سطوح پایین اکسیژن در بدن

از آنجا که حیات و زنده ماندن شما به وجود اکسیژن بستگی دارد، آیا تا به حال به این فکر افتاده‌اید که چه چیزی موجب کاهش سطوح اکسیژن در بدن می‌شود؟ به خواندن این مقاله ادامه داده تا از سطوح مورد نیاز اکسیژن جهت زنده ماندن و عوارض جانبی سطوح پایین اکسیژن اطلاع یابید.
هر موجود زنده در این سیاره به عنصر اکسیژن (O2) در سطوح خاصی نیاز دارد. با این حال، انسانها و حیوانات بیشتر از گیاهان بدان نیاز داشته به این دلیل که متابولیسم بدن ما تنها با این دو مولکول اکسیژن عمل می‌کند. هنگامی که سطوح اکسیژن شروع به افزایش و یا کاهش می‌کند، ممکن است چندین مشکل برای سلامتی بوجود آمده و گاهی حتی به اثبات رسیده است که زندگی و حیات فرد مورد تهدید قرار می‌گیرد.
اکسیژن تنها منبع حیات برای موجودات زنده بوده و تنها اکسیژن خالص است که می‌تواند نیاز اولیه‌ی یک زندگی سالم را برآورده سازد. رخنه در این فرم خالص اکسیژن منجر به بروز شرایط زیانبار بسیاری شده که می‌تواند موجب بروز مشکلات مختلفی برای اعضاء بدن و اختلالات متابولیک شود. لازم است که همه موجودات زنده به منظور زنده ماندن از هوای تازه و نه هوای آلوده و یا ناخالص تنفس کنند. سطوح طبیعی اکسیژن در بدن یک فرد بایستی 95 تا 100 درصد باشد. هنگامی که سطوح اکسیژن بدن در این محدوده قرار داشته باشد، سلولها از سلامت کافی برخوردار بوده و می‌توانند عملکردهای مهم را به طور مناسب انجام دهند. در صورتی که سطوح اکسیژن بالا و یا پایین باشد، بهترین کار مراجعه هرچه سریعتر به پزشک است. در پاراگراف‌های ذیل به عوارض جانبی سطوح پایین اکسیژن در بدن همراه با دلایل آن می‌پردازیم.

سطح اکسیژن بدن

سطح اکسیژن بدن انسان را می‌توان به طرق بسیاری اندازه‌گیری کرد، اما ساده‌ترین روش آزمایش خون است. این آزمایش معمولاً تحت عنوان آزمایش گازهای خون شریانی (ABG) شناخته می‌شود. روشهای دیگر، شامل تست سطوح اکسیژن از طریق پالس اکسیمتر (pulse oximeter) می‌شود که در آن سطوح توسط یک حسگر نوری اندازه‌گیری می‌شود. هنگامی که سطوح اکسیژن خون پایین تشخیص داده شود، پزشک ممکن است از شما بخواهد به منظور تعیین علت دقیق این وضعیت تحت آزمایشات بیشتری قرار گیرید. به علائم آن به هنگام پایین بودن سطوح اکسیژن و علت این بیماری نگاهی بیاندازید.

علل سطوح پایین اکسیژن در انسان

• یکی از دلایل بسیار معمول این اختلال، می‌تواند هایپوونتیلاسیون (hypoventilation) (کاهش تعداد و عمق تنفس) باشد که در آن افزایش سطوح دی اکسید کربن در بدن شما موجب کاهش سطوح اکسیژن می‌شود. این وضعیت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که متابولیسم بدن شما به علت اختلال در روند تنفس، دی اکسید کربن اضافی تولید ‌کند.
• دریافت اکسیژن، کمتر از خارج ساختن دی اکسید کربن است که به دلیل آن سطوح دی اکسید کربن می‌تواند افزایش یابد در نتیجه سطوح اکسیژن کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند در نتیجه تنفس آهسته، درست کار نکردن ریه‌ها یا تغییر شکل در دیواره قفسه سینه باشد که بر حجم هوا تاثیر می‌گذارد. علل دیگر هایپوونتیلاسیون می‌تواند اختلالات عصبی مانند اضطراب باشد.
• هنگامی که در تهویه آلوئولی در ریه‌ها یکنواختی وجود نداشته باشد، در تبادل طبیعی گاز با عدم هماهنگی مواجه می‌شویم. این امر می‌تواند به اختلال در کل الگوی تنفسی منجر شده و می‌تواند موجب عدم کارکرد ریه‌ها و به نوبه خود سطوح پایین اکسیژن شود.
• علت دیگر می‌تواند ظرفیت انتشار در آلوئول‌های ریه‌ها باشد. که برآورد و ارزیابی میزان راحتی و یکنواختی عبور هوا و یا اکسیژن از طریق آلوئول و مویرگها می‌باشد. چنانچه این انتشار کمتر باشد، منجر به پایین آمدن سطوح اکسیژن و مشکلات تنفسی می‌شود. این انتشار ممکن است تحت تأثیر ارتفاعات بالا و یا پایین قرار گیرد، یعنی جایی که سطح اکسیژن در خود هوا پایین است. این امر می‌تواند باعث کمبود اکسیژن در مغز شود.

اثرات سطح پایین اکسیژن خون

اختلال ناشی از سطوح پایین اکسیژن به لحاظ پزشکی تحت عنوان هیپوکسمی (hypoxemia) شناخته می‌شود بطوریکه در آن فرد چندین نشانه ناشی از ضعف را از خود نشان می‌دهد. به این علائم نگاهی انداخته و ببینید که آیا تاکنون آنها را تجربه کرده‌اید.
• خستگی
• هضم ضعیف
• افسردگی
• از دست دادن حافظه
• ترش کردگی یا اسیدی بودن معده
• مشکلات ریوی
• عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی مکرر
• ضعف کلی بدن
• درد عضلانی
این علائم همچنین در بیماریهای بسیار دیگری مشاهده می‌شوند اما متخصصان امر پزشکی عنوان می‌کنند که هر بیماری که بدان مبتلا می‌باشید با سطوح پایین اکسیژن در بدن شدیدتر و بدتر می‌شود. تنها راه بهبود سطح آن تنفس صحیح از راه بینی (و نه از طریق دهان) است. برخی تکنیکهای تنفسی و ورزش می‌توانند به افزایش سطوح اکسیژن کمک کنند. چنانچه علاقه به حفظ تندرستی خود دارید، سیگار را ترک کرده و غذای سالم مصرف نمایید. ورزشهای ساده‌ای مانند پیاده روی در صبح زود و نوشیدن مقدار زیادی آب می‌توانند به بهبود سطوح اکسیژن کمک کنند. چنانچه از یک رژیم غذایی سالم پیروی نموده و سبک زندگی خوبی داشته باشید، سطوح پایین اکسیژن به سراغ شما نیامده و چنانچه این اتفاق افتاد مطمئن هستم که می‌دانید چه کار باید انجام کرد.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.