اسکیزوفرنیا در نوجوانان

اسکیزوفرنیا، اختلالی روان‌پریشی است که در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی آشکار می‌شود. اسکیزوفرنیا، یک حالت روانی است که در آن افراد از تفکر آشفته رنج می‌برند. برآورده شده، که در حدود 1 درصد جامعه‌ی برگسالان از این اختلال رنج می‌برند (ارلمنیر- کیملینگ و کورن بلات (1)، 1991).

نشانه‌های بالینی

به نظر متخصصان سلامت روان، چندین ویژگی مشخص‌کننده وجود دارند که وجود تعدادی از این ویژگی‌ها برای تشخیص این اختلال ضرورت دارد. دیویسون و نیل (2) (1994)، نشانگان زیر را برای اسکیزوفرنیا خلاصه کرده‌اند: نشانگاه مثبت، گفتار بدون ساختار، توهم‌ها، هذیان‌ها و اختلالات ادراکی و نشانگان منفی، بی‌احساسی یا فقدان انرژی، اختلالات تفکر منفی، ناتوانی در داشتن تجربه‌ی خوشایند. این محققان نشانگان مثبت را با عنوان گفتار بدون ساختار شدید که با اختلال تفکر همراه است، شرح داده‌اند. برای مثال، به نظر می‌رسد که کلام افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به طور کلی بی‌ربط و بدون پیوستگی باشد و هرجمله با جمله‌ی قبلی و بعدی ارتباط کمی داشته باشد، همچنین الگوی تفکر، بی‌ارتباط با تفکرات بعدی نیست. اختلال تفکر موجود در بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا نشان می‌دهد که آنها از هذیان رنج می‌برند. به نظر می‌رسد این افراد هیچ درکی از علت و شدت بیماری خود ندارند. بنابراین تمایل دارند واقعیت را به صورت نادرستی تعبیر و تفسیر کنند. افراد متبلا به این اختلال انواع خاصی از هذیان را دارا هستند. برای مثال، بعضی از افراد اسکیزوفرنیایی از تفکر اضافی یا اعتقاد به اینکه افکار عجیب و غریب به ذهن آنها خطور می‌کند، بشدت رنج می‌برند. بعضی از آنها معتقدند که اطرافیانشان از افکار آنان اطلاع دارند. حتی برخی از آنها معتقدند دیگران افکار آنها را می‌دزدند. افراد اسکیزوفرنیایی اغلب از اختلال‌های ادراکی رنج می‌برند. اختلالاتی مانند انواع توهم‌ها، آنها ممکن است اظهار کنند افکار و صداهایی را می‌شوند و با صاحب آنها مکالمه می‌کنند. نشانگان منفی نیز به صورت مشکلات رفتاری مشخص شده‌اند. به بیان دیگر، افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا فاقد انرژی یا انگیزه بوده و بسیار بی‌احساس‌اند. خیلی از آنها نمی‌توانند شادی و خوشحالی را تجربه کنند و بسیاری از آنها از فقدان هیجان رنج می‌برند. علائم و نشانه‌های دیگری که از ویژگی‌های افراد اسکیزوفرنیایی به شمار می‌روند عبارتند از انزوا، گوشه‌گیری و عدم تحرک، عواطف نامتناسب و رفتارهای عجیب و غریب و انعطاف‌پذیری موم‌وار.

