسط بادکش درماني انجام مي شود، بسيار خوب و چشمگير است.بادکش در تسکين درد نقش بسيار مهمي ايفا کرده و کمک زيادي به بهبود در دردهاي ناشي از: روماتيسم، آرتروز، سياتيک، کمر درد، ديسک کمر، ميگرن، درد گردن، درد و خستگي و احساس سنگيني در پشت ساق پا مي کند. پس از يک بادکش صحيح ( نقاط مناسب با فشار مناسب ) فرد احساس سبکي بسيار زياد، نشاط و شادابي زايد الوصفي مي کند؛ همان احساسي که پس از يک ورزش مناسب و استحمام پس از آن به انسان دست مي دهد. بادکش درماني در ايجاد سلامت و دفع سموم و مواد زائد از بدن نقش مهمي دارد؛ پس بديهي است که اين کار حتي در افراد سالم مي تواند از ايجاد بيماري پيشگيري کند.
بادکش درماني و مگنت درماني
دستگاه ترکيبي از بادکش درماني و مگنت درماني بوده که براي رفع خستگي و درد و گرفتگي عضلاني موثر...اين روش درماني داراي سابقه چند هزار ساله مي باشد که پزشکان از زمانهاي دور با شيوه هاي سنتي در درمان بيماري ها و دردهاي عمومي بدن از آن بهره مي گرفتند.
همچنين مگنت درماني بر اساس اصول طب سوزني باعث تاثيرات دو چندان عملکرد اين دستگاه مي گردد.
بادکش درماني قابليت ايجاد تأثيرات مثبت و نقش مکمل در درمان مشکلات و بيماري هاي جسمي و فيزيکي بدن انسان را داشته و مي تواند نقش مؤثري در بهبود عمومي برخي از مشکلات زير در افراد را داشته باشد:
*تاثير در درمان دردهاي سياتيکي و دردهاي شديد ناحيه کمري.
*تاثير در درمان خواب رفتگي اندام تحتاني بدن.
*تاثير در درمان خستگي زود رس.
*تاثير در درمان چاقي.
*تاثير در درمان يبوست.
*تاثير در درمان قاعدگي دردناک در بانوان.
*تاثير در درمان بي نظمي در قاعدگي.
*تاثير در درمان خونريزي شديد قاعدگي بانوان.
*تاثير در درمان خون دماغ.
*تاثير در درمان افتادگي سينه.
*تاثير در درمان زانو درد و درد ناشي از آرتروز.
*تاثير در درمان اسپاسم عضلاني بدن.
*تاثير در درمان خواب رفتگي دستها.
*تاثير در درمان خستگي مفرط بدن و ايجاد خون سازي و نشاط و شادابي پوست صورت و بدن.
*همچنين از اين روش ميتوان به عنوان ابزار ماساژ و پيش تحريکي و رفع سرد مزاجي بانوان ( به علت تأثير در تجمع خون در ناحيه ي ) قبل از روابط زناشويي استفاده نمود.
کاربرد درماني و مکانيسم اثر دستگاه:
بادکش گذاري با مکانيسم هاي متعددي باعث رفع دردهاي مختلف مي شود که در زير به تعدادي از اين مکانيسم ها اشاره مي شود:*يکي از علل خستگي بدن تجمع بعضي از مواد نظير اسيد لاکتيک و ساير مواد زايد سلولي در مويرگ هاي سطحي بدن است که معمولا با اختلال در خونرساني موضعي همراه است. بادکش با ايجاد خلاء باعث انبساط عروق سطحي و تجمع خون و خون رساني بهتر موضعي مي شود.
در نتيجه اکسيژن و مواد غذايي بيشتري به سلول ها رسيده و باعث رفع درد و خستگي مي شود.
*افزايش خونرساني موضعي با فراخواني سلول هاي دفاعي و تورهاي ضد التهاب خوني به موضع مربوط باعث تسريع ترميم و آسيب بافتي و عفونت هاي موضعي مي شود.
*بادکش با ايجاد خلاء در تخليه سموم و عفونت هاي موضعي نقش مهمي ايفا مي نمايد مثلا در گزيدگي با مار و عقرب و زنبور بسيار کمک کننده مي باشد.
*بادکش با ايجاد فشار منفي باعث انبساط عضلاني شده و در رفع اسپاسم عضلاني که علت بسياري از دردهاي موضعي است کمک کننده مي باشد.
*بادکش متناوب با جذب خون به عضلات در رفع لاغري هاي موضعي و افزايش بافت ماهيچه اي بسيار مؤثر مي باشد.
*اگر علت چاقي تجمع موضعي چربي باشد بادکش گرم در سوزاندن چربي هاي موضعي بدن بسيار موثر است.
*تعدادي از دردهاي عضلاني بر اثر درگير شدن اعصاب حسي بين ماهيچه ها يا بافت پيوندي سخت شده ايجاد مي شود. به همين دليل با بادکش نمودن در بسياري از موارد اين فشار از روي عصب برداشته شده و درد تسکين مي يايد.
*در رفع خواب رفتگي ها گزگز اندام بادکش درماني با تسريع خون رساني سريع و اکسيژناسيون بافتي بسيار موثر مي باشد.
بادکش درماني و ضد درد
دستگاه بادکش درماني و ضد درد و خستگي عضلاني
دستگاه دردکش ( دستگاه ايرتراپي ) بهترين وسيله براي رفع درد به شيوه ي سنتي و بدون عوارض جانبي است.قابل استفاده در سراسر بدن بدون درد و خونريزي، داراي 16 ليوان سوپاپ دار با ابعاد مختلف براي بادکشي سراسر بدن و داراي پمپ دستي و لوازم جانبي مربوطه اين دستگاه براي رفع خستگي و درد و گرفتگي عضلاني موثر بوده و به عنوان يک ماساژور طبي در تمامي نقاط بدن قابل استفاه مي باشد.
دستگاه ضد درد و بادکش طبي شامل قطعات زير مي باشد:
پمپ دستي + شلنگ رابط + ليوان هاي سوپاپ دار در ابعاد مختلف + دفترچه راهنماي فارسي
تاثيرات و خواص درماني دستگاه:
*تاثير در درمان دردهاي سياتيکي و دردهاي شديد ناحيه کمري تاثير در درمان افتادگي سينه
*تاثير در درمان خواب رفتگي اندام تحتاني بدن
*تاثير در درمان خستگي زودرس
*تاثير در درمان چاقي
*تاثير در درمان يبوست
*تاثير در درمان قاعدگي دردناک در بانوان
*تاثير در درمان بي نظمي در قاعدگي
*تاثير در درمان خونريزي شديد قاعدگي بانوان
*تاثير در درمان خون دماغ
*تاثير در درمان زانو درد و درد ناشي از آرتروز
*تاثير در درمان اسپاسم عضلاني بدن
*تاثير در درمان خواب رفتگي دست ها
*تاثير در درمان خستگي مفرط بدن و ايجاد خون سازي و نشاط و شادابي پوست صورت و بدن
آموزش روش عملي انجام بادکش
1. ابتدا يک پنس و يا در صورت عدم دسترسي به آن، يک قيچي مناسب، آماده کنيد. ( بهتر است از قيچي هاي سبک کاغذ بري يا قيچي هاي استيل استفاده شود ).2. مقدار متناسبي پنبه را با پنس گرفته پنس را قفل کنيد.
3. نوک پنس را کف دست خود گذاشته، دست خود را ببنديد و در حالي که فشار ملايمي اعمال مي کنيد، با دست ديگر، پنس يا قيچي را در يک جهت بچرخانيد تا پنبه دور پنس به خوبي پيچيده شود.
