دره ستاره های قشم؛ شاهکار طبیعت
نويسنده:آمن خادمی
منطقه گرم و نیلی حاشیه خلیج آبی همیشه فارس و هرمزگان، سرزمین مردمان میهمان نواز با مردمی خونگرم و سخاوتمند زمینه مناسبی را برای مسافرت به این استان فراهم کرده است.
دستمان تنگ است و خاطرات آبی به همراه صدف های رنگی خیالمان را به خود وانمی گذارد که بخواهیم کم کاری کنیم و جاذبه های این استان را از یاد ببریم و ننویسیم، اما چه کنیم وقتمان کم است و کمبود صفحه برای نوشتن ما را وادار کرده که تنها به یک شاهکار طبیعت در قشم بپردازیم. بله امروز آنچه از دره ستاره ها دیده ایم به نگارش درمی آوریم و امید داریم حق مطلب را در قالب کلمات اندک و بی زبان ادا کرده باشیم.
براساس آخرین تقسیمات کشوری شهرستان های ابوموسی، بستک، بندرعباس، بندرلنگه، بندر جاسک، حاجی آباد، رودان، قشم، گاوبندی و میناب مجموع شهرستان های استان هرمزگان را تشکیل می دهند.
استان هرمزگان از پتانسیل گردشگری بسیار مناسبی برخوردار است؛ وجود ۱۴ جزیره زیبا، حدود ۴۰ بندر کوچک و بزرگ،جزیره زیبا و رویایی قشم، چشمه های معدنی و گرم، مجموعه آثارتاریخی و زیارتی و وجود بازارهای محلی و جدید و صنایع منحصر به فرد می تواند انبوهی از خاطرات آبی و آرامش دهنده را برای مسافران به ارمغان آورد.
قشم بزرگترین جزیره ایران از ۲۲ کشور جهان بزرگتر است. لنج، بزرگترین کاردستی دنیاست که در قشم ساخته می شود. سرویس گردشگری بزرگترین جزیره غیرمستقل جهان، با همراهی ۳ جزیره هرمز، هنگام و لارک از جمله جزایر جنوبی ایران اند که در استان هرمزگان با مرکزیت بندرعباس قرار دارند. و این ۴ جزیره می توانند به عنوان مکمل یکدیگر یک مقصد گردشگری جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب شوند. البته استان هرمزگان دارای ۱۴ جزیره کوچک و بزرگ است از جمله: جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک، ابوموسی، کیش، فارور، لاوان، سیری که در جنوب استان هرمزگان پراکنده اند که آنان نیز می توانند به عنوان مقصد گردشگری مورد توجه قرار گیرند اما جزایر چهارگانه مورد بحث ما به دلیل نزدیکی به مرکز استان و نزدیکی به یکدیگر و داشتن نسبی زیر ساخت های گردشگری باید در اولویت قرار گیرند.
جزایر قشم، هرمز، هنگام و لارک با سواحل فوق العاده زیبا و چشم انداز زیبا را می توان گنج گردشگری ایران نامید این جزایر طبیعت بکر و حیرت انگیزی، را در دل خود نهفته دارند. سفر به استان هرمزگان از هوا و زمین میسر است. اما سفر زمینی، مخصوصا با قطار لطفی دیگر دارد زیرا می توانید طبیعت بکر استان را از پنجره قطار بنگرید دره هایی عمیق و نخلستان هایی انبوه که مسیر قطار تهران بندر عباس از میان آنان می گذرد.
دره ستاره ها با قدمت حدود ۲ میلیون سال،که بر اثر فرسایش خاک، سنگ و ماسه ناشی از باد و باران و رگبارها به وجود آمده است، شاهکار کم نظیر طبیعت در جزیره زیبای قشم است. قدمت دره ستاره ها مربوط به دوره زمین شناسی سنوزوئیک (حدود ۲ میلیون سال) است.
ضلع شمالی جزیره قشم در نزدیکی روستای برکه خلف، عارضه زمین شناسی عجیب خود را به نمایش گذاشته است. بنا به تحقیق آنوبانینی؛ اهالی محل عقیده دارند ستاره ای از آسمان افتاده و اشکال عجیبی را از خاک و سنگ و ماسه پدید آورده است.
از شهر قشم که به سمت ساحل جنوبی آن حرکت کنید به روستای «برکه خلف» می رسید. روستای برکه خلف در فاصله ۵ کیلومتری از ساحل جنوبی جزیره قرار گرفته است. در شمال این روستا یکی از زیباترین جلوه های فرسایش در جزیره قابل مشاهده است. اهالی منطقه به این روستا استاره کفته (گاهی هم استار افتیده) می گویند. اما، نام دره ستاره ها برای این پدیده کم نظیر زمین شناسی جا افتاده است.
ادامه راه، جاده خاکی است که شما را به دره ستاره ها می رساند. نوشته زیر به طور دقیق متن تابلوی راهنمای نصب شده در محل دره ستاره هاست!
« دره ستاره ها که اهالی بومی به آن ستاره افتاده یا استاره کفته نیز می گویند از زیباترین جلوه های فرسایش در جزیره پهناور قشم است اهالی معتقدند پس از فرو افتادن ستاره ای در این محل و بر اثر ضربه ای سهمگین، خاک از زمین بالا آمده و به هر شکلی که بوده خشک شده و چنین اشکالی پدید آمده است.
برخی از اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است اما تاکنون صحت چنین چیزی به اثبات نرسیده است.
به دلیل شکل ویژه این دره و انواع حجم ها و پدیده های فرسایش موجود در آن وزش بادهای تند و گردش هوا در لابه لای ستون ها و حفره های موجود در دره تولید صدا می کند و به دلیل این صداها ست که اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است و بنا براین از ورود به آب در شب خودداری می کنند.
بر اساس یک افسانه قدیمی جزیره نشینان، دره ستاره ها را شب هنگام محل آمد و شد ارواح و اجنه می دانند که این باور از نظر علمی هنوز اثبات نشده است.
ویژگی ها و دیدنی های دره ستاره ها سبب شد این دره به عنوان بخشی از ژئو پارک جزیره قشم جزو آثار طبیعی در سازمان یونسکو به ثبت برسد. ژئو پارک قشم با آثار زیبای طبیعی و تاریخی تنها ژئو پارک منطقه خاورمیانه است.
زیبایی دره ستاره ها در شب های مهتابی در لحظاتی که سکوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها در نزدیکی زمین احساس می شوند،
دو چندان است. در گوشه و کنار ستون ها و دره ستاره ها راه های تنگ، باریک و گاه پهن و وسیع وجود دارد که با نظم خاص خود چشم هر بیننده ای را خیره می کند.
دره ستاره ها و دره چاه کوه پدیده ای شگفت از فرسایش سنگ های رسوبی زمین است. دره ستاره ها که به گمان افراد بومی، در آن ستاره افتاده است و شب ها جن دارد، بسیار دیدنی است و مشابه این اشکال زمین شناسی یا ژئومرفولوژی را ما تنها در آمریکا می بینیم. که توریست های بسیاری را می توانند به خود بکشند.
دره یا تنگه چاه کوه دره ای به عمق ۱۰۰ متر نمایش دیگری از فرسایش سنگ های رسوبی است.گنبد و غارهای نمکی در جنوب جزیره قشم قرار دارندو در یک جاده خاکی ما را به آنجا می رساند که دسترسی به آن مشکل است، لایه های نمک که مربوط به دوره های جدید زمین شناسی هستند در برخورد با گسل های پوسته زمین بالا آمده و گنبدهای نمکی را به وجود آورده اند. در داخل این گنبدهای نمکی، غارهای نمکی قرار دارد.غار نمکی شماره ۳ قشم با۶ هزار متر طول، بزرگترین غاز نمکی جهان شناخته شده است.درون این غار رودخانه ای مارپیچ به عمق یک متر با استلاکتیت و استلاگمیت هایی اعجاب آور انسان را به شگفتی وامی دارند.
مخروط های نوک تیز، ستون ها و ستونک های فرسایشی، آرک ها و تیغه ها و دیواره های نواری از جمله بخش هایی هستند که در این دره مشاهده می شوند.
به دلیل سست بودن جنس لایه ها، می توان انتظار داشت که پس از هر بارندگی شدید (که به ندرت اتفاق می افتد) تغییرات محسوسی در مورفولوژی دره صورت پذیرد.
آنچه مشخص است این است که این اشکال در اثر فرسایش باد و باران و رگبارهای فصلی پدید آمده است؛ البته بازدید از دره ستاره ها در شب های مهتابی جاذبه ای خاص دارد، بویژه در آن لحظه که سکوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها با نزدیکی خاصی به زمین احساس می شوند.
