آثار قرائت قرآن در خانواده

ترنمي زيبا و جانبخش

يکي از قاريان قرآن، که چهره ي نوراني و معصومش، حاکي از مصاحبت پيوسته او با کلام الله بود، به مناسبت خاصي که پيش آمد، برايم تعريف کرد که از آغاز دوران کودکي، زمزمه ي تلاوت قرآن پدر خويش را، در هر صبحگاه شنيده، و با اين ترنم شيرين و زيبا، سر از خواب برداشته است. و زماني هم که به سن تکليف شرعي رسيده، با شنيدن همين آواي خوش، سالهاي پي در پي، براي نماز صبحگاهي، برخاسته است.
آن برادر عزيز، در ادامه ي خاطرات زيباي خود، تعريف کرد که:
- با اينکه حالا چند سال است که پدرم دعوت حق را لبيک اجابت گفته، اما در هر صبحدم، گويا در و ديوار خانه، آن ترنم زيبا و جانبخش را سر مي دهند، و عطر تجسم آن خاطرات معنوي، همه ي فضاي اطاق کوچک ما را پر مي سازد.
تمام کساني که پدر يا يکي از افراد خانواده ي آنان، عادت به تلاوت قرآن در صبحگاه داشته اند، از دوران کودکي و نوجواني خود، خاطراتي اين چنين شيرين و معطر، در اعماق دهنشان، بجاي مانده است که در آغاز هر روز، لحظات خوشي را برايشان به ارمغان مي آورد.
و اين يکي ديگر از اثرات سازنده ي تلاوت قرآن، در افراد خانواده، بخصوص کودکان و نوجوانان است.

ستارگان درخشان زميني

قرآن، دريائي از نور و رحمت است که در هر کجا قرار بگيرد، آنجا را متبرک نموده و به درخشيدن واميدارد. اما بسياري از اين درخشش ها و نزول برکات را، با چشمان کوتاه بين نمي توان رؤيت نمود.
و به همين دليل است که بايد خاضعانه، در برابر پاسداران ناموس الهي و جانشينان خدا در زمين، ائمه معصومين صلوات الله عليهم اجمعين، زانوي ادب زده، و اسرار بزرگ عالم هستي را، از لسان مبارکشان بشنويم.
در رابطه با اثرات تلاوت قرآن در خانه، به حديث اعجاب انگيزي از اولين اختر تابناک آسمان ولايت، حضرت اميرالمؤمنين (ع) گوش دل مي سپاريم:
« در خانه اي که قرآن خوانده شود، و از خداي عزوجل فراوان ياد گردد، برکت افزايش مي يابد، و فرشتگان حضور پيدا مي کنند و شياطين از آن مي گريزند. و آن خانه به اهل آسمان روشني مي دهد، همان گونه که ستارگان آسمان به اهل زمين روشني مي دهند. »(1)
در حديث ديگري، پيامبر محبوب و بزرگوارمان، ضمن تأکيد همين درخشش براي اهل آسمانها، به کساني که تلاوت قرآن در منازل را، از برنامه ي زندگي خود حذف نموده اند، هشدار مي دهند که خانه هاي خود را همانند قبرستان، سرد و خاموش نسازند:
« خانه هاي خود را با تلاوت قرآن روشن کنيد، و منازل را مانند قبرستان قرار ندهيد. چنان که يهود و نصارا چنين کردند. در کليساها و معبدها به عبادت پرداختند ولي در منازلشان اثري نبود.
در هر خانه که قرآن زياد خوانده شود، خير و برکت آن خانه زياد مي شود و اهل آن خانه مشمول عنايت گسترده الهي خواهند شد. و آن خانه به اهل آسمانها نور مي دهد. همان طور که ستارگان، زمين را روشن مي کنند. »(2)
پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم، در حديثي ديگر، باز هم به اثرات وجود قرآن در منازل، تأکيد مي فرمايند :
« خالي ترين و فقيرترين خانه ها، خانه ايست که در آن قرآن نباشد. »(3)
شايد که مقصود پيامبر عزيزمان، وجود روح قرآن در منازل است، وگرنه، در هر خانه اي يک يا چند جلد قرآن، آن هم به شکلهائي زيبا و چشمگير، يافت مي شود که بسا در طول يکسال هم، صفحه اي از آن گشوده نمي شود.

توصيه اي براي پدران و مادران

اگر علاقمنديد که کودکان و نوجوانان شما، در آينده به کتاب قرآن عشق بورزند، و با آيات آن الفتي ناگسستني داشته باشند،
اگر آرزومنديد که آيات قرآني، در ذره ذره ي وجود نوجوانان شما جاي بگيرد، و در آينده مسير زندگي خود را، همراه با قرآن تعيين نمايند،
و اگر دوستداريد که نور قرآن، پيوسته زواياي زندگي شما را روشن نموده، و از برکات حيرت انگيز آن برخوردار شويد،
حتما در منازل خود، برنامه ي تلاوت قرآن، آن هم با صوتي نسبتا بلند، بخصوص در صبحگاهان داشته باشيد، و بدون اين که از کودکان و نوجوانان خود مستقيما بخواهيد که گوش به تلاوت شما بدهند، سعي نمائيد که آهنگ تلاوت قرآن، پيوسته در گوش آنان بنشيند.
و اين نکته ي مهم را هم يادآوري نمائيم که بنابر عقيده ي رواشناسان، تلقين و تکرار، در هنگام صبح، و در حالت خواب و بيداري، بدليل رلکس بودن ماهيچه هاي بدن و تمرکز فکر، در ذهن همگان و بخصوص کودکان، تأثير عميق و شگفت انگيزي دارد.
اما اگر خانواده اي به هر دليل، نمي تواند برنامه ي تلاوت قرآن داشته باشد، حداقل توصيه مي شود که در صبحگاهان، دقايقي نوار قرآن، محيط صميمي خانه ي آنها را، لبريز از معنويت و آرامش نموده، و زمينه ي مستعدي براي کودکان و نوجوانان، بوجود بياورد.

تجربه ي دو خانواده ي حافظ قرآن

مدتي پيش، مطلبي را درباره ي زبيده، دختر 9 ساله ي بلوچستاني، در يکي از روزنامه ها خوانديم که لازم است در همين فصل، اشاره ي کوتاهي به آن بنمائيم.
حتما نام زبيده را ( از طريق رسانه هاي گروهي) شنيده ايد. دخترکي روستائي با چهره اي سوخته از آفتاب، که در سن 5 سالگي حفظ قرآن را شروع مي کند و در سن 7 سالگي، حافظ کل قرآن مي شود.
پدر زبيده، در مصاحبه اي کوتاه، به دوران شيرخوارگي دخترش اشاره مي کند، و جمله اي را مي گويد که در عين کوتاهي، لازم است که پيرامون آن مدتي تأمل شود:
« زبيده در شيرخوارگي در آغوش من مي نشستند. من قرآن مي خواندم و ايشان گريه نمي کردند و گوش مي دادند. و ايشان از بچگي اشتياق زيادي به خواندن قرآن و حفظ کلام الله مجيد داشتند. »(4)
تجربه ي ديگر را يکي از معلمين قرآن، در رابطه با يک خانواده ي مشهدي، برايمان تعريف کرد.
اين خانواده ي بسيار موفق، داراي دو دختر بچه ي 8 و 6 ساله هستند که اولي نصف و ديگري حدود ثلث قرآن را حفظ کرده و با صوت زيبائي، قرائت مي نمايند.
ما در سعادتمند آنها، راز اين موفقيت بزرگ را، چنين بيان نموده اند:
- من در دوران بارداري، پيوسته با وضو بوده، و قرآن زياد تلاوت کرده و يا نوارهاي آن را گوش مي دادم.
در موقع شير دادن هم با وضو بوده، و در همان حالت قرآن را تلاوت مي کردم. و در هر روز، دستگاه ضبط را، در نزديکي بچه ها روشن کرده و نوار قرآن مي گذاشتم.
به همين ترتيب بچه ها، از نخستين روز، با صوت قرآن آشنا شدند، و از 4 سالگي هم برنامه حفظ قرآن را شروع کردند.

پی نوشت‌ :

1- اصول کافي - به نقل از الحياه.
2- کافي ج 2 - به نقل از قرآن در احاديث اسلامي.
3- عده الداعي، ص 212 - به نقل از قرآن در احاديث اسلامي.
4- روزنامه اطلاعات شماره ي 18720 - دهم فروردين 1368.

منبع:کتاب آداب تلاوت قرآن