4. براي اينکه بفهميد مقدار پنبه اي که استفاده کرده ايد مناسب هست يا خير، در پايان مرحله فوق بايد طول پيله اي که از پنبه حاصل مي شود حدود سه سانتي متر و عرض آن در بيشترين جا حدود يک و نيم سانتي متر باشد، اگر اين طور نبود نگران نباشيد؛ با چند بار تکرار، تجربه کافي را به دست خواهيد آورد.
5. تعدادي استکان يا ليوان شيشه اي آماده کنيد، تعداد و اندازه آنها با توجه به نحل بادکش تعيين مي شود؛ به اين معني که:
*هر قدر منطقه وسيعتر باشد، تعداد ليوان ها بيشتر است.
*هر قدر بافت چربي و عضله منطقه نسبت به بافت استخواني بيشتر باشد، استکان يا ليوان مي تواند بزرگتر انتخاب شود.
*در سنين پايين تر در همه جاي بدن بهتر است از استکان کوچک استفاده شود.
نکته:
شيشه اي بودن ليوان يک خاصيت مهم دارد و آن هم ديدن اتفاقاتي است که درون آن خواهد افتاد.تذکر مهم:
کاملاً دقت کنيد که لبه اين ليوان ها بريديگي يا ترک خوردگي نداشته باشد در غير اين صورت، امکان ايجاد بريدگي هاي شديد وجود دارد.6. براي اينکه نتيجه بهتري از بادکش حاصل شود بهتر است محل بادکش را با يک روغن مناسب چرب کنيد ).
براي اين کار از روغن هايي مانند؛ زيتون، کنجد، هسته قيسي، بادام تلخ، سياهدانه و ... استفاده کنيد ).
7. نوک پنس را داخل الکل فرو ببريد تا پنبه کاملا خيس شود، با فشردن پنبه به لبه هاي شيشه الکل، الکل اضافه آن را کاملاً بگيريد.
تذکر:
استفاده از الکل صنعتي به جاي الکل طبي، آتش بهتر و بادکش مؤثرتري را براي شما فراهم خواهد کرد.8. پنبه آغشته به الکل را آتش بزنيد.
9. ليوان را با دست ديگر گرفته در حالي که هر دو دست را در حداقل فاصله نسبت به پوست بدن نگاه داشته ايد، تنها يک لحظه ( تاکيد مي کنيم تنها يک لحظه ) آتش را داخل ليوان کرده از آن خارج نموده بلافاصله ليوان را روي پوست قرار هيد؛ خواهيد ديد که پوست، به داخل ليوان بر آمده شده، ليوان به خوبي به پوست خواهد چسبيد.
10. اگر کارهاي قبل را به درستي انجام داده باشيد، پوست بين 2 تا 3 سانتي متر به داخل ليوان بر جسته مي شود. ( البته در پوست هاي مختلف، نقاط مختلف بدن و در اندازه هاي مختلف ليوان، اين مقدار مي تواند متفاوت باشد ) و با وارد کردن کشش معمولي از پوست جدا نخواهد شد.
11. ليوان بادکش بايد بين 15 تا 20 دقيقه، روي پوست بماند. در پايان با وارد کردن کمي فشار به لبه ليوان در محل چسبيدن آن به پوست و ورود کمي هوا به داخل آن، ليوان به راحتي جدا خواهد شد.
موارد منع انجام بادکش
1. روي محل هاي فعلي فتق. ( اگر بيمار سابقه فتق دارد و از ترميم کامل آن مطمئن نيستيم هم بهتر است در انجام بادکش احتياط کنيم ).2. بادکش مستقيم ستون فقرات کودکان خردسال.
3. شايد مهمترين مورد منع استفاده از بادکش، در نواحي شکم و کمر زنان باردار است که ممکن است منجر به تحريک انقباضات رحمي شود.
4. افراد مبتلا به سرطان ( اين افراد در صورت ضرورت بايد زير نظر متخصص طب سنتي انجام شود ).
5. دوران عادت ماهيانه.
6. پوکي استخوان شديد که ريسک شکستگي استخوان وجود دارد.
7. افرادي که دچار ترومبوز يا به اصطلاح لخته در رگ هاي پا شده اند ( علامت اينها به صورت درد، تورم و سردي يا گرمي غير عادي در پا است )
8. روي زخم باز.
9. در جايي که نبض احساس مي شود.
10. افرادي که صرع دارند.
11. افراد مبتلا به تب
نکته: بادکش درماني در تخمدان ها، پروستات، ستون مهره ها، قلب و پستان خانم ها و گردن بهتر است يا توسط.
متخصص طب سنتي يا با ملاحظات لازم و در مدت کم انجام شود.
روش هاي درماني با بادکش
در ابتداي هر بادکش مي بايست محل را با روغن خوب ماساژ داد و سپس به عمل بادکش پرداخت در ذيل با روش هاي مختلف بادکش و خواص درماني آنها آشنا خواهيد شد:بادکش وسيع شکم
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي چاقي در بلغمي ها ( چربي زير شکم ) 40 جلسه.
2. درمان تکميلي يبوست ( 40 جلسه ).
3. درمان تکميلي زخم معده ( 40 جلسه )
4. درمان تکميلي مثانه نوروژنيک ( 14 جلسه )
5. درمان تکميلي عفونتهاي تناسلس ( لکوره ) ( 14 جلسه )
6. درمان تکميلي کوليک هاي کليوي و شکمي ( 14 جلسه )
7. درمان تکميلي ديسمنوره ( 14 جلسه )
بادکش وسيع کتف
انديکاسيون ها:1. درمان آرتروز نوع سرد ( 14 جلسه )
2. درمان قوز کتف به همراه روغن بادام تلخ ( 40 جلسه )
3. درمان سرخوردگي ( 3 جلسه )
4. درمان تکميلي سردرد ميگرني ( 14 جلسه )
5. رفع خستگي شديد ( 3 جلسه )
6. اسپاسم عضلاني ( 3 جلسه )
7. درمان تکميلي Carpal Tummel syndrome
8. درمان تکميلي تنگي تنگي نفس و آسم
9. درمان تکميلي Foresen Shoulder
10. درمان تکميلي دنده گردني
11. درمان خواب رفتگي دست در سرد مزاج ها ( 7 جلسه )
12. جايگزين حجامت عام در طبايع سرد ( 7 جلسه )
13. جايگزين حجامت عام در مواردي که امکان انجام آن نيست ( مانند دوره پريود در خانم ها ) ( 3 جلسه )
بادکش زانو
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي درد اشي از آرتروز ( 40 جلسه )
2. درمان تکميلي پارگي ليگامان ها + روغن موضعي. 2B111
3. درمان تکميلي صداي زانو ( لق لق زدن )
4. درمان تکميلي آب آوردن زانوها ( 40 جلسه )
5. درمان تکميلي آرتروز زانوي بلغمي ها ( درد و ورم تر ) + ( ماساژ با روغن زيتون يا روغن بادام تلخ و اسانس نعناع ) ( 14 جلسه )
روز بعد از حجامت تر انجام شود ( 14 جلسه )
بادکش تيروئيد
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي پر کاري تيروئيد
2. درمان تکميلي کم کاري تيروئيد
3. درمان تعديل مزاج سرد به همراه روغن مالي
4. درمان موضعي بيماري هاي اعصاب، گلو و حنجره
5. درمان تکميلي لارنژيت
6. جهت صاف شدن صداي خواننده ها
7. درمان تکميلي در ديسفوني و آفوني
8. براي تغيير صداي زير به بم
9. درمان تکميلي ندول هاي تيروئيدي
10. درمان تکميلي طوفان تيروئيدي
11. درمان تکميلي تيروئيديت
12. درمان تکميلي کوتاهي قد
13. درمان چاقي ناشي از بلغم
14. درمان احساس توده در گلو
15. درمان تکميلي گواتر ساده
بادکش کشاله ران
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي نارسايي جنسي ( در هر دو جنس ) قسمت داخلي کشاله ران بايد بادکش شود.
