منبع:راسخون
در طول زمان، تکنیکهای مختلف کنترل درد جهت از بین بردن مؤثر دردهای ناشی از اختلالات مختلف پیشرفت زیادی داشته است. این مقاله برخی از معروفترین تکنیکهایی را توضیح داده است که به از بردن درد کمک کرده و تا آنجا که امکان داشته موجب آسیب کمتری به بدن و سلامت میشوند.
روزهایی که مصرف انواع مسکن تنها راه رهایی از آلام حاد و غیر قابل تحمل بود، سپری شدهاند. جهت مقابله با درد ناشی از بیماریها و صدمات، چندین تکنیک روی کار آمده است. این تکنیکها مؤثر، مطمئن و عموماً بدون خطر میباشند. گاهی اوقات، بهمراه این تکنیکها همچنین به استفاده از مسکن جهت کمک به فرایند کنترل و مهار درد نیاز است. با این حال، استفاده از این داروها محدود شدهاند. به طوری که، کمترین آسیب ممکن به سلامت بیمار وارد میشود.
تکنیکهای کنترل درد را میتوان به تکنیکهای تهاجمی و غیر تهاجمی طبقهبندی کرد. این تکنیکها میتوانند جهت کاهش درد مفاصل (به خصوص، درد ناشی از آرتریت)، کمر درد، درد عضلانی، درد مزمن پشت، گردن درد، درد ساق پا، و دردهای مختلف دیگر مورد استفاده قرار گیرند. روش و رویهی کار میتواند ساده یا پیچیده باشد، به طوریکه گاهی اوقات، طیف گستردهای از مهارتها و تکنیکها برای درمان درد مورد نیاز میباشند.
روشهای تهاجمی مدیریت درد
• پرولوتراپی (Prolotherapy) (درمان با تزریق احیا کننده): تزریق محلولی به درون فضای مفصلی، رباط و تاندون است.
• ابلیشن رادیو فرکونسی یا تخریب با امواج رادیویی (Radiofrequency ablation) :(RFA) با کمک بی حسی موضعی و آرام بخشهای ضعیف، مسیرهای عصبی خاصی گرم و تحریک میشوند. این کار کمک میکند تا از انتقال سیگنالهای درد به مغز جلوگیری شود. از آن برای درمان مزمن گردن یا درد کمر یا درد مفاصل به علت آرتریت استفاده میشود.
• پمپهای قابل کاشت تزریق مسکنهای مخدری (Implantable opioid infusion pumps): این پمپها جهت فراهم ساختن تزریق مداوم دارو به ناحیهی خاصی از بدن طراحی شدهاند. و عموماً هنگامی که دیگر روشهای درمانی با شکست روبرو میشوند، از این روش استفاده میکنند.
• تزریق: تزریق استروئید اپیدورال میتواند به طور موقت کمر درد و پا درد را تسکین دهد. تزریق درمانی را میتوان به سه دسته، تزریق مفصلی، تزریق بافت نرم، و تزریق بلوک عصب تقسیم کرد. تزریق نقطه ماشهای یا ترایگر پوینت (Trigger point injection) (TPI) جهت درمان دردهای عضلانی استفاده میشود.
• کارگذاری تجهیزات الکتروتراپی با عمل جراحی: همانطور که از نام آن پیداست، به روش جراحی تجهیزات تسکین دهندهی درد را درون بدن کارگذاشته، به گونهای که در داخل بدن کار و عمل میکنند. بیماری فیبرومیالژیا، که با درد تمام بدن، بصورت درد سیستمیک همراه است، اغلب با تجهیزات الکتروتراپی کارگذاشته شده درمان میشود. کاشت محرک نخاعی (SCS) و محرک عصبی محیطی، نمونههایی از دستگاههایی هستند که برای کاهش درد بازو و ساق پا مورد استفاده قرار میگیرند. آنها برای درد موضعی ستون فقرات تأثیر کمتری دارند.
• بیهوشی: در حال حاضر معروفترین تکنیکی است، که به طور گستردهای در طول عمل جراحی و زایمان به روش سزارین استفاده میشود. معمولاً، علاوه بر هوشبری، یک داروی مسکن نیز به بیمار داده میشود.
روشهای غیر تهاجمی مدیریت درد
دارو
استفاده از داروهای ضد درد یک تکنیک کاملاً دارویی تسکین درد به شمار میرود. داروهای تسکین درد شامل داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین، داروهای مخدر، مسکنها و شل کنندههای عضلانی میباشند. این داروها تحت راهنمایی و نظارت یک پزشک تجویز میشوند، به این دلیل که مصرف آنها احتمال برخی خطرات را به همراه دارد.ورزش
تمرینات ورزشی جهت کنترل و مدیریت درد ناشی از آرتریت، روماتیسم، اختلالات مرتبط با کمر و غیره انجام میشوند. این تمرینات امکان عملکرد عضله صاف را فراهم ساخته و جهت جلوگیری از عوارض و عواقب ناشی از این کار، بایستی تحت نظارت یک متخصص انجام شوند. ورزش همچنین میتواند روند بهبود را سرعت بخشد. این تمرینات شامل ایروبیک یا تمرینات هوازی، تمرینات آبی، فیزیوتراپی، و غیره میشوند.فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به کاهش درد، به خصوص بعد از یک عمل جراحی کمک میکند این تمرینها با توجه به شدت علایم و نوع عارضه در نظر گرفته میشوند. فیزیوتراپی جهت درمان انجماد مفصل شانه یا شانهی منجمد (frozen shoulder) بسیار خوب عمل میکند، به طوری که به بازیابی برد یا دامنهی حرکتی فرد پس از یک آسیب یا بیماری کمک میکند. این تکنیک همچنین شامل ماساژ، استفاده از نور مادون قرمز، و غیره میباشد.ماساژ
ماساژ درمانی یک روش موثر برای تسکین درد عضلات، درد ناشی از استرس، التهاب، تورم، کشش عضلانی و خستگی است. همچنین گردش خون را بهبود و ایمنی بدن را تقویت میسازد.آب درمانی
این تکنیک از آب گرم برای از بین بردن سفتی عضلات یا کوفتگی عضلانی و استرس استفاده میکند. آب روان موجب تحریک عضلات شده، در نتیجه تنش عضلانی را کاهش داده و درد را تسکین میدهد.تکنیکهای روانشناسی
این تکنیکها، اصلاح رفتار، شناخت درمانی، هیپنوتیزم، و بیوفیدبک (biofeedback) را شامل میشوند. تمام این روشها برای تحریک پاسخ بیمار به درد مورد استفاده قرار میگیرند. به محض اینکه بیماران انجام این تکنیکها را آموختند، هر زمان که با درد روبرو شدند، میتوانند آنها را به تنهایی انجام دهند. این تکنیکها در تسکین درد ناشی از عوامل عاطفی بسیار مؤثر میباشند.تحریک پوستی
شامل تجویز مسکنهای خارجی مانند کیسههای سرد و گرم میباشد، که به خنکسازی سطحی یا گرم کردن پوست کمک کرده و درد را کاهش میدهند. دستگاهی بنام تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) یا(TENS) که قابل حمل بوده و با باتری کار میکند، میتواند به پوست در ناحیه درد متصل شود. سیگنالهای الکتریکی خفیف و بیخطر میتواند به کاهش درد کمک کنند. طب سوزنی شامل قرار دادن نوک سوزن نازک در نقاط خاصی بر روی پوست میباشد.روشهای طبیعی
تکنیکهای طبیعی را میتوان جهت رفع درد ناشی از میگرن، استرس، یائسگی، و فشار یا آسیب فیزیکی مورد استفاده قرار داد. این تکنیکها شامل درمان مغناطیسی، کایروپراکتیک (chiropractic)، آروماتراپی یا رایحه درمانی، طب فشاری، هومیوپاتی (homeopathy)، طب آیورودا (Ayurveda)، یوگا، مدیتیشن، تای چی، خنده، موسیقی، هیپنوتیزم خود، کاهش وزن با کمک یک رژیم غذایی متعادل، تنفس عمیق، استفاده از آتل و تکیهگاه، و غیره میباشد. برخی از داروهای گیاهی و خانگی نیز میتوانند در تسکین درد به طور مؤثری عمل کنند.استراحت و خواب
استراحت و خواب کافی به سرعت بخشیدن به فرآیندهای درمانی کمک میکنند. اینها دو عامل مهم مدیریت درد به شمار میروند. کمبود خواب و استراحت همچنین میتوانند یکی از علتهای درد بوده، و همچنین میتوانند درد را افزایش دهند.تکنیکهای فوق هنگامی که باهم بصورت ترکیبی انجام شوند، به خوبی عمل میکنند. این تکنیکها در ادارهی درد به منظور حفظ کیفیت زندگی ضروریند.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبهی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیههای پزشک متخصص یا متخصص تغذیه در نظر گرفته شود.
/ج