اسکیزوفرنیا و خودکشی

میزان خودکشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا در حدود 10 درصد است (وسترمیر (3)، 1993). بنابر نتایج به دست آمده از پژوهش سوئدی، اقدام به خودکشی در افراد اسکیزوفرنیایی در حدود 10 برابر جامعه‌ی کلی و میزان مرگ و میر ناشی از خودکشی در آنان نیز دوبرابر افراد جامعه‌ی کلی است. نتایج پژوهش‌ها نشان‌دهنده‌ی سه نوع نظریه درباره‌ی خودکشی در بین افراد مبتلا به اسکیزوفرنیاست؛ اولاً برخی از افراد اسکیزوفرنیایی انتظارات بسیار زیادی از خودشان دارند، از این رو وقتی نمی‌توانند به این امیدها و انتظارات جامه‌ی عمل بپوشانند، دست به خودکشی می‌زنند؛ ثانیاً این افراد بسیار ناامید، غمگین یا افسرده‌اند و این رنج‌بردن از درماندگی و غمگینی ممکن است آنها را به سمت خودکشی سوق دهد؛ ثالثاً، دوره‌ای که بلافاصله به دنبال تشخیص قرار می‌گیرد، دوره‌ی مهمی است، زیرا زمانی است که فرد تشخیص را قبول می‌کند و می‌خواهد با شرایط خود سازگار شود. این دوره‌ی حساس و مهم 6 تا 8 سال باقی می‌ماند، بنابراین خطر قادام به خودکشی را در میان نوجوانان مبتلا به اسکیزوفرنیا پیش می‌آورد.

پیشایندها و علل اسکیزوفرنیا

اسکیزوفرنیا ممکن است معلول عوامل ژنتیکی، زیست- شیمیایی یا تنش‌زا باشد. اگرچه هر کدام از این عوامل به طور جداگانه مورد بحث قرار می‌گیرند، اما بعضی از این عوامل در پیدایش اسکیزوفرنیا با یکدیگر تعامل دارند (برای مثال تنیدگی‌ها و عوامل زیستی- شیمیایی).
تحقیقاتی که روی دوقلوها انجام‎شده، می‌تواند نقش عوامل وراثتی و محیطی را در اختلالات روانی، مانند اسکیزوفرنیا مورد بررسی قرار دهد. از آنجا که دوقلوهای همسان ژن‌های یکسانی دارند، تصور می‌رود که شباهت در رفتار و شخصیت آنها مرتبط با تأثیرات ژنتیکی و ارثی باشد. از سوی دیگر، والدین پرورش‌دهنده‌ی آنها و کودکانی که توسط والدین آنها پرورش می‌یابند، محیط یکسان و مشابهی را تجربه می‌کنند که اعتقاد بر این است که نشان‌دهنده‌ی عوامل محیطی در بروز اسکیزوفرنیاست.
بارنس (4) (2004) رابطه‌ی میان نژاد، ابتلا به اسکیزوفرنیا، اختلالات خلقی و رجوع به بیمارستان‌های روان‌پزشکی در نوجوانان را بررسی کرد. بدین‌منظور 2311 نوجوان را که طی 8 سال به بیمارستان‌های روانی رجوع کرده بودند، مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد که در مقایسه با کل جامعه، نوجوانان آمریکایی آفریقایی‌تبار (سیاه‌پوست) بیشتر از سایر اقشار جامعه به اسکیزوفرنیا و اختلالات خلقی مبتلا می‌شوند، به طوری که میزان ابتلا به اسکیزوفرنیا در این نوجوانان 4 برابر نوجوانان سفیدپوست است. از این رو اعتقاد بر این است که افراد متعلق به قومیت‌ها و خرده‌فرهنگ‌های خاص، به دلیل تحمل شرایط نامساعد محیطی، اجتماعی و فرهنگی، نسبت به ابتلا به اسکیزوفرنیا مستعدتر باشند.
دارودرمانی و روان‌درمانی دو رویکرد مهم در درمان اسکیزوفرنیا بخصوص در دوره‌ی نوجوانی است. خدایاری‌فرد (1382) گزارشی از یک مورد درمان موفقیت‌آمیز اختلال اسکیزوفرنیا را با استفاده از فنون شناخت- رفتار درمانگری همراه با دارودرمانی ارائه کرده است. فنون مورد استفاده در این پژوهش شامل تغییر باور از طریق بازسازی شناختی، مثبت‌نگری، آموزش تنش‌زدایی و کاربرد عفو و گذشت بوده و منجر به بهبود نشانگان اسکیزوفرنیا در آزمودنی شده است.

پی‌نوشت‌ها:

1. Erlenmeyer- kimling & Cornblatt
2. Davison & Neale
3. Westermeyer
4. Barnes

منبع مقاله :
خدایاری‌فرد، محمد، عابدینی، یاسمین؛ (1391)، مشکلات سلامتی نوجوانان و جوانان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم