اینجا تاریخ و طبیعت در هم گره خورده اند
نويسنده:مریم ماجد
نگاهی به جاذبه های گردشگری استان فارس.
ساعت ها باید لابه لای سبزه ها و از کنار گلهای اطلسی، رز، بنفشه ومحمدی بهشت برین زمین،"ارم" یا "جهان نما"ی شیراز از خود، این کره خاکی و تمام تعلقات زمینی غافل شوی تا بوی عطر منحصربه فرد بهار را در مشام خویش با جان دل بیاویزی.
اینجا بهار و پاییز انگار رنگ و بوی دیگری دارد. رنگ و بوی بهار شیراز مخصوص شیراز است، مخصوص کوچه پس کوچههای شهر گل و بلبل، باغهای زیبا و معروف این شهر و صد البته روح بلند، خونگرم و میهمان نواز شیرازی ها که خیلی ها آنان را به عنوان "کاکوها" می شناسند.
عفیف آباد ، دلگشا، قصردشت، جهان نما، ارم و نارنجستان تنها یکی از هزار گونه رنگ و آرایش زیباییهای باغ ها و رنگین کمان عظمت پروردگار در شیراز هستند.
وقتی نسیم برخاسته از گلزار گلهای بهار شیراز شانههای درختان کاج، سرو، نارنج و نخلهای این شهر را نوازش می دهد، افسون بهار تو را سرمست از بودن می کند و اینجاست که با چشم دل، قدرت خداوند را می توان در ظرافت برگ برگ گلهای بهاری دید.
وقتی شمیم عطر گلهای بهاری با نافه بهارنارنج معروف شیراز در می آمیزد، کسی را یارای توصیفش در بیان و قلم نیست، باید فقط اینجا باشی و این عظمت را از نزدیک احساس کنی.
انگار بهار زودتر از نقاط دیگر به شیراز می آید و شاید به همین علت است که مسافران نوروزی، روزها پیش از سال تحویل و آمدن بهار، بار سفر به شیراز به عنوان مرکز و مهد ادب، فرهنگ و هنر را می بندند.
بهار معروف شیراز وقتی با آب و هوای مساعد و مطلوب این شهر در این ایام درمی آمیزد، انگاره ای از زیباییهای خلقت آفریدگار را در طبیعت بکر و رنگارنگ رستاخیز زمین به تصویر می کشد که وصف ناپذیر است.
بهار شیراز، نزد همگان به ویژه کسانی که به شیراز آمده باشند، آشناست، کمتر کسی است که تعریف بهار شیراز را نشنیده باشد یا زیباییهای خاص این خطه را تایید نکند.
فضای خیابانهای سطح شیراز با توجه به دیرینه فرهنگی و ادبی این شهر به گونه ای ترسیم و طراحی شده که حتی با گذر از خیابان ها و در میان ماشینهای آهنی نیز، عطر بهار و رنگارنگی طبیعت زمین در بهار را می توان با مشاهده گلهای رنگارنگ و گوناگون وسط بلوار خیابان ها دید.
صد البته که بهار شیراز در بلوارها و باغهای شیراز خلاصه نمی شود، بوستانهای شیراز از جمله دیگر نقاطی است که با ورود به آنجا ، چشم هر بیننده ای مسحور شطرنج هزار رنگ طبیعت بهار در شهر همیشه بهار شیراز می شود.
باغ جهان نما، از جمله باغهای زیبایی است که در نزدیکی دروازه قرآن و از سمت این دروازه نرسیده به حافظیه قرار دارد.
این باغ ضمن این که نمایی از حکومت زندیه را با عمارتی که در دل نهفته دارد، بیان می کند، بلکه با رنگهای زیبا و رنگارنگ و ترکیبی از کاشت گلهای مختلف در کنار هم که پیش روی گردشگران قرارمی دهد، جان هر بیننده ای را با روح واقعی بهار و عطر سرمست کننده گلهای بهاری در میان درختان کهنسال اما استوار، درمی آمیزد.