بادکش رماتيسم
انديکاسيون ها:1. درمان هاي بيماريهاي رماتيسمي
2. تسکين درد مفاصل
3. التهاب و درد مفاصل ( بادکش موضعي + بادکش دو طرفه کتف تا انتهاي دنده ) 7 مرحله تا 40 مرحله
بادکش تخمدان
انديکاسيون ها:1. درمان کيست تخمدان ( 14 جلسه )
2. درمان تکميلي ديسمنوره ( قاعدگي دردناک ) ( 7 جلسه )
3. درمان درد ديسمنوره
4. درمان بي نظمي قاعدگي ( 14 جلسه )
5. درمان تکميلي برخي ناباروي ها در زنان ( 40 جلسه )
توجه: اين نوع بادکش حتما بايد توسط خانم ها براي بيمار انجام گيرد.
بادکش پوبيس
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي پروستاتيت
2. درمان تکميلي آزواسپرمي و اليگواسپرمي
3. درمان تکميلي در مشکلات ارولوژي
4. درمان تکميلي فيبروم
5. درمان تکميلي واريکوسل
6. درمان تکميلي يبوست
7. درمان تکميلي نازايي در آقايان
8. درمان تکميلي بي اختياري ادراري
9. درمان تکميلي تنگي مجاري ادراري
10. درمان تکميلي عفونت ادراري
11. درمان تکميلي سوزش ادراري بدون علت
12. تقويت تخمدان ها
بادکش موضعي
انديکاسيون ها:1. درمان اسپاسم عضلاني
2. دفع بلغم شديد
3. رفع انسداد موضعي عروق
4. درمان تکميلي شکستگي استخوان
5. خون رساني موضعي براي ايجاد چاقي موضعي و رفع آتروفي موضعي
6. تخليه آکنه هاي عفوني و دمل
7. استخراج جسم خارجي از نقطه خاصي در بدن
8. افزايش روند ترميم زخمها
9. سوختگي ها و زخم بستر
بادکش خون ساز
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي کم خوني ( 40 جلسه )
2. پيشگيري از پوکي استخوان ( 40 جلسه )
3. درمان تکميلي کوتاهي قد ( 40 جلسه )
4. ايجاد نشاط و شادابي ( 3 جلسه )
بادکش لغزان
انديکاسيون:1. درمان تکميلي فلج ناشي از سکته قلبي و مغزي
2. درمان تکميلي ترک اعتياد
3. درمان تکميلي اسپاسم عضلاني
4. يک رفتار تکميلي در فيزيوتراپي
5. درمان تکميلي انسداد عروقي
6. نشاط بخش
7. براي افراد با غلظت بالاي خون ضروري است.
بادکش خورشيدي
انديکاسيون ها:1. مقدمه يک حجامت سنگين در افراد با غلظت بالاي خون
2. در افراد با پوست ضخيم قبل از حجامت بايد انجام شود
3. مناسب براي بيماران سکته قلبي ( قبل از حجامت لازم است )
بادکش گونه
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي بلزپالزي
2. درمان تکميلي پليپ بيني ( 7 مرحله + قطره نازيل 2 مرحله + حجامت عام يک مرحله )
3. درمان تکميلي مشکلات بينايي
4. درمان تکميلي عفونت هاي موضعي
5. درمان تکميلي سينوسها
6. درمان تکميلي عفونت هاي دندان
بادکش پيشاني
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي سردرد عصبي
2. درمان تکميلي سينوزيت حاد و مزمن + قطره نازيل + اسانس نعناع يا بخور اين دو
3. کنترل کننده دردهاي ميگرني نوع سرد + ماساژ اسانس نعناع به پيشاني ( در دردهاي ميگرني نوع گرم تشديد کننده است ).
بادکش سينه
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي بيماري آسم و تنگي نفس
2. درمان تکميلي کيست هاي پستاني ( 40 جلسه )
3. درمان تکميلي توده هاي پستاني ( 40 جلسه )
4. جهت حجيم کردن پستان ها (40 جلسه )
اين نوع بادکش بايد توسط خانم ها براي بيمار اجرا شود.
بادکش زير سينه
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي هايپرمنوره ( خونريزي قاعدگي شديد ) ( 3 تا 7 جلسه )
2. درمان تکميلي افتادگي پستان ( 40 جلسه )
3. درمان التهاب پستان ( 7 جلسه )
4. جهت حجيم کردن پستان ( 40 جلسه )
5. درمان تکميلي اپيستاکسي ( بادکش دو طرف درگير )
اين نوع بادکش بايد توسط خانم ها براي بيمار اجرا شود.
بادکش کبد
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي هپاتيت ها
2. درمان تکميلي تنظيم آنزيم هاي کبدي
3. درمان تکميلي سرطان هاي کبد
4. درمان تکميلي کله سيستيت حاد و مزمن
بادکش لغزان کليه
انديکاسيون ها:1. درمان سنگ کليه ( دفع سنگ )
2. درمان تکميلي بيماري کليه
بادکش کليه
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي بيماري کليه
2. درمان تکميلي عفونت ادراي
3. درمان تکميلي فشار خون کليوي
4. درمان تکميلي فشارخون سيستميک
5. درمان تکميلي کوليک کليوي
6. درمان تکميلي دفع سنگ کليه
بادکش قله و قاعده ريه
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي تنگي نفس
2. موجب افزايش حجم ريه ها و ظرفيت حياتي
3. درمان تکميلي آسم
4. درمان تکميلي Cop D
بادکش وسيع ريه
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي آسم شديد
2. درمان تکميلي در افراد شيميايي
3. درمان تکميلي مسمومين
4. درمان تکميلي آنفلوانزا
5. درمان تکميلي اختلالات گوارشي
بادکش ديسک
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي ديسکوپاتي
2. درمان تکميلي سياتالژي
3. تقويت عضلات کمر
4. درمان درد کمر ناشي از اسپاسم
5. تقويت قوه ي جنسي
بادکش مسير سياتيک
انديکاسيون ها:1. درمان تکميلي سياتالژي ( 14 تا 40 جلسه )
2. مسکن موقت درد سياتيک
3. درمان خواب رفتگي اندام تحتاني ( 7 تا 14 جلسه )
4. درمان خستگي زود رس اندام تحتاني ( 7 تا 14 جلسه )
و البته کاربرد بادکش براي بيماري هاي ديگر نيز مي باشد که به علت تخصصي بودن در اين جا طرح نمي شود.
مثلا فرو رفتگي دنده ها که براي درمان آن کمي روغن بادام تلخ روي موضع ماليده مي شود و روي موضع بادکش گذاشته مي شود و البته بهتر است در حين بادکش گذاري بهتر است بيمار داخل يک بادکنک را باد کند.
نکته مهم: اين کتاب صرفا جهت آشنايي شما با بادکش درماني و موضوع هاي آن در بيماري هاي مختلف مي باشد و عموما بادکش درماني به عنوان درمان تکميلي در درمان بيماري هاي کاربرد دارد از اين رو براي درمان بيماري هايتان حتما به متخصص طب سنتي مراجعه نمائيد و مراحل درمان را زير نظر متخصص طب سنتي اجرا نمائيد.
و...
والسلام عليکم و رحمة الله و برکاته
پينوشتها:
1. Cupping therapy.
2. Cupping therapy.
3. Cupping therapy.
منبع مقاله :
صافي، محمد رضا، سميعي، محمد، مقدم، محمد؛ (1391)، بادکش درماني، قم: ابتکار دانش، چاپ سوم