در هر صورت برای رفاه حال بازدیدکنندگان و گردشگران در ابتدای سال ۸۵ به دستور مدیرعامل منطقه آزاد قشم و با همت معاونت سیاحتی و گردشگری سازمان و کمک اهالی و شورای اسلامی روستای برکه خلف راه دسترسی به دره ترمیم و برای ایجاد امکانات رفاهی و بهداشتی اقداماتی صورت پذیرفته است.
منظره های این دره واقعاً قشنگ و جالب هستند. در گوشه و کنار ستون ها و کنگره ها با اشکال متنوع و جالب به چشم می خورند و بین اینها راه های تنگ و باریک و گاهی پهن و وسیع وجود دارد. علاوه بر این شکاف ها و سوراخ های بزرگ و کوچکی هم ایجاد شده اند که ممکن است این تصور را ایجاد کنند که موجودی عجیب و غریب در دل آن تاریکی ها زندگی می کند. با وجود این اشکال و طرح های عجیب بیخود نبوده که در شبهای تاریک مردم فکر می کردند اشباح و اجنه در این دره رفت و آمد می کنند!
وی می گوید: بازدید از این مکان به صورت رایگان است و شب های این دره به دلیل نزدیکی ستاره ها به سطح زمین بسیار دیدنی است.
مظفری یکی از مشکلاتشان را نداشتن آب شیرین عنوان می کند و می گوید: برای خرید هر تانکر آب شیرین باید۱۲ الی ۱۳ هزار تومان پول پرداخت کنیم و با حقوق ۱۰۰هزار تومان نمی توانیم، در نتیجه آب شور که هر تانکر آن حدود ۶ هزار تومان است، خریداری می کنیم.
این مرد ظهرها برای فرار از گرمای سوزناک و نفسگیر تابستان به آلونکی گلی پناه می برد؛ البته این آلونگ گلی را هم از صدقه سر همین حادثه طبیعی به دست آورده است.بدون پاپوش و در اسفند ماه با یک لباس آستین کوتاه نظاره گر خیل جمعیتی بود که با ولع هر چه تمام به دیدن این شاهکار خارق العاده می رفتند.
تسبیح کوچک و سفید رنگی در دستانش و کلاهی محلی برسرش و با لبخندی مهربان به هر بیننده ای خوشامد می گفت و به سادگی سفره دلش را برای هر غریبه ای آشنا باز می کرد.
دستمان تنگ است و خاطرات آبی به همراه صدف های رنگی خیالمان را به خود وانمی گذارد که بخواهیم کم کاری کنیم و جاذبه های این استان را از یاد ببریم و ننویسیم، اما چه کنیم وقتمان کم است و کمبود صفحه برای نوشتن ما را وادار کرده که تنها به یک شاهکار طبیعت در قشم بپردازیم. بله امروز آنچه از دره ستاره ها دیده ایم به نگارش درمی آوریم و امید داریم حق مطلب را در قالب کلمات اندک و بی زبان ادا کرده باشیم.
براساس آخرین تقسیمات کشوری شهرستان های ابوموسی، بستک، بندرعباس، بندرلنگه، بندر جاسک، حاجی آباد، رودان، قشم، گاوبندی و میناب مجموع شهرستان های استان هرمزگان را تشکیل می دهند.
استان هرمزگان از پتانسیل گردشگری بسیار مناسبی برخوردار است؛ وجود ۱۴ جزیره زیبا، حدود ۴۰ بندر کوچک و بزرگ،جزیره زیبا و رویایی قشم، چشمه های معدنی و گرم، مجموعه آثارتاریخی و زیارتی و وجود بازارهای محلی و جدید و صنایع منحصر به فرد می تواند انبوهی از خاطرات آبی و آرامش دهنده را برای مسافران به ارمغان آورد.
● قشم؛مروارید نیلگون خلیج همیشه فارس
قشم بزرگترین جزیره ایران از ۲۲ کشور جهان بزرگتر است. لنج، بزرگترین کاردستی دنیاست که در قشم ساخته می شود. سرویس گردشگری بزرگترین جزیره غیرمستقل جهان، با همراهی ۳ جزیره هرمز، هنگام و لارک از جمله جزایر جنوبی ایران اند که در استان هرمزگان با مرکزیت بندرعباس قرار دارند. و این ۴ جزیره می توانند به عنوان مکمل یکدیگر یک مقصد گردشگری جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب شوند. البته استان هرمزگان دارای ۱۴ جزیره کوچک و بزرگ است از جمله: جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک، ابوموسی، کیش، فارور، لاوان، سیری که در جنوب استان هرمزگان پراکنده اند که آنان نیز می توانند به عنوان مقصد گردشگری مورد توجه قرار گیرند اما جزایر چهارگانه مورد بحث ما به دلیل نزدیکی به مرکز استان و نزدیکی به یکدیگر و داشتن نسبی زیر ساخت های گردشگری باید در اولویت قرار گیرند.
جزایر قشم، هرمز، هنگام و لارک با سواحل فوق العاده زیبا و چشم انداز زیبا را می توان گنج گردشگری ایران نامید این جزایر طبیعت بکر و حیرت انگیزی، را در دل خود نهفته دارند. سفر به استان هرمزگان از هوا و زمین میسر است. اما سفر زمینی، مخصوصا با قطار لطفی دیگر دارد زیرا می توانید طبیعت بکر استان را از پنجره قطار بنگرید دره هایی عمیق و نخلستان هایی انبوه که مسیر قطار تهران بندر عباس از میان آنان می گذرد.
● دره ستاره ها یا اِستاره کفته
دره ستاره ها با قدمت حدود ۲ میلیون سال،که بر اثر فرسایش خاک، سنگ و ماسه ناشی از باد و باران و رگبارها به وجود آمده است، شاهکار کم نظیر طبیعت در جزیره زیبای قشم است. قدمت دره ستاره ها مربوط به دوره زمین شناسی سنوزوئیک (حدود ۲ میلیون سال) است.
ضلع شمالی جزیره قشم در نزدیکی روستای برکه خلف، عارضه زمین شناسی عجیب خود را به نمایش گذاشته است. بنا به تحقیق آنوبانینی؛ اهالی محل عقیده دارند ستاره ای از آسمان افتاده و اشکال عجیبی را از خاک و سنگ و ماسه پدید آورده است.
از شهر قشم که به سمت ساحل جنوبی آن حرکت کنید به روستای «برکه خلف» می رسید. روستای برکه خلف در فاصله ۵ کیلومتری از ساحل جنوبی جزیره قرار گرفته است. در شمال این روستا یکی از زیباترین جلوه های فرسایش در جزیره قابل مشاهده است. اهالی منطقه به این روستا استاره کفته (گاهی هم استار افتیده) می گویند. اما، نام دره ستاره ها برای این پدیده کم نظیر زمین شناسی جا افتاده است.
ادامه راه، جاده خاکی است که شما را به دره ستاره ها می رساند. نوشته زیر به طور دقیق متن تابلوی راهنمای نصب شده در محل دره ستاره هاست!
« دره ستاره ها که اهالی بومی به آن ستاره افتاده یا استاره کفته نیز می گویند از زیباترین جلوه های فرسایش در جزیره پهناور قشم است اهالی معتقدند پس از فرو افتادن ستاره ای در این محل و بر اثر ضربه ای سهمگین، خاک از زمین بالا آمده و به هر شکلی که بوده خشک شده و چنین اشکالی پدید آمده است.
برخی از اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است اما تاکنون صحت چنین چیزی به اثبات نرسیده است.
به دلیل شکل ویژه این دره و انواع حجم ها و پدیده های فرسایش موجود در آن وزش بادهای تند و گردش هوا در لابه لای ستون ها و حفره های موجود در دره تولید صدا می کند و به دلیل این صداها ست که اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است و بنا براین از ورود به آب در شب خودداری می کنند.
بر اساس یک افسانه قدیمی جزیره نشینان، دره ستاره ها را شب هنگام محل آمد و شد ارواح و اجنه می دانند که این باور از نظر علمی هنوز اثبات نشده است.
ویژگی ها و دیدنی های دره ستاره ها سبب شد این دره به عنوان بخشی از ژئو پارک جزیره قشم جزو آثار طبیعی در سازمان یونسکو به ثبت برسد. ژئو پارک قشم با آثار زیبای طبیعی و تاریخی تنها ژئو پارک منطقه خاورمیانه است.
زیبایی دره ستاره ها در شب های مهتابی در لحظاتی که سکوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها در نزدیکی زمین احساس می شوند،
دو چندان است. در گوشه و کنار ستون ها و دره ستاره ها راه های تنگ، باریک و گاه پهن و وسیع وجود دارد که با نظم خاص خود چشم هر بیننده ای را خیره می کند.
دره ستاره ها و دره چاه کوه پدیده ای شگفت از فرسایش سنگ های رسوبی زمین است. دره ستاره ها که به گمان افراد بومی، در آن ستاره افتاده است و شب ها جن دارد، بسیار دیدنی است و مشابه این اشکال زمین شناسی یا ژئومرفولوژی را ما تنها در آمریکا می بینیم. که توریست های بسیاری را می توانند به خود بکشند.
دره یا تنگه چاه کوه دره ای به عمق ۱۰۰ متر نمایش دیگری از فرسایش سنگ های رسوبی است.گنبد و غارهای نمکی در جنوب جزیره قشم قرار دارندو در یک جاده خاکی ما را به آنجا می رساند که دسترسی به آن مشکل است، لایه های نمک که مربوط به دوره های جدید زمین شناسی هستند در برخورد با گسل های پوسته زمین بالا آمده و گنبدهای نمکی را به وجود آورده اند. در داخل این گنبدهای نمکی، غارهای نمکی قرار دارد.غار نمکی شماره ۳ قشم با۶ هزار متر طول، بزرگترین غاز نمکی جهان شناخته شده است.درون این غار رودخانه ای مارپیچ به عمق یک متر با استلاکتیت و استلاگمیت هایی اعجاب آور انسان را به شگفتی وامی دارند.
● تغییر بعد از هر حادثه طبیعی
مخروط های نوک تیز، ستون ها و ستونک های فرسایشی، آرک ها و تیغه ها و دیواره های نواری از جمله بخش هایی هستند که در این دره مشاهده می شوند.
به دلیل سست بودن جنس لایه ها، می توان انتظار داشت که پس از هر بارندگی شدید (که به ندرت اتفاق می افتد) تغییرات محسوسی در مورفولوژی دره صورت پذیرد.
آنچه مشخص است این است که این اشکال در اثر فرسایش باد و باران و رگبارهای فصلی پدید آمده است؛ البته بازدید از دره ستاره ها در شب های مهتابی جاذبه ای خاص دارد، بویژه در آن لحظه که سکوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها با نزدیکی خاصی به زمین احساس می شوند.
در هر صورت برای رفاه حال بازدیدکنندگان و گردشگران در ابتدای سال ۸۵ به دستور مدیرعامل منطقه آزاد قشم و با همت معاونت سیاحتی و گردشگری سازمان و کمک اهالی و شورای اسلامی روستای برکه خلف راه دسترسی به دره ترمیم و برای ایجاد امکانات رفاهی و بهداشتی اقداماتی صورت پذیرفته است.
منظره های این دره واقعاً قشنگ و جالب هستند. در گوشه و کنار ستون ها و کنگره ها با اشکال متنوع و جالب به چشم می خورند و بین اینها راه های تنگ و باریک و گاهی پهن و وسیع وجود دارد. علاوه بر این شکاف ها و سوراخ های بزرگ و کوچکی هم ایجاد شده اند که ممکن است این تصور را ایجاد کنند که موجودی عجیب و غریب در دل آن تاریکی ها زندگی می کند. با وجود این اشکال و طرح های عجیب بیخود نبوده که در شبهای تاریک مردم فکر می کردند اشباح و اجنه در این دره رفت و آمد می کنند!
● نگهبان ۸۱ ساله
وی می گوید: بازدید از این مکان به صورت رایگان است و شب های این دره به دلیل نزدیکی ستاره ها به سطح زمین بسیار دیدنی است.
مظفری یکی از مشکلاتشان را نداشتن آب شیرین عنوان می کند و می گوید: برای خرید هر تانکر آب شیرین باید۱۲ الی ۱۳ هزار تومان پول پرداخت کنیم و با حقوق ۱۰۰هزار تومان نمی توانیم، در نتیجه آب شور که هر تانکر آن حدود ۶ هزار تومان است، خریداری می کنیم.
این مرد ظهرها برای فرار از گرمای سوزناک و نفسگیر تابستان به آلونکی گلی پناه می برد؛ البته این آلونگ گلی را هم از صدقه سر همین حادثه طبیعی به دست آورده است.بدون پاپوش و در اسفند ماه با یک لباس آستین کوتاه نظاره گر خیل جمعیتی بود که با ولع هر چه تمام به دیدن این شاهکار خارق العاده می رفتند.
تسبیح کوچک و سفید رنگی در دستانش و کلاهی محلی برسرش و با لبخندی مهربان به هر بیننده ای خوشامد می گفت و به سادگی سفره دلش را برای هر غریبه ای آشنا باز می کرد.
● خدا حافظ دره سحرانگیز