توصیف زیباییهای باغهای معروف شیراز سخت است، اما عفیف آباد یا گلشن شیراز از دیگر باغهای زیبای شیراز است که در انتهای خیابانی به همین نام جای گرفته، گرچه اکنون این باغ در اختیار ارتش جمهوری اسلامی قرار دارد و حاوی موزه ای زیبا از سلاحهای نظامی قدیمی است، اما زیبایی هایش را نمی توان در موزه محصور کرد.
نمی توان از بهارشیراز گفت اما زیبایی و گلهای بهاری باغ عفیف آباد نهفته در لابه لای درختان سرو و کاج بلند قد این باغ را نادیده گرفت.
حافظیه وسعدیه که هر ایرانی از نزدیک دیده یا نام و آوازه اش را شنیده است، دو یادمان فرهنگی و ادبی بزرگ که همواره میعادگاه عاشقان و ادب پروران وتمام شهروندان بوده است، یادمان هایی با نماهایی بسیار زیبا و فضایی پر از گلهای بهاری که چشم هر کسی را نوازش می کند.
برای توصیف زیباییهای بهار شیراز، بسیار باید گفت و نوشت، شاید باید از کوچه کوچه کنونی این شهر و دالان دالان عمارت ها و باغهای قدیم و خاطرات گذشته اما به جا مانده این شهر نقل کرد که بسیار زمان می طلبد.
ارگ کریمخانی، بازار وکیل، مسجد وکیل، موزه پارس (باغ نظر)، حمام وکیل، مسجد جامع عتیق، مسجد نصیرالملک و هفت تنان تنها بخشی از آثار کهن ومیراثی است که اکنون در شیراز پذیرای گردشگران است.
از همه مهمتر، بارگاه ملکوتی ونورانی برادر امام هشتم شیعیان حضرت احمد بن موسی (ع) که بهار و غیربهار زیبایی، نورانیت و معرفت خاص خود را دارد و همچون نگینی در شیراز می درخشد.
اما آنچه مسلم است این که، شیراز را درکنار تمام آثار تاریخی و مذهبی اش، خیلی ها در نقاط دیگر کشور و حتی خارج از کشور جدای از آثارتاریخی، باستانی و فرهنگی اش به بهارش می شناسند، بهاری که وقتی با بوی بهارنارنج مخصوص این شهر همزمان می شود، قلم را دیگر یارای توصیفش نیست.
پیشینه شیراز
شیراز مرکز استان فارس در جنوب غربی ایران است. این شهر همچنین مرکز شهرستان شیراز است. شیراز شهر گل وبلبل و پایتخت فرهنگی ایران است. شیراز با مساحت ۳۴۰ کیلومتر مربع سومین شهر ایران از نظر وسعت و بزرگی است که پس از تهران و مشهد قرار دارد.
این شهر در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا در دامنه های رشته کوه زاگرس و در فاصله ۹۱۹ کیلومتری جنوب تهران واقع شده است و از بزرگترین و زیباترین شهرهای ایران است که بارها پایتخت ایران بوده است. شیراز از نظر زیبایی و تاریخی از شهرهای مهم دنیا است که حتی ایران را با نام شیراز می شناسند.
این شهر با جمعیت ۳۳۱۷۲۷۱ در سال ۱۳۸۵ چهارمین شهر پرجمعیت ایران است.
شیراز آب وهوای نسبتا معتدل و فصولی منظم دارد. این ناحیه از زمان های قدیم دارای اهمیت و اعتبار بوده و نام آن در الواح عیلامی مکشوف در تخت جمشید ذکر شده است. آرامگاه دو شاعر بزرگ ایران، سعدی و حافظ، در این شهر است و آرامگاه خواجو در کنار دروازه قرآن جای گرفته است. شیراز ۴ پایانه مسافری برونشهری دارد که نزدیک به ابتدای ۴ محور اصلی خروجی شهر قرار دارند. پایانه شهید کاراندیش، پایانه شهید مدرس، پایانه قصرالدشت و پایانه امیرکبیر. فرودگاهی داخلی و بین المللی در جنوب شرقی خود دارد که دومین فرودگاه ایران از نظر قدمت است.
