ورزش و زندگی

آمارها نشان داده است که حدود ۴۱ درصد از مرگ ومیرها در کشور ریشه در عدم تحرک و فقر حرکتی دارد. همین آمارها به وضوح نشان داده است که ۵/۴۱ درصد مرگ و میرها ناشی از امراض قلبی و عروقی، چاقی، دیابت و یا پوکی استخوان است.
به عنوان مثال در بین مردان شهری ۳/۳۴ درصد آنها دچار معضل چاقی هستند و این رقم در بین زنان شهری ۲۱/۱۶ درصد است. همچنین ۷/۹ درصد مردان و ۶/۱۰ درصد زنان دچار امراض فشار خون بالا هستند.کارشناسان ورزشی در مورد فقر حرکتی می گویند: انسان از بدو تولد با «بازی و حرکت» با محیط خود ارتباط برقرار می کند و خواسته های خود را نیز به پیرامون خود انتقال می دهد. یعنی حرکت جزء وجودی آدمی است. اما آدمی رفته رفته به ویژه در محیط های زندگی شهری از این عامل حیاتی فاصله گرفته و به موضوعی تحت عنوان «فقر حرکتی» مبتلا می شود!
چندی پیش رئیس فدراسیون آمادگی جسمانی در این خصوص آمار جالب، اما نگران کننده ای را اعلام کرده است. وی گفته که بیش از ۸۰ درصد دانش آموزان کشور در فقر و یا ناهنجاری های حرکتی به سر می برند! و این موضوع در دختران بسیار مشهودتر و شایع تر است. وی تأکید کرده است که باید در یک زمان بندی و برنامه ۵ تا ۱۵ ساله نسبت به برطرف کردن این نقص اقدام کرد.
با ملاحظه فقط این آمار باید اذعان داشت که متأسفانه سن ۱۱-۵ سالگی که از مهم ترین سنین رشد و نمو کودکان محسوب می شود، با عدم برنامه ریزی های مناسب خانوادگی و ملی به بدترین شکل ممکن سپری می شود. کودکان در آپارتمان های بسته محبوس اند و یا سرانه فضای سبز در محل زندگی و یا حتی در محل تحصیل برایشان وجود ندارد.
کارشناسان طب ورزش در این باره می گویند: سن ۱۱-۵ سالگی حداکثر رشد سلول های عصبی و حرکتی را داراست و قدرت یادگیری در این سنین به ویژه برای نهادینه سازی تحرک در کودکان ضروری است.
آنها می گویند ورزش های حرکتی از جمله دوومیدانی، شنا و ژیمناستیک چنانچه در این سنین به کودکان آموزش داده شود زمینه بسیار مناسبی برای کسب مهارت در دوره های بالاتر سنی را ایجاد می کند.
کارشناسان می گویند در سن کودکی، به دلیل حداکثر رشد و تکامل سلولهای عصبی و باآموزش مهارت های عمومی و حرکتی موجب می شود در قشر مغز «کانال و کدی» ایجاد شود و این کانال و کد برای تمام طول زندگی فرد چنانچه صحیح اجرا شود باقی و موجب توسعه آن خواهد شد.
آنها می گویند: متأسفانه از این موضوع مهم و حیاتی نه تنها بهره ای گرفته نمی شود، حتی خانواده ها هم نسبت به این موضوع مهم بی توجه اند.
متأسفانه زندگی شهری با مشکلات خاص خود، ساختار خانواده را چنان تحت تأثیر خود قرار داده است که خانواده ها نسبت به مهم ترین عامل رشد و نمو فرزند خود یعنی ایجاد زمینه های مناسب برای حرکت غافل مانده اند.بنابر آمار موجود سرانه فضای سبز برای ورزش کردن در ایران حدود ۴/۱ متر مربع است در حالی که این رقم در کشورهای اروپایی و آمریکایی بین ۱۲-۷ متر مربع است.
دکتر پارسا، یک متخصص ورزش در این باره می گوید: متأسفانه مردم ما نسبت به تحرک و ورزش بینش درست و کاملی ندارند. با ورزش و تحرک است که احساس خوشایند و پرانرژی و سبکبالی نصیب انسان می شود و انسان فاقد تحرک رفته رفته به موجودی با کاهش بهره وری و امراض مختلف مبدل خواهد شد.
وی می گوید: رسیدن به حداکثر ظرفیت های جسمی و ذهنی و کمک به پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری ها و در نهایت جامعه سالم فقط وفقط با تحرک و ورزش امکان پذیر است.
عماری، یک کارشناس ورزش نیز در این باره می گوید: متأسفانه خانواده ها فقط در مواقع بروز امراض و بیماری ها توجه خاص از خود بروز می دهند و هزینه های آن را به هر شکل ممکن مهیا می کنند. در حالی که این مطلب در زمان سلامتی نه تنها وجود ندارد بلکه به طور عمده در برنامه های خانه و خانواده دیده نمی شود.وی می گوید: فقط حدود ۱۰ درصد جمعیت ایران ورزش می کنند. کودکان، نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و سالمندان متأسفانه فرصتی برای فعالیت های ورزشی خود ندارند! این افراد نه تنها در طول ساعات شبانه روز بلکه حتی در زمان اوقات فراغت خود نیز برنامه ای برای تحرک و ورزش ندارند. آمارها نشان داده است که اوقات فراغت آنها بیشتر در پای تلویزیون صرف می شود! مردم به جای ورزش پای تلویزیون آمال ورزشی خود را دنبال می کنند و یا در استادیوم ها با رفتارهای ناهنجار به عنوان طرفدار ورزش ایفای نقش می کنند! وی می گوید: با نگاهی به پیرامون خود به ویژه در ساعات پایانی روز مشاهده می کنید تعداد انبوهی از مردم وقت خود را در مراکز خرید، کافی شاپها، سرکوچه ها و... بی هدف تلف می کنند.
این موضوع به ویژه برای سن نوجوانی و جوانی که از بالاترین حد انرژی و پتانسیل بالقوه برخوردار است موجب بروز رفتارهای ناهنجار و عادات مضر از جمله اعتیاد می شود. عدم تخلیه پتانسیل های جوان ضمن تخریب جسمی، عواقب ذهنی- روحی را فراهم می آورد که بی توجهی به آن آسیب های متعدد اجتماعی را فراهم کرده است و امروزه همه ما با آن در خیابان، شهر و خانه و خانواده مواجهیم.
بد نیست اشاره کنیم در آخرین خبرها چندی پیش آمده بود: امید به زندگی در بین ورزشکاران ۳۰ درصد بیش از سایر افراد جامعه است. آیا شما به این موضوع به خوبی اندیشیده اید؟! و می خواهید یک ورزش دوست باشید یا یک ورزشکار؟

برنامه ریزی برای فعالیتهای بدنی

کارشناسان ورزش می گویند فعالیت بدنی منظم یک راه مؤثر برای کاهش خطر بیماری قلبی است و تحرک و فعالیت جسمانی منظم و متوسط خطر مرگ ناشی از امراض قلبی را به شدت کاهش می دهد.
آیا تاکنون شما با حمله قلبی مواجه بوده اید پاسخ هرچه که باشد این نکته را تأکید می کنیم هرچه پرتحرک تر باشید از آن سود بیشتری خواهید برد.
با نگاهی ژرف تر خواهید دید حتی در بیمارستانها برای بیماران خود برنامه های توان بخشی قلبی ارائه می شود که طیف وسیعی از آنها فعالیتهای جسمانی است.
فعالیت جسمانی منظم برای سایر اعضای بدن نیز سلامتی به ارمغان می آورد و در پیشگیری از امراض فشار خون، کلسترول مضر خون، انواع سرطان، عوارض ریه و... مؤثر است و حرکت عضلات موجب ایجاد نظم و هماهنگی در سیستم بدن می شود و مفاصل را در موقعیت خوب نگه می دارد و تعادل بدن و ذهن را بهتر می کند و روند پوکی استخوان را آهسته می کند. کمک می کند بهتر بخوابید و کمتر احساس افسردگی کنید.
یکی از آمارهای موجود نشان می دهد که ۲۱ درصد مردم ایران از اضطراب رنج می برند! و افسردگی یکی از امراض روحی شایع در بین سنین مختلف است!
به راستی اما مردم چرا از خود مراقبت نمی کنند؟!

حتی فعالیت کم هم مفید است

نیازی نیست که قهرمان شوید و یک دونده ماراتن باشید و یا در باشگاهی به طور هفتگی شرکت کنید. برای شروع فقط کافی است که در روزهای هفته و به طور منظم حدود ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط داشته باشید. پیاده روی تند یکی از آنهاست. پیاده روی ۵ تا ۸ کیلومتر در ساعت ساده ترین روش برای حفظ سلامتی به ویژه قلب است.
برای فعالیت حرکتی با روند متوسط به علایق و امکانات خود توجه کنید: دوچرخه سواری، کوهنوردی، شنا، پیاده روی، بدنسازی و... می تواند به شما کمک کند. شما در حیاط منزل، اطراف منزل و حتی در هنگام رسیدگی به گل و گیاهان می توانید از برنامه های ساده حرکتی بهره بگیرید و ابتدا عضلات بزرگ و کم کم عضلات کوچک را نیز به حرکت وادارید.شاید نخستین موضوعی که به ذهنتان خطور کند این باشد که مدت زمان طولانی است که فعالیت بدنی نداشته اید. این موضوع اصلاً نگران کننده نیست و مانعی بر سر راه شما ایجاد نمی کند. ابتدا به آهستگی شروع کنید و کم کم افزایش دهید. یک پیاده روی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ای سه بار در هفته خوب است و هرچه منظم تر شوید شما آماده تر و ورزیده تر خواهید شد و این بار سیستم بدن شما مانند خوردن، خوابیدن، استراحت کردن از شما تحرک بدنی هم طلب می کند!

از فرصت ها استفاده کنید

با نگاهی به اطراف خود فرصت های خوبی برای فعالیت بدنی به دست می آورید؛ به طور مثال:
به جای آسانسور از پله ها استفاده کنید. البته کم کم و پیوسته، عجله نکنید.به جای استفاده از خودرو می توانید قبل از رسیدن به محل کار خود چند ایستگاه قبل خودروی خود را پارک کنید و پیاده تا محل کار خود بروید. این موضوع با کمی زودتر بیدار شدن از خواب قابل اجرا است و اگر از سایر وسائط نقلیه استفاده می کنید یکی، دو ایستگاه قبل پیاده شوید و پیاده روی کنید.
جارو کردن یکی از امور حرکتی خوب در منزل است. به جای ایستادن و انتظار کشیدن در ایستگاههای تاکسی و اتوبوس قدم بزنید. در حال تلویزیون تماشا کردن یک وزنه دستی بردارید و یا روی دوچرخه ثابت رکاب بزنید!
ملاحظه می کنید که اگر بخواهید می شود تحرک و ورزش را به سادگی و آرامی وارد زندگی خود کنید و از مزایای آن بهره های بسیاری ببرید. مهمترین آنها پیشگیری از امراض جسمانی است و مهمتر از آن تعادل روحی- ذهنی است که با تخلیه مناسب انرژی انباشته شده، رفتارهای فردی و اجتماعی و شغلی، متعادل می شود.

اما چند نکته ضروری

افراد بالای ۵۰ سال اگر تاکنون فعالیت بدنی نداشته اند با پزشک خود مشورت کنند. افرادی که دچار یک حمله قلبی بوده و یا دچار عارضه قلبی هستند. افرادی که یکی از والدین یا خویشاوندان نزدیک آنها دچار بیماری قلبی هستند و افراد دارای مشکل فشارخون بالا، دیابت و چاقی نیز با مشورت پزشک و توصیه های او کار فعالیت بدنی را شروع کنند.

وضعیت آب و هوا چه می گوید

کارشناسان می گویند ورزش کردن موجب سلامتی است اما از طرفی تنفس در هوای آلوده مضر هم است.
شاید این پرسش برای بسیاری از افراد مطرح شود که انجام ورزش در هوای شهرهای آلوده مضر است یا مفید! کارشناسان می گویند بدترین زمان آلودگی وقتی است که خیابانها مملو از ماشین و آسمان ابری است. با چنین شرایطی گازهای سمی خارج شده از خودروها که عامل اصلی آلودگی هواست با وجود ابرها بیشتر می شود، زیرا در صورت وجود نور خورشید به زمین، هوای موجود در سطح گرم شده زمین به طرف بالا حرکت می کند و آلاینده ها را با خود می برد اما این پدیده در روزهای ابری اتفاق نمی افتد و به اصطلاح پدیده «اینورژن» رخ می دهد. آلاینده های منواکسید کربن، ازن، دی اکسید کربن و دی اکسید سولفور، ریه ها را تخریب می کند و در زمان ورزش که نفس ها عمیق تر است خطرناک است.
پس مشاهده می کنید که در اوقات شلوغی خیابانها و افزایش میزان آلاینده های هوا ورزش نکنید و این کار را به وقت دیگری اختصاص دهید. اما ورزش را فراموش نکنید. می توانید در اوقات مناسب ورزش کنید و با کرخی و تنبلی خداحافظی کنید.نکته مهم دیگر این است که بسته به هوای منطقه لباس مناسب بپوشید و قبل و در حین ورزش از مقادیر آب حتماً استفاده کنید.به هر حال با مشاهده علائم سرگیجه، عرق سرد، رنگ پریدگی، غش یا درد و فشار زیاد بعد از انجام یک فعالیت جسمانی حتماً با پزشک مشورت کنید.
منبع:روزنامه همشهری