شیرازی ها دارای سه لهجه شیرازی هستند: لهجه شیرازی میانه یا عامیانه و لهجه شیرازی پودنکی و لهجه شیرازی قصرالدشتی.
از آنجا که شیراز در سده های گذشته گذرگاه زوار به مشهد بوده است، محل دفن چندین و چند امام زاده از جمله احمد بن موسی - شاه چراغ - برادر تنی امام رضا(ع) و سید علا»الدین حسین آستانه و دارای بقعه های زیارتی و مقبره های زیادی است.
شهر شیراز از دوران باستان باغ های انگور فراوانی داشته که امروزه بیشتر این باغ ها به شمال غربی این شهر منحصر شده اند.
نام این باغات که یکی از مواهب شهر شیراز است قصردشت است که در قلب این شهر قرار داشته و در تعدیل هوای این شهر نقش بسزایی دارند. شیراز طبق گفته ها در آغاز، شهری با هسته میدانی که امروز ستاد نام دارد بوده و به مرور زمان با توجه به توسعه شهر چندین روستای شمال غربی مجاور از جمله قصر الدشت، تلخدشت، کشن، احمدآباد و دینکان را در خود بلعیده است.
برخی از جاهای دیدنی شهر شیراز که به ایرانگردان و جهانگردان ایرانی و خارجی توصیه می شود، عبارتند از: باغ دلگشا، باغ ارم، نارنجستان قوام، باغ عفیف آباد، باغ زیبای جهان نما، حافظیه، سعدیه، ارگ کریم خان، آستانه، شاه چراغ، کوهپایه، دروازه قرآن، بازار وکیل، مسجد وکیل، آرامگاه سیبویه، حمام وکیل، آرامگاه خواجوی کرمانی، بقعه هفت تنان، بقعه چهل تنان، موزه پارس و ساعت گل.
تخت جمشید
تخت جمشید پایتخت تشریفاتی و آیینی هخامنشیان بود که در آن جشن های نوروز و مهرگان با شکوه هر چه بیشتر برگزار می شد و نمایندگان ملت های پیرو (بیشترین دنیای متمدن آن روز) که از مرز سیحون تا حبشه و لیبی در آفریقا و از شبه قاره هند تا مرز دانوب و کناره بسفر در اروپا را تشکیل می دادند شرکت داشتند و به همین منظور این بزرگترین و با شکوه ترین بنایی که تا آن روز بر روی زمین ساخته شده بود و شاید نماد بهشت آرمانی مردم کهن این سرزمین بود، بنیادگذاری شد. ستون های به شکل درخت تراشیده، نقوش سرو و نیلوفر آبی و گل که هر جا پراکنده هستند، همگی نمایش رویش بهاری است. معماری شگفت انگیز تخت جمشید که حتی امروز بیننده را به حیرت می اندازد، این ستون های سر به آسمان افراشته با سر ستون های اعجاب انگیز، نقشه ای کنده بر سنگ از انسان ها با پوشاک ها و سلاح های گوناگون و این نقش حیوانات با آن همه نیرو و قدرت افزون بر آن چه که از تزیینات و سکه ها و مهرها و ظروف هخامنشی پیدا شده، دلالت بر پیشرفت هنر و صنعت و فناوری آن زمان دارد. جامعه اسطوره ای جمشید، لااقل از نظر مادی، در بنای تخت جمشید هخامنشی بازتاب و تبلور یافته است. اما از نظر فرهنگی نیز خطه ای مختلف نگاشته شده بر سینه سنگ یا بر دل لوحه های گل نشان می دهد که در آن جامعه قانونی بوده و شاه فرمانروای آن خدای بزرگ را می پرستیده و مردم را به راستی تشویق می کرده و از دروغ پرهیز می داده است و خود نیز چنین وانمود می کرده که طرفدار راستی و عدل و داد است. به نظر می رسد در این جشن هاست که داریوش پیمان خود را با خداوند و مردم تجدید می کند. زیرا باور داشت یا وانمود می کرد باور دارد که شاهی را فقط اهورا مزدا خدای بزرگ به او عطا کرده و همچنین فرمانروایی ایران (پارس) را، ایران زیبا دارنده مردم خوب و اسبان خوب (این کشور پارس، دارنده اسبان خوب ومردم خوب) و در همین مراسم بود که او از خداوند می خواست این سرزمین را از سه چیز نگه دارد: سپاه دشمن، سال بد و دروغ . این دعایی است که داریوش در کتیبه خود بر دیوار جنوبی صفه تخت جمشید به خط میخی و زبان فارسی باستان (کهن ترین نمونه زبان فارسی) برای آیندگان به یادگار گذاشته است. صف سربازان پارسی و شوشی نیزه و سپر به دست که در حالت خبردار ایستاده اند، صف بزرگان پارسی و مادی که از پلکان قصر بالا می روند و با یکدیگر در حال صحبت و تعارف هستند و صف نمایندگان اقوام تابع هخامنشی که با دستاوردهای بومی، کشاورزی، صنعتی و هنری خود هدایایی برای جشن می آورند نمایش شکوهمندی این جشن بزرگ است. این جشن، دعا و نیایش به خدای بزرگ بود برای درخواست برکت، صلح و آرامش; این جشن به روی همه مردم و همه ملت هایی که از هخامنشیان پیروی می کردند باز بود و همه در آن شرکت می کردند تا از برکت او بهره مند شوند. تخت جمشید دعایی است تجسم یافته به زبان سنگ، سرودی است در نیایش به خدای بزرگ که زمین، آسمان، مردم و شادی را آفریده تا به این سرزمین زیبا و دارنده مردم خوب برکت و افزونی بخشد، آن را در صلح و آرامش بپاید و از پلیدی و آشوب که زاده دروغ اند نگهدارد.
آباده
هنر آباده
مرحوم خلیل امامی استاد مشبک و معرق و خاتم کاری از چهره های تابناک هنر ایران بوده است. او در آباده به دنیا آمده و زیر دست هنرمندان منبت کار هنر خود راشروع کرده است.
اثر هنری میز گردان کار برادرش علی امامی مایه اعجاب هنرمندان است.او استاد مسلم رشته منبت بوده و معروفیت خاصی دارد.
ملکی دوزی آباده نیز در نوع خود بی نظیر است و هر ساله مقدار زیادی ملکی ظریف از این شهر به بازارهای کشور عرضه می شود.
منبت
سد ساسانی ایزد خواست
قصر بهرام گور
چاپارخانه چهل زرعی
قلعه ایزد خواست
کاروانسرای ایزد خواست
کلاه فرنگی فیروزی
آرامگاه خواجه عکاشه
در دامنه این کوه بوستان جنگلی است که درختان کاج در وسعت قابل توجهی خودنمایی می کند.
از دیگر آثار موجود در شهر آباده می توان به بنای شاه اسماعیل (مدرسه فردوسی) و چند خانه قدیمی و تکیه و مسجد جامع و باغ محمد علی خان (حمزه پور) و خرفخانه های کوه خواجه اشاره کرد.
کاروانسرای خان خوره
تیمچه صرافیان
عمارت کلاه فرنگی
لارستان
لارستان شامل بخش های اوز، بنارویه، بیرم، جویم، عمادده، گراش و مرکزی که هر کدام از این بخش ها با داشتن مردمی شیرین گفتار و شیرین رفتار و محل زندگی آدمیان سخت کوش و بردبار و نگهدارنده آثار و اماکن تاریخی که می توان آنها را موزه های زنده به شمار آورد، است.
جنوب فارس سرزمینی که دیار آفرینندگی و نوآوری و محل فرهنگ والای انسانی بوده و چه بسیار ارزش های پایدار و پررونق روحانی و هنری که در ادوار دور و نزدیک از چشمه سار سرشار و پرفیض این مکان جوشیده و تشنگان حقیقت و زیبایی را سیراب ساخته است. لارستان بزرگ که امروز به چندین شهرستان تقسیم شده است سرزمین پاکی ها و صمیمیت هاست که همسایگی آفتاب گرمی بخش دل های سرد شده. سرزمینی که سرسختانه با طبیعتی نابه هنجار و سرسخت تر از خود جنگیده، کوه ها را شکافته تا به چشمه ای یا برکه ای برسد وبرگه ها ساخته تا رحمت الهی را ارج نهاده و استفاده کند و حتی برای گذران زندگی از نوشیدن آب شور و تلخ نیز ابایی نداشته و ندارد.
هر کجا برکه ای نشسته به خاک
بی شک آنجاست مرز لارستان
گر بهارش بگسترد دامن
می شود قالی بهارستان
لارستان را باید دید و با مردمش نشست و با گفتار شیرین «اچمی اش» همنوا شد.
به لارستان بیایید و از زیبایی هایش به ویژه مواقعی که باران به حد کافی می بارد لذت ببرید. از گل های وحشی شقایق، شب بو، گل زرد و... به رویاها سفر کنید.
شهرستان لارستان از شهرستان های جنوبی استان فارس است که به دلیل مجاورت با استان هرمزگان و حوزه خلیج فارس، جذابیت خاصی برای گردشگران ایرانی و خارجی مقیم کشورهای حاشیه خلیج فارس دارد. زبان لارستانی که بازمانده زبان اصیل دری و گویش زبان پهلوی ساسانی جنوبی و معماری های بکر، اماکن تاریخی و فرهنگی، صنایع دستی و سوغات محلی آن به ویژه "حلوای مسقطی" همه و همه به جاذبیت لارستان افزوده است. آب و هوای گرم و خشک آن با فعالیت آدمیان سخت کوش در ایجاد نخلستان های سبز و پرطراوت از یک سو، آب انبارهای متنوع استوانه ای و مستطیلی از سوی دیگر بر جلوه این شهرستان افزوده است. موقعیت خاص جغرافیایی لارستان آن را در مسیر اصلی گردشگری استان فارس قرار داده است که مسیرها به این شرح است:
مسیر شماره یک: شیراز - فیروزآباد - قیر - خنج - اوز - گراش- لار - بندرعباس.
مسیر شماره دو: شیراز - جهرم - منصور آباد - لار - بندرعباس.
مسیر شماره سه: شیراز - فیروزآباد - قیر- خنج- اوز - گراش - لار - خور - بستک - بندر لنگه.
مسیر شماره چهار: لار - گراش - اوز - ارد - فلاغ - بیرم - عسلویه.
مسیر شماره پنج: شیراز - جهرم - منصورآباد - بنارویه - جویم- اوز - لار.
قلعه زیردژ و مسجد جامع هود، حمام قلات، مسجد و آبشار بیدشهر بافت قدیم کهنه، بقعه شیخ محمد مراد و طاق دامن کهنه و مقابر و تالاب بزرگ و زیبای روستای هیرم که به دریاچه هیرم معروف است و قسمتی از آب چشمه گرم آن برای امراض پوستی مفید و به آب یاد هیرم اشتهار دارد و همچنین دشت کوره که در زمستان ها پرآب و سرسبز می شود، از آثار و جاذبه های گردشگری در مسیرهای پنجگانه شهرستان لارستان به شمار می آیند. دشت و صحراهای این سرزمین مملو از گل های دلفریب و شامه نواز وحشی الوان است.
سفر به مناطق جنوبی مانند بندرعباس، بندر لنگه، قشم و کیش از طریق لارستان بسیار باصفاست. به لارستان سفر کنید و از جاذبه های طبیعی لذت ببرید و شب های آن را با آسمان شفاف و بدون غبار با ستارگان درخشان و چشمک زن که حس می کنی در کنارت هستند، آرامش یابید.
